Emsal Mahkeme Kararı İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 16. Hukuk Dairesi 2022/2052 E. 2023/448 K. 10.03.2023 T.

Görüntülediğiniz mahkeme kararı kesinleşmiş bir karardır.

T.C.
İSTANBUL
BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ
16. HUKUK DAİRESİ
T Ü R K M İ L L E T İ A D I N A
İ S T İ N A F K A R A R I
DOSYA NO: 2022/2052 Esas
KARAR NO: 2023/448 Karar
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ: İSTANBUL ANADOLU 2. FİKRÎ VE SINAÎ HAKLAR HUKUK MAHKEMESİ
TARİHİ: 14/10/2022 tarihli
NUMARASI: 2022/205 E. sayılı
DAVANIN KONUSU: Fikir Ve Sanat Eseri (Manevi Tazminat İstemli.)
Fikir Ve Sanat Sanat Eseri Sahipliğinden Kaynaklanan Haklara Tecavüzün Ref’i, Önlenmesi Ve Tazmini
KARAR TARİHİ: 10/03/2023
İstinaf incelemesi için dairemize gönderilen dosyanın ilk incelemesi tamamlanmış olmakla, HMK 353. ve 356. maddeleri gereğince dosya içeriğine göre duruşma yapılmasına gerek görülmeden dosya üzerinde yapılan inceleme sonucu;
G E R E Ğ İ D Ü Ş Ü N Ü L D Ü:
TALEP; Davacılar vekili dava dilekçesinde; … Holding A.Ş. Grup şirketlerinden … A.Ş. İle davalı arasında Senarist ve Yapımcı Sözleşmeleri ile … çizgi filminin mali ve manevi haklarının devredildiğini, … Holding A.Ş. ‘nin 674 ve 677 Sayılı KHK’lar ile TMSF’nin kayyım sıfatıyla yönetimi altına girdiğini, … A.Ş.’nin Beyoğlu … Noterliği’nin 30/08/2019 tarihli … yevmiye sayılı devir sözleşmesiyle mali ve manevi hakları kullanma yetkisini … Holding A.Ş.’ye devrettiğini, davacı …’in … eserinin münhasır lisans yetkisini 06/01/2020 tarihinde ve ardından 06/01/2022 tarihinde akdedilen Lisans Sözleşmesi ile davacı … A.Ş.’ye devrettiğini, davacı …’in … çizgi filminin sinema filmini yapması için … Animasyon … Prod. Hizm. A.Ş. İle anlaştığını, filmin dağıtıcısının …Grup A.Ş. Olduğunu, sinema filminin 2022 Kasım ayında gösterime girmesinin planlandığını, davalının Beyoğlu …. Noterliğinin 17/08/2022 tarih 28623 yevmiye sayılı ihtarnamesi ile mali ve manevi hakları devredilen … çizgi filminin hak sahibi olduğunu ileri sürdüğünü, oysa davalının … Yayın A.Ş. İle yaptığı 13/05/2016 tarihli sözleşme 3. Maddesinde işleme, çoğaltma, yayma, umuma iletim ve temsil hakları ile sözleşmede belirtilen diğer haklarını yer, sayı dil ve muhteva itibarıyla gayrımahdut süre itibarıyla süresiz olarak YAPIMCIYA devrettiğini, Sözleşmenin 4. Maddesi 2. Paragrafında kararlaştırılan telif ücretinin senaryonun işleme, çoğaltma, yayma, umuma iletim ve yeniden iletim, temsil haklarını süre sınırlaması olmaksızın kapsadığını, Sözleşmenin 5.6 maddesinde “Senarist, Yapımcının Senaryodan hareket ederek, işleme sureti ile ortaya çıkardığı her türlü yapım üzerindeki (Sinema eseri, tv dizisi, çizgi film/animasyon, DVD, VCD vs gibi) her türlü tasarruf hakkının YAPIMCI’ya ait olacağını kabul ve taahhüt eder.” hükmünün, Sözleşmenin 8. 1 maddesinde ” İşbu sözleşmedeki haklar işbu sözleşmenin imzalandığı tarihten itibaren süresiz olarak münhasıran yapımcıya devredilmiş olup, SENARYO, YAPIMCI’ya tesliminden sonra YAPIMCI, yine süre sınırlaması olmaksızın yapıma başlayıp başlamama, tek taraflı süre içerisinde başlama yahut 7.1 maddesi uyarınca istediği şekil, süre ve şartlarla devretme hak ve yetkisine sahiptir.” hükmü ve Sözleşmenin 7. 1. Maddesinde; “YAPIMCI, işbu sözleşmeden doğan hak ve yetkilerinin tamamını ya da bir kısmını dilediği şekil ve koşullarda üçüncü kişi yada kuruluşlara devir edebileceği gibi adi ve tam lisans da verebilir.” hükmünün düzenlendiğini, dizi halinde TV’de gösterilen çizgi filmin daha sonra bir sinema filmine uyarlanmasının FSEK’de düzenlenen mali haklardan “işleme hakkı kapsamında” olduğunu, davalının bu hakkını Senarist ve Yapımcı Sözleşmesi ile açıkça devrettiğini, Mimar Sinan Üniversitesi Öğretim Görevlisi …’den alınan 21/09/2022 tarihli uzman görüşünde de davalının … çizgi filmine ilişkin senaryoların sinema filmine dönüştürülmesine karşı çıkamayacağı görüşünün açıklandığını, Sözleşmenin 7.1 maddesinde FSEK 49. Madde de düzenlenen “devren iktisap” yetkisine açıkça yer verildiğini, davalıdan başka bir icazet ve onaya ihtiyaç duyulmaksızın mali haklar üzerinde tasarruf edilebileceğini, beyanla davacıların hak sahipliğinin tespiti, davalının muarazasının meni ve davalı tarafça haksız rekabet yaratıldığından 100.000 TL manevi tazminata hükmedilmesini, öncelikle ileride telafisi mümkün olmayacak zararların önlenmesi amacıyla FSEK m. 77 ve TTK’ m. 61/1 çerçevesinde davalı … aleyhine, … isimli eser ile ilgili olarak yazılı, sözlü, görsel ve işitsel – sosyal medya da dahil olmak üzere her türlü mecrada mali hal sahipliği ile ilgili açıklamada bulunmaması ve muaraza çıkarmaması yönünde dava sonuna kadar ihtiyati tedbir kararı verilmesini, iş bu kararın uygulanması için HMK m. 393/2 gereğince yazı işleri müdürlüğünce davalı tarafa tebliğine karar verilmesini talep etmiştir.
CEVAP: Davalı vekili davaya cevap dilekçesinde; mahkemenin 2020/377 Esas sayılı dosyasında … isimli eserin hak sahipliğinin dava konusu olduğunu, davacı oldukları davanın bilirkişi aşamasında bulunduğunu, huzurdaki davanın davacısının o davada ihbar olunan konumunda olup davaya dahil olduğunu, davanın neticesinin kendisini bağlayacağını, bu davanın tedbir kararı almak için açıldığını, müvekkili … ‘in, “…” isimli televizyon kanalında gösterimi devam etmekte olan “…” isimli animasyon dizi film serisinin senaristi, diyalog yazarı, yaratıcısı ve program tasarımcısı olduğunu, müvekkilinin kayyum şirketin iddia ettiği sözde hak devrini içerdiği iddia edilen sözleşmedeki imzanın kendisine ait olmadığını belirttiğini, karşı taraf adına sözleşmeyi imzalayan … isimli şahsın 2020 yılında sicilden kapanış yapan … isimli şirkette yetkisinin bulunmadığını, kabul anlamına gelmemek kaydıyla; asıl sözleşme mevcut olsaydı dahi alt sözleşmenin geçerliliğinin asıl sözleşmede alt lisanslamaya açıkça izin verilmesine ve her bir hakkın kök öykü, karakterler vb tek tek ve ayrı verilmesine bağlı olacağını, bu durumda davacı tarafın kullanımlarının izinsiz şekilde kullanma, işlenme, çoğaltma, yayma, umuma iletim ve temsil anlamına gelerek FSEK m. 67 vd. uyarınca müvekkilin mali ve manevi haklarını ihlal ettiğini ispatladığını, FSEK 49. Madde de yazılı muvaffakatının kurucu unsur olduğunu ortaya çıkardığını, hak sahipliğine ilişkin 2020/377 Esas sayılı davanın 2020 tarihinde açıldığını, 11 Kasım tarihinde vizyona giren animasyon filminin çıkmasından sonra 2022/220 Esas sayılı dosya ile dava açtıkları …’ya açtıkları hak sahipliğine ilişkin dava devam ederken filmin yayınlanmamasına ilişkin ihtarname tebliğinden hemen sonra bu davanın açıldığını, müvekkilinin yalnızca bölüm senaryosuna ilişkin olarak sözleşme imzalandığını, eserin hak devrinin söz konusu olmadığını, hak sahipliğine ilişkin muarazanın 2020/377 Esas sayılı dosyasında görüldüğünü, mahkeme nezdinde tüm davalar ve verilen tedbir kararları göz önüne alındığında, tecavüzün davacı ve onun haksız devir iddialarına istinat eden diğer şirketler olduğunun görüleceğini, dosyaya sunulan uzman görüşünün dikkate alınamayacağını, …’in 2020/377 E sayılı dosyada bilirkişi olarak atandığını, 02/06/2022 tarihinde dosyayı teslim aldıktan sonra 01/09/2022 tarihinde dosyadaki bilirkişilik görevinden çekildiğini, 23/09/2022 tarihinde de dosyaya uzman görüşünün sunulduğunu beyanla, davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
TEDBİR TALEBİNİN REDDİ KARARI; İstanbul Anadolu 2. Fikrî ve Sınaî Haklar Hukuk Mahkemesi 14/10/2022 tarihli 2022/205 E. sayılı ara kararıyla; “…Mevcut durum itibariyle yapılan değerlendirmede, Davacı tarafından … eseri ile ilgili davalı …’ in yazmış olduğu senaryolara ilişkin mali ve manevi hakların sözleşme ile davacı şirkete devredildiğini, bu sebeple davalı …’ in … isimli eserle ilgili hak sahipliğine ilişkin açıklamada bulunmaması ve muaraza çıkarmaması yönünde tedbir talep edilmiş ise de dosya içeriği incelendiğinde … isimle eserin davalı … tarafından meydana getirildiği her ne kadar davacı tarafından sunulan sözleşmelerle … Çizgi Film senaryolarına ilişkin mali hakların davacıya devredildiği iddia edilmiş ise de davacının … isimli eserin hak sahibi olması belirtilen devir sözleşmelerinin geçerli olup olmadığı ve devrin hangi hususları içerdiği hususunun yargılamayı gerektirdiği davanın esasının eserden kaynaklanan hak sahipliğinin tespitine ilişkin olduğu da dikkate alındığında bu şekilde uyuşmazlığı esasından çözecek mahiyette tedbir kararı verilemeyeceğinden HMK 389/1.madde gereğince ihtiyati tedbir koşulları oluşmadığı” gerekçesiyle ihtiyati tedbir talebinin reddine karar verilmiştir.
İSTİNAF BAŞVURUSU; Davacılar vekilinin süresinde ibraz ettiği istinaf dilekçesinde; dava dilekçesindeki beyanlarını tekrarla … çizgi filmin 184 bölümlük senaryo yazarı olan davalının muarazadan men’i istemi ve haksız rekabet nedeniyle manevi tazminat istemli dava açtıklarını, tedbir talep ettiklerini, Mahkemece “..devir sözleşmelerinin geçerli olup olmadığı ve devrin hangi hususları içerdiği hususunun yargılamayı gerektirdiği..” gerekçesi ile tedbir isteminin reddine karar verilmişse de, mahkemece yaklaşık ispat koşulunun bulunup bulunmadığının incelenmesi gerektiğini, mali hak sahibi davacıların tedbir talebinde bulunmakta hukuki yararının ve ihtiyati tedbir yoluyla korunacak menfaatinin bulunup bulunmadığının incelenmesi gerektiğini, davacı …’in mali hak sahibi ya da davacı …’in münhasır lisans kullanım hakkı sahibi olduğu iddiasının medeni yargılama hukukuna göre “yaklaşık olarak ispat” edildiğini, sözleşmelerin geçerliliğinin ve kapsamının ise esas yargılama konusu olduğunun kabulü ile, tedbir isteminin kabulüne karar verilmesi gerektiğini, FSEK 52. Madde uyarınca taraflar arasında düzenlenen sözleşmelerin ibraz edildiğini, davacı …Ş.’nin mali hak sahibi olduğu … eserinin münhasır lisans kullanım hakkının, 06/01/2020 tarihinde ve ardından 06/01/2022 tarihinde akdedilen Lisans Sözleşmesi ile davacı … A.Ş.’ye verildiğini, taraflar arasında düzenlenen lisans sözleşmesinin inhisari nitelikte olup; davacı …’in davada taraf ehliyetini haiz olduğu gibi, … eserine dayalı olarak ticari faaliyet gösteren, ticari faaliyeti neticesinde … eserinin tanınırlığını ve marka değerini artıran, TPMK nezdinde … markası ile adına pek çok tescil bulunan şirket olduğunu, davacı … çizgi filminin sinema filmini yapması için film yapımcısı dava dışı … Hiz. A.Ş. ile anlaştığını, filmin dağıtımcısının ise dava dışı … A.Ş. olmakla; söz konusu sinema filminin 2022 Kasım ayında gösterime girmesinin planlandığını, davalının davacının doğrudan ya da dolaylı olarak ticari işbirliği oluşturduğu bu şirketlere ihtarname keşide ederek mali hak sahipliği iddiasında bulunarak muaraza yarattığını, davacı …’in ticari itibarına zarar verdiği gibi, çok yakın bir tarihte gösterime girecek olan sinema filmini engellemeye, bir diğer ifade ile davacının ticari faaliyetini önlemeye çalıştığını, FSEK. m. 77’de “Esaslı bir zararın veya ani bir tehlikenin veya emrivakilerin önlenmesi için veya diğer herhangi bir sebepten dolayı zaruri” ise tedbire karar verilebileceğinin düzenlendiğini, tedbir koşullarının oluştuğunu beyanla, mahkeme kararının kaldırılarak tedbir talebinin kabulüne karar verilmesini talep etmiştir. İstanbul Anadolu 2. FSHHM’nin 2020/377 Esas sayılı dosyası ile 2022/220 Esas sayılı dosyalarının incelenmesi için UYAP üzerinden inceleme izni talep edilmiştir.
G E R E K Ç E: Davacılar vekili tarafından davalı …’nin … eseri ile ilgili yazılı, sözlü, görsel ve işitsel tüm mecralarda mali hak sahipliği iddia edecek açıklamalarda bulunmaması ve muaraza çıkarmaması yönünde dava sonuna kadar ihtiyati tedbir kararı verilmesi talep edilmiş, ilk derece mahkemesince tedbir talebinin yargılamayı gerektirdiği gerekçesiyle reddine karar verilmiştir. Davalı vekili istinaf dilekçesinde, mahkemenin gerekçesinin yerinde olmadığını, dosyaya sunulan sözleşmelerle davacıların mali hak sahipliğinin ortaya konulduğunu, davalının davacı … Şirketinin sözleşme yaptığı kişilere ihtarname göndererek ticari itibarına zarar verdiği gibi, çok yakın bir tarihte gösterime girecek olan sinema filmini engellemeye, bir diğer ifade ile davacının ticari faaliyetini önlemeye çalıştığını, FSEK 77. Madde gereğince tedbire karar verilebileceğinin düzenlendiğini, tedbir koşullarının oluştuğunu ileri sürmüştür. Dosya kapsamına sunulan ihtarnameden, davalı …’nin dava dışı …A.Ş. İle … A.Ş. Aleyhine ihtarname keşide ederek … isimli çizgi karaktere ilişkin yürütülen her türlü animasyon dizi-film projelerinin hak sahibinin müvekkili olduğunu, kendisinden izin alınmadan proje gerçekleştirilmesi halinde FSEK ve TBK’dan kaynaklanan hakların kullanılacağının ihtar olunduğu anlaşılmıştır. Mahkemenin 2022/220 Esas sayılı dosyasında, davacı … tarafından, …A.Ş. İle … A.Ş. Aleyhine; vizyona girecek olan … isimli animasyon filmin eser sahibinin davacı olduğundan bahisle, filmin yapımcısı sıfatıyla … şirketi, filmin dağıtımcısı sıfatıyla diğer davalı … (… DAĞITIM) aleyhine, tecavüzün meni ve refi talepli dava açtığı, davanın halen derdest bulunduğu anlaşılmıştır. Davacı tarafça İstanbul Anadolu 2.Fikri ve Sınai Haklar Mahkemesi’nin 2020/377 Esas sayılı dosyasında, … ve … A.Ş. Aleyhine davacının eser sahibi olduğu … isimli çizgi film senaryolarından intihal yapıldığı ve hikaye kitapları basıldığı, mali ve manevi haklarının ihlal edildiği iddiasıyla maddi ve manevi tazminat davası açıldığı, …Şirketi ile … Holding şirketinin davada ihbar olunan sıfatıyla yargılamaya katıldığı anlaşılmıştır. Davacılar tarafından dosyadaki anlaşmalar ile, davacının mali haklarını FSEK 52. Madde gereğince devrettiği ve yaklaşık ispat koşullarının bulunduğu ileri sürülmüşse de, davalı tarafça sözleşmelerdeki imzalar inkar edilmekle sözleşmelerin çekişmeli hale geldiği, sözleşmelerdeki zincirleme devirlerin FSEK 49. Madde kapsamında usulüne uygun devir olmadığına ilişkin iddianın , yapılacak yargılamada değerlendirilebileceği, bu aşamada yaklaşık ispat koşulunun gerçekleşmediği kanaatiyle davacılar vekilinin istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
H Ü K Ü M: Yukarıda açıklanan gerekçe ile:1-6100 sayılı HMK.’nın 353/1-b-1 maddesi gereğince davacılar vekilinin yerinde görülmeyen istinaf isteminin ESASTAN REDDİNE,2-Alınması gereken 179,90 TL harçtan, peşin alınan 80,70 TL harcın mahsubu ile bakiye 99,20 TL eksik harcın davacılardan alınarak hazineye irat kaydına, 3-İstinaf incelemesi duruşmasız yapıldığından avukatlık ücreti takdirine yer olmadığına,4-İstinaf yargılama giderleri olarak; Davacılar tarafından yapılan masrafların üzerinde bırakılmasına,5-Artan gider avanslarının karar kesinleştiğinde ve talep halinde ilk derece mahkemesince yatıran tarafa iadesine, Dair, dosya üzerinde yapılan inceleme sonucu 10/03/2023 tarihinde oy birliği ile kesin olarak karar verildi.