Emsal Mahkeme Kararı İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 16. Hukuk Dairesi 2022/171 E. 2023/285 K. 22.02.2023 T.

Görüntülediğiniz mahkeme kararı kesinleşmiş bir karardır.

T.C.
İSTANBUL
BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ
16. HUKUK DAİRESİ
T Ü R K M İ L L E T İ A D I N A
İ S T İ N A F K A R A R I
DOSYA NO: 2022/171 Esas
KARAR NO: 2023/285
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ: İSTANBUL 7. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
TARİHİ: 09/11/2021
NUMARASI: 2020/384 E. – 2021/880 K.
DAVANIN KONUSU: Menfi Tespit (Kambiyo Senetlerinden Kaynaklanan)
DAVA TARİHİ: 28/07/2020
KARAR TARİHİ: 22/02/2023
İstinaf incelemesi için dairemize gönderilen dosyanın ilk incelemesi tamamlanmış olmakla, HMK 353. Maddesi gereğince dosya içeriğine göre duruşma yapılmasına gerek görülmeden dosya üzerinde yapılan inceleme sonucu;
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
DAVA: Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; müvekkili davacıların davalıya, … Bankası, Ankara Ostim Ticari Şubesine ait, keşidecisi … San. ve Tic.A.Ş., lehtarı … San. ve Dış Tic.A.Ş. olan, … seri nolu, 16.07.2020 keşide tarihli, 209.297,67 TL bedelli çekin … Üretim Sanayi ve Dış Ticaret Anonim Şirketi tarafından kargoya verildiğini ve kargoda kaybolduğunu, dava konusu çek nedeniyle başlatılan İstanbul … İcra Müdürlüğü’nün … Esas Sayılı dosyası ile başlatılan icra takibinin, borçlu olmadıklarının tespiti ile, çekin davalıdan istirdatı ile asıl hamili olan müvekkil … San. ve Dış Tic.A.Ş.’ye teslimi ile İstanbul …İcra Müdürlüğü’nün … Esas Sayılı dosyasındaki takibin müvekkilleri ve keşideci yönünden tedbiren durdurulması, durdurma talebimizin kabul görmemesi halinde ise icra veznesine girecek paranın, İİK’nın 72.maddesi gereğince, mahkemenizce belirlenecek teminat mukabilinde alacaklıya ödenmesinin tedbiren durdurulmasına karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
CEVAP: Davalı vekili cevap dilekçesinde özetle; davacı … San. Ve Dış Tic. A.ş. ve … Ve Dış Tic. A.ş. vekili tarafından, müvekkili yetkili ve meşru hamili olduğu 16/07/2020 Tarih ve … Seri No.lu 209.297,67-TL bedelli çekten dolayı tarafınızca İstanbul … İcra Müdürlüğü … Esas sayılı dosyası ile başlatılan icra dosyasında borçlu olmadıklarının tespiti istemli açılan ve mahkemenizin … Esas sayılı dosyası ile görülmekte olan davaya ilişkin dava dilekçesinde ileri sürülen hususlar tamamen gerçek dışı ve hukuki dayanaktan yoksun olduğunu beyan ederek davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI: İstanbul 7.Asliye Ticaret Mahkemesi’nin 09.11.2021 tarih ve 2020/384 Esas – 2021/880 Karar sayılı kararıyla; “… davaya konu keşidecisi … Sanayi Tic. A.Ş olan, … Bankası Ankara OSTİM Ticari Şubesi’ne ait, 16/07/2020 keşide tarihli … çek numaralı, 209.297,67-TL tutarlı çekten dolayı davacı tarafından ciro edilerek ticari ilişki kapsamında dava dışı … Dış Ticaret A.Ş.’ye gönderilmek üzere … Kargo firmasının Kazan Şubesine teslim edildiği, kargo paketinin alıcısına tesliminden önce kargo görevlileri tarafından açılarak içindeki çekin alındığı ve kargo poşetinin bu şekilde bantlanarak için boş olarak alıcısına teslim edildiği, çekin davalı … şirketi tarafından bankaya ibrazından önce davacı tarafından açılan çek iptali davası sonucunda iptal edilmiş olduğu, çekin davalı tarafından ibrazı üzerine banka tarafından çekin iptal edilmiş olduğu, yapılan ilanlara ve çek hakkında iptal kararı bulunmasına rağmen çeki tahsile kalkışan davalı … şirketinin kötü niyetli olduğunun kabulüyle, diğer davalıların da çeki iktisap ederken iyiniyetli olmadıklarının kabulüyle davacının davalılara belirtilen çek kapsamında borçlu olmadıklarının ve çekin hamilinin davacı olduğunun kabulüne” karar verilmiştir.
İSTİNAF İSTEMİ: Davalı vekili süresinde ibraz ettiği istinaf dilekçesinde; “Dava konusu çekin iptal edilmiş olması ve yapılan ilanlara rağmen çekin tahsile konulması hususları müvekkilin çekin iktisabında kusurlu sayılmasına neden olmuş ise de; söz konusu karar ve yapılan ilanlar çekin takibe konulmasına engel teşkil etmediğini, çekin ziyaı gerekçesiyle açılan iptal davasında verilen kararlar hasımsız olarak verildiği için davaya taraf olmayan iyi niyetli üçüncü kişiyi bağlamadığını, Ayrıca dava konusu çekin iptaline neden olan karar daha henüz çekin vadesi gelmeden verilmiş olan bir karardır. Çekin ziyaı nedeniyle açılan söz konusu davada çekin vadesi gelmeden ve çekin kim tarafından bankaya ibraz edildiği tespit edilmeden kurulan hüküm hukuka aykırı iken, bu karara dayanılarak yapılan ilanlara rağmen çekin tahsile konulduğu ve bu suretle müvekkilin çekin iktisabında kusurlu olduğunun tespiti hakkaniyetle bağdaşmadığını, Her ne kadar mahkemenin kararında dava konusu çek hakkında iptal kararı olduğu ve çeke el konulduğu belirtilmiş ise de çek hakkında ödeme yasağı bulunduğu ve işlemsiz olarak iade edildiği şerhi düşülerek dava konusu çekin müvekkil şirketin yetkililerine iade edildiğini, Çekin bankaya ibrazı anında ve hatta işbu dava ikame edilene kadar çekin iptal edilmiş olduğundan haberdar olmayan iyi niyetli ve üçüncü kişi konumunda olan müvekkil şirketi yapılan ilanlara rağmen çekin tahsili yoluna gittiği gerekçe gösterilerek kötü niyetli olmak ile itham etmenin mümkün olmadığını, Dava konusu çekin keşidecisi tarafından müvekkil aleyhine açılan ve İstanbul 18. Asliye Ticaret Mahkemesinin 2020/396 Esas sayılı dosyası ile görülmekte olan menfi tespit davasının reddine karar verildiğini, Piyasaya bu tarzda sürüldüğü ve icra takibine konu edildiği iddia edilen çeklerin hepsi … firmasından müvekkil şirkete ciro edildiğini, söz konusu çeklerden dolayı müvekkil şirketin büyük zarara uğradığını, … firmasının kötü niyetli olduğu kabul edilse dahi müvekkil şirketin … firmasının kötü niyetli oluşundan ötürü çekin iktisabında kusurlu bulunmasının yasal bir dayanağı bulunmadığını, Bilirkişi raporu ile müvekkil şirket ile … firması arasında ticari ilişkinin bulunduğu ve dava konusu çekin müvekkil şirketin ticari kayıt ve belgelerinde yer aldığı tespitinin yapıldığını, iyi niyetli müvekkil şirket … firmasından çeki fatura düzenlemek suretiyle almış ve bu durumu yasal defter ve belgelerine işleyip ödenmesi gereken vergilerini ödediğini, bu itibarla salt … firmasının kötü niyetli olduğuna dayanılarak somut hiçbir delil bulunmamaksızın farazi olaylar üzerinden müvekkil şirketin çekin iktisabında kusurlu sayılması hukuka aykırılık teşkil ettiğini.” beyanla ilk derece mahkemesi kararının kaldırılması istenmiştir.
GEREKÇE: Dava, İİK’nun 72.maddesi uyarınca icra takibinden sonra açılan menfi tespit ve çekin istirdadı davasıdır. İlk derece mahkemesi tarafından, “Davanın kabulü ile, davacıların keşidecisi … Tic.A.Ş olan, … Bankası Ankara Ostim Ticari Şubesi’ne ait, 16/07/2020 keşide tarihli … çek numaralı, 209.297,67-TL tutarlı çekten dolayı başlatılan İstanbul … İcra Müdürlüğü’nün … esas sayılı dosyasında davalıya borçlu olmadığının tespitine, -Çekin yetkili hamilinin davacı … Sanayi ve Dış Tic. A.Ş olduğunun tespitine ve çekin istirdadına, -%20 kötüniyet tazminatının davalıdan alınarak davacılara verilmesine.” karar verilmiştir. Hüküm davalı vekili tarafından istinaf edilmiştir. İnceleme, 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun(HMK) 355. maddesi hükmü uyarınca istinaf dilekçelerinde belirtilen sebeplerle sınırlı olarak ve kamu düzenine aykırı hususların olup olmadığı gözetilerek yapılmıştır.Davacı, davaya konu çekin dava dışı keşideci Demircan İnş. … Sanayi Tic.A.Ş tarafından kendileri lehine düzenlendiğini, çeki ticari ilişki kapsamında dava dışı firmaya göndermek isterken kargoda çalındığını, çeki haksız ele geçirenlerin çeki iktisap etmiş gibi tahsile koyduklarını, davalının meşru hamil olmadığını beyanla menfi tespit ve çekin istirdadı isteminde bulunmuş; davalı ise davacı beyanlarının gerçek dışı olduğunu beyanla davanın reddi gerektiğini savunmuştur. Somut uyuşmazlıkta; davacının takibe konu çekin lehtarı olduğu, çekin davacı tarafından dava dışı üçüncü kişiye gönderildiği sırada kargoda çalındığının ve davalının meşru hamil olmadığının iddia edildiği, davacının çekteki lehtar-birinci ciranta imzasını inkar etmemesi karşısında davalının meşru hamil olmadığını ispat yükünün davacıda olduğu, çek üzerindeki ciro zincirinin görünüşte düzgün olduğu da dikkate alındığında davalının meşru hamil olmadığı hususu ispat edilemediğinden ilk derece mahkemesi tarafından davanın reddine karar verilmesi gerekirken kabulüne karar verilmesi hatalı olduğundan, davalı vekilinin istinaf isteminin kabulüyle ilk derece mahkemesi kararının kaldırılmasına karar verilmiştir.
HÜKÜM: Yukarıda açıklanan nedenlerle; 1-Davalı vekilinin istinaf talebinin KABULÜNE, 2-İstanbul 7.Asliye Ticaret Mahkemesi’nin 09/11/2021 tarih, 2020/384 E. – 2021/880 K. sayılı kararı ile 15/12/2021 tarihli ek kararın KALDIRILMASINA, 3-Davanın REDDİNE, 4-Alınması gereken 179,90 TL harcın, peşin alınan 3.574,29 TL harçtan mahsubu ile artan 3.394,39 TL harcın karar kesinleştiğinde ve talep halinde davacıya iadesine, 5-Davacı tarafından yapılan yargılama giderlerinin kendi üzerinde bırakılmasına, 6-Davalı tarafından yapılan yargılama gideri bulunmadığından bu konuda hüküm kurulmasına yer olmadığına, 7-Davalı lehine Avukatlık Asgari Ücret Tarifesine göre belirlenen 32.301,67 TL vekalet ücretinin davacıdan alınarak davalıya verilmesine, 8-İstinaf peşin harcının talebi halinde davalıya iadesine, 9- İstinaf aşamasında davalı tarafından yapılan yargılama gideri olan 162,10 TL istinaf yoluna başvurma harcı ile 44,00 TL posta masrafı olmak üzere toplam 206,10 TL’nin davacıdan alınarak davalıya verilmesine, 10-İstinaf incelemesi duruşmalı yapılmadığından vekalet ücreti takdirine yer olmadığına, 11-Gerek ilk derecede gerekse istinaf aşamasında yatırılan gider avanslarından kullanılmayan kısımların karar kesinleştiğinde yatıran tarafa iadesine, Dair, dosya üzerinden yapılan inceleme sonunda, oy birliğiyle kesin olarak karar verildi.22/02/2023