Görüntülediğiniz mahkeme kararı kesinleşmiş bir karardır.

T.C.
İSTANBUL
BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ
16. HUKUK DAİRESİ
T Ü R K M İ L L E T İ A D I N A
İ S T İ N A F K A R A R I
DOSYA NO: 2021/63 Esas
KARAR NO: 2021/1688
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ: İSTANBUL 2.FİKRÎ VE SINAÎ HAKLAR HUKUK MAHKEMESİ
TARİHİ: 03/03/2020
NUMARASI: 2019/406 2020/155
DAVANIN KONUSU: Endüstriyel Tasarım (Maddi Tazminat İstemli)
KARAR TARİHİ: 06/10/2021
İstinaf incelemesi için dairemize gönderilen dosyanın ilk incelemesi tamamlanmış olmakla, HMK 353. Maddesi gereğince dosya içeriğine göre duruşma yapılmasına gerek görülmeden dosya üzerinde yapılan inceleme sonucu;
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
DAVA: Davacı vekili dava dilekçesinde; müvekkili tarafından kalp yastık ve oyuncak ayı tasarlandığını, TPE nezdinde tasarımlarını tescil ettirdiğini, davalı …’ne 2012 yılı sonundan itibaren üretim yapıldığını, davalı … tarafından müvekkili tarafından tasarlanan bu ürünlerin davalı …’e ürettirildiğini, davalıların bu şekilde anlaşmaları üzerine müvekkili tarafından tasarlanan bu ürünlerin … tarafından müvekkilinden satın alınmaya başlandığını, dava konusu yapılan kalp yastık ve oyuncak ayı adlı tasarımların müvekkili tarafından tescil edilmiş iken, davalı … tarafından da tescil edilmeye teşebbüs edildiğini ve davalılar tarafından haksız rekabet yaratıldığını, davalı …’in oyuncak ayı tasarımının yeni olmadığını, davalıların eylemlerinin TTK’nın 55.maddesi uyarınca haksız rekabet teşkil ettiğini, bu nedenlerle fazlaya ilişkin haklarının saklı kalmak kaydıyla tasarım hakkına tecavüzün tespitini, 554 sayılı KHK’nin 49/c ve 50.maddesi uyarınca toplam 50.000 TL manevi tazminatın dava tarihinden itibaren işleyecek ticari faizi ile birlikte davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsilini, davalıların haksız rekabet eylemleri nedeni ile müvekkilinin uğramış olduğu maddi zararın tespitini, hükmün ilanını, dava konusu ürünlerin iki davalı yanın depolarından ve …’nin satışını ve dağıtımını yapmış olduğu çiçekçi müşterilerinin depolarından toplatılmasını ve giderleri davalı taraflara ait olmak üzere imhasını talep ve dava etmiştir.
ISLAH;Davacı vekilinin ıslah dilekçesinde davasını tamamen ıslah ettiği; öncelikle 554 sayılı KHK’nın 49/a maddesi gereğince tasarım hakkına tecavüzün tespitini, maddi ve manevi tazminata hükmolunmasını, mahkemece tasarım hakkının ihlal edildiği kanaati oluşmaz ise TTK’nın haksız rekabet hükümlerini düzenleyen 55.ve 56/e maddesine göre davalıların haksız rekabet eylemleri nedeni ile müvekkilinin uğramış olduğu maddi zararın tespiti ile dava tarihinden itibaren işleyecek ticari faizi ile davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsilini, TBK’nun 58.maddesi gereğince 50.000 TL manevi tazminatın dava tarihinden itibaren işleyecek ticari faizi ile birlikte davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsilini talep ettiği anlaşılmıştır.
CEVAP VE KARŞI DAVALAR:Davalı … AŞ vekili cevap ve karşı dava dilekçesinde; davacının tasarımlarının yenilik ve ayırt edicilik şartlarına haiz olmadığını anonim olduğunu, dava konusu tasarımların herhangi bir yenilik ve ayırt edicilik taşımadığını, davacı adına TP nezdinde tescilli bulunan … nolu endüstriyel tasarım tescil belgesinin 15. numaralı tasarımının, … nolu endüstriyel tasarım tescil belgesinin 3. numaralı tasarımlarının 554 sayılı KHK’nın 5, 6. ve 7. maddeleri uyarınca yeni ve ayırt edici niteliğe sahip olmaması, tasarım niteliğini haiz olmamasından dolayı 554 sayılı KHK’nın 156. maddesi anlamında “yenilik” vasfından yoksun davacı/karşı davalı adına TPE nezdinde … sayılı ve … sayılı tescilli endüstriyel tasarım belgesinin hükümsüzlüğüne ve TP endüstriyel tasarım sicilinden terkinine ve asıl davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir. Davalı … Ltd. Şti vekili cevap ve karşı dava dilekçesinde; müvekkilince gösterilen faaliyetler çerçevesinde diğer davalı … ile anlaşma sağlandığını ve bir kısım ürünlerin üretim ve satışı hususunda mutabakata varıldığını, müvekkili tarafından üretimi gerçekleştirilen tasarımsal olarak herhangi bir ayırt ediciliği olmayan ve kamuya mal olmuş bulunan peluş ayı figürlü oyuncak ile kalp figürlü oyuncak olduğunu ve davacı tarafından tescil ettirildiğini, davacı tarafından tescil ettirilen tasarımın “tedy bear” olarak adlandırılan ayıcık tasarımına ait farklı bir yorum getirmediğini, tasarımsal farklılık yaratılmadığını, küçük detaylardaki farklılığın ayniyeti ortadan kaldırmadığını, davacı tarafından kalpli tasarımın 2012 yılından beri üretildiği ve satıldığı ve kamuya mal olduğunun ikrar edildiğini, iyi niyetli davranmayan ve kamuya mal olmuş bulunan ürünlerin tasarım tescil belgesini almak suretiyle rakiplerine muvazaalı bir şekilde üstünlük kurma gayretine giren tarafın davacı yan olduğunu, haksız açılan asıl davanın reddine, davacı adına tescilli bulunan 2013/00680-3 sayılı tasarım ile 2014/06012 sayılı tasarım tescil belgesine ait 15 nolu tasarımın hükümsüzlüğüne karar verilmesini talep etmiştir.
MAHKEME KARARI; İstanbul 2. Fikri ve Sınai Haklar Hukuk Mahkemesinin 28.03.2017 tarihli, 2016/11 E. – 2017/66 K.sayılı kararıyla; asıl dava yönünden;-Davacı … Ltd Şti’nin endüstriyel tasarım hakkına tecavüzün tespiti durdurulması ve önlenmesi talepli davanın reddine, -Davacının haksız rekabetin tespiti ortadan kaldırılması maddi ve manevi tazminat talepli davasının iş bu dosyadan tefriki ile ayrı esasa kaydedilmesi sonucu görevsizlik kararı verilmek suretiyle Nöbetçi İstanbul Asliye Ticaret Mahkemelerine gönderilmesine, Karşı dava yönünden; -Davacılar … Ltd Şti ve … AŞ tarafından davalı aleyhine açılan hükümsüzlük davasının kabulü ile, -Davacının TP nezdinde tescilli … çoklu Endüstriyel 15 nolu tasarımının … çoklu Endüstriyel tasarımının 3 nolu tasarımının hükümsüzlüğüne ve sicilden terkinine, karar verilmiştir. Davacı karşı davalı karara karşı istinaf başvurusunda bulunmuştur.
DAİREMİZİN KARARI; Dairemizin 10/12/2019 tarihli 2017/3394 Esas-2019/2721 Karar sayılı kararıyla; “…Davacı vekilinin davanın tamamen ıslahına ilişkin dilekçesinde talebini terditli olarak ileri sürdüğü, davacı vekilinin ıslah dilekçesi ile davasını tamamen ıslah ederek maddi ve manevi tazminat taleplerinin 554 Sayılı KHK hükümlerine göre değerlendirilmesini bu kabul edilmez ise haksız rekabet hükümlerine göre tazminat talepleri hakkında karar verilmesini talep ettiği, 6100 Sayılı HMK 111. Madde de düzenlenen terditli davada “mahkemece, davacının asli talebinin esastan reddine karar vermedikçe, feri talebinin incelenemeyeceği ve hükme bağlanamayacağının ” düzenlendiği, mahkemece HMK 26/1 maddesine aykırı olarak, tasarıma tecavüzden dolayı tazminat talebi yönünden de olumlu yada olumsuz bir karar verilmediği anlaşılmakla, davanın tefrik edilen dava ile birleştirilerek; terditli taleplerin incelenerek HMK 111.madde gereğince öncelikle tasarıma tecavüz hükümlerine göre tazminat taleplerinin incelendikten sonra haksız rekabete dayalı taleplerin yine açılan davada değerlendirilmesi gerekirken hiçbir gerekçe göstermeden tefrik kararı verilmesinin yerinde olmadığı ” gerekçesiyle; davacı- karşı davalı vekilinin sair istinaf talepleri incelenmeksizin usule yönelik istinaf başvurusunun kabulü ile HMK 353/1-a-6 ve 355. Madde gereğince , ilk derece mahkemesi kararının kaldırılarak yargılamaya devam edilmek üzere dosyanın mahkemesine gönderilmesine karar verilmiştir.
BİRLEŞTİRME KARARI; Mahkemenin Asliye Ticaret Mahkemesine gönderilmek üzere tefrik kararı verdiği haksız rekabete dayalı davanın, mahkemenin 2017/60 Esas sayısına kaydedilerek, 28/03/2017 tarihli 2017/67 Karar sayılı kararıyla Asliye Ticaret Mahkemesi’ne görevsizlik kararı verildiği, davacı vekilinin görevsizlik kararına karşı istinaf başvurusu üzerine, Dairemizin 26/10/2018 tarihli 2017/3397 Esas- 2018/2269 Karar sayılı kararıyla, istinaf başvurusunun kabulüne, mahkemenin görevsizlik kararının kaldırılmasına, yargılamaya devam olunmak üzere dosyanın mahkemesine gönderilmesine karar verildiği, dosyanın İstanbul 2. Fikri ve Sınai Haklar Hukuk Mahkemesi’nin 2018/514 Esas sayısını aldığı mahkemenin 2018/514 Esas- 2020/110 Karar sayılı kararıyla, davalar arasında bağlantı bulunması ve bekletici mesele yapılan 2016/11 Esas (yeni 2019/406 Esas) sayılı dosyada verilen istinaf kararı gereğince dosyaların birleştirilmesine, yargılamaya birleşen dosya üzerinden devam edilmesine karar verilmiştir.
MAHKEME KARARI: İstanbul 2.Fikrî ve Sınaî Haklar Hukuk Mahkemesi 03.03.2020 tarihli 2019/406 E. – 2020/155 K. sayılı kararıyla; “…karşı davadaki hükümsüzlük talebi yönünden; …Sunulan bilirkişi raporu izahı yapılan ve mevzuat kapsamında değerlendirildiğinde davaya konu oyuncak tasarımlarının tescil tarihinden önce kamuya sunulduğu, yenilik ve ayırt edicilik unsurlarının bulunmadığı şu hale göre hükümsüzlük şartlarının oluştuğu ve tescil korunmasından faydalanamayacağı sonucuna ulaşıldığı, Tasarım tecavüzüne yönelik asıl dava yönünden;Her ne kadar davacı karşı davalı adına tescilli tasarımlara davalılarca tecavüz edildiği iddiasında bulunmuş ise de bahse konu tasarım tescillerinin yenilik ve ayırt edicilik unsurlarının bulunmadığı, hükümsüz kılınması gerektiği tescil korunmasından faydalanamayacakları, Haksız Rekabet İddiası Yönünden; her ne kadar davacı tasarım tecavüzüne dayanmış bunun kabul görmemesi halinde haksız rekabet yönünden taleplerinin değerlendirilmesini talep etmiş ise de, esasen tasarım tescillerinin hükümsüz kılındığı dikkate alındığında kamuya mal olmuş tasarımların kullanılmasının haksız rekabet olarak kabul olunmayacağı, yine bilirkişi raporunda “kollu kalp ürünü bakımından davalı-karşı davacıların hiçbir teknik zorunluluk yokken söz konusu ürünün daha önce yurt içinde ve yurt dışında aynı görsel nitelikte olacak biçimde başkaları tarafından kamuya sunulduğu da ispat edilemediğinden, davacı üründeki iltibasa neden olan göz ve ağız yapısı nedeni ile objektif iltibas koşulunun oluştuğu ve davalı-karşı davacı eylemlerinin bu ürün bakımından TTK 55. Madde hükmünü ihlal ettiği” değerlendirilmesinde bulunmuş ise de ayrıntıları raporda yer aldığı üzere “kollu kalp oyuncağın 2009, 2011 yıllarında piyasada yer aldığı, hatta bu görsellerde göz ve ağız unsurunun yer aldığı, çizgili kolun tali unsur olduğu, davaya konu tasarımların davalı …nin siparişleri üzerine üretildiği, davalının başka kişilerle benzer ya da aynı ürünlerinin üretimini sağlaması noktasında kısıtlayıcı herhangi bir sözleşme bulunmadığı gibi davalı … sepetinin daha önceden davacıya ürettirmiş olduğu ürünleri başkasına ürettirmesinin ve davalı …in de kamuya mal olmuş yenilik ve ayırt ediciliği bulunmayan bir malı sipariş üzere üretmesinin haksız rekabet olarak kabulünün mümkün olmadığı” rekabet yasağı yada benzer nitelikte sözleşmesel tedbirleri almayan davacının bu yöndeki itirazlarının dürüstlük kuralı ile bağdaşmayacağı, yasal şartları oluşmayan haksız rekabete dayalı taleplerin tümden reddi gerektiği…” gerekçesiyle; “1-Asıl davada: Davacı karşı davalının tasarıma tecavüzün tespiti, durdurulması, önlenmesi, maddi ve manevi tazminata yönelik açmış olduğu davaların REDDİNE, 2-Karşı davada: Davalılar karşı davacıların davasının KABULÜ ile, davacı karşı davalı adına tescilli … ve 3 nolu “oyuncak ayı” tasarımı ile … nolu “kalp şeklinde yastık” tasarımının HÜKÜMSÜZLÜĞÜNE, sicilden TERKİNİNE, 3-Birleşen davada: Davacının haksız rekabetin tespiti, durdurulması önlenmesi, maddi ve manevi tazminata yönelik açmış olduğu davaların REDDİNE” karar verilmiştir.
İSTİNAF BAŞVURUSU: Davacı-karşı davalı vekili süresinde ibraz ettiği istinaf dilekçesinde; oyuncak ayı görselinin müvekkili tarafından 29.01.2013 tarih ve … sayı ile tescil ettirildiğini, davalılardan … tarafından 19.03.2015 tarih … sayı ile tasarım tescil başvurusuna konu edildiğini, itiraz edilmesi üzerine iptal edildiğini, davalı ürünün www…com üzerinden kamuya sunulduğunu, davalı ürününün yeni olmadığı ve ayırd edici özelliğinin bulunmadığını, oyuncak ayının vazo ve çiçekler ile sunumunun da farklı olmadığını. -Kırmızı kalp şeklinde kolları, yüz detayları nakış ve dolgulu kumaştan kalp şeklindeki görselin ise müvekkili tarafından tasarlanıp üretilip, 29.08.2014 tarih ve … sıra numarası ile tescil ettirerek, koruma altına alındığını, ancak davalılardan … tarafından 19.03.2015 tarih 2015/02119 sayı ile tasarım başvurusunda bulunulduğunu, tasarımların benzer olup ayırt edici özelliğinin bulunmadığını, itirazlarının TPE tarafından kabul edilerek iptaline karar verildiğini, davalı tasarımına müvekkili tasarımından farklı olarak sadece bacak formlarının eklenmesiyle oluşturulduğunu. -Müvekkili tarafından sipariş teyit formundan görüleceği üzere ilk olarak 18.01.2012 tarihinde 2 numaralı davalı …ne ürettirildiğini, bu anlamda davalı tasarımında kullanılan bacak şekli üzerinde de müvekkilinin hakkının bulunduğunu. -Müvekkilinin oyuncak ayı görselinin ayıya kırmızı atkı yapılması, oturuyor olması, göz, ağız, burun, el, ayak gibi uzuvlarının kendine has özellikleri, rengi, vücudunun genel rengi ve ağız çevresindeki ve ayak altlarındaki beyaz rengin özellikle müşterinin kullanımına göre ellerde vazoya sarılması için 2 adet kurdele eklenmesi gibi özellikler ile 554 sayılı KHK 7.maddesinde belirtilen, yeni ve ayırd edici özellikler barındırdığını, aynısının ülkemizde üretilmediğini. -Kollu kalp ürünü bakımından da nakışlı ve dolgun kumaşlı kalp şeklindeki tasarımının el, kol, bacak, yüz, göz gibi ifadeler eklenerek, yeni ve ayırd edici bir özellik kazandırıldığını, kırmızı beyaz renklerde çizgiler ile de özgünlük yenilik ve ayırt edicilik özelliği kazandırıldığını, önceki yıllarda kollu kalp şeklinde yapılmadığını, dosyaya sunulan tüm fotoğrafların benzerlik arzetmediğini, bu ürünün davalı … sepetine müvekkili tarafından ihtiyaca özel olarak tasarlandığını, vazolu çiçekler ile uzun kolları ile bağlanarak, yada lastikler ile iliştirilerek çiçeklerin sunumunu zenginleştirme ve satışını artırmayı sağladıklarını. -Davalı …nin internet sitesinde müvekkili tarafından tasarlanan ürünlerin koyulduğunu, ancak diğer davalı …’in kalite olarak daha düşük ürünleri müşterilerine gönderdiğini. -Günümüzde tasarımların bir çoğunun daha önce yapılmış tasarıma yeni unsurlar eklenmek suretiyle oluşturulduğunu, dünyanın hiçbir yerinde dava konusu tasarımların aynısının veya benzerinin piyasaya sunulmadığını. -Davalıların eylemlerinin TTK 55. Madde çerçevesinde ayrıca bir haksız rekabet teşkil ettiğini, yasal düzenlemede haksız rekabet halleri içerisinde başkalarının iş ürünlerinden yetkisiz yararlanma; özellikle kendisine emanet edilmiş, teklif, hesap veya plan gibi iş ürününden, bunların yetkisiz olarak tevdi edilmiş veya sağlanmış olduğunun bilinmesi gerektiği halde yararlanmak; kendisinin uygun bir katkısı olmaksızın başkasına ait pazarlanmaya hazır çalışma ürünlerini teknik çoğaltma yöntemleriyle devralıp ondan yararlanmak, üretim ve iş sırlarını hukuka aykırı şekilde ifşa etmek; özellikle, gizlice ve izinsiz olarak ele geçirdiği veya başkaca hukuka aykırı şekilde öğrendiği bilgileri ve üretenin iş sırlarını değerlendiren veya başkalarına bildiren dürüstlüğe aykırı davranış olarak nitelendirildiğini ve haksız rekabet olarak tavsif edildiğini, davalıların eylemlerinin haksız rekabet teşkil ettiğini , davalı … yetkililerinin hem sözlü, hem de mail yoluyla uyarılarak tecavüzün sonlandırılmasını talep ettiklerini beyanla, ihtiyati tedbir yoluyla www…com internet sitesinde satışın durdurulması yönünde tedbir kararı verilmesini, tasarım hakkının haksız rekabet şeklinde ihlali nedeniyle 50.000 TL manevi tazminata hükmedilmesini, belirsiz alacak şeklinde açtıkları maddi tazminat taleplerinin kabulü ile, 554 Sayılı KHK 52/a maddesi gereğince tazminatın hesaplanmasını, hükmün ilanını, ürünlerin toplatılmasını, haksız rekabet hükümlerine göre maddi ve manevi tazminat taleplerinin kabulüne karar verilmesini talep etmiştir. Davalı -karşı davacı … AŞ vekilinin istinafa cevap dilekçesinde; davacı – karşı davalı tasarımlarının yenilik ve ayırt edicilik şartlarına haiz olmayıp, anonim olduğunu, davacının davaya konu tasarımını özellikle müşterinin kullanımına göre ellerde vazo sarılması için iki adet kurdele eklenmesi gibi özelliklerin yeni ve ayırt edici olduğu beyan edilmişse de, davacının davaya konu ettiği tasarımın 29/01/2013 tarihli … sayılı tescilli oyuncak ayı olup ellerde kurdele bulunmadığını, hediye ve oyuncak ayı sektörünün yanı sıra piyasada başkaca sektörlerde de sıkça kullanıldığını, 1986 yılından beri faaliyette olan “…” ibareli yumuşatıcı markasının kendisi ile özdeşleşmiş ayıyı reklamlarında ve ürün görsellerinde kamuya sunduğunu. -…’in … orjinal oyuncağının dava konusu tasarım ile aynı görünüme sahip olduğunu. -2001 yılından beri …’nin internet sitesinde ayın oyuncaklarının yayınlandığını, … tasarım tescillerinin yenilik vasfını kaldırdığını, İngiltere menşeli … ve … tasarım numaralı tescil belgelerinin davacı tasarımının yenilik unsurunu kaldırdığını. -Kırmızı kalp şeklindeki pelüş oyuncak yönünden ise dosyada bulunan görsel unsurun 2009 yılında yurt dışında, 2013 yılında ise yurt içinde satışa arz edildiğini, davacı tasarımının yenilik unsurunun kaldırıldığını, 2011 yılından bu yana Çin Halk Cumhuriyetinde üretilen kollu kalp ürününün de davacı tasarımı ile benzer olduğunu, üstelik bu tasarımların davacı – karşı davalının 29.05.2014 başvuru tarihinden önce 2009 – 2011 – 2013 yıllarında kamuya sunulduğunu, davacı-karşı davalının 12 aylık kamuya mal olma süre geçirildikten sonra başvurusunun yapıldığını. – Davacı-karşı davalının kalp yastık tasarımı, 2014/06012 numaralı tasarım tescil belgesi 15 numaralı tasarımın 12 aylık kamuya mal olma süresi geçtikten sonra tescil edildiğini, beyanla istinaf başvurusunun reddine karar verilmesini talep etmiştir.
DELİLLER: TPMK’dan ilk derece mahkemesi tarafından celp edilen kayıtlardan, davacının … no.lu çoklu endüstriyel tasarım belgesinin başvuru tarihinin 29/01/2013 olduğu davacının 3 numaralı oyuncak tasarımına dayandığı, davacı tarafa ait … no.lu oyuncak peluş endüstriyel tasarımı belgesinin başvuru tarihinin 29.08.2014 tarihli olduğu, davacının 15. Numaralı peluş oyuncak tasarımına dayandığı, karşı davada da davacının dayandığı 3 ve 15 numaralı oyuncak tasarım tescil belgelerinin hükümsüzlüğünün talep edildiği görülmüştür. Davalı tarafa ait 2015/02117 nolu endüstriyel tasarım başvurusu iptal edildiği anlaşılmıştır. İlk derece mahkemesi tarafından dosya kapsamında alınan 27/07/2016 tarihli bilirkişi heyet raporunda; davalı karşı davacı tarafından yenilik giderici olarak sunulan internet sitelerinde yer alan tarih içeren görsellerin bilirkişi raporuna eklendiği, … no.lu çoklu endüstriyel tasarım belgesi 3 numaralı oyuncak tasarımının 29/01/2013 başvuru tarihinden önce, 2004, 2011, 2012 yıllarında kamuya sunulan oyuncak tasarımları ile, … no.lu 15. Numaralı peluş oyuncak tasarımının başvuru tarihi olan 29.08.2014 tarihinden önce 2009 yılında yurt dışında, 2013 yılında yurt içinde kamuya sunulan kalp şeklinde oyuncak tasarımı ve 2011 yılında kamuya sunulan kalp şeklinde oyuncak tasarımının davacı tasarım tescil belgelerinin yenilik unsurunu ortadan kaldırdığı,davacı tasarımlarının yenilik ve ayırt edicilik niteliğinin bulunmadığı, hükümsüzlük koşullarının oluştuğu, ayıcık ürünün yurt içi ve yurt dışında yaygın olarak satışa sunulduğu, çoğu üründe davacı karşı davalının ürününde kullanıldığı gibi kırmızı renkli atkı-kurdele kullanımı olduğu ve bu ürünün davacı-karşı davalının iş mahsulü olarak kabul edilmesinin mümkün bulunmadığı, haksız rekabet koşullarının oluşmadığı, ancak davalı-karşı davacının hiçbir zorunluluk yokken davacı tasarımındaki göz ve ağız yapısı ile çizgili kolun kullanılması nedeniyle objektif iltibas koşulu oluştuğundan haksız rekabet koşullarının oluştuğunun beyan edildiği anlaşılmıştır. Mahkemece alınan ek raporda da bilirkişi heyetinin, aynı görüşü tekrarladığı ve davacı-karşı davalının … kod numaralı ve …kod numaralı endüstriyel tasarımların yenilik ve ayırt ediciliğinin bulunmadığından dolayı hükümsüzlük koşullarının oluştuğunu, davalı-karşı davacı …’in yeni sunmuş olduğu delildeki görsellerin kök raporda zaten değerlendirilmiş olduğu dikkate alınarak; kollu kalp ürünü bakımından davalı-karşı davacıların hiçbir teknik zorunluluk yokken; söz konusu ürünün daha önce yurt içinde ve yurt dışında aynı görsel nitelikte olacak biçimde başkaları tarafından kamuya sunulduğu da ispat edilemediğinden; davacı üründeki iltibasa neden olan göz ve ağız yapısı nedeni ile objektif iltibas koşulunun oluştuğu ve davalı-karşı davacı eylemlerinin bu ürün bakımından TTK 55. madde hükmünün ihlal edildiğini ve haksız rekabet fiilinin gerçekleştiğini belirterek davacının maddi tazminat talebini sadece tasarım hukukuna dayandırmış olması ve tasarımların da hükümsüzlük koşullarının oluşması nedeni ile maddi tazminat hesaplaması yapılmadığını belirtmişlerdir. 554 sayılı KHK 8.maddesinde; “koruma talep edilen bir tasarım, başvuru tarihinden önceki 12 ay içerisinde, veya rüçhan talebi varsa rüçhan tarihinden önceki 12 ay içerisinde tasarımcı veya halefi veya bu kişilerin izni ile üçüncü bir kişi tarafından kamuya sunulur, veya tasarımcı veya halefleri ile olan ilişkinin suistimali sonucu kamuya sunulursa bu açıklama 6 ve 7.maddeler çerçevesinde tasarımın yeniliğini ve ayırt ediciliğini etkilemez” hükmü düzenlenmiştir. Dava dilekçesi ekinde; davacı vekilinin, sipariş teyit formlarını ibraz ettiği, dava dilekçesinde ve istinaf dilekçesinde beyan edildiği şekilde davacı kırmızı kalp tasarımının tarifinin yapılarak davalı … şirketine sipariş verildiği, sipariş formunun tarihinin 18.01.2012 olduğu görülmüştür.
GEREKÇE: Asıl dava ile bu davadan tefrik edilerek tekrar birleştirme kararı verilen davada, 554 sayılı KHK hükümleri ile haksız rekabet hükümleri uyarınca açılmış endüstriyel tasarım hakkına tecavüz ve haksız rekabetin tespiti, meni ve refi ile maddi ve manevi tazminat talep edildiği, davalılar tarafından karşı davada ise; davacının endüstriyel tasarımlarının hükümsüzlüğünün talep edildiği, mahkemece asıl ve birleşen davanın reddine, karşı davaların kabulüne karar verildiği, davacı-karşı davalı vekilinin asıl ve karşı davalar yönünden istinaf başvurusunda bulunduğu anlaşılmıştır. Bir tasarımın “yeni olma” vasfı, 554 s. KHK’nın 6. Maddesinde açıklanmış; tasarımın tescil için başvuru veya rüçhan tarihinden önce, aynısının, dünyanın herhangi bir yerinde kamuya sunulmamış olması denilerek, yenilik unsuru yönünden sadece Türkiye’de değil, tasarım başvurusundan önce dünyada kamuya sunulmamış olmasının yani mutlak yenilik koşulunun arandığı anlaşılmıştır. Davacı-karşı davalı vekilinin istinaf dilekçesinde, davacı tasarımlarının yeni olduğunu ileri sürdüğü anlaşılıyorsa da; dosya kapsamında alınan bilirkişi raporu, ek rapor ve davalı-karşı davacı tarafça sunulan ve tarih içeren internet sitesi görsellerinden, … tescil tarihli İngiliz tasarım belgesindeki oyuncak ayı görseli ve archiveorg sitesi waybackmachine programı kullanılarak tespit edilen tarih içerir internet arşiv görüntülerinden, davacı tarafın 29/01/2013 başvuru tarihli … sayılı oyuncak ayı tasarımının benzerlerinin daha önce kamuya sunulduğu, yenilik ve ayırt edicilik unsurunun bulunmadığı, yine aynı şekilde tarih içerir internet sitesi görsellerinden, davacı adına 29.08.2014 tarihinde … sayılı “kalp şeklinde yastık” tasarımının benzerlerinin daha önce kamuya sunulduğu anlaşılmıştır. Davacı-karşı davalı vekilinin dava dilekçesinde ve istinaf dilekçesinde beyan edildiği üzere, davacı kırmızı kalp tasarımının, davacı tarafça davalı … şirketine sipariş verildiği, sipariş formunun tarihinin 18.01.2012 olduğu görülmüştür. 6769 Sayılı Yasa’nın 10.01.2017 tarihinde yürürlüğe girmesi nedeniyle mülga olan ancak dava tarihinde yürürlükte olup dava konusu uyuşmazlıkta uygulanması gereken, 554 sayılı KHK 8.maddesinde düzenlenen; “koruma talep edilen bir tasarım, başvuru tarihinden önceki 12 ay içerisinde, veya rüçhan talebi varsa rüçhan tarihinden önceki 12 ay içerisinde tasarımcı veya halefi veya bu kişilerin izni ile üçüncü bir kişi tarafından kamuya sunulur, veya tasarımcı veya halefleri ile olan ilişkinin suistimali sonucu kamuya sunulursa bu açıklama 6 ve 7.maddeler çerçevesinde tasarımın yeniliğini ve ayırt ediciliğini etkilemez” hükmü düzenlenmiştir. Davacı tarafça, tasarımın kamuya sunulmasından itibaren 12 ay içerisinde tasarım başvurusu yapılması gerekirken, 12 aylık süre geçtikten sonra 29.08.2014 tarihinde … sayılı “kalp şeklinde yastık” tasarımının başvuru yapıldığından, davacının rüçhan hakkından yararlanamayacağı, tasarım tescilinin başvuru tarihinde yenilik unsuru bulunmadığından hükümsüzlük koşullarının oluştuğu kanaatiyle, mahkemece karşı davaların kabulüne karar verilerek, davacı tasarım tescil belgelerinin hükümsüzlüğüne karar verilmesi usul ve yasaya uygun görülmüş, davacı-karşı davalı vekilinin karşı davalara yönelik istinaf başvurusunun reddine karar verilmiştir. 554 Sayılı KHK 45/1 maddesi gereğince hükümsüzlük kararının etkisi geçmişe etkili olarak sonuç doğurduğundan, asıl davada tasarıma tecavüzün tespiti, meni ve refi ile, maddi ve manevi tazminat taleplerinin reddine karar verilmesi de yerinde olduğundan, davacı -karşı davalı vekilinin asıl davaya yönelik istinaf başvurusunun reddine karar verilmiştir. Birleşen mahkemenin 2018/514 Esas sayılı dosyasındaki taleplerin incelenmesinde; davacı vekilinin asıl davada, HMK 180. Madde hükmüne dayanarak davanın tamamen ıslahı talepli dilekçe ibraz ettiği; mahkemece tasarım hakkının ihlal edildiği kanaati oluşmaz ise, bu durumda TTK 55. Madde ve TTK 56/e maddesinde ifadesini bulan haksız rekabet hükümlerine göre maddi ve TBK 58. Madde hükümlerine göre manevi tazminata hükmedilmesini talep ettiğini açıkladığı anlaşılmıştır. Davacı-karşı davalı tarafın, asıl davada dayandığı tescilli tasarım belgelerinin hükümsüzlüğüne karar verilmesi nedeniyle tasarıma tecavüze ilişkin taleplerinin reddine karar verildiğinden, terditli olarak ileri sürülen birleşen davanın incelenmesi gerekmiştir. Mahkemece alınan bilirkişi heyet raporunda, davacının tescil ettirdiği ayıcık tasarımının yurt içi ve yurt dışında başka firmalarca da üretildiği, bu tasarımın davacının iş mahsulü olarak kabul edilemeyeceği, ancak kollu, ağız ve göz şeklinde nakış işlemeli kalp şeklinde yastık tasarımının ilk kez davacı-karşı davalı tarafça üretildiği ve iş mahsulü kabul edilebileceği beyan edilmişse de, bilirkişi raporunun 19. Sayfasında; “Hükümsüzlüğü) istenilen tasarımın dominant öğesinin yani asli formunun kalp şekli ve bu şeklin her iki yanından çıkan parmakları olan ve gerçek bir kolu anımsatan kol görünümü olduğunun izlendiği, tasarımda kullanılan çizgili kol şekli, kalbin üstünde yer verilen göz ve ağız şekillerinin tasarımın tali unsurları olduğunun görüldüğü, davacı-karşı davalının 2012 yılından itibaren bu tasarımı ürettirdiğinin” açıklandığı bilirkişi raporunun 15. Sayfasında “mutlak yenilik araştırması kapsamında elde … http://www…com/… ibareli alan adında yer alan kollu ağız ve göz ifadeli kalbin kamuya sunum tarihinin 2011 olarak göründüğünün” açıklandığı bu durumda, kırmızı kalp şeklinde kollu oyuncağa, göz ve ağız şekli konulmasının tali unsur olduğu ve tasarıma ayırt edicilik katmadığı açıklandıktan ve benzer ürünlerin 2011 yılında yurt dışında, 2012 yılından itibaren davacı tarafça tescilsiz olarak kamuya sunulan harcı alem ürünler olduğu tespiti yapıldıktan sonra bilirkişi raporunda, kırmızı kalp şeklindeki oyuncak yönünden haksız rekabet koşullarının oluştuğunun beyan edilmesi yerinde görülmemiş, davacı tasarımlarının yıllardır yurt içinde ve dışında başka firmalar tarafından üretildiği, satışa sunulduğu, reklamlarda kullanıldığı, harcıalem tasarımlar olduğu anlaşılmakla, davalılar tarafından bu ürünlerin üretilip satışa sunulmasının, rekabeti bozan davranışlardan olmadığı, haksız rekabet teşkil etmediği kanaatiyle, mahkemece birleşen davanın reddine karar verilmesinde de usul ve yasaya aykırılık görülmeyerek, davacı-karşı davalı vekilinin asıl dava, karşı davalar ve birleşen davaya yönelik istinaf başvurusunun tümüyle esastan reddine karar verilmiştir.
HÜKÜM: Yukarıda açıklanan nedenlerle; 1-Davacı-karşı davalı vekilinin istinaf talebinin HMK’nun 353/1-b-1 maddesi uyarınca ESASTAN REDDİNE, 2-Alınması gereken 177,90 ( 59,30×3) TL harçtan, peşin alınan 163,20 (54,40×3) TL harcın mahsubu ile bakiye 14,70 TL harcın davacı-karşı davalıdan alınarak hazineye irat kaydına, 3-Davacı-karşı davalı tarafından yapılan istinaf yargılama giderlerinin kendi üzerinde bırakılmasına, 4-İstinaf incelemesi duruşmalı yapılmadığından vekalet ücreti takdirine yer olmadığına, Dair, dosya üzerinde yapılan inceleme sonucunda, HMK’nun 361.maddesi uyarınca tebliğden itibaren iki haftalık süre içerisinde Yargıtay ilgili hukuk dairesinde temyiz yolu açık olmak üzere oy birliği ile karar verildi.06/10/2021