Görüntülediğiniz mahkeme kararı kesinleşmiş bir karardır.

T.C.
İSTANBUL
BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ
16. HUKUK DAİRESİ
T Ü R K M İ L L E T İ A D I N A
İ S T İ N A F K A R A R I
DOSYA NO: 2022/2 Esas
KARAR NO: 2023/1455
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ: GEBZE ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
TARİHİ: 17/11/2017
NUMARASI: 2016/895 2017/846
DAVANIN KONUSU: Menfi Tespit (Ticari Satımdan Kaynaklanan)|Menfi Tespit (Kambiyo Senetlerinden Kaynaklanan)
KARAR TARİHİ: 18/10/2023
İstinaf incelemesi için dairemize gönderilen dosyanın ilk incelemesi tamamlanmış olmakla, HMK 353. Maddesi gereğince dosya içeriğine göre duruşma yapılmasına gerek görülmeden dosya üzerinde yapılan inceleme sonucu;
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
ASIL DAVA: Davacı-birleşen davacı vekili dava dilekçesinde; müvekkili ile davalının çelik konstrüksiyon imalatı hususunda anlaştıklarını, anlaşma uyarınca müvekkilinin talepleri doğrultusunda imalatını yapacağı konstrüksiyon malzemelerin üretimini yaparak davacıya teslim edeceğini vaad ettiğini, müvekkili tarafından … Bankası Gebze Yeniçarşı Şubesine ait, keşidecisi … Tic. Ltd. Şti., lehtarı … Ltd. Şti. olan, 26/06/2016 keşide tarihli, … çek nolu, 45.000,00 TL bedelli çek, 19/07/2016 keşide tarihli, … çek nolu, 40.000,00 TL bedelli çek ile 26/07/2016 keşide tarihli, … çek nolu, 60.000,00 TL bedelli çekleri davalıya verildiğini, çeklerin teslimi sonrasında davalının müvekkiline satın alınan ürünlerin bir kısmını karşılayacak 10/01/2016 tarihli e-fatura gönderdiğini, fakat fatura konusu ve teslimi gereken malların davacı müvekkili şirkete teslim edilmediğini, bu nedenle müvekkilinin 10/01/2016 tarihli e fatura ile satın almış olduğu ürünlerin tarafına teslim edilmemesi nedeniyle bu kere 25/04/2016 tarihli iade faturası tanzim ederek davalıya e fatura olarak gönderdiğini, davalının müvekkilinden almış olduğu çekler nedeniyle hiçbir ürün teslimi yapmadığını, davalı tarafa verilmiş olan çeklerin bedelsiz kaldığından müvekkilinin davalıya borcunun bulunmadığının tespitini talep etmiştir.
BİRLEŞEN DAVA: Birleşen 2016/1227 Esas – 2016/919 Karar sayılı dosyasında davacı birleşen davacı vekilinin davalı … Ltd. Şti ve birleşen davalı …ye karşı açtığı dava dilekçesinde özetle; davalı … Ltd. Şti.’nin davacı müvekkilden avans olarak almış olduğu bedelsiz çekleri diğer davalı ….’den kullanmış olduğu krediye teminat olarak verdiğini, muhatap … Bankası A.Ş. Gebze Yeni Çarşı Şubesi ile davalı banka arasında yapılan yazışmalarda dava konusu çekin teminat (rehin ) çeki olduğu beyan edildiğini, işbu sebeplerle davacı tarafından davalı … tic. Ltd. Şti.’e verilen … Bankası Gebze Yeni Çarşı şubesine ait, keşidecisi davacı, lehtarı … San. Tic. Ltd. Şti. olan, 19/07/2016 keşide tarihli … çek nolu, 40.000,00 TL bedelli çek nedeniyle davalılara borçlu olmadıklarının tespiti ile icra takibi yapılmasının tedbiren durdurulmasına karar verilmesini talep ve dava ettiği anlaşılmıştır.
BİRLEŞEN DAVA: Birleşen 2016/1226 Esas 2017/182 Karar sayılı dava dosyasında davacı birleşen davacı vekili dava dilekçesinde özetle; davalı … Ltd. Şti.’nin davacı müvekkilden avans olarak almış olduğu bedelsiz çekleri diğer davalı . … Bankası A.Ş.’ye kullanmış olduğu krediye teminat olarak verdiğini, mahkememizin 2016/895 Esas sayılı dosyasından verilen tedbir kapsamında 26.07.2016 keşide tarihli olmasına rağmen 27.07.2016 tarihine kadar yazılmadığını, ancak 27.06.2016 tarihinde davalı bankanın kendisini üçüncü kişi olduğunun iddiası ile yazılmasını talep etttiğini, ancak muhatap … Bankası A.Ş. Gebze Yeni Çarşı Şubesi ile davalı banka arasında yapılan yazışmalarda dava konusu çekin teminat (rehin) çeki olduğu beyan edildiğini, iş bu sebeplerle davacı müvekkilinin keşidecisi olduğu 26/07/2016 keşide tarihli, 60.000,00 TL bedelli, … nolu, muhatap bankası … Bankası A.Ş. Gebze Yeni Çarşı Şubesi olan çek nedeniyle davacı müvekkilinin borçlu olmadığının tespitine karar verilmesini talep ve dava etmiştir.Birleşen davalı … Bankası cevap dilekçesinde özetle; müvekkilinin iyi niyetli yetkili hamil olduğunu, davacının lehtara karşı ileri süreceği def’i ve itirazları kendilerine ileri sürmesinin mümkün olmadığını, davacı-birleşen davacı tarafın kötü niyeti ispat edemediğini, bedelsizlik iddasının kendilerine karşı ileri sürülemeyeceğini beyan etmiştir.
İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI: Gebze Asliye Ticaret Mahkemesi’nin 17/11/2017 tarih ve 2016/895 Esas – 2017/846 Karar sayılı kararıyla; “Asıl Davada; davacının davalı … Tic. Ltd. Şti. ile çelik konstrüksiyon imalatı hususunda anlaştıkları, bu işin bedeli olarak davacının keşidecisi olduğu, … Bankası Gebze Yeniçarşı Şubesine ait, lehtarı … Tic. Ltd. Şti. olan, 26/06/2016 keşide tarihli, … çek nolu, 45.000,00 TL bedelli çek, 19/07/2016 keşide tarihli, … çek nolu, 40.000,00 TL bedelli çek ile 26/07/2016 keşide tarihli, … çek nolu, 60.000,00 TL bedelli çeklerin davalıya verildiği, davalının edimini yerine getirmediği ve davacının bunun üzerine sözleşmeden döndüğü ve davacıya bedel olarak verdiği davaya konu üç adet çekten dolayı davalı … Tic. Ltd. Şti.ne borçlu olmadığının dosyadaki deliller ve mali müşavir bilirkişinin raporu ile ispat edildiği, davalının edimini yerine getirdiğini ispat etmediği; tüm dosya kapsamından davaya konu üç adet çeklerin bedelsiz kaldığı ve davacının iş bu çeklerden dolayı davalıya borçlu olmadığının anlaşıldığından davanın kabulüne karar vermek gerektiği kanaatine varılmıştır.Birleşen Mahkememizin 2016/1227 esas sayılı dava dosyasında; davacı tarafından davalı-birleşen davalı … Ltd. Şti.’ne verilen … Bankası Gebze Yeni Çarşı Şubesine ait, keşidecisi … Tic. Ltd. Şti., lehtarı … Tic. Ltd. Şti. olan, 19/07/2016 keşide tarihli, 8564648 çek nolu, 40.000,00 TL bedelli çek nedeniyle davalılara borçlu olmadıklarının tespitini talep ve dava ettiği, davacı birleşen davacı vekilinin 22.09.2017 tarihli celsede birleşen davalı … Banka karşı açtıkları davadan feragat ettiklerini bildirdikleri, feragatin davayı sona erdiren davacı taraf işlemi olduğu ve mahkememizin feragat ile bağlı olduğu anlaşılmakla birleşen davalı … Banka karşı açılan menfi tespit davasının feragat nedeniyle reddine karar vermek gerekmiştir. Birleşen davalı … karşı açılan davanın dava konusu … nolu çek ile ilgili asıl davada daha önceden açılıp yürümekte olan bir dava bulunduğundan, aynı sebebe dayanarak aynı tarafa karşı açılan ikinci davanın usulden reddine karar vermek gerektiği kanaatine varılmıştır.Birleşen Mahkememizin 2016/1226 esas sayılı dava dosyasında; davacı vekilinin davalı-birleşen davalı … Ltd. Şti.’nin davacı müvekkilden avans olarak almış olduğu bedelsiz çekleri diğer davalı … Bankası A.Ş.’ ye kullanmış olduğu krediye teminat olarak verdiğini, dava konusu çekin teminat (rehin) çeki olduğunun anlaşıldığını, davacının keşidecisi olduğu 26/07/2016 keşide tarihli, 60.000,00 TL bedelli, … nolu, muhatap bankası … Bankası A.Ş. Gebze Yeni Çarşı Şubesi olan çek nedeniyle borçlu olmadığının tespitine karar verilmesini talep ve dava ettiği, iş bu davada birleşen davalı … karşı açılan davanın dava konusu … nolu çek ile ilgili asıl davada daha önceden açılıp yürümekte olan bir dava bulunduğundan, aynı sebebe dayanarak aynı tarafa karşı açılan ikinci davanın usulden reddine karar vermek gerektiği kanaatine varılmıştır. Birleşen birleşen davalı … Banka’a karşı açılan davanın ise; birleşen davalı bankadan getirtilen … Ltd. Şti.’nin nakit kredi kullandırma talep formu, taraflar arasındaki kredi sözleşmesi, çek tevdi bodrosu ve ekleri incelendiğinde, davaya konu davacının keşidecisi olduğu, 26/07/2016 keşide tarihli, 60.000,00 TL bedelli, … nolu çekin çek tevdi bodrosunda tahsil edilmek üzere birleşen davalıya tevdi edildiğinin yazılı olduğu, birleşen davalının tahsil cirosu ile bu çeki lehtardan aldığı, dolayısıyla yetkili hamil olduğu, çekin teminat çeki olduğunun ispat edilemediği, davacı-birleşen davacının temel ilişkiden kaynaklanan bedelsizlik savunmasını iyi niyetli birleşen davalıya karşı ileri süremeyeceği, birleşen davalının kötü niyetinin yani bu çekin bedelsiz olduğunu bildiğini ispat edemediği kanaatine varılmakla birleşen davalı … Bankasına karşı açılan davanın reddine” karar verilmiştir.
İSTİNAF İSTEMİ:Davacı vekili istinaf dilekçesinde; “Davacı ile davalı … Tic. Ltd. Şti. çelik konstrüksüyon imalatı hususunda anlaşmış olup buna istinaden davakonus çekleri davalıya verdiğini, davalının müvekkilimden almış olduğu çekler nedeniyle müvekkilime hiçbir ürün teslimi yapmadığını, 03.01.2017 tarihli bilirkişi raporunda müvekkilin davalı … Tic. Ltd. Şti.’ ye dava konusu çeklerden dolayı borçlu olmadığının tespit edildiğini,Davalının müvekkilden avans olarak almış olduğu çeklerden 26.07.2016 keşide tarihli 60.000,00 TL bedelli çeki birleşen davalı … Bankası A.Ş.’ye kulllanmış olduğu krediye ilişkin teminat olarak verdiğini, bankanın cirosunun rehin/teminat cirosu olduğu,Teminat cirosu geçerli bir ciro olmadığından çeki elinde bulundurana yetkili hamilin sahip olduğu kambiyo hukukuna dayalı yetkileri vermediğini, bu nedenle birleşen davalı … Bankası A.Ş. yetkili hamil olmayıp çekten doğan hakları kullanamayacağını, bankanın iyiniyetli veya kötüniyetli olmasının bu durumu değiştirmediğini, Yargıtay 11. Hukuk Dairesi’nin 2012/11833 esas, 2014/2980 karar 20.02.2014 tarihli kararının bu yönde olduğunu,Davacı müvekkilin, davalı … Tic. Ltd. Şti.’ye karşı ileri sürebileceği tüm itiraz ve defileri diğer davalı bankalara da yetkili hamil olmadığından ileri sürebileceğini,Birleşen davalı … Bankası A.Ş.’nin 05.06.2017 tarihli Çayırova/Kocaeli Girişimci Dinamik Şube Sayı:48/13 yazısı ile dava konusu çekin teminat (rehin çeki) olduğu beyan edildiğini, ilgili yazıda davalı bankanın “Şubemiz müşterisi takip müşterisi … Tic. Ltd. Şti tarafından Şubemize teminata verilen.” açıklamasına yer verildiğini, Mahkemenin davalı bankanın bu yazısını dikkate almadan gerekçeli kararda ‘çekin teminat çeki olduğunun ispat edilemediği’ şeklinde karar vermesinin hatalı olduğunu.” beyanla ilk derece mahkemesi kararının kaldırılması istenmiştir.
GEREKÇE:Dava, asıl ve birleşen davalar yönünden İİK’nun 72.maddesi uyarınca açılan menfi tespit davasıdır. İlk derece mahkemesi tarafından, “-Birleşen Mahkememizin 2016/1227 esas sayılı dava dosyasında birleşen davalı … Banka karşı açılan davanın feragat nedeniyle reddine, -Birleşen Mahkememizin 2016/1227 esas sayılı dava dosyasında birleşen davalı … karşı açılan davanın dava konusu … nolu çek ile ilgili asıl davada yürümekte olan bir dava bulunduğundan davanın usulden reddine, -Birleşen Mahkememizin 2016/1226 esas sayılı dava dosyasında birleşen davalı … karşı açılan davanın dava konusu … nolu çek ile ilgili asıl davada yürümekte olan bir dava bulunduğundan davanın usulden reddine, -Birleşen Mahkememizin 2016/1226 esas sayılı dava dosyasında birleşen davalı … Bankası’na karşı açılan davanın reddine, -Asıl davada davacının davalıya karşı açmış olduğu davasının kabulü ile davaya konu … Bankası Gebze Yeniçarşı Şubesine ait, keşidecisi davacı … Tic. Ltd. Şti., lehtarı … Tic. Ltd. Şti. olan, 26/06/2016 keşide tarihli, … çek nolu, 45.000,00 TL bedelli çek, 19/07/2016 keşide tarihli, … çek nolu, 40.000,00 TL bedelli çek ile 26/07/2016 keşide tarihli, … çek nolu, 60.000,00 TL bedelli çeklerden dolayı davacının davalıya borçlu olmadığının tespitine.” karar verilmiştir. Hüküm davacı vekili tarafından istinaf edilmiştir. İnceleme, 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun(HMK) 355. maddesi hükmü uyarınca istinaf dilekçelerinde belirtilen sebeplerle sınırlı olarak ve kamu düzenine aykırı hususların olup olmadığı gözetilerek yapılmıştır.Davacının, davalı … Tic. Ltd. Şti.’ne çelik konstrüksiyon imalatı hususundaki anlaşmaları uyarınca davaya konu 26/06/2016 keşide tarihli 45.000,00 TL, 19/07/2016 keşide tarihli 40.000,00 TL, 26/07/2016 keşide tarihli 60.000,00 TL bedelli çekleri keşide ederek davalıya verdiği, ancak davalının teslimi gereken malları davacıya teslim etmediği, bu durumun mahkemece yaptırılan bilirkişi incelemesi ile tespit edilmesi sonucunda asıl davanın kabulüne karar verilmesinde isabetsizlik yoktur. Davaya konu 26/07/2016 keşide tarihli 60.000,00 TL bedelli çekin davalı … Tic. Ltd. Şti. tarafından birleşen dosya davalısı … Bankası’na kredi teminatı olarak verildiği, bu nedenle davacı tarafından … Bankası’na karşı da menfi tespit davası açarak dosyaların birleştirildiği görülmüştür. Çekte rehin cirosu yapılamaz. Çekin sadece tahsil veya temlik cirosuyla verilmesi mümkündür. Çeklere uygulanacak poliçe hükümlerinin sayıldığı TTK.818.maddesinde rehin cirosuna dair bir atıf yapılmamıştır. Çekte rehin cirosu yapabilmek yolunun kapatılmasının sebebi, çekin, bir ödeme vasıtası olmasıdır. Dosyada mevcut belgeler uyarınca çekin rehin cirosu ile devredilmediği, kredinin teminat alınarak kullandırılacağına dair yapılan genel ifadelerin de çekin rehin cirosu ile devredildiğini göstermeyeceği sonucuna varıldığından, mahkemece işbu birleşen davanın reddine karar verilmesinde isabetsizlik olmadığından, davacı vekilinin istinaf isteminin reddine karar verilmiştir.
HÜKÜM: Yukarıda açıklanan nedenlerle;1-Davacı vekilinin birleşen davaya yönelik istinaf talebinin HMK’nun 353/1-b-1 maddesi uyarınca ESASTAN REDDİNE,2-Alınması gereken 269,85 TL harçtan, peşin alınan 31,40 TL harcın mahsubu ile bakiye 238,45 TL harcın davacıdan alınarak hazineye irat kaydına, 3-Davacı tarafından yapılan istinaf yargılama giderlerinin kendi üzerinde bırakılmasına,4-İstinaf incelemesi duruşmalı yapılmadığından vekalet ücreti takdirine yer olmadığına, 5-Artan gider avanslarının karar kesinleştiğinde ve talep halinde ilk derece mahkemesince ilgilisine iadesine, Dair, dosya üzerinden yapılan inceleme sonunda, oy birliğiyle kesin olarak karar verildi.18/10/2023