Emsal Mahkeme Kararı İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 16. Hukuk Dairesi 2022/1900 E. 2023/266 K. 22.02.2023 T.

Görüntülediğiniz mahkeme kararı kesinleşmiş bir karardır.

T.C.
İSTANBUL
BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ
16. HUKUK DAİRESİ
T Ü R K M İ L L E T İ A D I N A
İ S T İ N A F K A R A R I
DOSYA NO: 2022/1900 Esas
KARAR NO: 2023/266
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ: BAKIRKÖY 7. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
TARİHİ: 03/11/2022
NUMARASI: 2022/168
DAVANIN KONUSU: İflas (Adi Takipten Doğan İflas (İİK 156))
KARAR TARİHİ: 22/02/2023
İstinaf incelemesi için dairemize gönderilen dosyanın ilk incelemesi tamamlanmış olmakla, HMK 353. Maddesi gereğince dosya içeriğine göre duruşma yapılmasına gerek görülmeden dosya üzerinde yapılan inceleme sonucu;
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
DAVA: Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; davalılardan …’ya, 30.06.2019 keşide tarihli, … Çek No’lu, 2.000.000,00 TL bedelli çek, Adana … İcra Müdürlüğünün … E. Sayılı dosyası ve bu dosyaya dayanak olarak açılan Isparta 3. Asliye Hukuk Mahkemesi 2018/524 esas sayılı iflas dosyasında dava dışı “İflas Nedeniyle Tasfiye Halinde Müflis … Tic. Ltd. Şti.” nin borçların tasfiyesi amacıyla 27.02.2019 tarihli protokole dayanarak ve borçlu oldukları zannı ile müvekkiller tarafından keşide edildiğini, taraflar arasında …’in sahtecilikle ele geçirdiği Ukrayna Savunma Bakanlığı Devlet İşletmesi …nın mümessili olduğunu, Ukrayna Ticaret Odası Uluslararası Ticari Tahkim Mahkemesinin … tarihli Isparta 2. Asliye Hukuk Mahkemesi tarafından tenfiz edilen kararına yönelik Adana … İcra Müdürlüğünün … E. Sayılı dosyası dışında hukuki veya ticari başka bir ilişki olmadığını, bu icra takibine dayanarak Isparta 3. Asliye Hukuk Mahkemesinde 2018/524 E. Sayılı iflas davası müvekkillerinin paydaş oldukları … Havacılık Tic. Ltd. Şti.’ne karşı açıldığını, Adana … İcra Müd. … E. Sayılı dosyasındaki ihtilafı sonlandırmak için …ın iflasına karar verilmesinden sonra Karşılıklı Anlaşma Protokolü başlıklı sözleşme tanzim ve imza edildiğini, (27.02.2019 tarihli Karşılıklı Anlaşma Protokolü) … ve … arasındaki temel ilişkide müvekkillerin şahsi olarak borçlu olmadığını beyan ederek davanın kabulü ile davalı … lehine keşide edilen 30.06.2019 keşide tarihli, … no’lu, 2.000.000,00 TL’lik çekin bedelsiz kaldığının, çekin dayandığı temel ilişki açısından …’ nın çekin keşide ve teslim tarihinden sonra öğrenildiği üzere Ukrayna Savunma Bakanlığı kuruluşu olan ..ya ait alacağı sahte belgelerle temlik almış gibi göstererek mahkeme, icra müdürlüğü ve müvekkilleri yanılttığı, iflastan sonra yapılan bir ödeme olması nedeniyle çek bedelini müvekkillerin veya ortakları oldukları … Ltd. Şti. nin iflas masasına veya …ya mükerrer ödemeleri söz konusu olduğu, iflastan sonra iflas kararını bildiği halde ödeme kabul edemeyecek olan …’nın ve tek hissedarı olduğu şirketi mükerrer tahsilat için kullanıldığının ispatlandığından menfi tespit ve borçlu olmadığının tespiti ile, dava konusu çekin tahsile girişildiği dikkate alınarak, müvekkillerin ileride telafisi imkansız maddi ve manevi zararlara uğrayacağı muhtemel olduğundan, Bakırköy 1. Asliye Ticaret Mahkemesinin 2019/344 Değ. İş. Sayılı dosyası ile Büyükçekmece … İcra Müdürlüğünün … esas sayılı dosyasındaki ilgili değişik iş dosyasının dosyanız içinde birleştirilmesine karar verilmesini, her iki davalının da açık bir şekilde kötü niyetli olduğu dikkate alınarak her birinin ayrı ayrı takip miktarının %20 sinden aşağı olmamak üzere kötü niyet tazminatına mahkum edilmesine karar verilmesini, yargılama giderleri ve ücreti vekaletin davalı üzerine bırakılmasına karar verilmesini talep ve dava etmiştir. Davalılar vekili 30/05/2022 tarihli itiraz dilekçesinde özetle; davacı tarafça arabulucuğa başvurulacağından bahisle ilk olarakBakırköy 1.Asliye Ticaret Mahkemesi’nin 2019/344 D.iş sayılı dosyası kapsamında tedbir talebinde bulunulduğunu, verilmiş olan tedbir kararından sonra da kanuni sürelerin hiçbirine riayet edilmediğini, hal böyle olunca verilen tedbir kararının hükümsüz olduğunu, HMK m.397.maddesine göre davacılar yasal süresinde dava açmamaları nedeniyle verilen ihtiyati tedbir kararı hükümsüz kaldığı gibi dava tarihine bakıldığında da davaları icra takibinden sonra ikame edilmiş hale de geldiğinden icra takibinden sonra açılacak menfi tespit davasına ilişkin İİK 72.maddesinin 3.fıkrasına ilişkin tedbir kararı ancak ve ancak uygulama alanı bulabileceğinden, İİK72/2 kapsamında verilen tedbir kararı usule aykırı olduğunu beyan ederek itiraz etmiştir.
CEVAP: Davalı şirket yetkilisi … cevap dilekçesinde özetle; Kendisine husumet düşmediğini, şirket yetkilisi olmasına rağmen taraf gösterilmesinin hatalı olduğunu, dava konusu 30/06/2019 tarihli çekin kendilerine keşide edilmekle birlikte davacı tarafça yalvaç bölgesinden bir şahısla anlaşılarak çek zayi davası açıldığını, davacı tarafın alacağın tahsilini engellemeye çalıştığını ancak bu konuda yalvaç ve Isparta mahkemelerine yaptığı başvuruların reddedildiğini, davacı tarafın delil sunmadığını bildirerek davanın husumet nedeniyle reddine ve %20 oranında kötü niyet tazminatına hükmedilmesini istemiştir.
İHTİYATİ TEDBİR KARARI: Davacı tarafça ilk olarak Bakırköy 1. Asliye Ticaret mahkemesinin 2019/344 D.İş sayılı dosyasında ihtiyati tedbir talep edildiği ve mahkemenin de 12/07/2019 tarihli 2019/344 d.iş-2019/357K. Sayılı kararıyla dava konusu çekin teminat karşılığında icra takibine konulmaması yönünde ihtiyati tedbir kararı verdiği görülmüştür.
İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI Bakırköy 7. Asliye Ticaret Mahkemesince duruşmalı yapılan inceleme sonunda 06/07/2022 tarihli ara kararı ile; “…Somut olayda, davalılar vekili her ne kadar ihtiyati tedbirin kaldırılmasını talep etmiş ise de; tarafların karşılıklı iddia ve savunmaları, celp edilen bilgi ve belgeler ile tüm dosya kapsamına göre, tedbir kararının kaldırılmasını gerektirir değişen bir durum tespit edilemediğinden talebin reddine…” şeklinde karar verilmiştir. Kararı davalılar vekili istinaf etmiştir.
DAİREMİZ KARARI: Dairemizce yapılan istinaf incelemesi sonunda 06/10/2022 tarihli 2022/1379E.-2022/1615K. Sayılı ilam ile davalıların itirazlarının davanın süresinde açılmadığı ve icra takibinden sonra açıldığı hususundaki itirazların karar yerinde değerlendirilmesi için 06/07/2022 tarihli ara kararın bu yönlerden kaldırılması gerektiğinden bahisle davalılar vekilinin istinaf talebinin kısmen kabulüne karar verildiği görülmüştür.
İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI: Dairemiz kaldırma kararından sonra mahkemece 03/11/2022 tarihli 2022/168E.- sayılı ara karar ile “… davacılar tarafından 10/07/2019 tarihinde D.iş dosyası ile tedbir talebinde bulunduğu, tedbir kararının 12/07/2019 tarihinde verildiği, karar içeriğinde arabuluculuk dava şartının belirtildiği, davacıların 23/07/2019 tarihinde Isparta Arabuluculuk Bürosunun … dosya numarası ile arabuluculuğa başvurulduğu, Büyükçekmece … İcra Müdürlüğünün … esas sayılı dosyasından celp edilen 02/11/2022 tarihli cevabi yazıya göre, ihtiyati tedbir kararının 19/07/2019 tarihinde işleme konulduğu, 22/08/2019 tarihinde Büyükçekmece 2. İcra Hukuk Mahkemesinin 2019/1257 esas sayılı dosyası ile davanın açıldığının bildirildiği anlaşılmış olup, işbu davanın açıldığı tarihi itibariyle menfi tespit davasının arabuluculuğa tabi olduğuna ilişkin İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi kararlarının mevcut olduğu, İstanbul Bölge Adliye Mahkemesinin uygulamadaki belirsizlikler nedeniyle fazladan yapılan usul işlemlerinin aleyhe yorumlanamayacağı, davaya konu edilen icra dosyasının takip tarihinin 12/07/2019 olduğu, d.iş dosyasındaki tedbir başvuru tarihinin 10/07/2019 olduğu, arabulucuğa başvuru tarihinin 23/07/2019 ve sona erme tarihinin 20/08/2019 olduğu, mahkememiz dosyasının dava açılış tarihinin 26/08/2019 olduğu dikkate alındığında davanın HMK. 397/1 maddesine göre süresinde açıldığının kabulü gerekeceği anlaşılmakla davalıların ihtiyati tedbire yaptıkları itirazın reddine karar verilerek Bakırköy 1. Asliye Ticaret Mahkemesinin 2019/344 D.iş sayılı sayılı dosyasında 12/07/2019 tarihinde ihtiyati tedbirin kabulüne dair verilen kararın aynen devamına…” şeklinde karar verilmiş, kararı davalılar vekili istinaf etmiştir.
İSTİNAF İSTEMİ: Davalılar vekili istinaf dilekçesinde; davanın yasal sürede açılmadığını, tedbir kararının 12/07/2019 tarihinde verildiğini, bu kararın 19/07/2019 tarihinde işleme konulduğunu, 23/07/2019 tarihinde ara buluculuğa başvurulduğunu, 20/08/2019 tarihinde ara buluculuk sürecinin sona erdiğini ve 26/08/2019 tarihinde davanın açıldığını, mahkemenin istinaf ilamında belirtilen hususları araştırmadığını, somut olayda HMK’nın 393/1 maddesi kapsamında tedbir kararının uygulanmasına ilişkin usulüne uygun bir talep bulunmadığını, tedbir kararının kendiliğinden icra edecek yere gönderilemeyeceğini, talep üzerine gönderilebileceğini, bu hususun dikkate alınmadığını, ayrıca davanın yasal süresinde açılmamakla birlikte davanın açıldığına ilişkin belgelerin de ilgili icra dosyasına sunulmadığını, somut olayda 12/07/2019 tarihli tedbir kararının 19/07/2019 tarihinde re’sen yazılan yazı kapsamında tedbir kararının uygulanması için Büyükçekmece … İcra Dairesi’ne yazı yazıldığını, davanın ise 26/08/2019 tarihide açıldığını, ayrıca davanın menfi tespit davası olup, arabuluculuğa tabi olmadığını, ara buluculuğun ise 23/07/2019 tarihinde başlatıldığını, 20/08/2019 tarihinde sona erdiğini, ara buluculuk sürecinin tedbir kararından 11 gün sonra başlatıldığını, yine sürelerin bir an için kesildiği düşünülse bile sürecin bittiği, 20/08/2019 tarihinde sürelerin yeniden başlayacağı ve davanın en geç 23/08/2019 tarihinde açılması gerektiğini, her iki ihtimalde de davanın 2 haftalık yasal sürede açılmadığını, mahkemenin ise açıklama yapmadan davanın süresinde açıldığını belirtmek suretiyle itirazlarını reddettiğini, bu konuda Yargıtay kararlarının bulunduğunu, ayrıca yaklaşık ispat şartının sağlanamadığını, taraflar arasındaki 27/09/2019 tarihli protokol metninde de görüleceği üzere müvekkilinin alacağının ödenmesi için davacılar tarafından çeklerin verildiğini, huzurdaki dava konusu çekin sözleşmenin B bendinde yer alan 30/06/2019 tarihli … No’lu 2.000.000,00 TL bedelli çek olduğunu, ancak davacı tarafın çekleri ödememek için çeşitli yollara başvurduğunu, tedbir kararının icra takibi açıldıktan sonra verildiğini, somut olayda ancak icra veznesindeki paranın alacaklıya ödenmemesi için tedbir kararı verilebileceğini bildirmiştir.Davacılar vekilinin istinafa cevap dilekçesinde ihtiyati tedbir kararının 12/07/2022 tarihinde verildiğini, 16/07/2022 tarihinde yazıldığını ve sisteme yüklendiğini, çekin ise 16/07/2022 tarihinde takibe konulduğunu, bu nedenle ekte sundukları dilekçeden de anlaşılacağı üzere 18/07/2022 tarihinde tedbir kararının uygulanmasının kararı veren Bakırköy 1. ATM’den 7 gün içinde talep edilmiş oludğunu, mahkeme tarafından takip dosyasına 19/07/2022 tarihinde takibin durması yönünde müzekkere yazıldığını, tedbir kararı verildiğinde henüz icra dosyası bulunmadığından ve numarası da bilinmediğinden mahkemece re’sen bir dosyaya müzekkere yazılmasının mümkün olmadığını, bununla birlikte dava tarihi dikkate alındığında bugün itibariyle esas hakkındaki karar yönü ile istinaf veya temyiz taleplerinin tartışılması gerekirken ihtiyati tedbir talebinin tartışıldığını, davalıların davanın esasına girilmesinin önüne geçmeye çalıştıklarını bildirmiştir.Davalı … UYAP üzerinden dairemize göndermiş olduğu, 13/01/2023 tarihli dilekçesinde; dava konusu çek ile ilgili olarak borçlu tarafın itirazlarının İstanbul BAM 23 HD tarafından 2020/919E.-2021/1970K. Sayılı ilam ile reddedildiğini, bu kararın da Yargıtay 12. HD tarafından onanarak kesinleştiğini, ayrıca İstinaf mahkemesi tarafından lehlerine hükmedilen icra inkar tazminatının takibe konu edildiğini, davalının itirazlarının Bursa BAM 6. HD. 2022/1063E.-2022/2988K. Sayılı karar kapsamında reddedilerek yerel mahkeme tarafından takibin iptaline yönelik kararın kaldırıldığını, İstanbul BAM 16. HD’nin kararındaki hususların değerlendirilmesi gerektiğini bildirmiştir.
DELİLLER: Büyükçekmece … İcra Müdürlüğünün … E. Sayılı dosyasında davalı şirket tarafından davacılar aleyhine çeke dayalı olarak toplam 2.215.753,42 TL’inn tahsili için kambiyo senetlerine özgü yolla icra takibi başlatıldığı görülmüştür.Takip konusu çekin 30/06/2019 tarihli keşidecisinin davacı …, avalin davacı …, lehtarın ise davalı … olduğu, hamilin davalı şirket olup, çekin 10/07/2019’da ibraz edildiği ve karşılıksız şerhinin yazıldığı görülmüştür.Huzurdaki davanın ilk olarak 26/08/2019 tarihinde harçları yatırılmak suretiyle açıldığı ve dosyanın Bakırköy 7, Asliye Ticaret Mahkemesinin 2019/621 esasına kaydının yapıldığı görülmüştür.Mahkemece 27/08/2019 tarihli tensip tutanağında tedbir hususunun delillerin gelmesinden sonra değerlendirilmesi şeklinde ara karar verildiği görülmüştür.Mahkemece 01/10/2019 tarihinde dosya üzerinde yapılan inceleme ile davalıların tedbirin kaldırılması talebinin reddine karar verildiği,Yine davalı tarafın tedbirin kaldırılmasını talep etmesi üzerine mahkemece 08/11/2019’da yapılan tensip tutanağında tedbirin kaldırılması talebinin ön inceleme duruşmasında değerlendirilmesine karar verildiği,Mahkemenin 01/10/2020 tarihli duruşmada 7 No’lu ara karar ile davalı şirket temsilcisinin tedbirin kaldırılması talebinin reddine , 01/10/2019 tarihinde verilen kararın aynen devamına karar verdiği görülmüştür.Bakırköy 7. Asliye Ticaret Mahkemesinin 01/07/2021 tarihinde 2019/621 E.-2021/680K. Sayılı kararı ile davanın … şirketinin iflasından sonra açılması nedeniyle İİK’nın 177/4 maddesi gereğince Bakırköy 1,2,3 Asliye Ticaret Mahkemesinde görülmesi gerektiği gerekçesiyle esasın kapatılarak dosyanın tevzi bürosuna gönderilmesine karar verildiği, dosya kendisine gelen Bakırköy 2. Asliye Ticaret Mahkemesinin ise 03/02/2022 tarihli 2021/1971E.-2022/116K. Sayılı ilamıyla davanın İİK’nın 72. Maddesi kapsamında açılan menfi tespit davası olduğu, İİK’nın 177/4 maddesinin uygulanmadığı gerekçesiyle dosyanın görevli Bakırköy 7. Asliye Ticaret Mahkemesine gönderilmesine karar verildiği görülmüştür.
GEREKÇE: Dava, İİK’nın 72. Maddesi uyarınca açılan menfi tespit davasıdır. Dairemiz önüne gelen uyuşmazlık ihtiyati tedbire itirazın reddi kararına yöneliktir. Dosyanın incelenmesinde mahkemece verilen 06/07/2022 tarihli istinafa konu ara karar ile ilgili olarak dairemizin 06/10/2022 tarihli 2022/1379E.-2022/1615K. Sayılı ilamı ile davalının itirazlarının karar yerinde değerlendirilmesi için kararın kaldırılmasına karar verildiği ve dosyanın ilk derece mahkemesine iade edildiği, ilk derece mahkemesince dosya kendisine geldikten sonra dosya üzerinde inceleme yapılarak huzurdaki istinafa konu 03/11/2022 tarihli ara kararın verildiği ve iş bu ara kararın da davalılar vekilince istinaf edildiği anlaşılmıştır. HMK’nın 394/4 maddesi uyarınca itiraz üzerine mahkemenin ilgilileri dinlemek üzere davet etmesi, gelmedikleri takdirde dosya üzerinde inceleme yaparak karar vermesi gerekir. Dairemiz geri çevirme kararı, sadece itirazlar konusunda gerekçe yazılmasına yönelik olmayıp aynı zamanda itirazların değerlendirilmesine yöneliktir. Dolayısıyla itirazların değerlendirilmesi bakımından tarafların duruşma açılarak davet edilmesi ve gelmeleri halinde dinlenilmesi, gelmedikleri takdirde ise dosya üzerinden inceleme yapılarak bir karar verilmesi gerekir. Mahkemece yazılı şekilde karar verilmesi HMK’nın 394/4 maddesine açıkça aykırılık teşkil etiğinden esasa dair yönler incelenmeksizin davalılar vekilinin istinaf talebinin kabulü gerekmiş ve aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur.
HÜKÜM: Yukarıda açıklanan nedenlerle; 1-Davalılar vekilinin istinaf talebinin ESASA DAİR YÖNLER İNCELENMEKSİZİN KABULÜNE, 2-Bakırköy 7. Asliye Ticaret Mahkemesi’nin 03/11/2022 tarih, 2022/168 Esas sayılı ara kararının KALDIRILMASINA, 3-Yukarıda gerekçede belirtildiği şekilde yargılamaya kaldığı yerden devam edilmek üzere dosyanın ilk derece mahkemesine İADESİNE, 4-Sair istinaf sebeplerinin bu aşamada incelenmesine yer olmadığına,5-İstinaf peşin harcının talebi halinde davalılara iadesine, 6-İstinaf aşamasında davalılar tarafından yapılan yargılama gideri olan 220,70 TL istinaf yoluna başvurma harcının davacıdan alınarak davalılara verilmesine, 7-İstinaf incelemesi duruşmalı yapılmadığından vekalet ücreti takdirine yer olmadığına, Dair, dosya üzerinden yapılan inceleme sonunda, HMK’nun 353/1-a-6 ve 362/1-f maddeleri uyarınca oy birliğiyle kesin olarak karar verildi.22/02/2023