Görüntülediğiniz mahkeme kararı kesinleşmiş bir karardır.
T.C.
İSTANBUL
BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ
16. HUKUK DAİRESİ
T Ü R K M İ L L E T İ A D I N A
İ S T İ N A F K A R A R I
DOSYA NO: 2021/723 Esas
KARAR NO: 2023/194 Karar
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ: BAKIRKÖY 1. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
TARİHİ: 20/01/2021
NUMARASI: 2017/1103 E. – 2021/49 K.
DAVA TARİHİ: 04/12/2017
DAVA: Menfi Tespit (Kambiyo Senetlerinden Kaynaklanan)
BİRLEŞEN DAVA: Menfi Tespit (Kıymetli Evraktan Kaynaklanan)
KARAR TARİHİ: 03/02/2023
İstinaf incelemesi için dairemize gönderilen dosyanın ilk incelemesi tamamlanmış olmakla, HMK 353. ve 356. maddeleri gereğince dosya içeriğine göre duruşma yapılmasına gerek görülmeden dosya üzerinde yapılan inceleme sonucu;
G E R E Ğ İ D Ü Ş Ü N Ü L D Ü:
DAVA:Davacı vekili dava dilekçesinde; müvekkilin Başakşehir adresinde 17/08/2017 tarihinde hırsızlık meydana geldiğini, bu hırsızlık neticesinde müvekkil şirkete bulunan kasanın çalındığını ve dolayısıyla içinde yer alan imzasız boş çek koçanlarının ve müşteriye verilmek için nama yazılı 3 adet çekin müvekkilin elinden rızası dışında çıktığını, hırsızlık olayı üzerine Başsavcılığa gidilerek soruşturma başlatıldığını, kayıp olan çeklerden biri için Bakırköy 5.Asliye Ticaret Mahkemesince ödeme yasağı kararı verildiğini, … seri numaralı çek için borçlu olmadıklarının tespitine, çalıntı olan ve sahte kaşe ve sahte imza ile ciro edilen çek için ihtiyati tedbir kararı verilmesine, karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
CEVAP:Davalı vekili cevap dilekçesinde; davacının lehtar olarak göründüğü çek hesabından müvekkil şirkete fiilen tesliminden önce davacı (keşideci) şirket elindeyken çalındığını, dava konusu çekin arka yüzünde bulunan kaşenin sahte olarak düzenlendiğini keza imzaların da sahte olduğunu, diğer bir ifadeyle şirket yetkililerine ait olmadığını, müvekkili şirket ünvanınında altında piyasaya sürüldüğü davacının müvekkiline ihbarı ve çekin bankaya ibrazında sonra elde edilen çek fotokopisinin tetkiki ile anlaşıldığını, müvekkil şirketin bu hususun ortaya çıkmasından sonra Bakırköy 7.Asliye Ticaret Mahkemesinin 2017/1117 Esas sayılı dosyasıyla dava konusu çekteki sahte imza ve kaşeler nedeniyle borçlu olmadıklarının tespiti yönünde menfi tespit davası açtıklarını ve davanın halen derdest olduğunu, bu nedenlerle davalı … yönünden davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
BİRLEŞEN BAKIRKÖY 7. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİNİN 2017/1117 Esas – 2017/961 K.SAYILI DOSYADA: Davacı … San. Tic. Aş. vekili dava dilekçesinde; Keşidecisi … Tic. Ltd. Şti., Lehtarı müvekkili … San. Tic. A.Ş olan … Bankası Siteler İkitelli Şubesinin … seri no’lu, 90.000,00 TL bedelli, 15/11/2017 tarihli çekin arka yüzünde bulunan kaşe ve imzaların sahte olduğunu, keşidecinin elinden hırsızlık yoluyla çalınarak piyasaya sürüldüğünü, davalıların takip miktarının %20’sinden aşağı olmamak üzere icra tazminatına hükmedilmesini talep ve dava etmiştir.
MAHKEME KARARI: Bakırköy 1. Asliye Ticaret Mahkemesi’nin 20/01/2021 tarihli 2017/1103 E. – 2021/49 K. sayılı kararıyla; “….Dosya kapsamına alınan ATK raporu dikkate alındığında asıl davada çeklerin hırsızlandığı, birleşen davada davacı şirkete atfen atılan imzaların davacı şirket yetkililerine ait olmadığının saptandığı, bununla birlikte imzaların borçluya ait olduğunu ispat yükü davalı alacaklıya ait olması nedeniyle davanın davalı tarafça ispat olunamadığı, imza inkarının iyiniyetli üçüncü kişilere karşı dahi ileri sürülebilir nitelikte olduğu” gerekçesiyle; “1-Asıl davanın Kısmen KABULÜNE, a)İstanbul … İcra Müdürlüğü … Esas sayılı dosyasıyla başlatılan takip ve dayanağına göre çeke dayalı olarak davacının borçlu olmadığının tespitine, tarafların kötüniyet tazminat taleplerinin şartları oluşmadığından REDDİNE, b)Davalı … yönünden REDDİNE, 2-Birleşen davanın KABULÜNE, İstanbul … İcra Müdürlüğü … Esas sayılı dosyasıyla başlatılan takip ve dayanağına göre çeke dayalı olarak davacının borçlu olmadığının tespitine, tarafların kötüniyet tazminat taleplerinin şartları oluşmadığından REDDİNE, Tarafların kötüniyet tazminatı taleplerinin şartları oluşmadığından REDDİNE” karar verilmiştir.
İSTİNAF BAŞVURUSU: Asıl ve birleşen davada davalı … Tic Ltd Şti vekilinin süresinde ibraz ettiği istinaf dilekçesinde; davaya konu çekte görünürde ciro silsilesinin düzgün olduğunu, müvekkilinin çeki cirantasından aldığını, imzaların istiklali ilkesi gereği herkesin imzasından mesul olduğunu, müvekkilinin iyi niyetli hamil olup, çeki iktisabında ağır kusur ve ihmalinin bulunmadığını, müvekkilinin kötü niyetli ve iktisabında ağır kusurlu olduğunun davacı tarafça ispatı gerektiğini, ciro silsilesinde kopukluk bulunmadığını, çeke ödeme yasağı konulmasının hamilin hakları üzerinde etkisinin bulunmadığını, TTK 790. Madde gereğince, davacı tarafın iddialarının geçersiz olduğunu ve müvekkilinin yetkili hamil olduğunu, TK 801. Maddeye göre müvekkilinin çeki inceleyerek üzerine düşen görevi yerine getirdiğini, cirantaların imzasının geçerliliğini araştırmakla yükümlü olmadığını, davacı tarafın hırsızlık dahil hiçbir ihtilafı defi olarak ileri süremeyeceğini, mücerretlik ilkesi gereği kıymetli evrakın, doğumuna sebep olan ilişkiden bağımsız ve soyut olduğunu, kıymetli evrak bir defa doğduktan sonra, doğumuna sebep olan ilişkideki bir aksaklık veya bozukluğun kıymetli evrakın geçerliliğine etkili olamayacağını, davacının çekin keşidecisi olduğunu ve imzaya itirazının bulunmadığını, Yargıtay 19. Hukuk Dairesi’nin 2016/7120 Esas 2017/1364 karar nolu 22/02/2017 tarihli ilamı ile kendi imzasına itiraz olmayan davacının müvekkiline karşı hukuki sorumluluğunun devam ettiği yönünde olduğunu, çek cirantalarının cirodaki imzalarının sahte olması halinin senedin asıl borçlusu olan keşidecinin senetten kaynaklanan sorumluluğunu ortadan kaldırmayacağını, imza birleşen davada …’e ait olmasa bile bu durumun keşideci davacıyı etkileyecek bir durum olmadığını, müvekkilinin bu durumu bilemeyeceğini beyanla, mahkeme kararının kaldırılmasına karar verilmesini talep etmiştir.
DELİLLER: İstanbul … İcra Müdürlüğü’nün … Esas sayılı icra dosyasının incelenmesinde; alacaklı … Tic. Ltd. Şti. Tarafından, 15/11/2017 keşide tarihli 90.000 TL bedelli çeke dayalı olarak borçlular … San. Tic. Aş., davalıların …, …, … San. Ve … San. Ve Tic. Ltd. Şti. Aleyhine kambiyo senetlerine özgü icra takibi başlattığı anlaşılmıştır. İcra takibine konu … Bankası, Siteler-İkitelli Şubesine ait 15/11/2017 keşide tarihli 90.000 TL bedelli çeke … nolu çek örneğinin incelenmesinde, keşidecinin davacı … Paz.San. Ve Tic. Ltd. Şti., lehtarın … San. Tic. Aş., olduğu çekin arkasında sırasıyla lehtar ciro imzası, … Taş. San., …, … ve … Ür. San. Ve Tic. Ltd. Şti. Ciro imzasının bulunduğu, çekin bankaya ibrazında Bakırköy 5. ATM’nin 2017/805 Esas sayılı kararı ile tedbir konulduğundan işlem yapılamadığı anlaşılmıştır. İlk derece mahkemesince birleşen davanın davacısı … San. Tic. Aş. yetkilileri … ve …n’ın mukayeseye elverişli imzalarını alarak, Adli Tıp Kurumu Fizik İhtisas Dairesi’nden 13/01/2020 tarihli raporu aldığı, raporda; “…dava konusu çeklerin arka yüzünde birinci ciro bölümünde davcı şirket adına atılan imzalar ile … ve …’ın imzaları arasında aynı elden çıktıklarını gösterir yeterlilik ve nitelikte bulgu saptanamadığının bildirildiği” görülmüştür. Dosya kapsamına celp edilen soruşturma evrakından; … Paz.San. Ve Tic. Ltd. Şti. İle … tarafından, müvekkilinin işyerinde soygun yapılarak çekler ve bonoların soygun neticesinde rızası hilafına elinden çıktığını beyanla şikayetçi olduğu, dilekçe içeriğinden davaya konu çekin bu kapsamda hırsızlandığının ileri sürüldüğü, Küçükçekmece Cumhuriyet Başsavcılığının 2017/39793 sayılı dosyasında Hazırlık soruşturmasının devam ettiği anlaşılmış, soruşturmanın akıbetinin dosya kapsamına yansıtılmadığı anlaşıldığından Dairemizce Savcılık dosyasının inceleme izni ile istenilmiştir.İlk derece mahkemesinin 10/12/2020 tarihli 2017/1103 Esas sayılı kararıyla; davacı vekilinin tedbir talebinin kabulüne, İİK 72/3 maddesi gereğince alacağın %15’i oranında teminat yatırılması halinde davanın taraflarıyla sınırlı olmak üzere icra veznesine yatırılacak paranın alacaklıya ödenmemesi yönünde ihtiyati tedbir kararı verildiği ve Mahkemenin 11/12/2020 tarihli yazısı ile teminatın yatırıldığından tedbir kararının gereği için icra müdürlüğüne bildirildiği anlaşılmıştır.
G E R E K Ç E: Davacı vekilinin asıl davada, davaya konu çekin müvekkilinin işyerinden hırsızlık yapılarak rızası dışında elinden çıktığını, çekteki lehtar ciranta imzasının sahte olduğunu ve bu şekilde tedavüle sokulduğunu ileri sürerek menfi tespit davası davası açmıştır.Birleşen davada davacı vekili, davaya konu çekteki ciro imzasının müvekkili şirket yetkilisine ait olmadığını ileri sürmüştür.İlk derece mahkemesince, dosya kapsamında alınan Adli Tıp Kurumu raporu dikkate alındığında asıl davada çeklerin hırsızlandığı, birleşen davada davacı şirkete atfen atılan imzanın davacı şirket yetkililerine ait olmadığı gerekçesiyle asıl davanın Dempaş yönünden reddine, diğer davalılar yönünden kabulüne ve birleşen davanın kabulüne, kötüniyet tazminatı taleplerinin reddine karar verilmiştir. Asıl ve birleşen davada davalı … İnş. Mob. Or. Ür. San. Ve Tic. Ltd. Şti. Vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur. TTK. m. 792. Madde de; ‘Çek, her hangi bir suretle hamilinin elinden çıkmış bulunursa ister hamile yazılı bir çek bahis mevzuu olsun, ister ciro suretiyle nakledilebilen bir çek bahis mevzuu olup da hamil hakkını 702 nci maddeye göre ispat etsin çek eline geçmiş bulunan yeni hamil ancak çeki kötü niyetle iktisab etmiş olduğu veya iktisapta ağır bir kusuru bulunduğu takdirde o çeki geri vermekle mükelleftir’ TTK m.790 a göre ‘ Cirosu kabil bir çeki elinde bulunduran kişi, son ciro beyaz ciro olsa bile, kendi hakkı müteselsil ve birbirine bağlı cirolardan anlaşıldığı takdirde yetkili hamil sayılır.Çizilmiş cirolar yazılmamış hükmündedir. Bir beyaz ciroyu diğer bir ciro izlerse, bu son ciroyu imzalayan kişi çeki beyaz ciro ile iktisap etmiş sayılır.’ hükmü düzenlenmiştir.Kambiyo senetlerinde imzaların istiklali prensibi geçerli olup, çekte keşideci olan asıl davanın davacısı, lehtar cirantanın imzasının sahteliğine dayalı olarak menfi tespit isteminde bulunamayacaktır. Ayrıca takip ve dava konusu çek incelendiğinde davalının düzgün bir ciro silsilesi ile dava konusu çeke hamil olduğu anlaşılmaktadır. Davacı tarafça çekteki imza inkar edilmemiştir. Davacının işyerinden hırsızlık yapılarak dava konusu çekin çalındığı konusunda suç duyurusunda bulunulduğu anlaşılıyorsa da, Dairemizce incelenen savcılık soruşturma dosyasından, davacı şirket yetkilisi … tarafından Hırsızlık, Mala Zarar Verme, Nitelikli Olarak Konut Dokunulmazlığını İhlal Etme suçlarından 27/02/2019 tarihinde Daimi Arama kararı verildiği anlaşılmıştır. Davalının çeklerin iktisabında kötü niyetli olduğu hususunun davacı tarafça usulüne uygun deliller ile ispatlanamadığı anlaşılmakla, asıl davanın davacısı keşidecinin imzasından hamile karşı sorumlu olması gerektiği kanaatine varılmıştır. Birleşen davada, ciro imzasının birleşen davanın davacısı şirkete ait olmadığı ve imzanın sahteliği mutlak defilerden olup herkese karşı ileri sürülebileceğinden, birleşen davanın kabulü kararı yerinde ise de, asıl davada, lehtar ciranta davacı şirketin imzasından yetkili hamile karşı sorumlu olması nedeniyle, davanın davalı takip alacaklısı … İnşaat Şirketi yönünden kabulüne karar verilmesi hatalı olduğundan, davalı vekilinin istinaf başvurusunun kabulüne, kazanılmış haklar korunarak asıl davanın takip alacaklısı …Ltd. Şti. ve … Şirketi yönünden reddine, diğer davalılar yönünden kabulüne ve mahkemenin 10/12/2020 tarihli tedbir kararı nedeniyle, alacaklı alacağını geç aldığından, İİK 72/4 Maddesi gereğince, davalı … Tekstil Şirketi lehine %20 oranında tazminata hükmedilmesine karar verilerek kazanılmış haklar korunarak aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur. Birleşen davada, davacının … Paz. San. Tic. Aş., davalıların …, …, … Tic. Ltd. Şti. Ve … Ür. San. Ve Tic. Ltd. Şti olmasına rağmen, ilk derece mahkemesinin karar başlığında davalılar …, …, … Tic. Ltd. Şti.’nin davacı olarak gösterilmesi usul ve yasaya uygun bulunmadığından, karar başlığındaki yanlışlık Dairemizin kararında düzeltilmiştir.
H Ü K Ü M: Yukarıda açıklanan gerekçe ile:Davalı vekilinin istinaf isteminin KABULÜNE; 1-6100 sayılı HMK.’nın 353/1-b-2 maddesi gereğince BAKIRKÖY 1. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ’nin 20/01/2021 tarihli 2017/1103 E. – 2021/49 K. sayılı kararının KALDIRILMASINA,A- Asıl davanın davalılar …, … Taş. San. Ve Tic. Ltd. Şti. hakkında KABULÜNE, -İstanbul … İcra Müdürlüğü … Esas sayılı dosyasıyla başlatılan takip ve dayanağına göre çeke dayalı olarak davacının bu davalılara borçlu olmadığının tespitine, kötüniyet tazminat taleplerinin şartları oluşmadığından REDDİNE, B-Asıl davanın davalılar … San. Tic. Aş. ve … Or. Ür. San. ve Tic. Ltd. Şti. hakkında REDDİNE, – Takip alacaklısı alacağını geç aldığından, İİK 72/4 Maddesi gereğince, davalı … Tekstil Şirketi lehine %20 oranında tazminata hükmedilmesine, davacıdan tahsili ile davalıya ödenmesine, 2-Birleşen davanın KABULÜNE, İstanbul … İcra Müdürlüğü … Esas sayılı dosyasıyla başlatılan takip ve dayanağına göre çeke dayalı olarak davacının borçlu olmadığının tespitine, tarafların kötüniyet tazminat taleplerinin şartları oluşmadığından REDDİNE, 3-İlk derece yargılaması yönünden; A-Asıl davada karar tarihinde yürürlükte bulunan Harçlar Tarifesi uyarınca alınması gerekli 6.147,90 TL karar ve ilam harcından peşin alınan 1.536,98 -TL harcın mahsubu ile bakiye 4.610,92 TL harcın davalılar … Taşımacılık San ve Tic Ltd Şti ve …’dan, müştereken ve müteselsilen alınarak hazineye irad kaydına, B-Birleşen davada Karar tarihinde yürürlükte bulunan Harçlar Tarifesi uyarınca alınması gerekli 6.147,90 TL karar ve ilam harcından peşin alınan 1.536,98 -TL harcın mahsubu ile bakiye 4.610,92 TL harcın davalılardan müştereken ve müteselsilen alınarak hazineye irad kaydına,C- Asıl dava yönünden davacının kendisini bir vekil ile temsil ettirdiği anlaşıldığından karar tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi uyarınca tayin ve takdir olunan 12.500,00 TL ücreti vekaletin davalılar … Otomotiv Taşımacılık San ve Tic Ltd Şti ve …’dan, müştereken ve müteselsilen alınarak davacıya ödenmesine, Ç-Asıl davada, davalı … Ür. San. Ve Tic. Ltd. Şti. Kendisini vekil ile temsil ettirdiğinden karar tarihinde yürürlükte olan …Ü.T.’ne göre 14.400 TL nispi vekalet ücreti taktirine, davacıdan tahsili ile davalıya ödenmesine, D-Birleşen dava yönünden davacının kendisini bir vekil ile temsil ettirdiği anlaşıldığından karar tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesinin 13/1 maddesi uyarınca tayin ve takdir olunan 12,500,00-TL ücreti vekaletin davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsili ile davacıya verilmesine, E-Asıl davada davacı tarafından 816,30 TL yargılama giderinin davalılar … Taşımacılık San ve Tic Ltd Şti ve …’dan müştereken ve müteselsilen alınarak davacıya ödenmesine, F-Davalı … Paz San ve Tic A.Ş tarafından yapılan 385,00 TL adlı tıp faturası bedelinin davacıdan alınarak bu davalıya ödenmesine, 4-İstinaf yargılaması yönünden;a-İstinaf talebi kabul edildiğinden asıl ve birleşen davada davalı … Ürünleri San ve Tic. Ltd.şti tarafından yatırılan istinaf harçlarının karar kesinleştiğinde ve talep halinde iadesine, b-İstinaf yargılaması için davalı tarafından yapılan 162,10 TL istinaf yoluna başvurma harcı, 54,50 TL tebligat, müzekkere ve posta gideri olmak üzere toplam 216,60 TL’nin asıl davada davacıdan alınarak davalı … Or. Ür. San. ve Tic. Ltd. Şti.’ne verilmesine, c-Artan gider avanslarının karar kesinleştiğinde ve talep halinde ilk derece mahkemesince ilgilisine iadesine, ç-İstinaf incelemesi duruşmasız yapıldığından avukatlık ücreti tayinine yer olmadığına, Dair, dosya üzerinde yapılan inceleme sonucu 03/02/2023 tarihinde oy birliği ile kesin olarak karar verildi.