Görüntülediğiniz mahkeme kararı kesinleşmiş bir karardır.

T.C.
İSTANBUL
BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ
16. HUKUK DAİRESİ
T Ü R K M İ L L E T İ A D I N A
İ S T İ N A F K A R A R I
DOSYA NO: 2021/888 Esas
KARAR NO: 2023/320 Karar
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ: BAKIRKÖY 1. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
TARİHİ: 28/01/2021
NUMARASI: 2019/687 E. – 2021/89 K.
DAVANIN KONUSU: Menfi Tespit (Ticari Satımdan Kaynaklanan)
KARAR TARİHİ: 23/02/2023
İstinaf incelemesi için dairemize gönderilen dosyanın ilk incelemesi tamamlanmış olmakla, HMK 353. ve 356. maddeleri gereğince dosya içeriğine göre duruşma yapılmasına gerek görülmeden dosya üzerinde yapılan inceleme sonucu;
G E R E Ğ İ D Ü Ş Ü N Ü L D Ü:
DAVA: Davacı vekili dava dilekçesinde; davalı tarafça, davacı firmaya haksız ve hukuka aykırı olarak Büyükçekmece … İcra Müdürlüğü’nün … E, … E, … E,… E, … E,… E, … E, … E, … E, … E, … E sayılı dosyaları ve Büyükçekmece … İcra Müdürlüğü’nün … E sayılı icra takipleri başlatıldığını, davalı …’in 2015-2016-2017 yılları arasında davacı şirket ile arasındaki ticari ilişki gereğince borçlu konumda olduğunu, söz konusu icra takiplerine dayanak gösterilen protestolu senetlerin davalı şirketin borcuna karşılık olmak üzere ciro yoluyla devralındığı, icra takibine konu senetler tahsil amaçlı olarak tahsil cirosu ile bankaya takasa verildiği ve senetler vadesinde ödenmeyerek protesto olduğunu, ayrıca protesto çekilen kişilerin davacıdan önceki cirantalar olduğunu, davacı firmaya … tarafından ödeme olarak verilen senetlerin, vadesinde … tarafından ödenmediği için senetlerin …’e iade edildiğini, …’in iade edilen senetleri … Boya’ya ciroladığı, davacı firma tarafından … Firmasına senetlerin iade edildiği hiç bir şekilde ciro yapılmadığı, ayrıca savcılık nezdinde suç duyurusunda bulunduklarını,bu nedenle davacının davalılara borçlu olmadığının tespiti, dava konusu icra takiplerinin iptaline karar verilmesini ve ayrıca icra dosyalarındaki paranın dava sonuna kadar paranın alacaklıya ödenmemesi konusunda ihtiyati tedbir kararı verilmesini talep etmiştir.
CEVAP: Davalı … Yapı Malz. San. Tic. Ltd. Şti.vekili cevap dilekçesinde; …’e iade edilen senetlerde davacının cirosunun iptali gibi bir durum söz konusu olmadığını, bu nedenle müvekkilinin yetkili hamil olduğunu, cironun iptal edilmemesine müteakip bankaya ibrazdan sonra senetlerin … tarafından müvekkiline ciro edilmesinin bir kötü niyet ya da muvazaa karinesini ifade etmeyeceğini, yasal olarak ya da Yargıtay içtihatları bakımından bu hususta bir yasak ya da engel konulmadığını, dava dilekçesinde belirtilenin aksine müvekkilinin yetkili hamil olduğunu ve senetlerin de kambiyo vasfına haiz olduğunu, davacı yanın cirolarının iptal edilmediğini, bu durumun bahsi geçen ve aynı olaydan kaynaklı olarak davacı yan tarafından açılan Büyükçekmece 2.İcra Hukuk Mahkemesinin ve Büyükçekmece 1.İcra Hukuk Mahkemesi dosyalarında değerlendirildiğini ve bu dosyalardan verilen kararlarda mahkemece ciro silsilesinde kopukluk olmayıp alacaklının yetkili hamil olduğuna hükmedildiğini, ödememe protestosundan veya bu protestonun düzenlenmesi için öngörülmüş sürenin geçmesinden sonra yapılan cironun alacağın temliki hükümlerini doğurduğunu, davacı yan tarafından aynı olaydan kaynaklı olarak açılan ve Büyüklemece 2.İcra Hukuk Mahkemesinin 2019/205 Esas 2019/548 Karar sayılı dosyası ile yapılan yargılamada davacının davasının yukarıda sunulan gerekçeler de belirtilerek reddine karar verildiğini, Büyükçekmece …İcra Müdürlüğünün … Esas sayılı dosyasından kaynaklı olarak Büyükçekemce 2.İcra Hukuk Mahkemesinin 2019/205 E. Sayılı dosyasından davacı yan tarafından açılan davanın reddine karar verildiğini belirterek davanın reddine, haksız ve kötü niyetli davacının % 20’den az olmamak üzere icra inkar tazminatına mahkum edilmesine karar verilmesini savunmuştur.
MAHKEME KARARI: Bakırköy 1. Asliye Ticaret Mahkemesi’nin 28/01/2021 tarihli 2019/687 E. – 2021/89K. sayılı kararıyla; “….davacının ödenmediğini belirttiği bono bedeli nedeni ile taraflar arasındaki açık hesap ilişkisi çerçevesinde bonodan doğan alacak hakkını temel alacak ilişkisi çerçevesinde talep etmesinin usule uygun olduğu, zira kambiyo evrakına dayalı olan alacakla ilgili davacının kambiyo hukukuna dayalı olarak alacak hakkını ileri sürebileceği gibi kambiyo evrakı üzerinde tecessüm eden alacak hakkını temel alacak ilişkisi çerçevesinde ileri sürmesinin mümkün olduğu, davacı vekilinin bu çerçevede alacak talebini ortaya koyduğu,…Sonuç olarak davalı … BOYA şirketinin ticari defterlerine göre davacı … şirketi ile davalı … BOYA şirketi arasında herhangi bir ticari ilişkinin bulunmadığı, davalı … BOYA’nın davacı şirketten herhangi bir alacağı ya da bu şirkete herhangi bir borcunun bulunmadığı, davalı … BOYA şirketi ile davalı … şirketi arasında ticari ilişkinin bulunduğu, davalı … BOYA’nın ticari defterlerine göre davalı … şirketinden 31.12.2019 itibariyle 996.437,00 TL alacaklı olduğu ve bu tutarın şüpheli alacaklar hesabına aktarıldığı, dava konusu olan ve davalı … BOYA şirketi tarafından davacı aleyhine başlatılan icra takibine konu olan çek ve senetlerin, davalı … BOYA şirketinin ticari defterlerinde davalı … şirketinden alacaklı olarak kayıtlı olduğu kanaati oluştuğu, öte yandan … boya yönünde ise kural olarak ödemezlik defi şahsi defi olup cirantalara karşı ileri sürülemeyecekse de, iş bu davada davalı … BOYA şirketi ile davalı … şirketi arasında ticari ilişkinin bulunduğu, davalı … BOYA’nın ticari defterlerine göre davalı … şirketinden 31.12.2019 itibariyle 996.437,00 TL alacaklı olduğunun dikkate alındığı ve dava dosyasında yer alan Esenyurt Sosyal Güvenlik Merkezine ait yazıya göre …’nın 5510 sayılı Sosyal Sigortalar Kanununun 4-a bendine tabi …, 4-b bendine tabi 1682543513 sicil numarası ile tescil kaydının bulunduğu, …’nın muhasebeci, muhasebe uzmanı unvanlarıyla SGK’lı olarak …San. ve Tic. Ltd. Şti. ile davalı … şirketinde çalışmış olduğu, dava dosyasında bulunan İstanbul Ticaret Odası’na ait belgelere göre … sicil numarasında kayıtlı davalı … BOYA şirketinin tek ortağının ve şirkette münferiden yetkilinin davalı … şirketinde bir dönem SGK’lı olarak çalışmış olan … olduğu dikkate alındığında davalı … boyanın bu senetlerin bedelsiz olduğunu bilmeme imkanı bulunmamakta olup bu tür şahsi definin … boyaya karşı ileri sürülemeyeceği yönündeki itirazlarının dikkate alınmadığı…” gerekçesiyle;”…Davanın KABULÜ İLE; -Davacının: a) Büyükçekmece …İcra Müdürlüğünün; … Esas sayılı dosyasına konu 30.11.2016 vade tarihli, 3.000,00 TL tutarlı, … Esas sayılı dosyasına konu 30.12.2016 vade tarihli, 3.000,00 TL tutarlı, … Esas sayılı dosyasına konu 25.09.2017 vade tarihli, 2.500,00 TL tutarlı, … Esas sayılı dosyasına konu 28.09.2016 vade tarihli, 5.000,00 TL tutarlı, … Esas sayılı dosyasına konu 28.08.2016 vade tarihli, 5.000,00 TL tutarlı, … Esas sayılı dosyasına konu 27.08.2016 vade tarihli, 5.000,00 TL tutarlı, … Esas sayılı dosyasına konu 28.10.2016 vade tarihli, 5.000,00 TL tutarlı, … Esas sayılı dosyasına konu 25.10.2017 vade tarihli, 2.500,00 TL tutarlı, … Esas sayılı dosyasına konu 28.12.2016 vade tarihli, 5.000,00 TL tutarlı, … Esas sayılı dosyasına konu 30.01.2017 vade tarihli, 3.000,00 TL tutarlı, … Esas sayılı dosyasına konu 30.10.2016 vade tarihli, 3.000,00 TL tutarlı, bonolardan dolayı davacının davalılara borçlu olmadığının TESPİTİNE, b)Büyükçekmece …İcra Müdürlüğünün … Esas sayılı dosyasına konu 30/05/2017 keşide tarihli … seri nolu 100.000,00 TL bedelli çekten ve; 02/05/2016 düzenleme tarihli 30/12/2016 vade tarihli 80.446,00 TL tutarlı bononun, 29/01/2016 düzenleme tarihli 30/09/2016 vade tarihli 9.000,00 TL tutarlı bononun, 29/01/2016 düzenleme tarihli 30/10/2016 vade tarihli 9.000,00 TL tutarlı bononun, 20/02/2016 düzenleme tarihli 28/07/2016 vade tarihli 5.000,00 TL tutarlı bononun, 08/10/2015 düzenleme tarihli 30/05/2016 vade tarihli 3.000,00 TL tutarlı, 30/04/2016 vade tarihli 3.000,00 TL tutarlı, 30/03/2017 vade tarihli 3.000,00 TL tutarlı, 28/02/2017 vade tarihli 5.000,00 TL tutarlı, 21/05/2016 vade tarihli 5.000,00 TL tutarlı, 23/07/2016 vade tarihli 5.000,00 TL tutarlı, 30/09/2016 vade tarihli 3.000,00 TL tutarlı, 30/06/2017 vade tarihli 3.715,00 TL tutarlı, 25/06/2016 vade tarihli 5.000,00 TL tutarlı bonolardan dolayı davacının davalılara borçlu olmadığının TESPİTİNE, c)Davacının şartları oluşmayan kötü niyet tazminatı talebinin reddine, d)HMK 392/2 maddesi uyarınca kararın kesinleşmesinden itibaren bir ay içinde tazminat davası açılmadığı takdirde ve talep halinde teminatın davacıya iadesine,” karar verilmiştir.
İSTİNAF BAŞVURUSU: Davalı … MALZ. SAN. TİC. LTD. ŞTİ. vekilinin süresinde ibraz ettiği istinaf dilekçesinde; mahkemece alınan bilirkişi raporu ile tespit edildiği üzere, müvekkili … Boya ile, diğer davalı … arasında davacı yan aleyhine zararlandırıcı bir eylem bulunduğunun ispat edilemediğini, bu iddianın soyut bir iddia olduğunu, … yetkilisinin … eski çalışanı olduğu olgusu üzerinden hareket edilerek bir sonuca varmaya çalışıldığı, bunun dışında delil sunulmadığı, … yetkilisi …’nun …’de çalışan olduğu, her çalışanını şirket içindeki işleyişi ve borç ilişkisini bildiği tezi üzerinden hareket edildiğini, mahkemenin “borçlunun zararına hareket etme” olgusunun nasıl gerçekleştiğini açıklamadığını, borçlu ile önceki hamillerden biri arasında doğrudan doğruya var olan ilişkilere dayanan def’ilerin (şahsi def’iler) ileri sürülmesinin, ancak senedi iktisap ederken hamilin bilerek borçlunun zararına hareket etmiş olması halinde geçerli olduğunu. -Yargıtay Hukuk Genel Kurulu kararında (HGK. E. 78/D, K.1963/41, T. 25.12.1963 (BATİDER, C. III, S. 1, s. 178) şu şekilde bir hüküm vermiş ve değerlendirme yapmıştır. “Poliçeyi edinen hem borçlunun, poliçeyi devredene karşı ileri sürebileceği itirazın varlığını hem de devredenin poliçe üzerinde bir itirazı önleyecek bir tasarruf yapmaya yetkili olmadığını biliyor idiyse, o zaman, borçlunun zararına hareket etmiş olur.” Buna göre borçlunun bile bile zararına hareket edilmesi için; hamilin, borçlunun lehtara karşı bir def’i ileri sürülebileceğini ve lehtarın bu def’iyi bertaraf edecek imkânının bulunmadığını bilmesi gerekir. Bilerek borçlunun zararına hareket iddiası her türlü delille ispat edilebilir. ((…) kambiyo senetlerinden sayılan “bono” niteliğinde olacağından aynı Kanun’un 599. maddesi gereğince, bono hamillerinin, bonoyu iktisap ederken bile bile keşideci davacının zararına hareket etmiş olduğunu ve haklı hamil olmadığını keşideci davacı tanık delili dahil her türlü yasal delille kanıtlayabilir.” (15. HD 2011/657 E 2011/1154 K 28.2.2011 T) ; 3. HD 2003/7662 E 2003/7762 K 19.6.2003 T ; 19. HD E. 2002/6728 K. 2002/6749 T. 17.10.2002 – Kazancı İçtihat Bankası); Ülgen, Hüseyin/Helvacı, Mehmet/Kendigelen, Abuzer/Kaya, Kıymetli Evrak Hukuku, İstanbul, 2009, s. 52), Yargıtay’ın 1963 yılından sonraki kararlarında ise lehtarla hamil arasında bir muvazaa olgusu olabilmesi için cirantalar arasında gizli bir ilişki bulunmasının da gerektiği yönünde değerlendirmeler yaptığını, bu yasal düzenlemeler ve içtihatlardan hareketle müvekkilinin davacının zararına hareket ettiğinin ispat edilememesine rağmen davanın kabulüne karar verilmesinin hatalı olduğunu beyanla mahkeme kararının kaldırılmasına karar verilmesini talep etmiştir. Davacı vekilinin istinaf dilekçesine cevabında; davalı şirket … Boya ile senetlerin lehtarı … arasında danışıklı işlem olduğunun bilirkişi raporuyla ortaya konulduğunu, ileri sürülen istinaf nedenlerinin yerinde olmadığını, …’ın haksız ve kötüniyetli olarak, senetler protesto olduktan sonra davalı şirkete ciro ettiğini, aralarında danışıklı işlem bulunduğunu, gerek bilirkişi raporuyla, gerekse mahkeme kararıyla ciro silsilesinde kopukluk olduğunu, çek ve senetlerin …’e iade edildiği, asıl borçlunun … olduğunun tespit edildiğini beyanla istinaf başvurusunun reddine karar verilmesini talep etmiştir.
DELİLLER: Büyükçekmece … İcra Müdürlüğünün … Esas sayılı takip dosyası incelenmesinde; davalı-alacaklı … Sanayi Ticaret Ltd. Şti tarafından davacı-borçlu aleyhine 30/01/2019 tarihinde toplam alacağın tahsili için kambiyo senetlerine özgü haciz yolu ile icra takibi başlatıldığı, 30/05/2017 keşide tarihli … seri nolu 100.000,00 TL bedelli çek ile, 02/05/2016 düzenleme tarihli 30/12/2016 vade tarihli 80.446,00 TL tutarlı bononun, 29/01/2016 düzenleme tarihli 30/09/2016 vade tarihli 9.000,00 TL tutarlı bononun, 29/01/2016 düzenleme tarihli 30/10/2016 vade tarihli 9.000,00 TL tutarlı bononun, 20/02/2016 düzenleme tarihli 28/07/2016 vade tarihli 5.000,00 TL tutarlı bononun, 08/10/2015 düzenleme tarihli 30/05/2016 vade tarihli 3.000,00 TL tutarlı, 30/04/2016 vade tarihli 3.000,00 TL tutarlı, 30/03/2017 vade tarihli 3.000,00 TL tutarlı, 28/02/2017 vade tarihli 5.000,00 TL tutarlı, 21/05/2016 vade tarihli 5.000,00 TL tutarlı, 23/07/2016 vade tarihli 5.000,00 TL tutarlı, 30/09/2016 vade tarihli 3.000,00 TL tutarlı, 30/06/2017 vade tarihli 3.715,00 TL tutarlı, 25/06/2016 vade tarihli 5.000,00 TL tutarlı bonoların takibe konu edildiği ve ödeme emrinin 01/02/2019 tarihinde davacı borçluya tebliğ edildiği, itirazın yasal 7 günlük sürede yapıldığı, işbu itirazın iptali davasının da 1 yıllık süre içerisinde açıldığı görülmüştür. Büyükçekmece …İcra Müdürlüğünün … Esas sayılı takip dosyası aslı ile; davacı-alacaklı tarafından davalı-borçlu … Ticaret A.Ş.aleyhine toplam 4.073,80 TL olmak üzere kambiyo senetlerine özgü takip sonrasında ödeme emrinin borçluya çıkan tebligat parçasının dönmediği, Büyükçekmece … İcra Müdürlüğünün … Esas sayılı takip dosyası ile, davacı-alacaklı tarafından davalı-borçlu …Sanayi ve Ticaret A.Ş.aleyhine toplam 4.057,53 TL olmak üzere kambiyo senetlerine özgü takip sonrasında ödeme emrinin borçluya 25/07/2019 tarihinde tebliğ edildiği. Büyükçekmece …İcra Müdürlüğünün … Esas sayılı takip dosyası ile ;davacı-alacaklı tarafından davalı-borçlu … Sanayi ve Ticaret A.Ş.aleyhine toplam 3.193,51 TL olmak üzere kambiyo senetlerine özgü takip sonrasında ödeme emrinin borçluya 25/07/2019 tarihinde tebliğ edildiği, Büyükçekmece …İcra Müdürlüğünün … Esas sayılı takip dosyası ile;davacı-alacaklı tarafından davalı-borçlu … Sanayi ve Ticaret A.Ş.aleyhine toplam 6.896,30 TL olmak üzere kambiyo senetlerine özgü takip sonrasında ödeme emrinin borçluya 25/07/2019 tarihinde tebliğ edildiği, Büyükçekmece …İcra Müdürlüğünün … Esas sayılı takip dosyası ile;davacı-alacaklı tarafından davalı-borçlu … Sanayi ve Ticaret A.Ş.aleyhine toplam 6.940,89 TL olmak üzere kambiyo senetlerine özgü takip sonrasında ödeme emrinin borçluya 25/07/2019 tarihinde tebliğ edildiği, Büyükçekmece …İcra Müdürlüğünün … Esas sayılı takip dosyası ile;davacı-alacaklı tarafından davalı-borçlu …Sanayi ve Ticaret A.Ş.aleyhine toplam 6.926,30 TL olmak üzere kambiyo senetlerine özgü takip sonrasında ödeme emrinin borçluya 25/07/2019 tarihinde tebliğ edildiği, Büyükçekmece …İcra Müdürlüğünün … Esas sayılı takip dosyası ile;davacı-alacaklı tarafından davalı-borçlu … Sanayi ve Ticaret A.Ş.aleyhine toplam 6.853,15 TL olmak üzere kambiyo senetlerine özgü takip sonrasında ödeme emrinin borçluya 25/07/2019 tarihinde tebliğ edildiği, Büyükçekmece …İcra Müdürlüğünün … Esas sayılı takip dosyası ile;davacı-alacaklı tarafından davalı-borçlu .. Sanayi ve Ticaret A.Ş.aleyhine toplam 3.173,47 TL olmak üzere kambiyo senetlerine özgü takip sonrasında ödeme emrinin borçluya 25/07/2019 tarihinde tebliğ edildiği, Büyükçekmece …İcra Müdürlüğünün … Esas sayılı takip dosyası ile;davacı-alacaklı tarafından davalı-borçlu … Sanayi ve Ticaret A.Ş.aleyhine toplam 6.749,38 TL olmak üzere kambiyo senetlerine özgü takip sonrasında ödeme emrinin borçluya 25/07/2019 tarihinde tebliğ edildiği, Büyükçekmece …İcra Müdürlüğünün … Esas sayılı takip dosyası ile;davacı-alacaklı tarafından davalı-borçlu … Sanayi ve Ticaret A.Ş.aleyhine toplam 4.032,56 TL olmak üzere kambiyo senetlerine özgü takip sonrasında ödeme emrinin borçluya 25/07/2019 tarihinde tebliğ edildiği, Büyükçekmece …İcra Müdürlüğünün … Esas sayılı takip dosyası ile;davacı-alacaklı tarafından davalı-borçlu … Sanayi ve Ticaret A.Ş.aleyhine toplam 4.100,55 TL olmak üzere kambiyo senetlerine özgü takip sonrasında ödeme emrinin borçluya 25/07/2019 tarihinde tebliğ edildiği görülmüştür. İlk derece mahkemesince, Esenyurt Sosyal Güvenlik Merkezi’nden davalı … İnşaat ve Yapı Malzemeleri Sanayi Ticaret Limited Şirketi yetkilisi …’nın hizmet dökümü, işyeri ünvan ve tescil bilgisini içerir kayıtlar celp edildiği görülmüştür. … Sanayi ve Ticaret A.Ş.tarafından … Boya İnşaat ve Yapı Malzemeleri Sanayi Ticaret Limited Şirketi aleyhine Büyükçekmece 1.İcra Hukuk Mahkemesinde 2019/652 Esas, 2019/648 Esas, 2019/650 Esas, 2019/646 Esas, 2019/653 Esas, 2019/651 Esas, 2019/649 Esas, 2019/647 Esas, 2019/645 Esas, 2019/654 Esas sayılı icra takibine (borca itiraz) davaları açıldığı, yapılan yargılamalar sonunda davacının davalının yetkili hamil olmadığından bahisle takibin iptaline yönelik şikayetinin ve borç ile fer’ilerinin itirazının reddine karar verildiği, Büyükçekmece 2.İcra Hukuk Mahkemesinin 2019/205 Esas sayılı icra memur muamelesini şikayet dosyasında ise takip dayanağı bonoda ciro silsilesinde kopukluk olmadığı, alacaklının yetikli hamil olduğu, alacaklını kambiyo senedine dayalı icra takibi yapmasında usule ve yasaya bir aykırılık mevcut olmadığından şikayetin reddine karar verildiği görülmüştür. Dosya arasında bulunan İstanbul Ticaret Sicil Müdürlüğü sicil kaydının incelenmesinde; … sicil nolu …’nin Adnan … Mahallesi … Caddesi No:.. Beylikdüzü/İstanbul adresinde sicilde kain olduğu, 03/01/2003 tarihinde kurulduğu, şirket yetkilisi ve ortağının … olduğu, … sicil nolu …’nin ise … Mahallesi ….Sokak … Apt. No … Esenyurt/İstanbul adresinde sicilde kain olduğu, 20/12/2016 tarihinde kurulduğu, meslek grubunun teknik hırdavat olduğu, şirket yetkilisinin … olduğu anlaşılmıştır. İlk derece mahkemesince alınan 07/12/2020 tarihli bilirkişi raporunda; “…davacı … şirketi ile davalı … BOYA şirketinin ticari defterleri ve muhasebe kayıtları ile dosyada bulunan diğer mübrez evrak üzerinde yapılan inceleme ve değerlendirme sonucunda; davacı … şirketinin 2015-2016-2017-2018 ve 2019 yıllarına ait ticari defterleri ile davalı şirketlerden … BOYA’ya ait ticari defterlerin açılış ve kapanış tasdiklerinin zamanında ve usulüne uygun olarak yaptırılmış olduğu, buna göre bu şirketlerin ticari defterlerinin delil vasfının Mahkemeniz takdirlerinde olduğu, tensip tutanağından da görüldüğü üzere davalılardan … şirketinin vekilinin bulunmaması nedeniyle davalı … şirketine ulaşılamadığı ve bu şirketin ticari defterleri üzerinde herhangi bir inceleme ve değerlendirmenin yapılamadığı, davacı şirket ile davalı şirketlerden … arasında ticari ilişkinin bulunduğu, davacının ticari defterlerine göre 2015, 2016, 2017 ve 2018 yıllarına ilişkin olarak davacının davalı … şirketinden alacaklı olarak görüldüğü, 2019 yılı sonu itibariyle davacının davalı … şirketinden herhangi bir alacağının bulunmadığı, başka bir ifade ile uyuşmazlık konusu olan senetler ve çeke ilişkin olarak davacının davalı …’den herhangi bir alacağı ya da davalı … şirketine herhangi bir borcunun bulunmadığı, dava konusu olan ve davalı … BOYA şirketi tarafından davacı aleyhine Büyükçekmece … İcra Müdürlüğü ile Büyükçekmece … İcra Müdürlüğü nezdinde takip başlatılan toplam 281.161,00 TL tutarındaki senet ve çeke bağlı alacağın davacı şirketin ticari defterlerinde davalı … şirketinden alacak olarak kayıtlı olduğu, başka bir ifade ile toplam tutarı 281.161,00 TL olan ve işbu davanın konusunun oluşturan senetlerin ve çekin davacının ticari defterlerinde kayıtlı olduğu, davacı şirketin ticari defterinde kayıtlı olan senetlerin ve çekin vadelerinde ödenmemesi nedeniyle protesto edilen çek ve senetler olarak davalı …’in cari hesabına iade edildiği, davacı şirketin ticari defterlerine göre davacı şirket ile dava konusu çek ve senetlere ilişkin takibi başlatan davalı … BOYA şirketi arasında herhangi bir ticari ilişkinin bulunmadığı, dolayısıyla davacının davalı … BOYA şirketine herhangi bir borcunun ya da bu şirketten herhangi bir alacağının bulunmadığı, davalı … BOYA şirketinin ticari defterlerine göre davacı … şirketi ile davalı … BOYA şirketi arasında herhangi bir ticari ilişkinin bulunmadığı, davalı … BOYA’nın davacı şirketten herhangi bir alacağı ya da bu şirkete herhangi bir borcunun bulunmadığı, davalı … BOYA şirketi ile davalı … şirketi arasında ticari ilişkinin bulunduğu, davalı … BOYA’nın ticari defterlerine göre davalı … şirketinden 31.12.2019 itibariyle 996.437,00 TL alacaklı olduğu ve bu tutarın şüpheli alacaklar hesabına aktarıldığı, dava konusu olan ve davalı … BOYA şirketi tarafından davacı aleyhine başlatılan icra takibine konu olan çek ve senetlerin, davalı … BOYA şirketinin ticari defterlerinde davalı … şirketinden alacaklı olarak kayıtlı olduğu, dava dosyasında yer alan Esenyurt Sosyal Güvenlik Merkezine ait yazıya göre …’nın 5510 sayılı Sosyal Sigortalar Kanununun 4-a bendine tabi …, 4-b bendine tabi … sicil numarası ile tescil kaydının bulunduğu, …’nın muhasebeci, muhasebe uzmanı unvanlarıyla sgk’lı olarak … Yapı Malzemeleri ve … San. ve Tic. Ltd. Şti. ile davalı … şirketinde çalışmış olduğu, dava dosyasında bulunan İstanbul Ticaret Odası’na ait belgelere göre 61336-5 sicil numarasında kayıtlı davalı … BOYA şirketinin tek ortağının ve şirkette münferiden yetkilinin davalı … şirketinde bir dönem sgk’lı olarak çalışmış olan … olduğu” sonuç ve kanaatlerine ulaşıldığı bildirilmiştir.
G E R E K Ç E: İcra takiplerinden sonra açılan menfi tespit davasında ilk derece mahkemesince davanın kabulüne karar verildiği, davalı vekilinin istinaf başvurusunda bulunduğu anlaşılmıştır. Mahkemenin kararının gerekçesinde; “davacının ödenmediğini belirttiği bono bedeli nedeni ile taraflar arasındaki açık hesap ilişkisi çerçevesinde bonodan doğan alacak hakkını temel alacak ilişkisi çerçevesinde talep etmesinin usule uygun olduğu” açıklanarak, davacı vekilinin bu talebi çerçevesinde inceleme yapıldığı açıklanmışsa da, davanın menfi tespit davası ve davacının borçlu olduğu, davanın dayanağı senetlerdeki ciro silsilesinden, davacı ve davalı … Ltd. Şti. arasında … İnşaat ve Boya Tic. Ltd. Şti.’nin cirosunun ve bir kısım senetlerde farklı bankalara ait cironun bulunduğu, bir kısım senetlerdeki ciro silsilesinden, taraflar arasında temel ilişki bulunmadığının anlaşıldığı, mahkemece davanın itirazın iptali yada alacak davası gibi nitelendirilerek, tarafların ticari defterlerinin incelenerek sonuca gidilmesinin yerinde olmadığı kanaatine varılmıştır. Davacı vekilinin dava dilekçesinde, davaya konu senetlerin protesto edildikten sonra, davalı … İnşaat ve Boya Şirketi’ne iade edildiğini, protestodan sonra yeniden tedavüle konulduğunu, temlik cirosu bulunmadığını, ciro silsilesinde kopukluk olduğunu, takip alacaklısı … Boya’nın yetkili hamil olmadığını, müvekkilinin …’den alacaklı olduğunu ileri sürmüştür. Davalı … Boya vekili cevap dilekçesinde; ödememe protestosundan sonra cironun alacağın temliki hükümleri doğurduğunu, kambiyo senedi niteliğini kaybetmesine neden olmayacağını, yetkili hamil olduğunu ileri sürmüştür. Davalı vekilinin istinaf dilekçesinde, mahkemenin kararını, müvekkili şirket yetkilisinin, … Şirketi’nde çalıştığı olgusundan hareketle verdiğini, ancak müvekkilinin zararlandırıcı eylem içerisinde bulunduğunun ispatlanamadığını, davanın kabulü kararının hatalı olduğunu ileri sürmüştür. İcra dosyaları kapsamındaki bono örnekleri ile dosyaya sunulan protesto evraklarından, bir kısım bonoların lehtar … İnşaat ve Boya Tic. Ltd. Şti.’ tarafından davacı şirkete ciro edildiği, davacı şirket tarafından da tam ciro ile farklı bankalara cirolandığı, bankalar tarafından ödememe protestosu çekildiği anlaşılmıştır. Davaya konu Büyükçekmece … İcra Müdürlüğü’nün … Esas sayılı dosyasına konu 02/06/2016 tanzim, 25/09/2017 vade tarihli 2.500 TL bedelli bono ve Büyükçekmece … İcra Müdürlüğü’nün … Esas sayılı dosyasına konu 09/06/2016 tanzim 25/10/2017 vade tarihli 2.500 TL bedelli bonoda “emrine ödeyiniz” şeklinde davacı tarafça tam ciro ile devredilen ilgili banka şubesinin cirosunun bulunduğu, ancak diğer İcra takiplerine konu bonolarda bankanın cirosunun bulunmadığı anlaşılmıştır. Büyükçekmece …İcra Müdürlüğünün … Esas sayılı takip dosyasına konu 30/05/2017 keşide tarihli … seri nolu 100.000,00 TL bedelli çek örneğinden, çekin lehtar … İnşaat ve Boya Tic. Ltd. Şti.’nin cirosu ile … Boya Sanayi ve Ticaret A.Ş. ‘ne geçtiği, davacı şirketin “… bank Gebze Şubesi emrine ödeyiniz” şeklindeki tam ciro ile … bank’a ciro edildiği, cironun altında “İşbu alacağımı Borçlar Kanunu’nun 133….madde hükümleri gereğince, tediye makamına kaim olmak üzere … bank T.A.Ş. Gebze Ticari Şubesine devir ettim” ibaresinin bulunduğu, … bank T.A.Ş. Ticari Şubesince ciro edilerek takasa verildiği ve karşılıksız çıktığı, … İnşaat Boya Tic. Ltd. Şti.’nin kaşe ve imzasının bulunduğu, … isim ve telefon numarasının altında “Hamile 1.410 TL Yasal Yükümlülük Tutarı Ödenmiştir.” .. Bankası Gürpınar Şubesi kaşe ve imzası, … İnşaat Boya Tic. Ltd. Şti.’nin ve … Boya İnşaat Yapı Malzemeleri San. Tic. Ltd. Şti.’nin kaşe ve imzasının bulunduğu anlaşılmıştır. Mahkemece çekin … bank T.A.Ş. Ticari Şubesince ibrazından sonra, yasal yükümlülük tutarının kime ödendiğinin mahkemece araştırılmadığı, ibrazdan sonra çekin cirosunun alacağın temliki hükümlerine uygun yapılıp yapılmadığı, ciro silsilesinde kopukluk olup olmadığı, davalı … Boya’nın yetkili hamil olup olmadığının değerlendirilmediği, davacı taraftan çek bedelinin tahsilinin talep edilip edilemeyeceği incelenmemiştir. Menfi tespite konu icra takiplerinin bono ve çeke dayandığı anlaşılmakla, davalı … Boya şirketinin yetkili hamil olup olmadığının ve davacıdan tahsil talebinde bulunup bulunamayacağının kambiyo hukuku mevzuatı çerçevesinde çözümlenmesi gerektiği, mahkemenin eksik inceleme ve hatalı değerlendirme ile karar verdiği kanaatine varılarak, davalı vekilinin istinaf başvurusunun kabulüne, mahkeme kararının kaldırılmasına, dosyanın ilk derece mahkemesince dosyaya ibraz edilen protesto belgelerinin incelenmesi, ilgili bankalara müzekkere yazılarak, protesto edilen senetlerin ve ibraz edilen çekin kime teslim edildiğinin sorulması ve daha sonra senetlerin ve çekin teslim edildiği kişi belirlendikten sonra, protestodan/ibrazdan sonraki ciroların alacağın temliki hükümlerine tabi olup olmadığının ve temlik hükümlerine göre el değiştirip değiştirmediğinin, ciro silsilesinde kopukluk bulunup bulunmadığının davaya konu her bir çek ve senet yönünden ayrı ayrı değerlendirilerek karar verilmek üzere mahkemesine gönderilmesine karar verilmiştir.
H Ü K Ü M: Yukarıda açıklanan nedenlerle:1-Davalı vekilinin istinaf isteminin kabulü ile, 6100 sayılı HMK’nın 353/1-a-6 maddesi gereğince, BAKIRKÖY 1. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ’nin 28/01/2021 tarihli 2019/687 E. – 2021/89 K. sayılı kararının KALDIRILMASINA,2-Yargılamaya devam olunmak üzere dosyanın, karar veren ilk derece mahkemesine gönderilmesine, 3-İstinaf talebi kabul edildiğinden, istinaf peşin harcının talebi halinde davalı tarafa iadesine,4-İstinaf yargılama giderleri olarak;a)Davalı avansından kullanıldığı anlaşılan; 162,10 TL istinaf kanun yoluna başvurma harcı ile 60,50 TL (posta-teb-müz) masrafının davacıdan alınarak, davalıya verilmesine, b)Davacı tarafça yapılan masrafların üzerinde bırakılmasına,5-İstinaf incelemesi duruşmasız yapıldığından avukatlık ücreti takdirine yer olmadığına, 6-Artan gider avanslarının karar kesinleştiğinde ve talep halinde ilk derece mahkemesince yatıran tarafa iadesine, Dair, dosya üzerinde yapılan inceleme sonucu 23/02/2023 tarihinde HMK’nın 353/1-a-6 maddesi uyarınca oybirliğiyle kesin olarak karar verildi.