Emsal Mahkeme Kararı İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 16. Hukuk Dairesi 2021/861 E. 2023/200 K. 03.02.2023 T.

Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C.
İSTANBUL
BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ
16. HUKUK DAİRESİ
T Ü R K M İ L L E T İ A D I N A
İ S T İ N A F K A R A R I
DOSYA NO: 2021/861 Esas
KARAR NO: 2023/200 Karar
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ: İSTANBUL 12. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
TARİHİ: 11/11/2019
NUMARASI: 2017/1039 E. – 2019/1041 K.
DAVANIN KONUSU: Banka Dışındaki Diğer Kredi Kuruluşlarına İlişkin Düzenlemelerden Kaynaklanan (Alacak)
KARAR TARİHİ: 03/02/2023
İstinaf incelemesi için dairemize gönderilen dosyanın ilk incelemesi tamamlanmış olmakla, HMK 353. ve 356. maddeleri gereğince dosya içeriğine göre duruşma yapılmasına gerek görülmeden dosya üzerinde yapılan inceleme sonucu;
G E R E Ğ İ D Ü Ş Ü N Ü L D Ü:
DAVA: Davacı vekili dava dilekçesinde; Müvekkili … A.Ş’nin yatırıma başladığı güneş enerji santrali ile ilgili olarak ihtiyaç duyduğu Uşak ili, Merkez İlçesi, … Köyü Güneş santrali için; İnverter İzleme ekipmanı, 260 Wp güneş Paneli, Solar İnverter 60 (kWe), DC toplama kutuları, Led aydınlatma sistemi ve Ekipmanları, Tel çit sistemi, Alüminyum & Çelik taşıyıcı kons. Seti, Transformatör, Elektrik dağıtım merkezi, AG/OG AC tip kablo ve ekipmanları, Kamera izleme sistemi, solar tip kablo, Ana toplama panosu ve ekipmanları, DC Konnektör seti, Kablo taşıma sistemlerini ekipmanlarının temini için … A.Ş. ile 14.10.2016 tarihinde Finansal kiralama sözleşmesi imzaladığını, müvekkilinin imzalamış olduğu finansal kiralama sözleşmesinde satın alınacak ekipmanların proforma faturaları ve bu faturadaki tutarlara göre ödeme planlarının karşılıklı olarak imza altına alındığını, sözleşme tarihinden sonra gerçekleşecek olan proforma faturalarında ve tutarlarında herhangi bir değişiklik olmadan sözleşmeye uygun olarak satın alma işlemi gerçekleştiğini, diğer taraftan imzalanan sözleşmedeki ödeme planında proforma tutarlarına göre hazırlanan ödeme planları ve periyotlarının sadece tarih kısmı belirsiz bırakılarak imzalandığını, satın almaların sözleşme imza tarihinden sonra gerçekleşeceği için sadece ödeme tarih kısımlarının boş bırakıldığını, sözleşmeye uygun olarak satın almanın gerçekleştiğini, fakat satın alma gerçekleştikten ve sözleşme ile ödeme planı imzalandıktan sonra satın alma tutarlarında da hiçbir değişiklik olmamasına rağmen, tarih açısından kesinleşmiş ödeme planları sonradan müvekkiline iletilirken imzalanan ödeme planlarının çok üzerinde bir alt toplamda ve sözleşmeye aykırı taksit periyodunda ödeme planının müvekkiline iletildiğini, davalı tarafın sözleşme ve ödeme planı ile kararlaştırılan bedelden çok daha fazla bedeli, gönderdiği ihtarname ile müvekkilinden talep ettiğini, daha sonra gönderilen ihtarnamenin hatalı olduğu ifade edilerek 2 gün sonra başka bir ödeme planının daha gönderildiğini, tekrar 9 gün sonra yeni bir ödeme planı gönderildiğini ve yine 05.06.2017 tarihinde yani yaklaşık 5 ay sonra bir ödeme planı daha gönderildiğini, müvekkilinin gönderilen tüm ödeme planlarına noter kanalıyla itiraz ettiğini, müvekkilinin tüm itirazlarına olumsuz yanıt verildiğini ve müvekkilinin krediyi kapatmaya yönlendirildiğini, kapama anında müvekkilinin ilk başta kararlaştırılan bedelden çok daha fazla bedel ödeyerek krediyi kapattığını, bu sebeple davalının tek taraflı artırdığı oran nispetinde müvekkilinden haksız olarak tahsil ettiği bedelin müvekkiline iadesinin gerektiğini, taraflar arasında imzalanan sözleşme gereği kredi kapama tutarı 828.664,72 USD olması gerekirken, davalı müvekkilden 22.113,76 USD haksız olarak daha fazla tahsil ettiğini, davalının göndermiş olduğu ihtarnameler ile kapama anındaki oranların oransal olarak artışı bilinmemekle birlikte, imzalanan sözleşmeye göre ödenmesi gereken tutar 930.357,00 USD iken, müvekkiline haksız bir şekilde dayatılan ödeme planındaki ödeme tutarı 979.271,86 USD olduğunu, yine sözleşmeye göre erken kapama yapıldığında ödeme yapılacak tutarın 828.664,72 USD iken, kapama bakiye tarihinde müvekkile ödettirilen tutar 850.778,48 USD olduğunu, müvekkilinin sözleşmede imzaladığı ödeme planı dışında hiçbir ödeme planını imzalamadığını, müvekkilinin finansal kiralama sözleşmesi gereği olan kredi borcunun 566.123,83 USD’sini (1.985.000,00 TL) … Bankasından aylık 1,35 TL faiz oranı ile kredi kullanarak, kalan 981.680,43 TL’lik kısmını ise şirket öz kaynaklarından kullanıp davalıya 850.778,48 USD ödeme yaparak kapattığını, İş bu finansal kiralama sözleşmesinin imza tarihinde TL kredi kullandırım oranlarının aylık % 1,08 olmasına rağmen 11.08.2017 tarihinde 1,35 oranla kredi kullanarak krediyi kapattığı için müvekkilin 173.547,00 TL faiz zararı olduğunu, diğer taraftan, yine müvekkilinin öz kaynaklarından kullandığı tutarla ilgili müvekkilinin faiz zararının ise 85.827,62 TL olup, müvekkilin ödemek zorunda kaldığı toplam faiz zararı ise 259.374,62 TL olduğunu, davalı tarafın sözleşmede imzalanan ödeme planı taksit periyotlarında sözleşmeye ve objektif iyiniyet kurallarına aykırı hareket ettiğini, sadece alt toplamda değil, ödeme tutarlarında da sözleşmeye aykırı bir şekilde müvekkili aleyhine değişiklik yaptığını, açıklanan nedenlerle; müvekkili ile davalı arasında imzalanan finansal kiralama sözleşmesi ile kararlaştırılan faiz oranının tek taraflı değiştirilmesi/artırılması sebebiyle davalının artırdığı oran nispetinde tahsil ettiği bedele karşılık şimdilik 1.275,00 USD’nin (harca esas değer olmak üzere 5.000,00 TL’nin) avans faizi ile birlikte BK.99. Maddesi gereğince fiili ödeme tarihindeki TCMB USD satış kuru üzerinden davalıdan tahsiline, kredinin erken kapatılması için uğranılan zarara karşılık şimdilik 5.000,00 TL’nin davalıdan tahsiline karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
CEVAP: Davalı vekili cevap dilekçesinde;Davacı şirketin iş bu davayı ikame ederken 22.113,76-USD’nin faiz artırımı nedeniyle fazla tahsil edildiğini ve erken kapama nedeniyle uğradığı toplam faiz zararının 259.374,62-TL olduğu tespitinde bulunduğunu, bu bağlamda ikame edilen davanın belirsiz alacak davası olmadığını, 22.113,76-USD + 259.374,62-TL’nin harca esas değer kabul edilerek HMK’nun 115/2. Maddesi uyarınca davacıya eksik harcı tamamlaması için süre verilmesi ve süresi içerisinde eksik harcın tamamlanmaması halinde davanın usulden reddine karar verilmesi gerektiğini, sözleşmede yer alan ödeme planları 4 adet proforma faturada belirtilen satış bedelleri üzerinden ve öngörülen maliyetler dikkate alınarak , …, …, …, … numaralı ödeme planları oluşturulduğunu, sözleşme akdi esnasında satıcı ödemesinin ithalat masrafları kısacası ekipmanı temini için yapılacak masraflar henüz oluşmadığından kesin ödeme planı oluşturulmasının mümkün olmadığını, ekipmanın temini ve kiracıya tesliminden sonra kesin ödeme planı oluşturulduğunu, sözleşmenin Özel Şartlar bölümünde ödemelerin satıcıya müvekkili tarafından yapılacak ödemeden 6 ay sonra başlayacağı ve ödeme planında yer alan son taksitin balon ödeme şeklinde yapılacağı kararlaştırılmış olmakla birlikte, sözleşmenin ekinde yer alan ödeme planlarında satıcıya yapılacak ödeme tarihi kira dönemi başlangıcı (KDB) kabul edilerek ilk kira taksitinin satıcıya yapılacak ödeme tarihinden 1 ay sonra (KDB + 1 Ay) başlayacak biçimde ve maliyetlerin kesinleşmemesi sebebiyle mal bedeline ilişkin baz maliyet üzerinden kira taksitlerinin hesaplandığını, ayrıca sözleşmenin ödeme planları kısmında satıcıya yapılacak ödeme tarihine göre fonlama giderleri ile ithalat vb. Masraflar, ekipmanın temini için yapılmış olan giderler dikkate alınarak oluşturulacak kesin ödeme planlarının müvekkili tarafından kiracı şirkete bildirileceği hükmünün karşılıklı mutabakatla imza altına alındığını, taraflar arasında akdedilen sözleşmeye istinaden müvekkili şirket tarafından satıcıya ilk ödeme gerçekleştirildiğini ve hazırlanan ödeme planının T.C. Beyoğlu … Noterliğinden keşide edilen 02.01.2017 tarih … yevmiye numaralı ihbarname ile kiracı şirkete iletildiğini, lakin finansal kiralama işlemlerinde genel uygulama kira bedellerine ilişkin ödemelerin eşit taksitler halinde yapılması ve satıcıya yapılacak ilk ödemeden bir ay sonrası ilk taksitin vade tarihi kabul edilerek kira ödemelerinin başlatılması şeklinde olması nedeni ile sözleşmede yer alan “Kiralar Satıcı Ödemesinden 6 ay sonra başlayacaktır.” özel şartın sehven atlanarak 02.01.2017 tarihli ödeme planı hazırlandığını, kiracı şirket tarafından söz konusu ödeme planına itiraz edilmesi üzerine sözleşmede yer alan özel hükme göre ödeme planı oluşturularak T.C. Beyoğlu … Noterliğinden keşide edilen 04.01.2017 tarih … yevmiye numaralı ihbarname ile kiracı şirkete iletildiğini, bu kez de yine sehven özel hüküm olan balon ödemeye yer verilmediğini ve kira bedellerinin genel uygulamada olduğu üzere eşit taksitler halinde ödenmesinin öngörüldüğünü, kiracı şirketin son taksitin balon ödeme olması yönündeki talebi üzerine, ilk 6 ay ödemesiz son taksit balon ödemeli üçüncü ödeme planı hazırlanarak T.C. Beyoğlu … Noterliğinin 13.01.2017 tarih … yevmiye numaralı ihbarnamesi ile kiracı şirkete iletildiğini, 13.01.2017 tarihli ihbarname ile kiracı şirkete keşide edilen ödeme planının taraflar arasında akdedilen finansal kiralama sözleşmesi hükümlerine harfiyen uygun olduğunu, sonrasında kurulumu yapacak EPC firmasının öngörülen 3 aylık sürede kurulumu tamamlayamaması neticesinde geçici kabul yapılamaması ve kira vadelerinin gelmesi sebebiyle kiracı şirketin süre uzatım talebi üzerine revize yapılarak 4. Kez ödeme planı hazırlandığını ve T.C. Beyoğlu … Noterliğinin 05.06.2017 tarih … yevmiye numaralı ihbarnamesi ile kiracı şirkete iletildiğini, keşide edilen ihbarnamelerde ödeme planlarına ilişkin itirazların noter kanalı ile bildirilmesi belirtilmişse de kiracı şirket tarafından kendilerine tebliğ edilen 05.06.2017 tarihli ihbarnameden sonra ödeme planlarına ilk defa noter kanalı ile itiraz edildiğini ve T.C. Ankara … Noterliğinin 28.07.2017 tarih … yevmiye numaralı ihtarnamesinin müvekkili şirkete keşide edildiğini, dolayısıyla kiracı şirketin ödeme planlarına itirazlarının dikkate alınmadığına dair iddiasının gerçeği yansıtmamakta olup, kiracı şirket söz konusu itirazlarını noter kanalı ile müvekkiline iletmemesine rağmen şifahen yapılan itirazların müvekkil şirket tarafından dikkate alınarak ilk iki ödeme planında kiracı şirket talebi yönünde değişiklikler yapılarak 3. ödeme planı hazırlandığını, taraflar arasında akdedilen finansal kiralama sözleşmesinde, kiracının belirttiğinin aksine 828.664,72-USD erken kapama tutarı öngörüldüğü gibi bir hüküm bulunmadığını, açıklanan nedenlerle; davacının dava dilekçesinde ortaya koyduğu 22.113,76-USD + 259.374,62-TL’nin harca esas değer kabul edilerek HMK’nun 115/2. Maddesi uyarınca davacıya eksik harcı tamamlaması için süre verilmesi ve süresi içerisinde eksik harcın tamamlanmaması halinde davanın usulden reddine, davanın esas yönünden incelenmesi halinde, davacının mezkur davasının reddine karar verilmesini talep etmiştir.
MAHKEME KARARI; İstanbul 12. Asliye Ticaret Mahkemesi’nin 11/11/2019 tarihli 2017/1039 E- 2019/1041 K sayılı kararıyla; “Davacının fazla ödemeye ilişkin davasının kısmen kabulü ile 4.467,31 USD’nin dava tarihinden itibaren 3095 sayılı yasanın 4/a maddesi uyarınca faiz yürütülmek suretiyle davalıdan alınarak davacıya verilmesine, -Davacının kabul edilen kısmı aşan fazladan ödemeye ilişkin bakiye talebi ile maliyet atmasından kaynaklı TL üzerinden talep edilen kısma ilişkin taleplerinin ayrı ayrı reddine” karar verilmiştir.
İSTİNAF BAŞVURUSU; Davacı vekili süresinde ibraz ettiği istinaf dilekçesinde; mahkemenin eksik ve hatalı incelemeye dayalı bilirkişi raporuna itibar ederek itirazlarını incelemeden ve tüm delilleri toplanmadan karar verdiğini, bilirkişinin yetkisini aşarak hukuki değerlendirme yaptığını, bilirkişi ve mahkeme kararında gösterildiği gibi müvekkilinin isteği üzerine değil, davalı tarafın farklı zaman dilimlerinde belirsiz ve hatalı ödeme planları üzerine müvekkilinin güveni zedelendiğinden ve davalının krediyi kapatmaları yönünde müvekkilini zorlaması nedeniyle erken kapatmaya mecbur bıraktığını, mahkemece bu husus araştırılmadan müvekkilinin TTK 18 de düzenlenen basiretli tacir gibi davranma yükümlülüğüne değinilerek karar verildiğini.-Kamu nezdinde güven uyandıran davalı gibi kuruluşların kendi faaliyet alanlarının gerektirdiği ölçüde basiret ve özenle davranmalarının gerektiğini, müvekkilinin erken kapatma iradesinin davalı yanın basiretli davranmaması hasebiyle doğduğunu, davalı tarafça hazırlanan ve müvekkile gönderilen ödeme planlarının farklı zaman dilimlerinde ve her seferinde farklı bir neticeyi gösterir şekilde ibraz edilmiş olmasının; taraflar arasındaki sözleşmeye ve hukuka aykırı olduğunu, davalının farklı zamanda farklı ödeme planları göndererek ya bu ödeme planlarını kabul edin ya da krediyi kapatın iradesini ortaya koyduğunu, kanunun kendisine tanıdığı hakları kötüye kullandığını.-Davalının 4 kez sözleşmeye aykırı ödeme planı düzenlediğini ve her defasında unuttuk/yanlışlık oldu diyerek yeni bir ödeme planı gönderdiğini, bu hususun bile tek başına davalının basiretsizliğini gösterdiğini, imzalanan sözleşmeye rağmen davalının hukuka aykırı talepleri ve güvensiz ortam yaratması karşısında, acemilik ve kötü niyetle karşı karşıya kalan müvekkilinin daha fazla bedel ödeyerek krediyi erken kapatmak zorunda kaldığını.-Müvekkilinin kredinin piyasa faiz oranlarında kapatıldığı belirtilmişse de, %16,20 faiz oranı ve TL cinsinden kredi kullandığını, kredinin kullanıldığı tarihte faiz oranının %5 olduğunu, raporda teknik hata yapıldığını.-Müvekkilinin imzalamış olduğu finansal kiralama sözleşmesinde satın alınacak ekipmanların proforma faturaları ve bu faturadaki tutarlara göre ödeme planları karşılıklı olarak imza altına alındığını, fakat satın alma gerçekleştikten ve sözleşme ile ödeme planı imzalandıktan sonra satın alma tutarlarında da hiçbir değişiklik olmamasına rağmen, tarih açısından kesinleşmiş ödeme planlarının sonradan müvekkiline iletilirken imzalanan ödeme planlarının çok üzerinde bir alt toplamda ve sözleşmeye aykırı taksit periyodunda ödeme planının müvekkiline iletildiğini, müvekkilinin gönderilen tüm ödeme planlarına noter kanalıyla itiraz ettiğini, müvekkilinin tüm itirazlarına olumsuz yanıt verilerek, kredinin kapatılmasına yönlendirildiğini, kapama anında müvekkilinin ilk başta kararlaştırılan bedelden çok daha fazla bedel ödeyerek krediyi kapattığını, bu sebeple davalının tek taraflı artırdığı oran nispetinde müvekkilinden 22.113,76 USD haksız olarak daha fazla tahsil ettiğini, haksız olarak tahsil ettiği bedelin müvekkiline iadesi yönünde hüküm kurulması gerektiğini, mahkemece hukuka aykırı karar tesis edildiğini.-Müvekkilinin sözleşmede imzaladığı ödeme planı dışında hiçbir ödeme planını imzalamadığını, sonrasında gönderilen ödeme planlarına tutar ve ödeme periyodu anlamında, farklılık gösterdiği için noter aracılığıyla itiraz ettiğini. -Kredi kapama tutarının 828.664,72 USD olması gerektiğinden, 22.113,76 USD fazla tutarın müvekkilinden haksız olarak tahsil edildiğini, müvekkilinin finansal kiralama sözleşmesi gereği olan kredi borcunun 566.123,83 USD’sini (1.985.000,00 TL) … Bankasından aylık 1,35 TL faiz oranı ile kredi kullanarak, kalan 981.680,43 TL’lik kısmını ise şirket öz kaynaklarından kullanıp davalıya 850.778,48 USD ödeme yaparak kapadığını, finansal kiralama sözleşmesinin imza tarihinde TL kredi kullandırım oranları, aylık % 1,08 olmasına rağmen 11.08.2017 tarihinde 1,35 oranla kredi kullanarak krediyi kapattığı için müvekkilinin 173.547,00 TL faiz zararının olduğunu, diğer taraftan, yine müvekkilin öz kaynaklarından kullandığı tutarla ilgili müvekkilinin faiz zararının ise 85.827,62 TL olup, müvekkilinin ödemek zorunda kaldığı toplam faiz zararının ise 259.374,62 TL olduğunu. -Finansal Kiralama Sözleşmesi ile anlaşılan oranın USD yıllık %5 iken, daha sonra bu oranın davalı tarafça tek taraflı olarak arttırılmasının, davalının böyle bir hakkı olsa bile bu hakkın kullanılmasının MK 2. Maddesindeki “objektif iyiniyet” ve 3. Maddesindeki “hakkın kullanılmasının suistimal edilmemesi” kurullarına aykırılık teşkil ettiğini, diğer yandan bir tarafın iradesine bırakılan yetkinin kullanılmasında doğruluk ve dürüstlük kuralları içinde davranmasının Medeni Kanunun emredici hükmü olduğunu, ekonomik göstergelerin kısa zamanda önemli değişiklikler gösterdiği bir ortamda davalının faiz ayarlaması yapması mümkün ise de, davalının faiz oranını dilediği gibi değiştirmeye yetkili olduğu ve değişikliğin kayıtsız-şartsız kabul edileceği yönündeki sözleşme hükümlerinin, davalının bu yetkisini emredici hukuk kurallarının olanak verdiği sınırlar içinde kullanması şartıyla geçerli olabileceğini, belirlenen yeni faiz arzının geçmişe yönelik olarak uygulanması ve buna imkan vermek üzere sözleşmeye konulmuş hükümlerin Medeni Kanun ve Borçlar Kanuna açıkça aykırı olup batıl olduğunu, beyanla mahkeme kararının kaldırılarak davanın kabulüne karar verilmesini talep etmiştir. Davalı vekili istinaf dilekçesine cevabında;13.01.2017 tarihli 3. ödeme planının sözleşme hükümlerine uygun olup tebliğ tarihinden itibaren kiracı şirket tarafından 3 gün içerisinde noter kanalı ile itiraz edilmemesi ile kesinleştiğini, kurulumda yaşanan gecikme neticesinde kiracı şirket tarafından süre uzatım talep edilmesi sebebiyle müvekkili şirket tarafından 05.06.2017 tarihli yeni bir Ödeme planı hazırlandığını, finansal kiralama sözleşmesinin 25. Maddesinin b bendinde: Satıcıya yapılacak ödeme tarihinin Kira Dönemi Başlangıcı (KDB) olarak kabul edildiğini. -Akdedilen sözleşmeye uygun olarak düzenlenen nihai ödeme planlarında 1. Kira taksitinin vadesi satıcı ödemesinden 6 ay sonra olacak şekilde taksit periyotlarının belirlenmesiyle kira taksitlerinin ötelenmesi sonucu doğan prefinansman farkının kira bedellerine yansıtıldığı ve nihai maliyetler üzerinden yapılan hesaplama ile kesin kira bedellerinin belirlendiği, buradaki artışın faiz oranında değil vade uzamasından ötürü paranın zaman değeri nedeniyle faiz tutarında gerçekleşen bir artış olduğu, bunun Sözleşmenin Kira Bedellerinin Ödenmesi başlıklı 29/d bendindeki düzenlemeye uygun olduğunu, sözleşme özel şartlar bölümünde, tescil/ithalat masraflarının tahmini olarak hesaplandığı, fiili ithalat sonrasında gerçekleşen ithalat masraflarına, masrafların ödendiği tarihteki döviz alış kurlarına göre ödeme planının tadil edileceği, Sözleşme EK_B “Finansal Kiralama Ödeme cetvelinde” kiraların USD kurunun 2,9389 olduğu varsayımı ile hazırlandığı, satıcıya ödeme yapıldıktan sonra gerçekleşen maliyetler üzerinden yeniden düzenlenerek noter aracılığıyla kiracıya bildirileceği, kiracının kendisine bildirilecek olan aylık ödemelerini işbu sözleşmede belirtilen şekillerden biriyle gerçekleştireceğinin düzenlendiğini, sözleşmenin 12. Maddesinin b ve c bentlerinde sözleşmenin kurulmasından sonra doğacak her türlü masrafların Kiracı tarafından ödeneceğinin hüküm altına alındığını, davacı kiracının dava ve istinaf dilekçesinde satış bedeli ve fon maliyetlerinin değişmediğini ileri sürmüşse de, sözleşme tarihinde TL kredi faizinin 1,08 oranında olduğunu, kapama tarihinde ise %1,35 olduğunu beyan ederek faiz ve fon maliyetlerinin arttığını kabul ettiğini, müvekkilinin döviz kurlarındaki artış dolayısıyla fon maliyeti ve riskler göz önünde bulundurularak kiracının erteleme talebini kabul ederek bildirimde bulunduğunu, davacının indirim talebi üzerine 2.000 Euro revize masrafında indirim talebi üzerine 500 Euro’ya indirildiğini, kiracının da onayı ile vadesi gelen ilk taksit haricindeki diğer taksitlerin vadeleri ötelenerek kira planında revize yapıldığını, davacının erken kapamaya zorlanmasının söz konuu olmadığını, sözleşmede 828.664,72-USD erken kapama tutarının öngörüldüğüne ilişkin hüküm bulunmadığını, aksine sözleşmenin 20/h bendinde; sözleşmede erken ödeme opsiyonu bulunmadığı, kiracının erken ödeme ve indirim talep hakkına sahip olmadığı, kiralayan tarafından kendi hak ve takdir yetkisi ile kabul edilmesi halinde henüz ödenmemiş kalan ana para üzerinden %1’den aşağı olmamak üzere erken ödeme talebinin kabul edildiği tarih esas alınarak son kira ödeme tarihine kadar geçecek her bir yıl için ayrı ayrı %1, bir yıla tamamlanmayan süreler için ise oranlama yapılarak hesaplanacak cezai şart namı altında tazminat ödemekle, faiz ve ferilerini eksiksiz ifa ile mükellef olduğunu, kalan kira bedellerinden indirim talebinde bulunulamayacağının düzenlendiğini, müvekkilinin kabul zorunluluğu bulunmamasına rağmen davacı kiracının erken ödeme teklifini kabul ettiğini, toplam bedelde indirim yaparak 846.100,00-USD karşılığında sözleşmeyi sonlandırdığını, fazla ödeme aldığı iddiasının yerinde olmadığını, erken kapama tutarının mutabakat ile belirlendiğinin e-posta yazışmalarından anlaşılacağını. Kiracının sözleşmenin 29/g maddesinde açıklandığı üzere, kira bedelleri dahil sözleşmenin tüm hükümlerini kendi hür iradesi ile seçtiğini ve sözleşmeyi bu şartlar altında imzaladığını, mutabakatla da sonlandırıldığını, hesaplamaların %5 sözleşme faiz oranıyla yapıldığını, 1.667,01 USD eksik tahsilat yaptığını, bilirkişi raporuna itirazların da yerinde olmadığını, tacir olan davacının TTK 18. Maddesi gereğince basiretli davranması gerektiğini beyanla, istinaf başvurusunun reddini talep etmiştir.
DELİLLER; Taraflar arasında 07/10/2016 tarih ve … no’lu Finansal Kiralama Sözleşmesi imzalandığı, sözleşmenin 14/10/2016/… yevmiye numarası ile Finansal Kurumlar Birliği’ne tescil ettirildiği, Sözleşme ile Finansal Kiralama Şirketi’nin sözleşmenin ekindeki 06/10/2016 tarihli 4 adet proforma faturada görülen 1.120.059,00 USD’lik malları ithal ederek ve ihracatçı firmaya kurulumunu yaptırarak 6361 Sayılı yasanın 24. Maddesi gereğince kiracı davacı … A.Ş.’ne teslim ve zilyetliğini devretmeyi beyan ve taahhüt ettiği anlaşılmıştır.Finansal kiralama sözleşmesinin 25. Maddesinin b bendinde: “Kiracı;…mal bedeline ilişkin peşin ödemenin yapılmasıyla, sözleşme konusu mala ilişkin kira bedeli ödemelerini gerçekleştirilmeye başlayacağını kabul, beyan ve taahhüt eder.” “Kira Bedellerinin Ödenmesi” başlıklı 29/d bendinde; “d) Kira ödeme planı, sözleşmenin imzalandığı tarihteki mevcut fon maliyetlerine göre hazırlanmış olup, Kiralayan’ın işbu sözleşme yürürlüğe gireceği tarihe kadar, fon maliyetlerinde oluşan değişiklikleri kiraların yeniden belirlenmesi yoluyla Kiracı’ya yansıtabileceğini, Kiracı kabul ve taahhüt eder.” Sözleşmenin 29. Maddesinin h bendinde; “h) Kiracı, Ek-A (Özel Şartlar) bölümünde sayılan mal, makine ve teçhizatın bedellerinin, kendisine sağlanan finansmanın Kiralayan tarafından da üçüncü kişilerden temin edildiğini, kullandığı finansman ve ferilerinin kararlaştırıldığı gibi ödenmesi yükümlülüğünün üstlenildiğini, iş bu finansal kiralama sözleşmesinde erken ödeme opsiyonu bulunmadığını, süresinden önce sözleşmeyi sona erdirme ve erken ödeme, indirim talebinde bulunma hakkına sahip olmadığını kabul, beyan ve taahhüt eder. Ancak Kiracı’nın kira bedellerinin tamamını veya bir kısmını vadesinden önce toplu ödeme talebinin Kiralayan tarafından tek taraflı takdir hak ve yetkisi ile kabul edilmesi halinde henüz ödenmemiş kalan anapara üzerinden %1 den aşağı olmamak üzere, erken ödeme talebinin Kiralayan tarafından kabul edildiği tarih esas alınarak, kesinleşen ödeme planındaki son kira ödeme tarihine kadar geçecek her bir yıl için ayrı ayrı %1, bir yıla tamamlanmayan süreler için ise oranlama yapılmak suretiyle hesaplanacak cezai şart namı altında bir tazminat ödemekle ya da finansmanı, kısmen veya tamamen kapatması hallerinde dahi faiz ve ferilerini de eksiksiz ifa ile mükellef olduğunu bilmekte ve kabul etmektedir. Bu nedenle Kiracı, kira bedellerinin tamamını ya da bir kısmını vadesinden, kararlaştırılan tarihlerden önce toplu ödemesi halinde, Ödeme Planı’nda kalan süreye ilişkin kira bedellerini, ödeme planında yer alan tutarlarda aynen, peşinen ve nakden ödeyeceğini, her ne nam ve sebeple olursa olsun bir indirim talebinde bulunmayacağını beyan ve taahhüt etmektedir.” Finansal Kiralama Sözleşmesi “Özel Şartlar” bölümünde temerrüt faizinin belirtildiği tablonun altında: “İşbu sözleşmenin masrafları (Tescil Masrafı+ Noter Masrafı + Plaka Masrafı + İthalat Masrafı + Yönetim Gideri vb.’i içerir) Kiracı tarafından ödenecektir. Kiralar hesaplanırken tescil/ithalat masrafları tahmini olarak hesaplanmıştır ayrıca oluşabilecek masraflar gümrük komisyon masrafları, KDV, nakliye, ardiye, sigorta vs. Diğer masraflar henüz fiyatlandırılmadığından masraflar kalemine dahil edilememiştir. Fiili ithalat sonrasında gerçekleşen ithalat masraflarına, masrafların ödendiği tarihteki Döviz Alış kurlarına göre ödeme planı tadil edilecektir. ” Sözleşme EK-B “Finansal Kiralama Ödeme Cetveli”nde: Ödeme cetvelindeki kiralar, USD kurunun 2,9389 olduğu varsayımı ile hazırlanmış olup satıcıya ödeme yapıldıktan sonra gerçekleşen maliyetler üzerinden yeniden düzenlenecek ve noter aracılığıyla kiracıya bildirilecektir.Kiracı, işbu (EK-B) “Finansal Kiralama Ödeme Cetveli”nde belirlenen; ancak Satıcı ödemesini müteakiben gerçekleşecek maliyetler üzerinden yeniden düzenlenecek olan ödeme cetveli (metnin içerisinde İkinci Ödeme Cetveli olarak anılacaktır.) ile kendisine bildirilecek olan aylık ödemelerini, işbu sözleşmede belirtilen şekillerden biriyle gerçekleştirecektir.” hükümleri düzenlenmiştir. İlk derece mahkemesince S.M.Mali Müşavir (Finansal Kiralama Şirketi emekli genel müdürü, emekli banka müdürü) bilirkişi …’den alınan 15/04/2019 tarihli bilirkişi raporunda; “Davalı tarafça satıcıya mal bedelinin ödenmesi üzerine Beyoğlu … …’nin 02/01/2017 tarihli, … yevmiye numaralı ihtarnamesi ile …, … ve … numaralı kira ödeme planlarının gönderildiği, bu ödeme planlarına kiracı tarafından itiraz edilmesi üzerine 04/01/2017 tarihli ikinci ödeme planının Beyoğlu … …’nin 04/01/2017 tarihli, … yevmiye numaralı ihtarnamesi ile gönderildiği, kiracı tarafından balon ödeme konulmadığı gerekçesiyle itiraz edildiği, 9 gün sonra Beyoğlu … Noterliği’nin 13/01/2017 tarihli, … yevmiye numaralı ihtarnamesi ile düzeltilerek sözleşme hükümlerine göre ödeme planı gönderildiği, … Firmasının 3 aylık sürede kurulumu tamamlayamaması ancak kira ödeme vadelerinin gelmesi üzerine kiracının süre uzatım talebi üzerine revize edilerek, Beyoğlu … Noterliği’nin 05/06/2017 tarihli, … yevmiye numaralı ihtarnamesi ile davacı kiracıya ödeme planı gönderildiği, %5 faiz ve %18 KDV uygulandığı,son hazırlanan ödeme planı değişikliğinden taraflar arasında ihtilafa rastlanmadığı. Davacı vekili; davalı Finansal Kiralama Şirketinin; taraflar arasında akdolunan Finansal Kiralama Sözleşmesi ekinde olan Geçici Ödeme Planının kesinleştirilmesi aşamasında; Sözleşme şartlarına uymadan ve faiz oranlarını yükselterek 3 kez Ödeme planı tebliğ ettiğini, ancak bu planlara itiraz edildiğini oluşan güvensizlik üzerine Finansal Kiralama Kredisinin Erken kapatıldığını, Erken Kapama esnasında kendilerinden Fazla tahsilat sağlandığını ve Erken kapama amacıyla Bankalardan Kredi kullanıldığını ve kendi kaynaklarının kullanıldığını bu nedenle de faiz ödemekten ve faiz gelirinden mahrum kalmaktan dolayı zarara uğradığını,Fazla tahsilatın iadesi ile faizden kaynaklanan zararının tazminini talep ettiği; 1/1-) Erken Kapama esnasında davalının davacıdan 5.696,41 USD fazla tahsilatta bulunduğu, Davacının bu alacağını, tahsil tarihinden itibaren, 3095 s.lı yasanın 4/a maddesi kapsamında “Kamu Bankalarının USD bazındaki bir yıllık mevduata uyguladıkları en yüksek faiz oranı nispetindeki faizi ile birlikte” davalıdan isteyebileceği, Ancak davacı; Dava Dilekçesinde. “Şimdilik olmak üzere 1.275,-USD nın faizi ile birlikte tahsilini talep etmiş…” olup; talebi ile bağlı bulunduğu, 1/2-) Davacı erken ödeme nedeniyle Bankalardan kredi aldığını ve kendi kaynaklarını kullandığını beyanla; 259.374,62 TL zarara uğradığını iddia ile bu zararının da tazminini talep etmekle birlikte; Davacının kullanmakta olduğu davaya konu krediye de faiz ödediği, bu krediyi erken kapatmakla, faiz ödemeyi sona erdirdiği ve ancak faizi aynı veya yaklaşık olarak başka kaynaklara ödediği görülmekle ve Erken ödemeyi de kendi isteği ile yapmış olmakla; bu konuda davacının; davalının kusurundan kaynaklanan bir zararının oluştuğunun (söylenip) söylenemeyeceğinin mahkemenin takdirinde olduğu, (Ancak Sayın Mahkeme tarafından “davalının kusurlu olduğu – davacının kredi kullanmasına ve zararına neden olunduğu” kanaatine varılması halinde; davacının uğramış olduğu 259.374,62 TL lık zararını , zarara uğramış olduğu tarihten itibaren, (taraflar tacir olmakla) 3095 s.lı yasanın 2/2 maddesi kapsamında Avans Faizi ile birlikte davalıdan talep edebileceği…. Ancak davacı dilekçesinde; şimdilik olmak üzere 5.000,-TL nın tazminini talep etmiş olup, talebi ile bağlı bulunduğu,…) ” görüş ve kanaati beyan edilmiştir.
G E R E K Ç E: Taraflar arasında Finansal Kiralama Sözleşmesi imzalandığı, davacının, davalı tarafın tek taraflı olarak ödeme planında değişikliğe giderek ve faiz oranını artırarak kendisinden fazla tahsilat yaptığını ve davalının yarattığı belirsizlik ve güvensizlik nedeniyle kredinin erken kapatıldığından, erken kapama indirimi uygulanması gerekirken, uygulanmadığı ve erken kapama nedeniyle kullandığı kredi nedeniyle faiz ödemek zorunda kaldığı, öz sermayeden karşılanan kısım yönünden ise faiz zararı oluştuğu gerekçesiyle, fazla ödenen kısmın iadesini ve katlanılan maliyetin ödenmesini talep etmiştir. İlk derece mahkemesince davanın kısmen kabulüne, fazla ödendiği tespit edilen 4.467,31 USD’nin faiziyle tahsiline, fazladan ödeme ve erken ödeme nedeniyle katlanılan maliyetin ödenmesine ilişkin kısmın reddine karar verilmiş, davacı vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur. Davacı vekilinin istinaf dilekçesinde; ilk derece mahkemesince davalı tarafın ödeme planını farklı zaman dilimlerinde bir çok kez değiştirerek belirsizlik ve güvensizlik yarattığını ve bu belirsizlik içerisinde krediyi kapatmaya zorladığının dikkate alınmadığını, kararda müvekkilinin TTK 18. Maddesi gereğince basiretli tacir olarak sözleşmenin leh ve aleyhe olan hususlarını öngörmesi gerektiğine değinilmişse de, davalının finans kurumu olması nedeniyle özen yükümlülüğünün sıradan bir tacirden beklenenden daha yüksek olduğunun değerlendirilmediğini ileri sürmüştür. Dosya kapsamına sunulan ihbarnameler, davacı tarafın Ankara … Noterliği’nin 05 Ocak 2017 tarihli … yevmiye numaralı cevabi itirazı ve Ankara … Noterliği’nin 28 Temmuz 2017 tarihli … yevmiye numaralı cevabi itirazı ile taraflar arasındaki e-mail yazışmaları ile bilirkişi raporundan; davalı tarafın ödeme planlarını davacı kiracı tarafından itiraz edilen hususları revize ederek gönderdiği ve mutabık kalınan 05/06/2017 tarihli ödeme planının sözleşme hükümlerine uygun olduğunun tespit edildiği, son ödeme planı değişikliğinin davacı tarafın isteği üzerine yapıldığı, ödeme planı değişikliklerinin bilirkişi tarafından hataya dayalı olduğu, kasıtlı olmadığının tespit edildiği anlaşılmıştır. Dosyaya sunulan ödeme planlarının hesaplanmasında uygulanan faiz oranının (ödeme planlarının tümünde %5 olduğu, faiz oranının zaman içerisinde yükseltilmediği gibi) mahkemece çeşitli bankalardan celp edilen sözleşme tarihinde fiilen uygulanan faiz oranlarından yüksek olmadığı, mahkemece alınan bilirkişi raporundan, davacıdan 4.467,31 USD fazla ödeme alındığı tespit edildiğinden bakiye kısmın reddine karar verilmesinin yerinde olduğu kanaatine varılmıştır. Davacı tarafın davalı tarafa dayatmada bulunarak, haksız ve hukuka aykırı olarak erken kapatmaya zorladığına yönelik iddianın ispatlanamadığı, tacir olan davacının TTK 18. Madde gereğince basiretli davranmakla yükümlü olduğu, yukarıda aktarılan sözleşme hükümlerine göre erken kapatma talebinin davalı tarafça kabulü zorunluluğu bulunmadığı gibi, erken kapatma halinde indirim yapılmasının da talep edilemeyeceği, hatta 29/h maddesi gereğince, kiracı tarafından kalan kira bedellerinin tamamen ödeneceği aynı zamanda yıllık %1 oranında cezai şart ödeneceğinin kabul edildiği, erken kapatma kararı veren davacı kiracının sözleşme hükümlerine göre hesaplanan erken kapatma bedelini ödemek zorunda olduğu, bunun maliyetini davalı kiralayandan talep edemeyeceği, davacı tarafça bilirkişi raporuna yönelik itirazların ve davalının TTK 18. Madde ile MK 2. Maddesine aykırı davrandığına yönelik itirazlarının yerinde olmadığı kanaatiyle istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
H Ü K Ü M: Yukarıda açıklanan gerekçe ile:1-6100 sayılı HMK.’nın 353/1-b-1 maddesi gereğince davacı vekilinin yerinde görülmeyen istinaf isteminin ESASTAN REDDİNE,2-Alınması gereken 179,90 TL harçtan, peşin alınan 54,40 TL harcın mahsubu ile bakiye 125,50 TL eksik harcın davacıdan alınarak hazineye irat kaydına, 3-İstinaf incelemesi duruşmasız yapıldığından avukatlık ücreti takdirine yer olmadığına,4-İstinaf yargılama giderleri olarak; Davacı tarafça yapılan masrafların üzerinde bırakılmasına,5-Artan gider avanslarının karar kesinleştiğinde ve talep halinde ilk derece mahkemesince yatıran tarafa iadesine, Dair, dosya üzerinde yapılan inceleme sonucunda iş bu kararın tebliğinden itibaren 2 hafta içinde Yargıtay temyiz yolu açık olmak üzere 03/02/2023 tarihinde oy birliği ile karar verildi.