Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C.
İSTANBUL
BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ
16. HUKUK DAİRESİ
T Ü R K M İ L L E T İ A D I N A
İ S T İ N A F K A R A R I
DOSYA NO: 2022/1039 Esas
KARAR NO: 2022/1991 Karar
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ: BAKIRKÖY 1. FİKRİ VE SINAÎ HAKLAR HUKUK MAHKEMESİ
TARİHİ: 17/03/2022
NUMARASI: 2021/117 E. – 2022/69 K.
DAVANIN KONUSU: Faydalı Model Belgesi (FM Hakkına Tecavüzden Kaynaklanan)
KARAR TARİHİ: 25/11/2022
İstinaf incelemesi için dairemize gönderilen dosyanın ilk incelemesi tamamlanmış olmakla, HMK 353. ve 356. maddeleri gereğince dosya içeriğine göre duruşma yapılmasına gerek görülmeden dosya üzerinde yapılan inceleme sonucu;
G E R E Ğ İ D Ü Ş Ü N Ü L D Ü :
DAVA; Davacı vekili dava dilekçesinde; müvekkili adına TPMK da … tescil nolu faydalı modele ilişkin davalı tarafından üretimde bulunulduğunu, Bakırköy 2 FSHHM nin 2016/112 D.İş sayılı dosyasından tespit yapıldığını ve müvekkilinin faydalı modelden doğan haklarına tecavüzde bulunulduğunun bilirkişi raporuyla tespit edildiğini, TPE nezdinde … sayılı faydalı model belgesi ile tescil ettirdiği buluş konusu ürünlerin davalı tarafından izinsiz üretim, ithal ve satılmasından dolayı tecavüzün men’ine, ref’ine, 10.000,00 TL manevi tazminat, 500,00 TL maddi tazminatın davalıdan tahsilini, mahkeme kararının masrafı davalı tarafından karşılanarak günlük yayın yapan tirajı en yüksek gazetelerden birinde ilanına karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
CEVAP VE KARŞI DAVA; Davalı vekili karşı dava ve cevap dilekçesinde; dava konusu olan ve Bakırköy 2 FSHHM ninin 2016/112 D.İş dosyasında tespiti yapılan ürünler ile tescilli tasarım arasında farklar bulunduğunu, alınan tespit raporuna itirazda bulunduklarını, müvekkilinin tecavüzünün olmadığını, karşı dava olarak davacının dayanağı olan faydalı modele konu buluşun yeni olmadığını, buluş niteliği bulunmadığını davacı tarafın … sayılı faydalı model belgesinin hükümsüzlüğüne, davacı karşı davalının davasının reddine karar verilmesini talep etmiştir. Bakırköy 1. Fikri ve Sınaî Haklar Hukuk Mahkemesi’nin 13/03/2018 tarihli 2017/393 Esas-2018/82 Karar sayılı kararıyla; ” davaya konu faydalı model belgesinin daha önce geleneksel bir ürün olduğu, harcıalem olduğu, 17.yüzyıldan günümüze kadar delikli yüzeylerin kullanıldığı, yeni buluş niteliğinde olmadığından faydalı modeldeki 1, 2, 3 nolu istemlerin yenilik tarif etmemesi daha önce var olan ve kullanılan herkesçe bilinen bir durumda bulunması dikkate alındığında, faydalı model belgesinin yenilik vasfı bulunmadığından hükümsüzlüğüne, TPMK kayıtlarından terkinine karar vermek gerektiği, tecavüzün tespiti, meni yönünden, söz konusu faydalı model belgesinin daha önce var olan, geleneksel bir teknik olup, yenilik vasfı bulunmadığından hükümsüzlüğüne karar verildiğinden, hükümsüzlük kararı geçmişe etkili olduğundan, yerinde olmayan tüm talepler yönünden asıl davanın reddine karar vermek gerektiği” gerekçesiyle; karşı davanın kabulü ile davalı tarafa ait … faydalı model belgesinin yenilik vasfı bulunmadığından hükümsüzlüğüne, TPMK kayıtlarından terkin edilmesine, -Asıl dava yönünden davaya konu faydalı model belgesi hükümsüz sayılmakla hükümsüzlük kararı geçmişe etkili olup, buna dayalı bir hak elde edilmesi mümkün olmadığından tüm talepler yönünden asıl davanın reddine, karar verilmiştir. Dairemizin 02/04/2021 tarihli 2018/2069 Esas-2021/716 Karar sayılı kararıyla; “…Mahkemece alınan bilirkişi raporunun yeterli inceleme içermediği, denetime elverişli olmadığı, mahkemece, davalı-karşı davacı tarafça yenilik giderici olarak, karşı dava dilekçesinde bildirilen ve ekinde görsellerine yer verilen internet sitelerinde bilişim bilirkişisinin de bulunduğu bilirkişi heyetinden denetime elverişli rapor alınarak, görsellerin internet sitesine yüklenme tarihlerinin tespiti, tarihler üzerinde değişiklik yapılıp yapılamayacağının değerlendirilerek, tarih bilgisi güvenilir olan web sitesindeki görseller ve açıklamalar ile Faydalı Model tescil belgesi 1 numaralı istemi karşılaştırılarak, başvuru tarihi itibarıyla yenilik şartı içerip içermediği konusunda rapor alındıktan sonra hasıl olacak sonuca göre karar verilmesi gerekirken, eksik incelemeye dayalı bilirkişi raporuyla yetinildiği” gerekçesiyle; davacı-karşı davalı vekilinin istinaf başvurusunun kısmen kabulüne, kararın HMK 353/1-a-6 maddesi gereğince kaldırılmasına, dosyanın Dairemizin kararında işaret edildiği şekilde yargılamaya devam edilerek, bilirkişi raporu alındıktan sonra karar verilmesi için mahkemesine gönderilmesine karar verilmiştir.
MAHKEME KARARI; Bakırköy 1. Fikri ve Sınaî Haklar Hukuk Mahkemesi’nin 17/03/2022 tarihli 2021/117 Esas-2022/69 Karar sayılı kararıyla; “Tüm dosya kapsamı deliller, bilirkişi raporları ve bölge adliye mahkemesi kararı birlikte değerlendirildiğinde; davacının dayandığı ve davalı tarafça karşı dava yoluyla hükümsüzlüğü talep edilen 16.04.2014 başvuru tarihli TR … tescil numaralı faydalı model belgesinin ana ve tek istemde yer alan tüm unsurlarının başvuru tarihinden önce kamuya sunulmuş olduğu ve hükümsüzlük şartlarının oluştuğu,..hükümsüzlüğün, baştan beri sonuç doğuracağı ve tescil sahibine herhangi bir hak bahşetmeyeceği” gerekçesiyle; Asıl Davanın Reddine, karşı davanın kabulüne, davalının karşı davasının KABULÜNE, davacı/karşı davalı adına tescilli … tescil nolu faydalı model belgesinin hükümsüzlüğüne ve sicilden terkinine, karar verilmiştir.
İSTİNAF BAŞVURUSU: Davacı- karşı davalı vekili süresinde ibraz ettiği istinaf dilekçesinde; mahkemece BAM kararı doğrultusunda bilişim uzmanı bilirkişiden rapor alınmışsa da, raporda görsellerin olduğu ileri sürülen internet sitelerinin güvenilir olup olmadığı ve görsellerin siteye yüklenme tarihlerinde değişiklik yapılıp yapılamayacağı yönünde değerlendirme yer almadığını, raporun hükme elverişli olmadığını. -Müvekkilinin Türkiye’de daha önce hiçbir şekilde kullanılmayan buluşu tasarlayarak tescil ettirdiğini, Dünyanın herhangi bir yerindeki kullanımın, FM belgesi ile korunmak istenen buluşun yeniliğini ortadan kaldırmaya yeterli olmayacağını, bunun için kullanımın yöresel yada Türkiye çapında olması gerektiğini, uzak doğudaki eski üretim tekniği ile aynı teknikle üretilmemesine rağmen bilirkişilerin FM’e konu tekniğin daha önce Çin’de icat edildiğinden bahisle ürünün yenilik değeri taşımadığını belirtmelerinin hatalı ve bilimsellikten uzak olduğunu. -FM’de nispi yenilik, patentte mutlak yenilik arandığını, nispi yenilikte Türkiye’de bu ürünün kullanılıp kullanılmadığına bakıldığını, dünyanın herhangi bir yerindeki kullanımın FM belgesi ile korunmak istenen buluşun yeniliğini ortadan kaldırmaya yetmediğini, bunun için kullanımın yöresel yada Türkiye çapında olması gerektiğinin vurgulandığını. -Faydalı Model konusu buluşun başvuru tarihinden oniki ay ve öncesinde Türkiye’de kullanılmış ise yeniliğinin ortadan kalkacağını, kullanılmamış ise yeniliğinin ortadan kalkmayacağını, FM konusu buluşun Türkiye dışında bir ülkede kullanılmasının yeniliğin kaybına sebep olmayacağının öğretide kabul edildiğini, davalı-karşı davacının sunduğu görsellere bakıldığında bu tekniğin müvekkilinin tescilinden önce herhangi bir yerde kullanılmadığının aşikar olduğunu. -Müvekkilinin tescil ettirdiği bu ürünün faydalı model belgesi tarifnamesinde “kap içindeki sıvının görülmesine olanak sağlayan, yan yüzeylerinde dantel ve hasır formu verilmiş delikleri bulunan ve delikleri inceltilmiş cam ile doldurulmuş olduğu fincan ile ilgili olduğunun” belirtildiğini, aynı şekilde tarifnamede buluş konusu dantel ve hasır formu verilmiş delikli ve delikleri inceltilmiş cam ile doldurulmuş fincanın, bilinen fincanlardan farkının, yan yüzeylerinde içerisindeki sıvının görülebilmesine olanak veren saydam alanlara sahip olması olduğu, bu alanların farklı şekil, desen ve modellerde olabileceği ve fincanın görselliğini arttırarak sunum açısından göze hitap etmesini sağladığını, internette görselleri bulunan ürünlerin üretim tekniği ile müvekkilinin faydalı model konusu ürünü ürettiği tekniğin aynı olmadığını, davalının internet ortamında görsellerini bulduğu bazı ürünlerin, müvekkilinin tasarladığı ürünler ile aynı teknik ile üretilip üretilmediğinin belli olmadığı gibi, bu ürünlerin Türkiye dışında başka bir ülkede kullanılıyor olsa dahi bu durumun faydalı model belgesi alınmasına engel olmadığını, bilirkişilerce fiziken ürünler üzerinde de inceleme yapmadıklarını , raporun bilimsellikten uzak bir rapor olduğunu. -Dosyada her bir talep için ayrı ayrı vekalet ücretine hükmedilmesinin de hatalı olduğunu, tecavüzün tespiti ve tazminat davası yönünden tek bir vekalet ücretine hükmedilmesi gerektiğini beyanla, mahkeme kararının kaldırılarak, asıl davanın kabulüne, karşı davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir. Davalı/Karşı davacı vekili istinaf dilekçesine karşı cevap dilekçesinde; davacı /karşı davalının süresi içerisinde bilirkişi raporuna itiraz etmediğini, raporun kesinleşerek kendileri yönünden usuli kazanılmış hak teşkil ettiğini, bilirkişi heyetinin iki internet sitesine erişim sağlayarak görsellerin internete yüklenme tarihlerini 04/11/2010 ve 23/06/2010 olarak belirlediklerini, Faydalı Model korumasında mutlak yenilik şartı arandığını, dosyaya sundukları deliller ve bilirkişi raporlarının söz konusu üretim tarzının çok uzun yıllardan beri Dünyada var olduğunu doğruladığını, hükümsüzlük koşullarının oluştuğunu, beyanla istinaf başvurusunun reddine karar verilmesini talep etmiştir.
DELİLLER; Bakırköy Kapatılan 2 FSHHM 2016/112 D.iş sayılı dosyasının incelenmesinde; Endüstri Tasarımcısı bilirkişinin 16/09/2016 tarihli raporunda; aleyhine tespit istenen fincan ürününün, tespit isteyen … Sanayi ve Ltd. Şti nin … sayılı fincan tasarımından farklı ve iltibas oluşturmayacak tasarımlar olduğu, ancak fincan üzerine uygulanan desen tekniğinin … sayılı faydalı model belgesinin koruması altında olduğu beyan edilmiştir. Davacı tarafa ait … sayılı “Dantel ve Hasır Formu Verilmiş Delikli ve Delikleri İnceltilmiş Cam ile Doldurulmuş Fincan” buluş başlıklı “Buluş, bir içecek haznesi (1), bir kulp (2), taban (3) ve saydam deliklerden (4) oluşan, içerisindeki sıvının görülmesine olanak sağlayan, yan yüzeylerinde dantel ve hasır formu verilmiş delikleri bulunan ve deliklerin inceltilmiş cam ile doldurulmuş olduğu fincan ile ilgilidir” buluş özetli olduğu görülmüştür. FM’nin tarifnamesinde, bilinen fincanlardan farkının, “yan yüzeylerinde içerisindeki sıvının görülebilmesine olanak veren saydam alanlara sahip olması” şeklinde açıklandığı, bu alanların farklı şekillerde olabildiği, fincanın görselliğini arttırdığı ve sunum açısından göze hitap etmeyi sağladığı açıklanmıştır. Mahkemece Marka ve Patent vekili bilirkişi ile Endüstri Ürünleri Tasarımcısı bilirkişiden alınan 08/12/2017 tarihli raporda; … faydalı modelin tekniğin bilinen harcı alem ve çok eski bir teknik olduğu, 1, 2, 3 nolu hazne, kulp, taban olarak tariflenen istemlerin fincan ürünü için yenilik tanımı getirmediği, günümüzde kullanılan, bilinen fincanı tariflediği, 4 nolu istemde bahsedilen delikli yüzeylerin “yeni buluş” niteliğinde olmadığı, 17.yüzyıldan bugüne kadar bilinen geleneksel ve harcıalem bir teknik olduğu beyan edilmiştir. Dairemizin kararından sonra mahkemece üç kişilik bilirkişi heyetinden alınan 29/12/2021 havale tarihli raporda; http://… internet sitesindeki görselin http://… adresinden exif bilgisi sorgulatıldığında, görselin 04/11/2010 tarihinde oluşturulduğu bilgisine ulaşıldığını, mevcut görsel üzerinde ana istemde yer alan kulp mevcut olmadığını, https://www… adresindeki içeriğin Youtube sitesine 23 Haziran 2010 tarihinde “…” adı altında “…” isimli kullanıcı tarafından video yüklendiğini, https://… internet adresi arandığında adresin ve arşiv görüntünün bulunmadığını, dosyaya bu adrese ilişkin sunulan fotokopi belgedeki ürün ismi ve açıklama metni (3. Ve 4. Satır) yukarıdaki D3 ile birlikte değerlendirildiğinde ana ve tek istemde yer alan tüm unsurların “içecek haznesi (1), kulp (2), taban (3), dantel ve hasır formu verilmiş cam ile doldurulmuş saydam delikleri (4) unsurlarının 16/04/2014 başvuru tarihli … sayılı FM belgesinin başvuru tarihinden önce kamuya sunulduğu ve hükümsüzlük şartlarının oluştuğu kanaatine varıldığı beyan edilmiştir.
G E R E K Ç E: Davacı vekili asıl davada, davalı ürününün müvekkilinin faydalı model belgesinin koruması kapsamında kaldığını, faydalı modelden kaynaklanan haklarına tecavüz teşkil ettiğini beyanla, tecavüzün meni ve ref’ini, maddi ve manevi tazminata hükmedilmesini, davalı-karşı davacı ise karşı davada, davacı adına tescilli Faydalı Model belgesinin yeni olmadığını ileri sürerek hükümsüzlüğünü talep etmiştir. Mahkeme asıl davanın reddine, karşı davanın kabulü ile, davacının FM belgesinin hükümsüzlüğüne karar vermiş, davacı-karşı davalı vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur. Davacı-karşı davalı adına tescilli … sayılı “Dantel ve Hasır Formu Verilmiş Delikli ve Delikleri İnceltilmiş Cam ile Doldurulmuş Fincan” buluş başlıklı Faydalı Model belgesinin, tek bir istemden oluştuğu , ” bir içecek haznesi (1), bir kulp (2), taban (3) ve saydam deliklerden (4) oluşan, içerisindeki sıvının görülmesine olanak sağlayan, yan yüzeylerinde dantel ve hasır formu verilmiş delikleri bulunan ve deliklerin inceltilmiş cam ile doldurulmuş fincan” ürününü koruma altına aldığı, FM belgesinin istemleri ve tarifnamesinden, inceltilmiş cam ile doldurulan deliklerin üretim tekniğinin açıklanmadığı ve koruma altına alınmadığı anlaşılmakla, yenilik giderici delil olarak görselleri sunulan ürünlerin üretim tekniğinin karşılaştırılması gerektiğine yönelik davacı-karşı davalı vekilinin istinaf sebebi yerinde değildir. Davanın açıldığı tarihte yürürlükte olan 6769 Sayılı SMK 83/1 maddesinde “Tekniğin bilinen durumuna dahil olmayan buluşun yeni olduğu kabul edilir.(2) Tekniğin bilinen durumu, başvuru tarihinden önce dünyanın herhangi bir yerinde, yazılı veya sözlü tanıtım yoluyla ortaya konulmuş veya kullanım ya da başka herhangi bir biçimde açıklanmış olan toplumca erişilebilir her şeyi kapsar” 6769 Sayılı SMK 142/1 maddesinde ” 83. Maddenin birinci fıkrası hükmüne göre yeni olan ve 83. Maddenin altıncı fıkrası kapsamında sanayiye uygulanabilen buluşlar, faydalı model verilerek korunur (2) Faydalı Modelin yenilik değerlendirmesinde buluş konusuna katkı sağlamayan teknik özellikler dikkate alınmaz” hükümleri düzenlenmiştir. Faydalı Model belgesinde, patentler için aranan buluş basamağı şartı aranmıyorsa da, faydalı model korumasının varlığı için, faydalı modele konu ürünün, tekniğin bu alanda bilinen son durumuna göre tekniği daha ileri taşıyan, günlük hayatı kolaylaştıran, bir işi hızlandırma veya ucuzlatma gibi yenilik unsurunun varlığı gerekmektedir. (bkz Yargıtay 11. Hukuk Dairesi’nin 11/03/2020 tarihli 2019/3057 Esas, 2020/2457 Karar sayılı kararı) Davalı vekili bilirkişi raporuna itiraz dilekçesinde ve istinaf dilekçesinde, dünyanın herhangi bir yerindeki kullanımın FM belgesi ile korunmak istenen buluşun yeniliğini ortadan kaldırmaya yetmediğini, tekniğin Türkiye’de müvekkilinin tescilinden önce kullanıldığının ispatı gerektiğini ileri sürmüşse de, yukarıda yer verilen yasal düzenlemeler göz önüne alındığında, “başvuru tarihinden önce dünyanın herhangi bir yerindeki yazılı veya sözlü tanıtım veya kullanımların kamuya sunumlarının” tekniğin bilinen durumuna dahil olduğu ve Faydalı Modelin yeniliğini ortadan kaldıracağı anlaşılmaktadır. Yenilik karşılaştırması yapılırken, tecavüz değerlendirmesinden farklı olarak, ürünlerin karşılaştırılmasına da gerek yoktur. Mahkemece Dairemizin kararından sonra alınan bilirkişi heyet raporunda; http://… internet sitesindeki görselin http://…info/… adresinden … bilgisi sorgulatıldığında, görselin 04/11/2010 tarihinde oluşturulduğu bilgisine ulaşıldığını, mevcut görsel üzerinde ana istemde yer alan kulp mevcut olmadığını beyan etmişlerse de, kulp fincanın buluş konusuna katkı sağlamayan teknik özelliklerden olduğundan, yenilik giderici delil olarak dikkate alınabileceği, Faydalı model ile korunan “yan yüzeylerinde içindeki sıvının görülebilmesine olanak sağlayan, saydam alanlara” ilişkin teknik özelliklerin mevcut olduğu anlaşılmıştır. Bilirkişi raporunda incelenen https://… adresindeki içeriğin, Youtube sitesine 23 Haziran 2010 tarihinde “…” adı altında video yüklendiği, görsellerin incelenmesinde FM belgesi ile korunan teknik özelliklerin, görsel üzerinde bulunduğu, davaya konu … sayılı, Faydalı Model belgesine konu, “Dantel ve Hasır Formu Verilmiş Delikli ve Delikleri İnceltilmiş Cam ile Doldurulmuş Fincan” ürününün davacı/karşı davalının başvuru tarihinden önce kamuya sunulduğu anlaşılmakla, davacı/ karşı davalının asıl ve karşı davanın esasına yönelik istinaf sebeplerinin yerinde olmadığı kanaatine varılmıştır. Davacı/karşı davalının istinaf dilekçesinde asıl davada her bir talep yönünden tek bir vekalet ücretine hükmedilmesi gerektiğini ileri sürmüşse de; asıl davada, Faydalı Model Belgesine tecavüz, maddi tazminat ve manevi tazminata ilişkin taleplerin, aynı dava dilekçesinde ileri sürüldüğü anlaşılmakla, her bir talep yönünden ayrı ayrı vekalet ücretine hükmedilmesinde usul ve yasaya aykırılık bulunmadığından, davacı/karşı davalının asıl ve birleşen davaya yönelik istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
H Ü K Ü M: Yukarıda açıklanan gerekçe ile:1-6100 sayılı HMK.’nın 353/1-b-1 maddesi gereğince davacı-k.davalı vekilinin yerinde görülmeyen istinaf isteminin ESASTAN REDDİNE,2-Alınması gereken harçlar peşin alındığından yeniden harç alınmasına yer olmadığına, 3-İstinaf incelemesi duruşmasız yapıldığından avukatlık ücreti takdirine yer olmadığına,4-İstinaf yargılama giderleri olarak; Davacı-k.davalı tarafça yapılan masrafların üzerinde bırakılmasına,5-Artan gider avanslarının karar kesinleştiğinde ve talep halinde ilk derece mahkemesince yatıran tarafa iadesine, Dair, dosya üzerinde yapılan inceleme sonucunda iş bu kararın tebliğinden itibaren 2 hafta içinde Yargıtay temyiz yolu açık olmak üzere 25/11/2022 tarihinde oy birliği ile karar verildi.