Emsal Mahkeme Kararı İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 16. Hukuk Dairesi 2021/617 E. 2021/783 K. 09.04.2021 T.

Görüntülediğiniz mahkeme kararı kesinleşmiş bir karardır.

T.C.
İSTANBUL
BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ
16. HUKUK DAİRESİ
T Ü R K M İ L L E T İ A D I N A
İ S T İ N A F K A R A R I
DOSYA NO: 2021/617 Esas
KARAR NO: 2021/783
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ: İSTANBUL 2.FİKRÎ VE SINAÎ HAKLAR HUKUK MAHKEMESİ
TARİHİ: 29.01.2021 tarihli ara karar
NUMARASI : 2017/538 E. –
DAVANIN KONUSU: Eser Hakkına Tecavüz, Men, Tazminat
TALEP: İhtiyati Tedbire İtirazın Reddi Kararının Kaldırılması
KARAR TARİHİ: 09/04/2021
İstinaf incelemesi için dairemize gönderilen dosyanın ilk incelemesi tamamlanmış olmakla, HMK 353. ve 356. maddeleri gereğince dosya içeriğine göre duruşma yapılmasına gerek görülmeden dosya üzerinde yapılan inceleme sonucu;
G E R E Ğ İ D Ü Ş Ü N Ü L D Ü : Davacı vekili ihtiyati tedbir talepli dilekçesinde, müvekkilinin çevirmenlik mesleğini icra ettiğini, davalı … adlı yayınevi ile 09/07/2012 tarihinde bir sözleşme imzalandığını ve … isimli yazarların … isimli eserinin İngilizceden Türkçeye çevirisini yaptığını, müvekkilinin bu kitabın çevirisi üzerine işleme eser sahibi olduğunu, müvekkilinin adı geçen eseri yoğun bir emek harcayarak, ciddi fikir katkısı sağlamak suretiyle ve büyük bir titizlikle Türkçeye çevirdiğini, müvekkilinin çevirinin “Bibliyografik Makale ve Kaynaklar” başlıklı bölüme kadar olan kısmını 27 Eylül 2013 tarihinde davalı yayınevine gönderdiğini ve kalan bölümü de en kısa sürede tamamlayacağını bildirdiğini, yayınevinin başka bir çevirmen ile anlaşıp Bibliyografik Makale ve Kaynaklar başlıklı bölüme ilişkin eksik kısımları tamamlatarak müvekkiline söz hakkı vermeden ve eserin tamamlanmasını beklemeden tamamlanmış eser üzerindeki hakları devralmaksızın eseri 2013 yılının Aralık ayında “Ulusların Düşüşü” adıyla piyasaya sürdüğünü, bugüne kadar yayınevi tarafından 24 baskı yapıldığını, piyasaya sürülen kitapta müvekkilinin çevirmen olarak isminin yer aldığını, ancak Bibliyografik Makale ve Kaynaklar kısmının çevirisinin müvekkilince yapılmadığını, müvekkilinin yayınevi tarafından baskıya hazırlanan metinde çok önemli hatalar ve eksiklikler olduğunu fark ettiğini, durumu bildirmek üzere yayınevi ve … Kitap Editörü … eposta gönderdiğini ve defalarca ulaşmaya çalıştığını ancak sonuç alamadığını, sonrasında ise müvekkilince gönderilen düzeltilmiş metinlerin bir kısmının uygulamaya konulduğunu, sonrasında gönderilen çevirilerin dikkate alınmadığını, buna rağmen kitabın baskıya gönderildiğini, sonuç olarak Bibliyografik Makale ve Kaynaklar başlıklı bölümün yüze yakın fahiş hataya rağmen kitabı yayına hazırlayan ve telif hakları yönetmeni ile genel yayın yönetmeninin bilgisi dahilinde basıldığını, söz konusu kitaptan anılan şekliyle 11 baskı yapıldığını ve aynı hak ihlallerinin her baskıda tekrarlandığını, müvekkilinin yayınevine iletmiş olduğu uyarıların dikkate alınmadığını, “Ulusların Düşüşü” isimli kitabın çevirmeninin müvekkilinin adı belirtilmek suretiyle satışa arz edildiğini, piyasaya sürülen 1 ile 11.baskılarında yer alan Bibliyografik Makale ve Kaynaklar başlıklı bölümün çevirisinin müvekkilince yapılmadığını, müvekkili tarafından noter kanalıyla davalı yayınevine ihtarname gönderildiğini ve müvekkilinin eser sahipliğine yaratılan tecavüzlerin durdurulmasının talep edildiğini, buna rağmen davalının hak ihlallerine son vermediğini, yayınevinin ayrıca www….com.tr, www…..com ve www…..com/tr/tr adlı internet sitelerinde satılan e-kitapta bu düzeltmeleri de yapmadığını ve davalılar eseri ilk 11 baskıda kullanılan haliyle satışa sunmaya devam ettiğini iddia ederek, öncelikle davalıların söz konusu internet sitelerinde satışa sunduğu e kitapların indirilmesi ve bu e-kitaplar üzerinde tespit yapılmasını, davalıların müvekkilinin eser sahipliğinden doğan mali ve manevi haklarına tecavüz durumunun durdurulmasına, önlenmesine ve sonuçlarının ortadan kaldırılmasına, Ulusların Düşüşü adlı kitabın satış ve dağıtım faaliyetlerinin durdurulmasına, piyasada bulunan tüm eserlerin tanıtım evrakı ve sair materyal ile birlikte toplatılması ve emin bir yerde muhafaza altına alınması, söz konusu internet sitelerinde e-kitap formatında satışının durdurulmasına, hali hazırda bulunan eserde yer alan Bibliyografik Makale ve Kaynaklar başlıklı bölümün derhal müvekkili tarafından yapılan tercüme ile değiştirilmesine, kitabın tüm bölümleri için geçerli olmak üzere, yayınevi tarafından yapılan değişiklikler için müvekkilinin onayının alınmasına, hükmün kesinleşmesini takiben muhafaza altına alınan eserlerin, tanıtım evrakı ve sair materyalin masrafı davalılardan alınmak üzere imhasına, FSEK 68/1 ve 70/3 kapsamında davalılardan talep ve tahsile hakkı olduğu bedellerin hesaplanmasına, fazlaya ilişkin haklarının saklı kalması kaydıyla şimdilik 10.000 TL maddi, 30.000 TL manevi tazminatın davalılardan müştereken ve müteselsilen ticari avans faizi ile birlikte, davalı yayınevi ile yapılan sözleşmenin 4.5 maddesi uyarınca müvekkiline ödenmesi gereken telif bedelinin hesaplanması sonucu ortaya çıkacak olan tutarlar ile ilgili fazlaya ilişkin haklarının saklı kayması kaydıyla şimdilik 5.000 TL’nin ticari avans faizi ile birlikte davalı yayınevinden tahsiline ve hükmün ilanına karar verilmesini talep etmiştir.
İLK DERECE MAHKEMESİNİN KARARI:İlk derece mahkemesince yapılan yargılamada; 08.12.2020 Tarihli ara kararda; ihtiyati tedbirin kabulüne karar verildiği, karar yokluğunda verilen davalılardan ….AŞ vekilinin tedbire itirazı üzerine mahkemenin 29.01.2021 Tarihli duruşmalı incelemede itirazın ve ters teminata yönelik talebin reddine karar verildiği görülmektedir.
İSTİNAF İSTEMİ: Davalı … Ticaret AŞ vekili dilekçesinde özetle; 15.baskıdan sonraki tüm baskılarda ilgili kısmın davacı tarfından tercüme edilmediği hususunun açıkça belirtilmiş olmasıyla söz konusu durumun ortadan kalktığını, Davacı tarafından tercüme edilmeyen kısmın orjinal eserin Türkiye deki mali hakların sahibi olan müvekkili tarafından tercüme edilerek işlenmesinden davacının hak talep edemeyeceğini, FSEK hükümleri uyarınca çevirmen olarak davacının sadece çevirmiş olduğu kısım üzerinde sınırlı bir mali hakkının bulunduğunu, işlenin eserin davacı tarafından tercüme edilmemiş kısmı üzerinde ise hiçbir manevi ve mali bir hakkının bulunmadığını, ihtiyati tedbir şartlarının oluşmadığını,Davacının bu tercüme hatalıdır eserden çıkarılması gerekmektedir şeklidneki beyanlarının davacının akde aykırı davranışı nedeni ile duruma neden olduğundan dayanaksız olduğunu, Raporun ispata elverişli olmadığını, 5846 sayılı FSEk 16/2 maddesi gereince editoryal değişiklik için hususi rıza gerekmediğini, tedbir koşullarının oluşmadığını, kararın gerekçesiz olduğunu, uyuşmazlığın esasını çözecek nitelikte tedbir verilemeyeceğini, kararın ölçüsüz olduğunu, ters teminat talebinin de gerekeçsi zşekilde reddinin hatalı olduğunu, davacının muhtemel zarara yönelik delil öne sürmediğini, orjinal eser üzerinde davacının hakkı bulunmadığını, müvekkilinin orjinal eserin tamamaını bir bölümünü dilediği tercüman aracılığıyla yahut bizzat tercüme hakkına haiz olduğunu, Editoryal nitelikteki değişikliklerin yapılmasında eser sahibinin hususi iznine gerek olmadığını, kaldı ki sözleşmede davacının bu hususta açık izninin olduğunu, bir eserin tadilatında eser sahibin hususiyetinin bozduğunun kabulü için herkesin dikkatini öekebilecek açık bir ihlalin aranması gerektiğini, değerlendirmeyi tercüman değil editörlük yayıncılık tecrübesi olan bilirkişinin incelemesi gerektiğini, bilirkişi seçiminin hatalı olduğunu, davacının uzun süre sessiz kalıp sözleşemden yaklaşık 5 yıl sonra dava açtığını, yöneltilen talepelrin kötüniyetl iolduğunu, bilirkişi raporunda FSEK 14 md anlamınd aihlal olmadığı belirtilmişken tedbir verilemeyeceğini, sözleşmesel ilişkinin sürdüğünü, davacının FSEK 70/1 md gereğince tazminat talep edemeyeceğini,Hak ihlali iddiasında bulunan tecavüzün refi ve imha talebinde bulunmayacağından Yargıtay kararlarının dikkate alınarak tedbirin reddi gerektiğini, teminatın çok düşük olduğunu belirterek kararın kaldırılmasını talep etmiştir.
İNCELEME VE GEREKÇE Dava, eser sahipliğinden kaynaklanan mali ve manevi haklara tecavüzün FSEK 66, 69 md gereğince durdurulması, önlenmesi, ortadan kaldırılması, eserden kaynaklanan haklara tecavüz nedeni ile FSEK 68/1 ve 70/3 maddeleri gereğince bedel tespiti ile tazminata hükmedilmesi, mali ve manevi haklara tecavüz nedeni ile FSEK 70 maddesi gereğince manevi tazminat, sözleşmenin 4.5 md gereğince ödenmesi gereken telif bedelinin tespit ile tahsili, ilan istemlerine ilişkindir.İlk derece mahkemesince duruşmalı yapılan incelemede davacının ihtiyati tedbir talebi kabul edilmiştir. Dairemiz önüne gelen somut uyuşmazlık; ilk derece mahkemesinin ihtiyati tedbir kararına itirazın reddine ilişkin 29.01.2021 tarihli kararı yönünden davalı …Aş’nin istinaf istemine ilişkindir.Diğer davalının istinaf istemi Dairemizin 2021/237 Esas sırasına kayıtlı olmakla her iki dosyanın istinaf incelemesi Dairemizce aynı gün yapılmıştır.İhtiyati tedbir geçici hukuki koruma olup her somut olayın özelliğine göre yaklaşık ispat koşullarının değerlendirilmesi gerekir. Mahkemece son bilirkişi raporu esas alınarak ihtiyati tedbir talebinin kabulüne karar verilmiş ise de; aynı celsede yeni bir bilirkişi heyetinden rapor alınmasına karar verilmesi çelişki oluşturmuştur. Tarafların bilirkişi raporuna karşı ayrıntılı itirazları olduğu gibi, bilirkişi kök ve ek raporundaki tespitte kitabın 15.baskısına kadar çevirisi davacıya ait olmayan kısmın belirtilmediği; ancak 15.baskısından sonra düzeltme yapılarak davacı tarafça yazılmayan kısımların gösterilmiş olduğu yönünde görüş belirtildiği, mahkemece tedbir kararı verilirken bu hususta herhangi bir değerlendirme yapılmadığı da gözetildiğinde öncelikle her iki tarafın ayrıntılı itirazlarını karşılayacak mahiyette rapor alınarak sonucuna göre değerlendirme yapılması gerekirken mevcut delil durumuna göre bu aşamada ihtiyati tedbir kararı verilmesi yerinde görülmemiştir. Açıklanan nedenle davalı …..AŞ vekilinin istinaf isteminin bu yönü ile kabulü ile ilk derece mahkemesinin kararının kaldırılmasına, Dairemizce yeniden hüküm kurulmasına, davalı …AŞ vekilinin ihtiyati tedbire itirazının kabulü ile ihtiyati tedbir kararının kaldırılmasına karar verilmiştir.
HÜKÜM : Gerekçesi ayrıntılı kararda açıklandığı üzere;1-Davalı … Aş vekilinin istinaf isteminin kısmen kabulüne, 2-İlk derece mahkemesinin 29.01.2021 Tarihli ihtiyati tedbire itirazın reddi kararının 6100 sayılı HMK’nın 353/1-b-2 maddesi gereğince KALDIRILMASINA,
– Davalı … vekilinin ihtiyati tedbire itirazının kabulü ile, Mahkemenin 08.12.2020 Tarihli ihtiyati tedbir kararının KALDIRILMASINA,- Yargılamaya devam olunmak üzere dosyanın ilk derece mahkemesine gönderilmesine, 3-İstinaf talebi kabul edildiğinden, istinaf peşin harcının talebi halinde davalı tarafa iadesine,4-İstinaf aşamasında davacı tarafça yapılan yargılama gideri olan 162,10 TL istinaf yoluna başvurma harcının davacıdan alınarak davalı ….AŞ’ye verilmesine,5-İstinaf incelemesi duruşmasız yapıldığından vekalet ücreti takdirine yer olmadığına, Dair, dosya üzerinde yapılan inceleme sonucu 09/04/2021 tarihinde oy birliği ile kesin olarak karar verildi.