Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C.
İSTANBUL
BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ
16. HUKUK DAİRESİ
T Ü R K M İ L L E T İ A D I N A
İ S T İ N A F K A R A R I
DOSYA NO: 2021/405 Esas
KARAR NO: 2022/2207
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ: BAKIRKÖY 1. FİKRİ VE SINAÎ HAKLAR HUKUK MAHKEMESİ
TARİHİ: 26/11/2020
NUMARASI: 2019/80 2020/318
BİRLEŞEN 2019/296 ESAS
SAYILI DOSYADA
BİRLEŞEN 2019/311 ESAS
SAYILI DOSYADA
DAVANIN KONUSU: Endüstriyel Tasarım (Tecavüzün Ref’i İstemli)
KARAR TARİHİ: 23/12/2022
İstinaf incelemesi için dairemize gönderilen dosyanın ilk incelemesi tamamlanmış olmakla, HMK 353. Maddesi gereğince dosya içeriğine göre duruşma yapılmasına gerek görülmeden dosya üzerinde yapılan inceleme sonucu;
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
ASIL DAVA: Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; Davacı vekili dava dilekçesi ile, davalı … adına … sayı ile tescilli “sepet çanta” başlıklı faydalı modelin, uzun yıllardan beri kullanılan, yurt içinde ve dışında tescilli olan bir ürün olduğunu, ayrıca istemlerinin hiçbirinin açık ve net olmayıp, hangi teknik soruna hangi teknik yeniliğin getirildiğinin belli olmadığını, bu nedenle hükümsüz kılınması gerektiğini ve müvekkilinin işbu davayı açmakta hukuki yararının bulunduğunu, zira aynı sektörde farklı gelişmelere ilişkin … nolu patent başvurusunun bulunduğunu iddia ederek, davalı adına tescilli … tescil nolu faydalı model belgesinin hükümsüzlüğünü ve sicilden terkinini talep ve dava etmiştir.
CEVAP: Davalı vekili cevap dilekçesi ile, müvekkili şirketin Sancaktepe ilçesinde bulunduğunu, dolayısıyla adli yargı yetkisi bakımından İstanbul Anadolu Adliyesi Mahkemelerine bağlı olduğunu, taraflarınca davacı adına TPMK nezdinde tescil edilen ve fakat 6769 sayılı SMK anlamında yenilik ve ayırt edicilik kriterlerine haiz olmayan faydalı model belgesinin ve tasarımın hükümsüzlüğü talepli olarak ikame edilen davanın Bakırköy 1. Fikri ve Sınai Haklar Hukuk Mahkemesi’nin 2019/296 esas sayılı dosyası ile görülmeye başlandığını, faydalı model ve tasarımın belgelerinin hükümsüzlüğü talepli dava kesinleştiği takdirde işbu davanın mesnetsiz kalacağını, bu nedenle bekletici mesele yapılmasına karar verilmesini, davacı yanın faydalı model belgesine sahip buluşu ile tasarım tesciline konu tasarımın yenilki özelliğinden yoksun olduğunu ve hükümsüzlüğüne karar verilmesinin gerektiğini, davalı tarafın basiretli bir iş adamı gibi davranma yükümlülüğü olduğunu, davalı tarafın bu yükümlülükleri çerçevesinde aynı ticaret dalında faaliyet gösteren tedbirli, öngörülü bir tacirden beklenen özeni göstermesinin gerekli olduğunun kabul edilmesinin gerektiğini, davaya konu faydalı model ile tasarımın yenilik ve ayırt edicilik niteliklerine haiz olmadığını, davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
– BİRLEŞEN 2019/296 ESAS SAYILI DOSYASI –
DAVA: Davacı vekili dava dilekçesi ile, davalı adına … sayılı “Sepet Çanta” başlıklı tasarımın ve yine davalı adına … sayı ile tescilli aynı isimli faydalı model belgesinin yenilik ve ayırt edicilik vasıflarına sahip olmadığını, buna rağmen davalının bu tescillerine dayanarak söz konusu ürünün müvekkili mağazalarından satıldığından bahisle asılsız iddialarla haksız ve hukuka aykırı tespit davası ikame ettiğini iddia ederek, davalı adına … sayılı “Sepet Çanta” başlıklı tasarımın ve yine davalı adına … sayı ile tescilli aynı isimli faydalı model belgesinin hükümsüzlüğünü ve sicilden terkinini talep ve dava etmiştir.
CEVAP: Davalı vekili cevap dilekçesi ile, iddia edilenin dava konusu “Sepet Çanta” buluşunun yenilik ve sanayiye uygulanabilirlik unsurlarına sahip olduğunu ve sağladığı avantaj sayesinde tescil edildiği tarihten bu yana piyasada yoğun ilgi gören bir buluş olduğunu, ayrıca dosyaya sunulan internet sitesi görsellerinin müvekkili adına tescilli tasarımın hükümsüzlüğü iddiasına mesnet teşkil edecek nitelikte deliller olamayacağını ve taleplerin yersiz olduğunu savunarak, davanın reddine karar verilmesini istemiştir.
– BİRLEŞEN 2019/311 ESAS SAYILI DOSYASI –
DAVA: davacı vekili dava dilekçesi ile, müvekkilinin TPMK nezdinde tescilli bulunan “sepet çanta” başlıklı … numaralı faydalı modelin ve ayrıca “sepet çanta” başlıklı … numaralı endüstriyel tasarımın maliki olduğunu, müvekkilinin maliki olduğu bu çantanın taklidi olan ürünün … Sanayi Ticaret Limited Şirketi tarafından üretilip … tarafından satılmaya başlandığını öğrendiğini, davalıların ürettiği “piknik çantası” ürününün müvekkilinin “sepet çanta” başlıklı … numaralı faydalı modeli ve … numaralı endüstriyel tasarımına tecavüz edip etmediği hususunda Bakırköy 1. Fikri ve Sınai Haklar Hukuk Mahkemesi’nin 2019/309 değişik iş dosyası ile delil tespiti yaptırıldığını ve alınan bilirkişi raporu ile davalıların tecavüz eylemlerinin sübuta erdiğini, tüm bu nedenlerle SMK ve TTK hükümleri uyarınca davalıların müvekkiline ait faydalı model ve endüstriyel tasarım tesciline SMK’dan kaynaklanan haklarına tecavüzlerinin ve haksız rekabet eylemlerinin ref’ine, men’ine, durdurulmasına, kaldırılmasına ve yasaklanmasına, taklit ürünlere ve bunları üretmeye yarayan kalıp, makine ve techizata el konularak her türlü masrafı davalı taraftan alınarak imhasına karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
CEVAP: Davalı … A.Ş.vekili cevap dilekçesi ile, müvekkili şirketin Sancaktepe ilçesinde bulunduğunu, dolayısıyla adli yargı yetkisi bakımından İstanbul Anadolu Adliyesi Mahkemelerine bağlı olduğunu, taraflarınca davacı adına TPMK nezdinde tescil edilen ve fakat 6769 sayılı SMK anlamında yenilik ve ayırt edicilik kriterlerine haiz olmayan faydalı model belgesinin ve tasarımın hükümsüzlüğü talepli olarak ikame edilen davanın Bakırköy 1. Fikri ve Sınai Haklar Hukuk Mahkemesi’nin 2019/296 esas sayılı dosyası ile görülmeye başlandığını, faydalı model ve tasarımın belgelerinin hükümsüzlüğü talepli dava kesinleştiği takdirde işbu davanın mesnetsiz kalacağını, bu nedenle bekletici mesele yapılmasına karar verilmesini, davacı yanın faydalı model belgesine sahip buluşu ile tasarım tesciline konu tasarımın yenilki özelliğinden yoksun olduğunu ve hükümsüzlüğüne karar verilmesinin gerektiğini, davalı tarafın basiretli bir iş adamı gibi davranma yükümlülüğü olduğunu, davalı tarafın bu yükümlülükleri çerçevesinde aynı ticaret dalında faaliyet gösteren tedbirli, öngörülü bir tacirden beklenen özeni göstermesinin gerekli olduğunun kabul edilmesinin gerektiğini, davaya konu faydalı model ile tasarımın yenilik ve ayırt edicilik niteliklerine haiz olmadığını, davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir. Davalı … Limited Şirketi vekili 19/11/2019 havale tarihli dilekçesi ile, müvekkillerinin … firmasına satış yapmış olduğu ürün ile alakalı dosya hakkında 6100 Sayılı Kanunun 57.mdsi kapsamınca dava arkadaşlığı bakımından … Tic. Ltd.Şti’nin taraf olarak kabulünü, müvekkiline ait … kod numaralı başvuru için taraflarınca şekli uygun olduğuna dair yazı gelmiş olup, araştırma ücretinin de ödendiğini, dolayısı ile sonrasına ilişkin noksan ve/veya yazı gelmediğini, müvekkilinin başvurusunun devam ettiğini, karşı tarafa ait endüstriyel tasarımın 554 sayılı KHK’nın 6.maddesi anlamında yenilik ve ayırt edicilik özelliğine sahip olmadığını, aynı unsurları ve görselliği taşıyan pek çok tasarımın yurt içinde ve yurtdışında önceden beri değişik firmalarca kullanıldığını, söz konusu tasarımdan daha eski tarihli tasarım tescillerinin bulunduğunu, söz konusu tasarımın üretim tekniğinin sonucu olduğunu, göz önüne alınarak karşı tarafa ait “sepet çanta” başlıklı … endüstriyel tasarım tescilinin hükümsüzlüğüne ve sicilinden terkinine karar verilmesini talep etmiştir.
İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI: İlk derece mahkemesince; “…Buna göre asıl dosya yönünden; dava konusu … tescil numaralı faydalı modelin tescil başvuru tarihinden önce bağımsız isteminin tüm unsurlarını içerir şekilde kamuya sunulduğu ve bu haliyle faydalı modelin 551 Sayılı KHK’nın 156 maddesi anlamında yeni olmadığı ve 165 maddesi anlamında hükümsüzlük koşullarının oluştuğu anlaşılmakla davanın kabulü ile faydalı modelin hükümsüzlüğüne karar vermek gerekmiştir. Birleşen mahkememizin 2019/296 Esas sayılı dosyası yönünden ise ; yukarıda değinildiği üzere faydalı model belgesi yönünden hükümsüzlük koşulları oluşmuştur. Keza bu dosyada dava konusu olan … tescil nolu tasarım yönünden ise, başvuru tarihi olan 03.05.2011 tarihi itibarı ile koruma şartı olan yenilik ve ayırt edici nitelik özelliklerine sahip olmadığı anlaşılmakla davanın kabulü ile dava konusu faydalı model ve tasarımın hükümsüzlüğüne karar vermek gerekmiştir. Birleşen mahkememizin 2019/311 Esas sayılı dosyası yönünden ise; yukarıda değinildiği üzere davacının dayandığı faydalı model ve tasarım tescilinin hükümsüzlüğüne karar verilmiş olmakla, hükümsüzlük baştan beri sonuç doğuracağından ve bu haliyle haksız rekabetten de bahsedilemeyeceğinden davacının davasının reddine…” şeklinde karar verilmiştir. Kararı davalı-birleşen davacı … vekili istinaf etmiştir.
İSTİNAF İSTEMİ: Davalı-birleşen davacı … vekili istinaf dilekçesinde; asıl ve birleşen davalar yönünden istinafa başvurduklarını, delil ve begelere itirazlarının mahkeme tarafından değerlendirilmediğini, delillerin takdir ve münakaşasının bilirkişiye bırakıldığını ve bu şekilde hüküm kurulmasının hatalı olduğunu, bilirkişi raporunda da delillere karşın beyan ve itirazlarının değerlendirilmediğini, birleşen müdahalenin men’i davası ile ilgili hiçbir inceleme ve değerlendirme yapılmadığını, dosyaya davacı tarafça sunulan tek taraflı uzman mütalaasına itirazların tartışılmadığını, hükme esas alınan raporda birleşen müdehalenin men’i davasının incelenmediğini, raporun bu haliyle hükme esas alınamayacağını, yeniden bilirkişi incelemesi istediklerini ancak mahkemenin bu hususları dikkate almadığını, müvekkilinin tasarımı yönünden 11/01/2008 tarihinde yayınlandığı iddia edilen fotoğrafa dayalı olarak hükümsüzlük kararının hukuka aykırı olduğunu, itiraz dilekçesinde belirttikleri üzere https://archive.org/about/tems.php linki üzerinden elde edilen delillerin kullanım koşulları, gizlilik politikası ve telif haklarının incelendiğinde bu sitenin açık kaynak kodlu bir internet sitesi olduğu açıkça görülmekte olup bu site üzerinden elde edilen delillerin mahkemelerce delil olarak esas alınmasının mümkün olmadığını, bilirkişi heyetinin müstakil bir inceleme yapmadan doğrudan 11/01/2008 tarihinde bu sitede yayınlandığı iddia edilen fotoğrafa istinaden müvekkiline ait faydalı modelin yenilik unsurunun olmadığından bahisle görüş belirtmesinin hatalı olduğunu, dolayısıyla faydalı modelin hükümsüzlüğüne dair kararın hukuka aykırı olduğunu, yine dava konusu faydalı model istemlerinin dosyaya sunulan resimler üzerinden inceleme ve değerlendirmeye tabi tutulmasının da hukuka aykırı olduğunu, oysa resim görsellerinin teknik detayları incelemeye imkan vermediğini, raporda yer alan sepet çanta demonte olmadığı için pim ve eksen deliklerinin ayrı ayrı görülmediği uzman raporlarında dahi ibraz edilmesine karşılık bilirkişi heyetinin sunulan uzman görüşündeki gibi çelişkili ve hukuka aykırı bir inceleme yaptığını, bu durum raporun teknik inceleme sonucu hazırlanmadığını gösterdiğini FM hükümsüzlüğüne dayanak yapılan yabancı patent ile ilgili dosyaya sunulan yasal delil bulunmadığı halde patentin geçerliliği ve gerçekliği dahi araştırılmadan bilirkişi mütalaasının verilmesinin hatalı olduğunu, sunulan yabancı ildeki belgelerin tercümesinin sunulması gerektiğini, ayrıca bu belgelerin tasdikli olması gerektiğini, dolayısıyla davacı tarafın sunduğu … No’lu patent belgesinin HMK’ya uygun bir delil olmadığını, müvekkilinin FM’sinin tescilinin yenilik arz ettiğini, hükümsüzlüğe dayanak gösterilen patent ile istemlerde her ne kadar aynı parçalar kullanılsa da çizimler ve tarifnamenin içeriğinden farklı görevleri ifa ettiklerinin anlaşıldığını, Alman patentinde herhangi birisinin herhangi bir şekilde sap mekanizmasının bulunmadığını, destek parçasının bütün şekilde olduğunu, salt benzerliklerden yola çıkılmasının hatalı olduğunu, …’in daha önce satın aldığı dava konusu tescilli tasarım ve FM’nin diğer davalılar ile birlikte satıp ürettiği ve karşı tarafın kötü niyetli olduğu hususunun gözetilmediğini, müvekkilinin … aktüel yayınını incelediğinde piknik çantası ürününü görmesi üzerine 22/05/2019 tarihli iddianamenin gönderildiğini, bu ürünlerden 2 adet satın alındığını ayrıca ürünlerin … mağazasında teşhir edildiğinin fotoğraflandığını, ürün üzerindeki etiket incelendiğinde ürünü diğer davalı … tarafından üretildiğinin görüldüğünü, tespit dosyasında alınan bilirkişi raporunun davalıların eylemlerinin sübuta erdiğini, yine taklit ürün ambalajında FM ve tasarımın tescilli olduğunun belirtildiğini, ve yine ambalaj üzerinde yazan … FM araştırıldığında başvurunun sahibinin davalı … grup olmadığını, henüz …’nin başvuru aşamasında bulunduğunu, kaldı ki davalı … grubun herhangi bir tasarım tescilinde bulunmadığını, böylelikle gerçeğe aykırı beyanlar haksız rekabet işlendiğinin ortaya konulduğunu, hükümsüzlük davalarının ise müvekkillerinin yasal haklarını kullanmasını boşa çıkarmak amacıyla açıldığını bildirmiştir.
DELİLLER: Mahkece 2019/80 esas sayılı dosyası dosya içerisine alınmış, dosyanın tetkikinde; davacının …, davalının … olduğu, davaya konu uyuşmazlığın davalıya ait Sepet Çanta başlıklı … kod numaralı faydalı model belgesinin hükümsüzlüğü talebine yönelik olduğu, davanın 27/02/2019 tarihinde açıldığı görülmüştür. Yargılama sırasında alınan 19/10/2020 tarihli raporda sonuç olarak, hükümsüzlüğü talep edilen … numaralı tasarım tescilinin, başvuru tarihi olan 03.05.2011 tarihi itibarı ile koruma şartı olan yenilik ve ayırt edici nitelik özelliklerine sahip olmadığı, yine … tescil numaralı faydalı modelin bilirkişi raporunda bulunan 11.01.2008 tarihli fotoğrafta yer alan ürün karşısında yenilik kriterine sahip olmadığı yolunda görüş bildirildiği görülmüştür. Bakırköy 1. FSHHM’nin 2019/309D.İş sayılı dosyasında … tarafından … ve … A.Ş. aleyhine tespit talep edildiği, alınan 20/08/2019 tarihli bilirkişi heyet raporunda tespit isteyene ait … numaralı tasarım ile aleyhine tespit istenene ait ürün arasında bilgilenmiş kullanıcı üzerinde oluşturduğu genel izlenimde farklılıkların bulunmadığı, bu sebeple benzer olarak algılandıklarını, incelemesi yapılan sepet çantanın … No’lu FM’nin koruma kapsamını belirleyen bağımsız ana istemindeki (istem 1) unsurları içerdiği, bundan dolayı söz konusu ürünün davacının FM’den doğan haklarını tecavüz ettiğinin değerlendirildiği, tespit talep edenin incelemesini istediği bağlantıların tamamında dosyaya konu piknik çantası ürününün 31 Mayıs tarihli … Aktüel kataloğunda yer aldığı ve teşhir ve satışa sunulduğunun görüldüğü belirtilmiştir. …’ye ait … tescil numaralı tasarımın sepet çanta tasarımı olduğu, yine … tescil numaralı FM’nin sepet çanta buluş başlığını içerdiği görülmüştür.
GEREKÇE: Asıl dava davalıya ait faydalı model belgesinin hükümsüzlüğü, birleşen 2019/296E. Sayılı dosya davalıya ait tasarım tescil belgesinin ve faydalı model belgesinin hükümsüzlüğü birleşen 2019/311E. Sayılı dosya ise faydalı model ve tasarım tescil belgesinden kaynaklanan haklara tecavüzün ve haksız rekabet eylemlerinin ref’i, men’i, durdurulması taleplerine ilişkindir.Yargılama sonunda hükümsüzlük davalarının kabulüne, tecavüz ve haksız rekabet davalarının ise reddine karar verilmiş, kararı davalı-birleşen dosya davacısı … vekili istinaf etmiştir. Yargılama sırasında alınan bilirkişi raporu içeriğinden de anlaşıldığı üzere davalı birleşen davacı …’ye ait faydalı modelin yenilik kriterine haiz olmadığı, yine tasarım tescil belgesinin de yenilik ve ayırt edicilik özelliklerine sahip olmadığı anlaşılmıştır.Alınan bilirkişi raporu ayrıntılı incelemeyi içerdiği gibi istinaf denetimine de elverişli nitelikte bulunduğundan hükme esas alınmasında bir isabetsizlik bulunmamıştır.Hükümsüzlük baştan itibaren sonuç doğuracağından davalı-birleşen davacı …’nin tecavüz ve haksız rekabet ile ilgili davasının da reddi yerindedir. Açıklanan bu hususlar gözetildiğinde usul ve yasaya uygun olan ilk derece mahkemesi kararına yönelen davalı-birleşen davacı … vekilinin istinaf taleplerinin reddi gerekmiş ve aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur.
HÜKÜM: Yukarıda açıklanan nedenlerle; 1-Davalı-birleşen davacı … vekilinin istinaf talebinin HMK’nun 353/1-b-1 maddesi uyarınca ESASTAN REDDİNE, 2-Alınması gereken (80,70 TLx3=)242,10 TL harçtan, peşin alınan (59,30×3=)177,90-TL harcın mahsubu ile bakiye (21,40×3=)64,20 TL harcın Davalı-birleşen davacı …’den alınarak hazineye irat kaydına, 3-Davalı-birleşen davacı … tarafından yapılan istinaf yargılama giderlerinin kendi üzerinde bırakılmasına, 4-İstinaf aşamasında asıl dava davacısı …in yatırdığı gider avansından kullanıldığı anlaşılan 55 TL posta ve tebligat masrafının davalı birleşen davacı …’den alınarak asıl dava davacısı …’e verilmesine, 5-İstinaf incelemesi duruşmalı yapılmadığından vekalet ücreti takdirine yer olmadığına, Dair, dosya üzerinde yapılan inceleme sonucunda, HMK’nun 361.maddesi uyarınca tebliğden itibaren iki haftalık süre içerisinde Yargıtay ilgili hukuk dairesinde temyiz yolu açık olmak üzere oy birliği ile karar verildi.23/12/2022