Emsal Mahkeme Kararı İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 16. Hukuk Dairesi 2021/422 E. 2023/195 K. 03.02.2023 T.

Görüntülediğiniz mahkeme kararı kesinleşmiş bir karardır.

T.C.
İSTANBUL
BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ
16. HUKUK DAİRESİ
T Ü R K M İ L L E T İ A D I N A
İ S T İ N A F K A R A R I
DOSYA NO: 2021/422 Esas
KARAR NO: 2023/195 Karar
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ: İSTANBUL 1.FİKRÎ VE SINAÎ HAKLAR HUKUK MAHKEMESİ
TARİHİ: 04/11/2020
NUMARASI: 2017/536 E. – 2020/329 K.
DAVANIN KONUSU: Marka (Maddi Tazminat İstemli)
Marka (Manevi Tazminat İstemli)
KARAR TARİHİ: 03/02/2023
İstinaf incelemesi için dairemize gönderilen dosyanın ilk incelemesi tamamlanmış olmakla, HMK 353. ve 356. maddeleri gereğince dosya içeriğine göre duruşma yapılmasına gerek görülmeden dosya üzerinde yapılan inceleme sonucu;
G E R E Ğ İ D Ü Ş Ü N Ü L D Ü:
DAVA:Davacı vekili dava dilekçesinde; davacı adına tescilli … numaralı tasarım tescil belgesine konu elbiselerin davalı yanca izinsiz kullanımı nedeniyle İstanbul 4.FSHH Mahkemesinin 2017/38 D.iş sayılı tespit dosyasıyla tespit yapıldığı ve bu kapsamda davalı yanın davacı yana ait tasarımlara tecavüzün önlenmesi, durdurulması, kaldırılması, 151/2-a kapsamında 20.000 TL maddi tazminatın ve 20.000 TL manevi tazminatın (her bir tasarım için 5.000 TL’den toplam 15.000 TL itibar tazminatının) davalıdan tahsiline, tedbir isteminin kabulüne ve hükmün ilanını , yargılama gideri ve vekalet ücretinin karşı yana yükletilmesini talep ve dava etmiştir.
ISLAH:Davacı vekilinin 02/05/2019 tarihli dilekçesi ile, dava dilekçesinde SMK 151/2-a bendine istinaden 20.000 TL maddi tazminat talep edildiği, bilirkişi raporundaki hesaplamaya istinaden talebin 38.595 TL arttırılarak 58.595 TL olarak talep edildiği beyan edilmiş ve 28.595 TL üzerinden 488,33 TL harç tamamlanmıştır.
CEVAP: Davalı taraf, davaya karşı süre uzatım talebinde bulunduğu ancak süresi içinde cevap vermediği anlaşılmıştır.
MAHKEME KARARI: İstanbul 1.Fikrî ve Sınaî Haklar Hukuk Mahkemesi’nin 04/11/2020 tarihli 2017/ E. – K. sayılı kararıyla; “…1-Davalının davacıya ait tescilli tasarım hakkına tecavüzün tespitine, durdurulmasına, önlenmesine, 2-Tasarım hakkını ihlal nedeniyle 6769 sayılı SMK’nun 151/2-a maddesine,somut olayın özellikleri ve BK hükümlerine 43.558. TL maddi tazminatın dava tarihinden itibaren merkez bankasının uyguladığı avans faiz ile davalıdan tahsiline, fazlaya ilişkin istemin reddine, 3- Manevi tazminat isteminin kısmen kabulü ile 10.000TL manevi tazminatın dava tarihinden itibaren merkez bankasının uyguladığı avans faiz ile davalıdan tahsiline, fazlaya ilişkin istemin reddine, 4-Makul payın eklenmesi yönündeki istemin reddine 5- Karar kesinleştiğinde hüküm özetinin Türkiye’de tirajı yüksek bir gazetede bir kez ilanına masrafın davalıdan tahsiline, 6-El konulan makina vb materyal bulunmadığından mülkiyet hakkı tanınması yönündeki istemin reddine,” karar verilmiştir.
İSTİNAF BAŞVURUSU: Davalı vekilinin süresinde ibraz ettiği istinaf dilekçesinde; müvekkilinin ürününde yenilik ve ayırtedicilik özelliğinin bulunduğu, taklit ürün olarak belirtilen ürünün davacı ürününden “renk, model, kumaş, dikiş, iplik dokuması vb” açısından bir bütün olarak değerlendirildiğinde yeni ve ayırt edici olduğunu, SMK 56. Maddesinde ayırt edici niteliğin değerlendirilmesinde, birbiri ile kıyaslanan tasarımların ilke olarak farklılıklarından çok ortak özelliklerin değerlendirilmesine ağırlık verileceği ve tasarımcının tasarımını geliştirme açısından ne kadar seçenek özgürlüğüne sahip olduğunun göz önüne alınacağının düzenlendiğini, bu açıdan değerlendirildiğinde iki ürün arasında benzerlik bulunmadığını, “bayan tekstil” ürünlerinde, diğer ürün tüketicisine göre daha bilinçli tüketiciler olduğunu, tüketicinin yanılma özelliğinin çok düşük olduğunu. -Maddi tazminat yönünden istinaf sebebinde; mahkemece hükmedilen 43.558 TL tutarında maddi tazminatı kabul etmediklerini, müvekkilinin ürününün ayırt edici olduğunu, tasarıma tecavüz yada ihlal bulunmadığını, buna ek olarak 07.01.2020 havale tarihli bilirkişi raporunda davacının 2017 yılı ticari defterleri incelendiğinde; dava konusu 7488 kod nolu elbisenin davacı tarafından toplam 705 adet üretildiğinin tespit edildiğini, bilirkişinin hesabını üretilmiş 705 adet ürünün tamamının satıldığını kabul ederek yaptığını, kabul anlamına gelmemekle birlikte; mahkemece tasarım hakkını ihlal nedeniyle maddi tazminata hükmedilirken mutlaka fire olacağından veya 705 adet ürünün tamamının satılacağının garantisi olmayacağından bahisle bir miktar indirim yapılması gerekirken yapılmadığını, mahkemece maddi tazminat tutarı tayin edilirken bu hususun dikkate alınmadığını.-Manevi tazminat yönünden istinaf sebebinde; hükmedilen 10.000 TL manevi tazminatın da 705 ürünün tamamı üzerinden hesaplandığını, toplam üretimin tamamı üzerinden hesaplama yapılamayacağını beyanla, mahkeme kararının kaldırılarak davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.Davacı vekilinin istinaf dilekçesine cevabında; tespit raporu ve mahkemece alınan bilirkişi raporu ile davalı ürününün müvekkilinin tasarımına tecavüz ettiğinin tespit edildiğini, maddi tazminat yönünden ise ilk raporda maddi tazminatın 58.595 TL olarak hesaplandığını, davalının itirazı üzerine alınan ikinci raporda bu kez 43.558 TL olarak hesaplandığını, bilirkişi heyet raporu incelendiğinde tüm ürünlerin satılması halinde 98.700 TL elde edileceği, tüm ürünlerin satılamaması, fire, iadelerin olabileceği hesaplandığında maddi zararın 43.558 TL olacağının hesaplandığını, tüm hususların müvekkilinin ticari defterlerinde kayıtlı olduğunu bundan başka fire vb iddiaların faraziyeye dayandığını, tespit tutanağından müvekkilinin tasarımının davalının Showromunda beş farklı bedende, beş farklı renkte satıldığının belirlendiğini, ileri sürülen sebeplerin yerinde olmadığını, müvekkilinin emeği, mesaisi ve fikri çabası ile ortaya çıkardığı tescilli tasarımının, davalı tarafça 100 m uzaktaki mağazasında satılmasının müvekkiline zarar verdiğini, ticari kayıplara neden olduğunu, manevi tazminat yönünden ileri sürülen sebeplerin de yerinde olmadığını beyanla, istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmesini talep etmiştir.
DELİLLER: Türk patent ve marka kurumundan celp edilen kayıtlardan, … nolu çoklu tasarım belgesine konu elbise tasarımlarının, 23/12/2016 başvuru tarihinden itibaren davacı adına tescilli olduğu anlaşılmıştır. İstanbul 4. Fikri ve Sınai Haklar Hukuk Mahkemesi’nin 2017/38 D.İş sayılı dosyasının incelenmesinde; davacı … Şirketi tarafından, davalı … Tekstil aleyhine, karşı tarafın müvekkilinin tescilli ve tescilsiz tasarımlarına tecavüz ettiğinden bahisle delil tespiti talebinde bulunulduğu, 24/04/2017 tarihinde … Tekstil Şirketinin adresinde yapılan inceleme neticesinde tutulan tutanakta, davalı adresinde tespit konusu üründen 5 farklı beden ve 5 farklı renkte ürünün showroomda satışta bulunduğunun tespit edildiği, mahkemece tasarım uzmanı bilirkişiden alınan 05/05/2017 tarihli raporda; davalı ürününün davacı adına tescilli … numaralı tasarım ile gerek biçim ve kesim, gerekse kullanılan aksesuarların biçim ve kesim, gerekse kullanılan aksesuarların biçim ve yerleşimleri bakımından son derece benzer olduğunu, farkların tasarımlara ayırt edicilik kazandırmadığını beyan etmiştir. İlk derece mahkemesince bilirkişiler … ve …’den alınan 12/04/2019 tarihli bilirkişi raporunda; “…davaya konu … tescil numaralı … TİCARET LÎMİTED ŞİRKETİ adına, 23.12.2016 tescil tarihli TPE kayıtlı … model kodlu tasarımın, davacıya ait 8138 model ürün arasında bilgilenmiş kullanıcı üzerinde yarattığı genel izlenimde belirgin farklılıklar bulunmadığı, bu sebep ile benzer olarak algılandıktan; Davaya konu … teşcil numaralı … adına, 23.12.2016 tescil tarihli TPE kayıtlı tasarımın … kod numara ile aynı tarafa ait katalog görselleri bulunan tasarım ile Dosyada bulunan bilgi ve belgeler kapsamında, Ek 5 de görseli sunulan davalı modelinin (bir stanttan alınan görsellerdir, üzerinde tarih bilgisi de yoktur) birbirinden farklı modeller olduğu, davaya konu aynı tarafa ait … kod numara ile katalog görselleri bulunan tasarım ile Dosyada bulunan bilgi ve belgeler kapsamında, Ek 5’de görseli sunulan davalı modelinin (bir stanttan alınan görsellerdir, üzerinde tarih bilgisi de yoktur) ayrıntılardaki farklılıklara karşın biçim bütünlüğü ve kollarda uygulanan aplikasyon açısından benzer olarak algılanabileceği, ancak bu sunulan görselin delil sayılabilecek bir belge olmadığı görüş ve kanaatine varıldığını, Davacının Ticari Defter ve Kayıtlarından elde edilen veriler ışığında davalının haksız rekabeti olmasaydı; … nolu tasarımdan ortalama 1.970 adet satması halinde % 3 iade düştüğünde elde edebileceği Net Satış Adedi (1.970 – 72) 1,898 adet olarak tespit edilmiş olup; 1.898 adet 7488 nolu tasarımdan elde edebileceği brüt kar rakamı ise 1.898 x 38,59,-TL = 73,243 TL olarak tespit edildiği, 73,243,-TL Brüt Satış Karından °/o 20 vergi ve yasal yükümlülükler düştüğünde … nolu tasarımdan Sınai Mülkiyet Hakkına tecavüz edenin rekabeti olmasaydı elde edebileceği muhtemel “gelir” rakamı 73,243+-TL%20 = 58.595,-TL olarak tespit edildiği” bildirilmiştir. İlk derece mahkemesince bilirkişiler …, …, …’den oluşan bilirkişi heyetinden alınan 07/01/2020 havale tarihli raporda; “…Dava konusu olan ve işyerinde tespit edilen … kodlu elbisenin, davacıya ait … kodlu; … sıra nolu elbise tasarımı ile yakın benzer olduğu, davacıya ait … nolu tasarımın tescilli olduğu ve dosyada bulunan bilgi ve belgeler kapsamında yenilik ve ayırt edicilik ediciliklerinin devam ettiği, Dava konusu olan ve davacı tarafından EK-5 olarak dosyaya eklenmiş davalı elbise görseli ile, davacıya ait … sıra notu (… kodlu ) tescilli tasarım bilgilenmiş kullanıcı üzerinde yarattığı genel izlenimde belirgin farklar bulunduğu, açıklanan nedenlerden dolayı farklı modeller oldukları, Dava konusu olan ve davacı tarafından EK 5 olarak dosyaya eklenmiş davalı elbise görseli ile davacıya ait … kodlu tescilsiz tasarımın bilgilenmiş kullanıcı üzerinde yarattığı genel izlenimde belirgin farklar bulunduğu, açıklanan nedenlerden dolayı farklı modeller oldukları, Davacı şirketin … kodlu elbise tasarımına ilişkin. Sınai Mülkiyet Kanunu Md. 151/2- a da yazılı, Sınai mülkiyet hakkına tecavüz edenin rekabeti olmasaydı, hak sahibinin elde edebileceği muhtemel gelirin 43.558,00 TL olabileceği hesap edildiğini, Davacının talebi olan Manevi tazminat ve itibar Tazminatı talebinin takdirinin Mahkemeye ait olduğunu” bildirmişlerdir.
G E R E K Ç E: Tasarıma tecavüzün tespiti, meni refi ile maddi ve manevi tazminat istemli davada, ilk derece mahkemesince davanın kısmen kabulüne karar verildiği, davalı vekilinin istinaf başvurusunda bulunduğu anlaşılmıştır. İstinaf incelemesi 6100 Sayılı HMK 355. Madde gereğince, istinaf dilekçesinde ileri sürülen sebepler ile kamu düzeniyle ilgili hususlarla sınırlı olarak yapılmıştır. Davalı vekilinin istinaf dilekçesinde, mahkemece hükmedilen maddi ve manevi tazminat miktarına itiraz ettiği ve davacı tarafça bu tasarımdan üretilen tüm elbiselerin satılmış gibi hesaplama yapıldığını ileri sürdüğü anlaşılmıştır. Davacı tarafça 24/04/2017 tarihinde davalı adresinde delil tespiti yaptırıldığı, dosya kapsamında aksine delil bulunmadığından, davalının davacı tasarımından bu tarih itibarıyla haberdar olduğunun ve ihlalin bu tarihten başladığının kabul edilebileceği, davanın ise 17/05/2017 tarihinde açıldığı, davacı tarafça yoksun kaldığı kazancının 6769 Sayılı SMK 151/2-a maddesinde düzenlenen; “Sınai mülkiyet hakkına tecavüz edenin rekabeti olmasaydı hak sahibinin elde edebileceği muhtemel gelir” seçeneğine göre hesaplanmasını talep ettiği, ihlal süresinin 24/04/2017-17/05/2017 tarihleri arasındaki 23 günlük süre olduğu, mahkemece davacı tarafça yapılan seçim dikkate alınarak, davacı ve davalının 2017 yılına ait ticari defterlerinin ve kayıtlarının ibrazı sağlandıktan sonra, ihlal süresi içerisinde, davalının rekabeti olmasaydı hak sahibinin elde edebileceği muhtemel gelirin hesaplanması ve ihlal süresi dikkate alınarak manevi tazminata hükmedilmesi gerekirken, davalı defterleri ve ticari kayıtları incelenmeksizin, 2017 yılında davacının bu tasarımdan ürettiği tüm ürünlerin satılabileceği varsayımından hareketle hesaplama yapılması yerinde olmayıp, davalı vekilinin sair istinaf sebepleri bu aşamada incelenmeksizin, istinaf başvurusunun kabulüne, mahkeme kararının kaldırılmasına, dosyanın Dairemizin kararında işaret edilen hususlarda mali müşavir bilirkişiden ek rapor yada yeni bir rapor alınarak değerlendirme yapılması için mahkemesine gönderilmesine karar verilmiştir.
H Ü K Ü M: Yukarıda açıklanan nedenlerle: 1-Davalı vekilinin istinaf isteminin kabulü ile, 6100 sayılı HMK’nın 353/1-a-6 maddesi gereğince, İSTANBUL 1.FİKRÎ VE SINAÎ HAKLAR HUKUK MAHKEMESİ’nin 04/11/2020 tarihli 2017/536 E. – 2020/329 K. sayılı kararının KALDIRILMASINA, 2-Dosyanın, Dairemizin kararında işaret edilen hususlarda yargılamaya devam edilmek üzere mahkemesine GÖNDERİLMESİNE, 3-İstinaf talebi kabul edildiğinden, istinaf peşin harcının talebi halinde davalı tarafa iadesine, 4-İstinaf yargılama giderleri olarak; a)Davalı avansından kullanıldığı anlaşılan; 324,20 TL istinaf kanun yoluna başvurma harçları ile 69,50 TL (posta-teb-müz) masrafının davacıdan alınarak, davalıya verilmesine, b)Davacı tarafça yapılan masrafların üzerinde bırakılmasına, 5-İstinaf incelemesi duruşmasız yapıldığından avukatlık ücreti takdirine yer olmadığına, 6-Artan gider avanslarının karar kesinleştiğinde ve talep halinde ilk derece mahkemesince yatıran tarafa iadesine, Dair, dosya üzerinde yapılan inceleme sonucu 03/02/2023 tarihinde HMK’nın 353/1-a-6 maddesi uyarınca oybirliğiyle kesin olarak karar verildi.