Emsal Mahkeme Kararı İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 16. Hukuk Dairesi 2022/1390 E. 2022/1756 K. 20.10.2022 T.

Görüntülediğiniz mahkeme kararı kesinleşmiş bir karardır.

T.C.
İSTANBUL
BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ
16. HUKUK DAİRESİ
T Ü R K M İ L L E T İ A D I N A
İ S T İ N A F K A R A R I
DOSYA NO: 2022/1390 Esas
KARAR NO: 2022/1756
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ: BAKIRKÖY 1. FİKRİ VE SINAÎ HAKLAR HUKUK MAHKEMESİ
NUMARASI: 2022/85
DAVANIN KONUSU: Patent (Patent Hükümsüzlüğünden Kaynaklanan)
KARAR TARİHİ: 20/10/2022
İstinaf incelemesi için dairemize gönderilen dosyanın ilk incelemesi tamamlanmış olmakla, HMK 353. Maddesi gereğince dosya içeriğine göre duruşma yapılmasına gerek görülmeden dosya üzerinde yapılan inceleme sonucu;
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
DAVA: Davacı vekili tedbir talepli dava dilekçesi ile, müvekkili firmanın uzun yıllardır plastik makineleri ve havalandırma makinelerinde Türkiye’nin önde gelen firmaları arasında olduğunu, davalının … tescil numaralı patent belgesi ile piyasada üretim ve ticaret gerçekleştirdiğini, davalı adına tescilli bu patent belgesinin yenilik ve buluş basamağı kriterine haiz olmadığını iddia ederek, davalı adına tescilli … tescil numaralı patent belgesinin 3.kişilere devrinin engellenmesini ve davalının bu patentten doğan haklarını müvekkili aleyhine kullanmasının tedbiren önlenmesini talep etmiştir.
İLK DERECE MAHKEMESİNİN KARARI: İlk derece mahkemesince 30/03/2022 tarihli ihtiyati tedbir kararı ile, “davanın niteliği, dava dilekçesindeki açıklanan ve dilekçe eki belgelere göre SMK 159 ile HMK 389 ve devamı maddelerinde aranan koşullar gerçekleştiğinden davacının ihtiyati tedbir talebinin takdiren 100.000,00 TL teminat karşılığı kabulüne, davalı adına tescilli ise … tescil numaralı patent belgesinin 3.kişilere devrinin tedbiren önlenmesine, davalının … tescil numaralı patent belgesinden doğan haklarını davacı aleyhine kullanmasının tedbiren önlenmesine, ” dair karar verilmiştir. İlk derece mahkemesinin 28.06.2022 Tarihli ara kararı ile; “…Dosya kapsamı deliller, davanın patentin hükümsüzlüğüne ilişkin olması, üçüncü kişilere devrinin önlenmesi bakımından yargılamanın devamında taraf teşkilinde güçlük çekilmemesi, hükümsüzlüğü istenen patente ilişkin dava dilekçesinde ekli Avrupa Patent Ofisince hazırlanan araştırma raporu ve tedbirin niteliğine göre, davadaki hak ve menfaat dengesi gözetilerek yeterli teminatın da alınmış olması karşısında yaklaşık ispat koşulunun gerçekleştiği anlaşılmakla, davalı vekilinin tedbire itirazının reddine..” şeklinde karar verilmiştir.
İSTİNAF İSTEMİ: Davalı vekili istinaf dilekçesinde özetle; -Mahkemenin gerekçesinde dava konusu patentin 3. Kişilere devrinin önlenmesine ilişkin karar vermiş olmasına rağmen, hüküm kısmında tedbir isteminin tamamını kabul ettiğini belirterek gerekçesi ile hüküm kısmı arasında çelişki oluşturduğunu,-Davacının taraf sıfatının ve huzurdaki davayı açmakta hukuki yararının bulunmadığına ilişkin itirazımızı değerlendirilmediğini,-Bilirkişi raporu olmadan patent gibi teknik değerlendirmeyi gerekli kılan bir hususta davalının mülkiyet hakkını ihlal eder nitelikte verilen kararın yerinde olmadığını,-Davacı, yenilik kırıcı belge ya da ürün kısaca somut delil sunmak yerine, patent başvurularına ilişkin inceleme, değerlendirme ve görüşlere işaret ettiğini, bu husus delil mahiyetinde olmadığından tedbir aşamasında inceleme konusu yapılamayacağını, tahkikat aşamasına geçilmeksizin, bu husus tespit edilmeyeceğinden ve bu aşamada tedbir talebi incelemesinde yaklaşık ispat için delil aranması gerektiğinden bu yönüyle … ve … başvurularına yönelik olarak yapılan hiçbir inceleme ve değerlendirmenin uyuşmazlığa tesiri olmayacağını, – patent tescilinin buluş basamağına sahip olmadığı gerekçesi ile hükümsüzlüğünü talep ederek bu yönde tedbir talep etmişse de patent belgesinin buluş basamağını aşıp aşmadığı ancak ve ancak esas yargılama ile incelenebileceğini,- Davacının taraf sıfatı olmadığını, 551 sayılı KHK 130.md de dava açabilecek kişilerin düzenlendiğini, -hukuki yararının da olmadığını, Davacının dava konusu patente ilişkin bir hakkı olduğunu ya da bu patentin kendi ticari faaliyetine ilişkin bir zarar verdiği hatta bu hususa ilişkin bir ihtimalin varlığını dahi iddia bile etmediğini, bu yönde dosyada mevcut bir delil bulunmadığını, -Yaklaşık ispat koşulu sağlanmadığını, – İddialara dayanak olarak gösterilen inceleme raporundaki değerlendirme ve tespitler farklı şekilde lanse edildiğini, davacının tüm iddialarını dava konusu patente ilişkin inceleme raporuna dayandırmış bunun dışında delil sunmadığını, ancak anılan inceleme ve değerlendirmeler, değil davacının iddialarını temellendirmek tam aksine iddialarını çürüttüğünü, -Dava dilekçesinde “İnceleme raporunda patent uzmanı referans dokümanların (…; …; …; …; …) değişken veya yüksek frekans kullanan dikiş kaynak makineleri tanımladıklarını açık biçimde belirtmektedir.” (dava dilekçesi sf. 10) diyerek inceleme raporunda; D1-D5 arası sıralanan belgelerin değişken veya yüksek frekans kullanan dikiş kaynak makinelerini tanımladıklarının belirtildiğini iddia etmişse de bu çıkarımın tamamıyla hatalı olduğunu, -İnceleme raporunda; Araştırma Raporu’nda D1-D5 belgelerinin yer aldığını, bu belgelerin ancak ve ancak değişken ve yüksek frekanslar kullanan dikiş kaynak makinelerini tarif ettiği sürece mevcut başvurunun konusunu ele aldıklarını, lakin alıntılanan belgelerden (D1-D2-D3-D4-D5) hiçbirinin tel dikiş kaynak makinesinde yüksek frekanslı bir transformatörü tarif etmemesi dikkate alındığında istem 1-8’in konusunun yeniliği sağladığı tespitini içerdiğini, başka bir anlatımla inceleme raporu tanzim eden, D1-D5 belgelerine araştırma raporunda yer verildiği için incelemek zorunda kalmışsa da bu belgelerin tel dikiş kaynak makinesinde yüksek frekanslı bir transformatörünü tarif etmediğini, dolayısıyla inceleme konusu patentin bu belgeler (D1-D5) karşısında yeni olduğunu belirttiğini, – İnceleme raporunda; davacının iddia ettiğinin tam aksine, başvuru (dava) konusu patent belgesinin D1-D2-D3-D4-D5 belgeleri karşısında yeni olduğu tereddüte ve yanlış yorumlamaya mahal bırakmayacak şekilde açık şekilde tespit edildiğini, bu değerlendirmenin gerekçesinin ise D1-D2-D3-D4-D5 belgelerinin hiçbirinin istemde korunan unsuru (değişken ve yüksek frekanslar kullanan dikiş kaynak makineleri) içermemeleri olduğunu, Dolayısıyla davacının, dava konusunun yeni olmadığı iddiasının temeli olarak işaret ettiği D1-D5 belgelerinin uyuşmazlık açısından bir değeri bulunmadığını, delil değeri olmadığını, istem konusunu dahi içermemeleri nedeniyle referans alınmaları mümkün olmadığını, -Davacının; “Aynı inceleme raporunda incelemeyi yapan uzman … numaralı dosyanın BULUŞ BASAMAĞI değerlendirmesinde ise “tel dikiş kaynak” makinesinde enerji verimliliği için bir “yüksek frekans trafosu” kullanımının teknik alanda uzman bir kişi için aşikar olacağı tespitini ve 1 numaralı bağımsız istemin bu hali ile BULUŞ BASAMAĞINA SAHİP OLMADIĞI ve buluş basamağı değerlendirmesi için 1 numaralı istemde düzenleme gerekliliği açıklamasını yapmaktadır.” (dava dilekçesi sf. 10) diyerek inceleme raporunda; yüksek frekans trafosu kullanımının tekniğinin bilinen durumu olduğunun, başvuru konusunun 1 numaralı bağımsız isteminin bu nedenle buluş basamağına sahip olmadığının, buluş basamağı değerlendirmesi için 1 numaralı istemde düzenleme yapılması gerektiğinin belirtildiğini iddia etmişse de bu çıkarım da tamamıyla hatalı olduğunu, İnceleme raporunda; bir tel dikiş makinesinde yüksek frekanslı bir transformatörün kullanılması düşük enerji elde etmek için bilinen bir yöntem olduğunu, başvuru konusunun buluş niteliği özelliğini artırmak üzere istem 1’in karakterize edici bölümümün tel kullanan dikiş kaynak makinesi ile ilgili olması gerektiği tavsiye edilip bunun da en iyi yapılma şeklinin istemler 5 ve 7’nin özelliklerinin istem 1’e dahil edilmesi olduğunu belirtildiğini, yani inceleme raporunda; 1-8 numaralı istemlerin tümü birlikte incelendiğinde başvurunun buluş niteliğinde olduğu, ancak istem 1’de ayrıksı olarak yapılan tarifin bu haliyle tekniğin bilinen durumu olduğunu, buluşun karakterize edici özelliğinin daha iyi vurgulanması için (buluş niteliğinin arttırılması için) istem 5 ve 7’nin de istem 1’e dahil edilerek üç istemin bir istemde açıklanması tavsiye edildiğini, Davacının iddia ettiği şekilde, başvuru konusunun buluş basamağına sahip olmadığı dair bir tespit ve değerlendirme inceleme raporunda yer almadığını, İnceleme raporunun anılan kısmında yapılan şeyin buluş niteliğinin daha da artması (karakterize edilmesi) için buluş sahibine tavsiye verilmesinden ibaret olduğunu, İnceleme raporunda 1 numaralı istemin değiştirilmesi gerektiği yönünde yapılan tespitin, davacının iddia ettiği şekilde buluş özelliğini sağlamak için değil, hale hazırda buluş olan başvurunun rapor tanzim edence tarifinin daha iyi yapılmasını sağlamak için olduğunu, istem 1’in değişmemesi davacının iddia ettiği şekilde buluş niteliğine engel olmayacak, yalnızca buluşun daha iyi ifade edilmesine engel olacağını, kaldı ki bu hususun da tavsiye niteliğinde olup yalnızca inceleme raporu tanzim edenin kendi şahsi kanaati olduğunu, bağlayıcı olmadığını, Tartışılamayacak hususun ise inceleme raporunda başvurunun buluş basamağına sahip olduğunun tespit edildiğini, bu durumun açık olduğunu, Sonuç olarak davacı tarafından iddialarının temeli olarak sunduğu tek belge olan inceleme raporunda; başvuru konusunun araştırma raporunda yer alan D1-D2-D3-D4-D5 belgeleri karşısında yeni olduğu, başvurunun buluş basmağını aştığı (istemlerin daha iyi tarif edilebilineceği tavsiyesi ile) tespit edilmiş olup, inceleme raporunda yer alan değerlendirme ve tespitler davacının iddialarının tam aksini ortaya koyduğunu, Yargıtay 11. Hukuk Dairesi E. 2018/302 K. 2019/3175 T. 24.4.2019 Dikkate alınması gerektiğini, Yaklaşık ispat koşulunun sağlamadığını, Yargıtay 11. Hukuk Dairesi E. 2013/12901 K. 2013/16386 T. 24.9.2013 kararında da belirtildiği üzere patent uzmanı bir bilirkişiden görüş alınarak tedbir hususunda gerçeğe yakın ispat karinesi dikkate alınmak suretiyle bir karar verilmesi gerektiğini Dosya kapsamı dışında kalan diğer patent başvuruları inceleme konusu yapılamayacağını, Davacının iddialarının ispatı olarak; dava konusu … nolu patent tescili rüçhan gösterilerek yapılan … ve … numaralı başvuruları için patent araştırma raporu ve rapora ilişkin araştırma uzmanının yazılı görüşlerini sunmuşsa da anılan başvurulara ilişkin görüş, rapor, değerlendirme ve tespitlerin dosya açısından delil vasfı olmadığını, dava konusu … nolu patent tescilinin yeni olup olmadığı konusunda tartışma olmadığını, gerek dava konusu … nolu patent başvuru inceleme raporu gerekse de dava konusu rüçhan gösterilerek yapılan … ve … numaralı patent başvurularındaki inceleme ve değerlendirmeler ile dava konusu patent belgesinin …, …, …, … numaralı referans dokümanlar karşısında yeni olduğunu, Davacının dava konusu … nolu patent başvurusunun yeni olmadığını değil buluş basamağına sahip olmadığını iddia ettiğini bunun da ancak esas yargılama ile incelenebileceğini Takdir olunan teminatın çok düşük olduğunu, Tescil sahibi davalının buluşa konu ürünün güncel değeri ortalama 500.000,00 TL’ olduğunu, tescilli patent sahibi davalının tedbir nedeniyle uğrayacağı zarar aylık ortalama 500.000,00 TL’ olduğunu, davacının hakkaniyete tamamen aykırı olarak sadece 100.000,00 TL takdir olunan teminat bedelini ödeyerek yıllarca ticari faaliyet yürütmeye devam edecek ve bundan hatırı sayılır miktarda haksız menfaat sağlayacağını, takdir olunan teminatın artırılarak 5.000.000,00 TL (beş milyon) olarak belirlenmesini talep ederek kararın kaldırılmasını talep etmiştir.
GEREKÇE Dava, patentin hükümsüzlüğü istemine ilişkin olup davacı vekili dava dilekçesinde patentin devrinin önlenmesi ve davalının … tescil numaralı patent belgesinden doğan haklarını davacı aleyhine kullanmasının tedbiren önlenmesine karar verilmesini talep etmiştir. İlk derece mahkemesince davacının ihtiyati tedbir isteminin kabulüne, davalının tedbire itirazının reddine karar verilmiştir. Bu karara karşı davalı vekili, yasal süresi içinde istinaf kanun yoluna başvurmuştur. İstinaf incelemesi, HMK’nın 355. maddesi gereğince, ileri sürülen istinaf başvuru nedenleri ve kamu düzeni yönüyle sınırlı olarak yapılmıştır. Dava konusu … sayılı “yüksek frekans trafosuna haiz tel dikiş kaynak makinesi” incelemeli Patent belgesi, 26.08.2011 başvuru, 20.03.2014 veriliş tarihli olup davalı şirket adına tescillidir. Davacı, dava konusu incelemeli patente ilişkin Avusturya patent ofisi raporunu, davalı tarafça dava konusu patent dosyası rüçhan gösterilerek Uluslararası Patent Ofisi’ne yapılan başvuruya ilişkin …’nin araştırma raporu, araştırma uzmanı raporunun tercümesini, Youtube görsellerini delil olarak sunmuş, raporlara göre patentin buluş basamağına haiz olmadığını ileri sürmüştür. Dava konusu; patentin hükümsüzlüğü istemine ilişkin olmakla, davada taraf değişikliği yapılmasını engellemeye yönelik olmak amacı ile devrin önlenmesine ilişkin ihtiyati tedbir kararı verilmesi yerinde ise de; mahkemece iki ayrı ihtiyati tedbire hükmedilmiş olmasına rağmen tek bir teminat belirlenmesi yerinde görülmemiştir. Davalının dava konusu patent belgesinden kaynaklanan haklarını davacıya karşı kullamasının önlenmesine dair ihtiyati tedbirle ilgili istinaf istemine gelince; ihtiyati tedbir kararı verilebilmesi için yaklaşık ispat koşullarının gerçekleşmesi gerektiği, dava konusu davalı adına tescilli … sayılı “yüksek frekans trafosuna haiz tel dikiş makinesi” nin incelemeli patente ilişkin olduğu, davacının özellikle “buluş basamağına yönelik” iddiasının teknik incelemeyi gerektirdiği dikkate alınmakla öncelikle patentin TPMK’dan tarifname, istem ve belgesi getirtildikten sonra iddia ve savunmaya göre bilirkişi heyetinden rapor alınarak davacının bu yöndeki ihtiyati tedbir isteminin değerlendirilmesi gerekirken dava dilekçesi ekindeki delillere göre ihtiyati tedbire hükmolunması yerinde görülmemiş davalı vekilinin bu yöndeki istinaf isteminin kabulü gerekmiştir. Açıklanan nedenle davalı vekilinin istinaf isteminin kısmen kabulüne, ilk derece mahkemesinin kararının kaldırılmasına, davalının ihtiyati tedbire itirazının kısmen kabulüne, Davalı adına tescilli ise … tescil numaralı patent belgesinin 3.kişilere devrinin tedbiren önlenmesine ilişkin ihtiyati tedbirin devamına, dosya kapsamı ve mevcut delil duruma göre bu yöndeki tedbir yönünden teminat miktarının Dairemizce 30.000TL olarak belirlenmesine, “davalının … tescil numaralı patent belgesinden doğan haklarını davacı aleyhine kullanmasının tedbiren önlenmesine dair ihtiyati tedbir kararının ise kaldırılmasına” bilirkişi raporu alındıktan sonra bu konudaki tedbir isteminin mahkemesince değerlendirilmesine şeklinde karar vermek gerekmiştir.
HÜKÜM: Gerekçesi ayrıntılı kararda açıklandığı üzere;1-Davalı vekilinin istinaf başvurusunun KISMEN KABULÜNE,2- 6100 sayılı HMK.’nın 353/1-b-2 maddesi gereğince Bakırköy 1. Fikri ve Sınaî Haklar Hukuk Mahkemesi’nin 2022/85 Esas sayılı dosyasındaki 28.06.2022 Tarihli ihtiyati tedbire itirazın reddi kararının KALDIRILMASINA,3- Davalı vekilinin 30.03.2022 tarihli ihtiyati tedbire itirazının KISMEN KABULÜNE,- Davalı adına tescilli ise … tescil numaralı “patent belgesinin 3.kişilere devrinin tedbiren önlenmesine ilişkin ihtiyati tedbire itirazın reddine”, bu yöndeki ihtiyati tedbir yönünden teminatın 30.000TL olarak belirlenmesine, teminat ilk kararla birlikte teminat mektubu olarak sunulmuş olmakla yeni teminat alınmasına yer olmadığına, fazla depo edilen teminat yönünden davacının talebi halinde gereğinin ilk derece mahkemesince değerlendirilmesine,- “Davalının … tescil numaralı patent belgesinden doğan haklarını davacı aleyhine kullanmasının tedbiren önlenmesine ” dair ihtiyati tedbir kararının kaldırılmasına, bilirkişi heyetinden rapor alınıp tarafların delilleri değerlendirildikten sonra bu konudaki ihtiyati tedbir isteminin ilk derece mahkemesince yeniden değerlendirilmesine,4-İstinaf aşamasında yapılan yargılama giderleri ve harca ilişkin;-İstinaf talebi kabul edildiğinden davalı tarafça yatırılan istinaf harcının karar kesinleştiğinde ve talep halinde iadesine-İstinaf yargılaması için davalı tarafından yapılan 220,70 TL istinaf yoluna başvurma harcının davacıdan alınıp davalıya verilmesine,-Davacının gider avansından kullanıldığı anlaşılan 130-Tl istinaf masrafının davacı üzerinde bırakılmasına,-İstinaf incelemesi duruşmasız yapıldığından avukatlık ücreti tayinine yer olmadığına, 6-Artan gider avanslarının karar kesinleştiğinde ve talep halinde ilk derece mahkemesince taraflara iadesine,Dair, dosya üzerinde yapılan inceleme sonucu 20/10/2022 tarihinde oy birliğiyle kesin olarak karar verildi.