Emsal Mahkeme Kararı İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 16. Hukuk Dairesi 2021/400 E. 2023/97 K. 20.01.2023 T.

Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C.
İSTANBUL
BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ
16. HUKUK DAİRESİ
T Ü R K M İ L L E T İ A D I N A
İ S T İ N A F K A R A R I
DOSYA NO: 2021/400 Esas
KARAR NO: 2023/97
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ: BAKIRKÖY 1. FİKRİ VE SINAÎ HAKLAR HUKUK MAHKEMESİ
TARİHİ: 25/12/2020
NUMARASI: 2019/9 2020/348
DAVANIN KONUSU: Endüstriyel Tasarım (Tecavüzün Tespiti İstemli)
KARAR TARİHİ: 20/01/2023
İstinaf incelemesi için dairemize gönderilen dosyanın ilk incelemesi tamamlanmış olmakla, HMK 353. Maddesi gereğince dosya içeriğine göre duruşma yapılmasına gerek görülmeden dosya üzerinde yapılan inceleme sonucu;
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ: Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; Müvekkili şirketin kendisine ait özgün tasarımları olan dekoratif metal dekorasyon ürünlerinin tasarımcısı, üreticisi ve sanatcısı olduğunu, müvekkilinin kendi tasarımı olan ve WİPO tescilli tasarımlarını yine kendisine ait tescilli … markasıyla kendisine ait www…com ve www…co internet siteleri, şirkete ait yurtiçi ve yurtdışı satış noktaları ve yurtdışı bayileri aracılığıyla tüm dünyada satışa sunduğunu, müvekkili şirketin dava dilekçesindeki görsellerde yer alan ürünlerin 21/06/2018 tescil tarihli … referans numaralı … tasarım tescillerinin sahibi olduğunu, dava dilekçesinde görselleri bulunan müvekkili adına tescili olan ve davalı tarafından taklit edilerek üretimi ve satışı yapılan ürünler olduğunu, müvekkili kendisine ait tasarımları Türkiye’ de tescillemek amacıyla … başvuru numarası ile 09/02/2017 tarihinde Türk Patent Enstitüsüne müracaat ettiğini, ve ”…” isimli tasarımı 09/02/2017 tarihinden itibaren 5 yıl süreyle koruma altına aldığını, taraflarınca yapılan araştırmalar neticesinde müvekkille ait tasarımların, davalı şirkete ait www…com internet sitesi üzerinden müvekkilinin satış bedellerinin de üstünde bedellerle sattığı tespit edildiğini, dava dilekçesinde gösterilen resimlerde satılan taklit ürünler fiyatları ve ürün özelliklerinin görüldüğünü belirterek öncelikle dava konusu dekorasyon ürünlerinin üretim ve satışı devam ettiğinden telafisi imkansız zararların önüne geçilmesi maksadıyla söz konusu ürünlerin üretim ve satışının durdurularak ihtiyati tedbir kararı verilmesini, taklit ürünlerin üretim ve satışının durdurularak söz konusu tecavüzün men’i ve ref’ine karar verilmesini, söz konusu dekorasyon ürünlerinin bulunduğu davalıya ait stokta bulunan taklit ürünlerin imha edilmesine karar verilmesini, dava tarihinden itibaren uygulanacak ticari faiziyle birlikte; davalıya ait ticari defterlerin incelenip, davalı tarafından tasarımı müvekkile ait ürünlerden kaç adet satıldıysa bilirkişi raporu düzenlerek hesaplanması suretiyle fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydıyla şimdilik 10.000 TL’ nin davalıdan alınarak davacıya ödenmesine karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
CEVAP: Davalı süresinde cevap dilekçesi sunmamış, 07/10/2020 tarihinde verdiği dilekçe; ile internet ortamında hoşuna giden duvar dekor görsellerini png yapıp kendi sitesine görsel olarak kopyaladığını, bu eylemi yaparken özellikle görselleri bir çok kişinin paylaştığı ve anonim olduğunu düşündüğü yerlerden aldığını, amacının bu işin halk nezdinde olumlu ve olumsuz neticesini almak olduğu için mali yönden girişimde bulunmadığını, ilerleyen günlerde bir takım kişilerin onu arayıp bazı görsellerin kendi tasarımları olduğunu beyan ettiklerini, bunlardan bir tanesinin de kendisini dava eden firma olduğunu, kendisinin de hangi görselin tescilli olduğunu belgelerlerse o görseli hemen siteden sileceğini beyan ettiğini, ama kendisine geri dönüş olmadığını, yayınladığı görsellerin satışını %98 saat modellerinden olduğunun onlarında 1 yıl zarfında toplamda 30 ve 40 adet net bilgiyi … @gmail.com mail adresine gelen satışlardan araştırılabileceğini, konuya dava olan … tescil nolu tasarımdan 1 adet sattığını onu da dava açan Av. …’ın aldığını, işin yürümeyeceğini anladığından zaten sistemi kapattığını beyan etmiştir.
İLK DERECE MAHKEMESİNİN KARARI:”….Dosyanın tevdi edildiği bilirkişi raporunda, davacıya ait olduğu belirtilen www….com internet web sitesinde yer alan “…”, “…”, “…” isimli ürünler ve … numaralı tasarım tescili ile davalıya ait olduğu iddia edilen ve görselleri dava dilekçesinde verilen ama taraflarına ulaşılmamış “…”, “…”, “…” ve “…” isimli ürünlere ait görseller arasında bilgilenmiş kullanıcı üzerinde yarattığı genel izlenimde belirgin farklılıklar bulunmadığı, bu sebep ile ayniyet derecesinde benzer olarak algılandıkları görüşüne mahkememizce de iştirak edilmiştir. Tüm dosya kapsamı, mevcut delil durumu, alınan bilirkişi raporu ve yukarıda değinilen yasal düzenlemeler topluca değerlendirildiğinde; davacıya ai …numaralı tasarım ile davalı kullanımı arasında bilgilenmiş kullanıcı üzerinde yarattığı genel izleminde belirgin farklılıklar bulunmadığı ve bu sebeple benzer olarak algılandıkları, böylelikle davalı eylemlerinin davacının tasarımdan doğan haklarına tecavüzde bulunduğu anlaşılmakla, davalının davacı adına … sayı ile tescilli ve tescilsiz tasarımlarından doğan haklarına tecavüzün ref’i ve men’ine karar vermek gerekmiştir. Tecavüz sonucu davacının uğradığı zararın seçimlik hakkına göre hesaplanabilmesi için hesap uzmanı bilirkişiden alınan raporda, davalının defter ve satış bilgileri dosya içerisinde bulunmamakta olduğunu, davalı ile yaptığı telefon görüşmesinde ticari faaliyetinin olmadığını dolayısıyla da incelemeye sunacak defter belgesinin bulunmadığını sözlü olarak beyan ettiğini, davalının satış bilgilerine ulaşılamadığından, tarafınca davacının yoksun kaldığı kazancın tespiti mümkün olmadığını belirtilmiş olup, tecavüz fiilinin ağırlığının derecesi, davacının uğradığı zarar ve somut olayın özellikleri hep birlikte nazara alınarak BK 50-51. Maddelerine göre mahkememizce 10.000,00 TL tazminatın hakkaniyete uygun olduğu hukuki ve vicdani kanaatiyle davacının davasının kabulüne karar vermek gerekmiş Şeklindeki gerekçe ile 1-Davacının davasının KABULÜ İLE; 2-Davalının davacıya ait … tescil numaralı ve dosyada mevcut 28.11.2019 havale tarihli bilirkişi heyet raporunda görsellerine yer verilen tescilsiz tasarımlara tecavüz ve haksız rekabetinin tespiti ile bu ürünleri üretim ve satışının durdurulmasına, davalı yedinde bulunan söz konusu tecavüz oluşturan ürünlerin karar kesinleştiğinde imhasına, BK. 50. 51. Maddeleri nazara alınarak 10.000,00 TL maddi tazminatın, dava tarihinden itibaren işleyecek ticari faizi ile birlikte davalıdan alınarak davacıya verilmesine, karar verilmiştir.
İSTİNAF İSTEMİ: Davalı vekili istinaf dilekçesinde özetle; Davacının iddia ettiği eylemlerin hiçbirinin müvekkili tarafından yapılmadığını, tasarım hakkına tecavüz sayılan fiillerin müvekkili tarafından işlendiğinin ispatlanamadığını, Müvekkilinin davacıya ait ürünü üretmediğini, satmadığını, ithal ya da ticari amaçlı kullanımının olmadığını, dosyada bu yönde delil olmadığını, Bilirkişi incelemesinde ilgili internet sitesinde dava konusu ürün ile ilgili ürün linklerinin kullanıldığı konusunda sağlıklı bir sonuca varılamadığının belirtildiğini, 6769 sayılı Kanun’da tecavüz sayılan fillerin tahdidi olarak sayıldığını, bu eylemlerinin müvekkili tarafından gerçekleştirildiğinin somut olarak ispatlanamadığını, davacı tarafça sunulan ve delil olarak kabulü mümkün olmayan internet çıktıları baz alınarak yapılan benzerlik tespitinin hukuken geçerli kabul edilemeyeceğini, mali müşavir raporuna göre müvekkilinin dava konusu ürünleri sattığının ispatlanamadığını, müvekkilinin ticari gelir elde edemediğinden işletmesini kapattığını Davaya cevap verilmemesinin tüm iddiaların reddi anlamında olduğunu,Hukuka aykırı olarak yaratılan delillerin kabul edilemeyeceğini, hukuka aykırı delil oluşturmak için davadan önce müvekkilinden ürün satın alma teşebbüsü ve hukuki değeri olmayan internet çıktılarının dosyaya sunulması ve bilirkişi tarafından değerlendirilmesinin kabul edilemeyeceğini, 10.000TL maddi tazminata hükmedilmesinin yasaya ve hakkaniyete aykırı olduğunu, tasarıma tecavüz olmadığını, iddianın ispatlanamadığını, Kabul etmemekle birlikte bir an için ihlal olduğu düşünülse dahi miktarın hakkaniyete uygun olmadığını, davacının satışının iyi olup zararının olmadığını, tecavüzün ağrılığı gerekçesinin yerinde olmadığını, müvekkilinin ekonomik durumunun iyi olmadığını, miktarın fahiş olduğunu belirterek kararın kaldırılmasını talep etmiştir.
İNCELEME TPMK belgelerine göre; davacının … numaralı desen (metal poster ve duvar süsleri için) tasarımı 09.02.2017 tarihli başvuruya istinaden aynı tarihte tescil edilmiş, tescil başvurusunda yer alan davaya da konu olan … tasarımı yönünden araştırma raporuna göre 10.07.2015 Tarihinde davacı sitesinde yayınlandığından tescil talebinin reddedildiği görülmüştür. Davacı delil olarak 21.06.2018 Tarihli … TESCİL belgesine dayanmış ise de dosyada yabancı metin sureti mevcut olup tercümesine rastlanmamıştır. Davacı portal arşiv kaydına göre kendi tasarımlarının sayfaya eklendiği tarihlere ilişkin internet çıktılarını, davalının kullanımına ilişkin olduğunu iddia ettiği www…com internet sitesinin 26.10.2018 tarihli sayfalarının çıktılarını (ürün bedelleri 180, 125, 132, 105 TL şeklinde yazılı) ve yine ilgili sayfadaki mesafeli satış sözleşmesi örneğini sunmuştur. Bilirkişiler tasarım uzmanı …, sektör bilirkişisi … , bilişim uzmanı … raporlarında özetle; “Bahsi geçen davalıya ait olduğu belirtilen “www…com” alan adının kulanımda ve aktif olduğu, fakat internet web sitesinin güncel olarak kullanımda ve aktif olmadığı, alan adının whois (sahip) bilgileri kontrol edildiğinde bu alan adının 28.10.2016 tarihinin kayıt olunduğu ve site sahibinin …(sahip) bilgilerinden incelendiğinde “…” davalıya ait olduğunu, dava konusu olan ilgili internet web sitesinin www…com alan adı URL adresinde güncel olarak açık ve faaliyette olmaması sonucunda ilgili alan adının ne zamandan itibaren aktif olarak kullanılmaya başlanılıp başlanılmadığını tespit edebilmek adına dünyanın en önde gelen web arşiv sistemi üzerinden 1 Nisan 2017 ile 20 Nisan 2019 arasında 41 kez arşivlendiği/yedeklendiği, bu arşivlerden sadece 15 Ağustos 2017 tarihli olan arşivin/yedeğinin ana sayfasının sağlıklı bir şekilde alınmış olduğu, fakat arşivlenen tarihte bulunan sitedeki mevcut alt linklerin yedeklenemediği bu sebeple alt sayfaların/linklerin açılmadığı tespit edilmiş olup bu nedenle ilgili internet sitesinde dava konusu ilgili ürün linklerinin kullanıldığı konusunda sağlıklı bir sonuca varılamadığı, davacıya ait olduğu belirtilen www…com internet web sitesinde yer alan “…”, “…”, “…” isimli ürünler ve … numaralı tasarım tescili ile davalıya ait olduğu iddia edilen ve görselleri dava dilekçesinde verilen ama taraflarına ulaşılmamış “…”, “…”, “…” ve “…” isimli ürünlere ait görseller arasında bilgilenmiş kullanıcı üzerinde yarattığı genel izlenimde belirgin farklılıklar bulunmadığı, bu sebep ile ayniyet derecesinde benzer olarak algılandıkları” hususlarını bildirmişlerdir. Mali müşavir Bilirkişi raporunda özetle; “Davacı tarafın 2017 ve 2018 yıllarına ilişkin kayıtlar üzerinde yapılan incelemeler neticesinde davacının, davalının satışını yaptığı ve teknik bilirkişi raporunda aidiyet derecesinde benzerlik bulunduğu belirtilen ürünlerden davacının satışları neticesinde 2017 yılı faaliyet kârının 391.735,19 TL ortalama karlılık oranın ise %%7,5462 ve 2018 yılı faaliyet kârının 1.068.845,54 TL ortalama karlılık oranını ise %13, 2981 olduğunun tespit edildiğini, davalının defter ve satış bilgileri dosya içerisinde bulunmamakta olduğunu, davalı ile yaptığı telefon görüşmesinde ticari faaliyetinin olmadığını dolayısıyla da incelemeye sunacak defter belgesinin bulunmadığını sözlü olarak beyan ettiğini, davalının satış bilgilerine ulaşılamadığından, tarafınca davacının yoksun kaldığı kazancın tespiti mümkün olmadığını, bu nedenle TBK/50-51 maddeleri gereği maddi tazminat tutarının takdirinin mahkemeye ait olduğunu” bildirmiştir.
GEREKÇE Dava; davacının tescilli ve tescilsiz tasarımlarına davalının tecavüzü olup olmadığı, tescilsiz tasarımların davacı tarafça davalıdan önce piyasaya arz edilip edilmediği, bu tasarımların koruma kapsamında olup olmadığı ve maddi tazminat taleplerine yöneliktir Davacı maddi tazminat isteminin SMK 151/2-a ve 151/4 maddelerine dayalı olduğunu açıklamıştır. İlk derece mahkemesince davanın kabulüne karar verilmiştir. Bu karara karşı davalı vekili, yasal süresi içinde istinaf kanun yoluna başvurmuştur.İstinaf incelemesi, HMK’nın 355. maddesi gereğince, ileri sürülen istinaf başvuru nedenleri ve kamu düzeni yönüyle sınırlı olarak yapılmıştır. Davacı iddiasında … başvuru numaralı tekli desen tasarımına ve tescilsiz olan …, …, … başlıklı tasarımlarına dayanmıştır. Davalı, davaya süresinde cevap vermemiş olmakla davayı inkar etmiş, süreden sonra sunduğu beyan dilekçesinde ise internet ortamında hoşuna giden duvar dekor görsellerini pnp yapıp kendi sistemine kopyaladığını, bu görselleri pek çok kişinin paylaştığını, anonim olduğunu düşündüğü yerlerden aldığını belirtmiştir. Somut uyuşmazlıkta; mahkemece öncelikle tescilsiz tasarımlar yönünden davacının önceye dayalı hak sahibi olduğunun tespiti gereklidir. Davacı vekili, dava dilekçesi ekinde tescilsiz tasarımların müvekkilinin internet sitesine eklenme tarihine ilişkin arşiv kayıt görüntüsünün çıktısını sunmuş ise de; Mahkemece alınan bilirkişi raporunda davacının delil olarak dayandığı davacının kendi internet sitesi ve arşivi incelenmediği gibi, tescilsiz tasarımların ilk eklenme tarihi yönünden de bir inceleme yapılmadığı anlaşılmaktadır. Davacı tarafça TPMK’ya yapılan tasarım başvurusunda iş bu dosyada dayanılan … isimli tasarımın davacının internet sitesinde 10.07.2015’te yayınlanmış olması nedeni ile bu tasarım yönünden başvurunun reddedildiğine ilişkin tespit yer aldığı, davacının ise dava dilekçesinde … tasarımının portal kayıtlarına göre 13.11.2016’da, … tasarımın 07.12.2016’da, … tasarımının 25.10.2016’da yayınlandığını iddia ettiği görülmektedir. Bu durumda mahkemece öncelikle davacının tescilsiz tasarımlar yönünden hak sahibi olup olmadığının re’sen dikkate alınarak tecavüz oluştuğu iddia edilen tarih itibarı ile tescilsiz tasarıma dayalı olarak tecavüz yahut haksız rekabet oluşup oluşmadığının tüm tasarımlar yönünden ayrı ayrı değerlendirilmesi gerekirken eksik incelemeye dayalı bilirkişi raporuna göre karar verilmesi yerinde görülmemiş, kararın bu yönden kaldırılması gerekmiştir. Açıklanan nedenle ilk derece mahkemesinin kararının kaldırılmasına, sair hususların bu aşamada incelenmesine yer olmadığına karar vermek gerekmiştir.
HÜKÜM: Yukarıda açıklanan nedenlerle;1-Davalı vekilinin istinaf talebinin KABULÜNE, 2-Bakırköy 1. Fikri Ve Sınaî Haklar Hukuk Mahkemesi’nin 25/12/2020 tarih, 2019/9 E – 2020/348 K sayılı kararının KALDIRILMASINA, 3-Yukarıda gerekçede belirtildiği şekilde yargılamaya kaldığı yerden devam edilmek üzere dosyanın ilk derece mahkemesine İADESİNE, 4-İstinaf peşin harcının talebi halinde davalıya iadesine, 5-İstinaf aşamasında davalı tarafından yapılan yargılama gideri olan 162,10-TL istinaf yoluna başvurma harcı ile 48,50-TL posta masrafı olmak üzere toplam 210,60-TL’nin davacıdan alınarak davalıya verilmesine, -Davacının gider avansından kullanıldığı anlaşılan 5,50-TL istinaf masrafının davacı üzerinde bırakılmasına, 6-İstinaf incelemesi duruşmalı yapılmadığından vekalet ücreti takdirine yer olmadığına, Dair, dosya üzerinden yapılan inceleme sonunda, HMK’nun 353/1-a-6 maddesi uyarınca oy birliğiyle kesin olarak karar verildi.20/01/2023