Görüntülediğiniz mahkeme kararı kesinleşmiş bir karardır.

T.C.
İSTANBUL
BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ
16. HUKUK DAİRESİ
T Ü R K M İ L L E T İ A D I N A
İ S T İ N A F K A R A R I
DOSYA NO: 2021/730 Esas
KARAR NO: 2023/319 Karar
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ: İSTANBUL 2. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
TARİHİ: 19/01/2021
NUMARASI: 2019/310 E. – 2021/28 K.
DAVANIN KONUSU: Menfi Tespit (Kambiyo Senetlerinden Kaynaklanan)
KARAR TARİHİ: 23/02/2023
İstinaf incelemesi için dairemize gönderilen dosyanın ilk incelemesi tamamlanmış olmakla, HMK 353. ve 356. maddeleri gereğince dosya içeriğine göre duruşma yapılmasına gerek görülmeden dosya üzerinde yapılan inceleme sonucu;
G E R E Ğ İ D Ü Ş Ü N Ü L D Ü:
DAVA: Davacı vekili dava dilekçesinde; Müvekkili şirketin lehtarı ve hamili olduğu, müvekkili lehine düzenlenmiş olan keşidecisi … olan,… Bankası T.A.O. Ortaca Şubesi TR … IBAN nolu hesaba ait … seri numaralı 30/10/2018 vade tarihli 7.500,00 TL bedelli çekin müvekkili şirket çalışanlarınca, müvekkili davacı şirket nam ve hesabına müşterilerinden tahsilat makbuzu karşılığında teslim alındıktan sonra cirolanmak üzere ve kayıtlara alınmak üzere müvekkili şirketin merkez adresine kargolanmış ise de, … Kargo tarafından müvekkili şirkete ulaştırılmak üzere taşındığı esnada çalındığının öğrenildiğini ve müvekkilince arkası cirolanmadan elden çıktığını, bunun üzerine çekin iptali için dava açıldığını, bahse konu çekin kötü niyetli üçüncü şahıslarca ele geçirilmiş olduğu, müvekkili şirketin kaşe ve imzasının taklit edilerek bankaya ibraz edildiği, sonrasında da icra takibine konu edildiğinin öğrenildiğini, çek üzerindeki tüm ciroların gerçek dışı olduğunu, çekin arkasında ilk sırada yer alan ve müvekkiline aitmiş gibi görünen kaşenin sahte olduğunu ve sahte kaşenin üzerinde yer alan imzanın müvekkili şirket yetkililerine ait olmadığını, davalı ve diğer cirantaların kötü niyetli ve ağır kusurlu olduklarını beyanla, 30/10/2018 vade tarihli 7.500,00 TL bedelli çek sebebiyle fazlaya ilişkin her türlü hakları saklı kalmak kaydıyla, a imzaya itirazının, borca itirazının ve sahtecilik itirazının, menfi tespit davasının kabulü ile çekin ve icra takibinden ötürü davacı müvekkilinin davalıya borçlu olmadığının tespitine çekin davalıdan istirdadı ile müvekkiline iadesine, %20′ den az olmamak üzere kötü niyet tazminatının davalıdan alınarak davacı müvekkiline verilmesine karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
CEVAP: Davalı vekili cevap dilekçesinde; Müvekkili faktoring şirketi alacağı tevsik eden belgelere binaen faktoring işlemi yaptığını ve dava konusu çeki usulüne uygun olarak ciro yolu ile tevdi aldığını, çekin iktisabında müvekkilinin kötü niyeti ve ağır kusuru bulunmadığını, somut olayda davaya konu çekte lehtardan hamile ciro silsilenin tam olduğu, herhangi bir kopukluk bulunmadığı anlaşıldığından davalı müvekkilinin yetkili hamil olduğunun kabulünün gerektiğini, müvekkili şirketin dava konusu çeke ilişkin faktoring işlemi yaptığı sırada çeke ilişkin herhangi bir menfi kayıt bulunmadığını, davacının her ne kadar dava konusu çekteki imzanın kendisine ait olmadığını iddia etmekte ise de iyi niyetli hamil olan müvekkili yönünden davanın reddinin gerektiğini, imzanın sahteliği iddiasını kabul anlamına gelmemekle birlikte ciro imzasının sahte olduğu düşünülse dahi bu hususun tek başına çekin istirdadına yeterli olmayacağının Yargıtay içtihatları ile de sabit olduğunu, bu nedenlerle haksız ve kötü niyetli davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
MAHKEME KARARI: İstanbul 2. Asliye Ticaret Mahkemesi’nin 19/01/2021 tarihli 2019/310 E. – 2021/28 K. sayılı kararıyla; “…sahte imzayla ciro edilmiş söz konusu senetten dolayı davacı şirketin davalıya borçlu olmadığının tespitine karar verildiği, davalı Faktoring Şirketi tarafından dosyaya sunulan belge ve faturaların incelenmesinde, davalı faktoring şirketinin, Finansal Kiralama, Faktoring ve Finansman Şirketlerinin Kuruluş ve Faaliyet Esasları Hakkında Yönetmeliğin 22/2. maddesine uygun olarak çeki elinde bulundurup yönetmeliğin aradığı şartları yerine getirdiğinin ve davaya konu çekin, bir mal veya hizmet satışı sonucu temlik alındığının kabulü gerektiği, dolayısıyla davalı faktoring şirketinin usulüne uygun olarak çeki elinde bulundurmakla yetkili hamil olduğu anlaşılmış, davalı hamil şirketin cirosundan önce başka şirketlere ait ciro bulunması ve bu nedenle davalının senetteki imzanın davacı şirket yetkililerine ait olmadığını bilemeyebileceği hususu da gözetilerek yasal şartları oluşmayan kötüniyet tazminat talebinin ve çekin istirdadı talebinin reddine” gerekçesiyle; Davanın KISMEN KABULÜ İLE; Keşidecisi… olan … Bankası T.A.O. Ortaca Şubesi TR … IBAN nolu hesaba ait … seri numaralı 30.10.2018 vade tarihli 7.500,00.-TL bedelli çekten ötürü davacının davalıya borçlu olmadığının tespitine, Çekin istirdatı talebinin reddine, Kötüniyet tazminatı talebinin reddine, karar verilmiştir.
İSTİNAF BAŞVURULARI: Davacı vekilinin süresinde ibraz ettiği istinaf dilekçesinde; kararın menfi tespite ilişkin kısmının usul ve yasaya uygun olduğunu, ticari hayatta çek alan kimsenin, çeki bankadan sordurmasının olağan ve beklenen bir durum olduğunu, davalı şirketin ne muhatap banka, ne de keşideci ile irtibata geçmediğini, kötüniyetli ve ağır kusurlu hareket ettiğini, çekte sahte ciro işlemi yapılması ya da ciroların gerçeğe aykırı olması halinde “resmi belgede sahtecilik suçunun” oluşacağını ve ciro silsilesinin kopacağını, davalının çeki faturaya bağlı alacağa karşılık aldığını ileri sürmüşse de kendilerine fatura tebliğ edilmediğini, müvekkilinin ciro silsilesinde yer alan şirketler ile hiçbir ticari ilişkisinin bulunmadığını, davalı şirketin çeki ciro silsilesinde kendisinden önce gelen … Nakliye Tekstil Şirketi’nden faktoring Sözleşmesi gereğince alması, … şirketinin de kendisinden önce gelen … İnş. Şirketi ile ilişkisini fatura vb belgelerle tevsik etmesi gerektiğini.-Müvekkili şirket çalışanlarının çeki makbuz karşılığı müşteriden teslim alarak, müvekkiline gönderdiği sırada kargoda kaybolduğunu, müvekkilinin yetkili hamil olduğunun tespiti gerektiğini. -Davalının muhatap ve keşideciden teyit almaksızın kötü niyetli olarak çeki teslim aldığını, … ve … şirketi arasında gerçek bir ticari ilişki bulunmadığının ticari defterleri incelenerek tespit edilebileceğini.-Faktoring İşlemlerinde Uygulanacak Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelik 5. Madde de; Faktoring şirketinin müşteriyi yeterince tanıyacak istihbarat çalışması yapılması, sadece müşterinin beyanı ile işlem yapılmaması, faturalardaki bilgilerin kontrol edilmesi, devralınan faturaların istihbari çalışma yapılarak mükerrer olmadığının kontrolünün sağlanması, gerektiğinde fatura borçlusu ve senedin keşidecisine başvurularak borcun teyidini sağlayacak yöntemler geliştirilmesi gerektiğinin düzenlendiğini, bunların yapıldığının ispatlanamadığı sürece kötüniyetli ve ağır kusurlu kabul edileceğini. -Davalının kötüniyetli ve ağır kusurlu olduğunun sabit olup, çekin istirdadı ve kötüniyet tazminatı taleplerinin reddine karar verilmesinin hatalı olduğunu beyanla, mahkeme kararının kaldırılarak davanın tümden kabulüne karar verilmesini talep etmiştir. Davalı vekilinin süresinde ibraz ettiği istinaf dilekçesinde; mahkemenin eksik ve hatalı bilirkişi raporu ile karar verdiğini. -Bilirkişi raporunda cirantaların ticari defterlerinin incelenmediğini, çekin gerçek bir ilişkiye dayanıp dayanmadığının belirtilmediğini, imzanın davacıya ait olmadığının kesin olarak saptanması halinde, davacının çek hesaplarının bulunduğu bankaların açıklattırılarak Türkiye Bankalar Birliği’ne müzekkere yazılarak davacının ödediği çeklerin dökümü ve asıllarının istenerek imza karşılaştırmasının yapılması gerektiğini. -6361 Sayılı Kanun’un 9/3 maddesinde yapılan değişiklik sonrası, her türlü definin Faktoring Şirketine karşı ileri sürülmesinin önüne geçildiğini. Mahkemece çek istirdatı ve kötüniyet tazminatı taleplerinin reddine karar verilmesine rağmen, ret olunan bu talepler yönünden yargılama giderine hükmolunmadığını beyanla, menfi tespit kararının kaldırılarak reddine karar verilmesi, reddine karar verilen talepler yönünden müvekkiline yargılama gideri ve vekalet ücretine hükmedilmesini talep etmiştir.
DELİLLER: Davaya konu, … Bankası T.A.O. Ortaca Şubesi’ne ait … seri numaralı 30.10.2018 vade tarihli 7.500,00.-TL bedelli çekin Keşidecisinin…, lehtarının … Ltd. Şti. Olduğu arkasında sırasıyla lehtar ciranta … kaşe ve imzası, … İnş. Nakliyat ltd. Şti. Kaşe ve imzası, … ltd. Şti. Kaşe ve imzası ile davalı Faktoring Şirketinin kaşe ve imzasının bulunduğu anlaşılmıştır. İlk derece mahkemesince Adli Tıp ve Belge İnceleme Uzmanı bilirkişi Prof. Dr. … tarafından alınan 18/06/2020 tarihli bilirkişi raporunda; “…Şirket yetkilisi … yönünden; İzmir … Noterliğinin 18.08.2011 tarih| … yevmiye sayılı Sirküler aslı, Bornova İzmir … Müdürlüğüne hitaben yazılmış, 20.06.2011, 07.06.2007, 26.01.2007 tarihli ve 1 adet tarihsiz dilekçe asılları, İzmir … Noterliğinin 13.10.2007 tarih, … yevmiye sayılı Sirküler fotokopisi, Bornova …Müdürlüğüne hitaberi düzenlenmiş, 27.02.2002 tarihli Başvuru Formu aslı, …’un, 07.01.1997 tarikli, Tahakkuk Fişi aslı, Bornava İzmir Telefon Müdürlüğüne hitaben düzenlenmiş, 06.12.1996 tarihli, Form Dilekçe aslı, İzmir 3. Asliye Ticaret Mahkemesinde huzurda alınmış, 21.10.2019 tarihli, 2 sayfalık Karşılaştırma Tutanağı aslının, şirket yetkilisi …i yönünden;İzmir … Noterliğinin 18.08.2011 tarih| … yevmiye sayılı Sirküler aslı,İzmir … Noterliğinin 13.10.2007 tarih, … yevmiye sayılı Sirküler fotokopisi, İzmir 3. Asliye Ticaret Mahkemesinde huzurda alınmış, 21.10.2019 tarihli, 2 sayfalık Karşılaştırma Tutanağı aslının, İzmir … Noterliği’nin 25/10/2017 tarih, … yevmiye sayılı imza sirküleri fotokopisi, İzmir … Noterliği’nin 22/05/2018 tarih, … yevmiye sayılı Vekaletname fotokopisinin incelendiği, dava konusu çekin arka yüzündeki … Paz.ve Tic. Ltd. Şti.kaşe izleri üzerine şirket yetkilisine atfen atılmış birinci ciranta imzasının mevcut karşılaştırma belgelerindeki imzalarına kıyasla ve grafolojik tanı unsurları bakımından aralarında saptanan farklılıklara nazaran davacı şirket yetkilileri …, … ve …’ nin eli ürünü olmadığı beyan edilmiştir. İzmir Cumhuriyet Başsavcılığı’nın 2018/50466 Sayılı dosya örneğinin incelenmesinde; … Kargo görevlisi …’ın 30/07/2018 tarihinde şikayetçi olduğu, kargo teslimi sırasında, motorundan naylon poşet içindeki kargoların çalındığını, içinde bulunan 20 adet evrakın içerisinde 1 Adet … Züccaciye’ye ait evrakın da bulunduğunu beyan ettiği anlaşılmıştır.
G E R E K Ç E: İmza inkarına dayalı menfi tespit ve istirdat davasında, ilk derece mahkemesince menfi tespit davasının kabulüne, istirdat ve kötüniyet tazminatı talebinin reddine karar verilmiş, davacı vekili ve davalı vekili ayrı ayrı istinaf başvurusunda bulunmuştur.Davacı vekili istinaf başvurusunda, davalının çeki iktisabında kötüniyetli ve ağır kusurlu olduğunu ileri sürerek kötüniyet tazminatı ve istirdat talebinin kabulü gerektiğini ileri sürmüştür. Dosya kapsamına sunulan, davalı … ile … Nakliye Tekstil İnş. Ve Tic. Ltd. Şti. Arasında imzalanan Faktoring Sözleşmesi, … Şirketi tarafından … İnş. Nakliye şirketine keşide edilen 20/03/2018 tarihli 15.340 TL bedelli “Nakliye Bedeli” açıklamalı irsaliyeli fatura dikkate alındığında, Faktoring Şirketinin dava konusu çeki kötüniyetli olarak iktisap ettiğinin ispatlanamadığı, kötüniyet tazminatı talebinin yerinde olmadığı, her ne kadar lehtar ciranta imzasının davacıya ait olmadığı tespit edilmişse de, davalı Faktoring Şirketi’nin imzaların istiklali ilkesi gereği çekte imzası bulunan diğer ciranta ve keşideciye başvuru hakkı bulunduğundan, çekin istirdadı talebinin reddine ilişkin kararın yerinde olduğu anlaşılmış, davacı vekilinin yerinde görülmeyen istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir. Davalı vekili, dosya kapsamında alınan bilirkişi raporunun usulüne uygun olmadığını ileri sürmüşse de, davacı şirket yetkilileri … ve …’nin imza örneklerinin mahkeme huzurunda alındığı, çekin keşide tarihinden önceye ait imzaların bulunduğu belge asıllarının celp edildiği, bilirkişi tarafından Büyüteç, Stereo Mikroskop ve S523 Belge İnceleme Cihazı kullanılarak yapılan incelemede, imzaların davacı şirket yetkililerine ait olmadığının tespit edildiği, incelemenin usulüne uygun olduğu kanaatine varılmıştır. Davalı vekili davacı şirket tarafından ödenen çek asıllarının Bankalar Birliğine müzekkere yazılarak tespiti ve ödenen çeklerdeki imzalar ile karşılaştırılmasına ilişkin talebinin soyut olması nedeniyle karşılanmamasının yerinde olduğu, imza inkarı ve sahtelik iddiası mutlak defilerden olup herkese karşı ileri sürülebileceği, sonraki cirantalara ait defterlerin incelenmesi talebinin sonuca etkili olmadığından yerinde olmadığı, istirdat ve kötüniyet tazminatı talebinin menfi tespit davasında, feri talep niteliğinde bulunduğundan, feri taleplerin reddi nedeniyle yargılama gideri ve vekalet ücretine hükmedilmemesinin usul ve yasaya uygun olduğu kanaatiyle davalı vekilinin istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
H Ü K Ü M: Yukarıda açıklanan gerekçe ile:1-6100 sayılı HMK.’nın 353/1-b-1 maddesi gereğince davacı vekili ile davalı vekilinin istinaf istemlerinin yerinde görülmeyen istinaf istemlerinin ayrı ayrı ESASTAN REDDİNE,2-Davacı istinafı yönünden alınması gereken 179,90 TL maktu harçtan, peşin alınan 59,30 TL harcın mahsubu ile bakiye 120,60 TL eksik harcın davacıdan alınarak hazineye irat kaydına, 3-Davalı istinafı yönünden alınması gereken 512,33 TL nispi harçtan, peşin alınan 187,38 TL harcın mahsubu ile bakiye 324,95 TL eksik harcın davalıdan alınarak hazineye irat kaydına, 4-İstinaf incelemesi duruşmasız yapıldığından avukatlık ücreti takdirine yer olmadığına,5-İstinaf yargılama giderleri olarak;a)Davacı avansından kullanıldığı anlaşılan; 22,00 TL (posta-teb-müz) masrafının 1/2 oranında 11,00 TL’sinin davalıdan alınarak, davacıya verilmesine, b)Davalı avansından kullanıldığı anlaşılan; 31,50 TL (posta-teb-müz) masrafının 1/2 oranında 15,75 TL’sinin davacıdan alınarak, davalıya verilmesine, 6-Artan gider avanslarının karar kesinleştiğinde ve talep halinde ilk derece mahkemesince yatıran tarafa iadesine,Dair, dosya üzerinde yapılan inceleme sonucu 23/02/2023 tarihinde oy birliği ile kesin olarak karar verildi.