Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C.
İSTANBUL
BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ
16. HUKUK DAİRESİ
T Ü R K M İ L L E T İ A D I N A
İ S T İ N A F K A R A R I
DOSYA NO: 2021/34 Esas
KARAR NO: 2022/1995 Karar
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ: BAKIRKÖY 1. FİKRİ VE SINAÎ HAKLAR HUKUK MAHKEMESİ
TARİHİ: 09/09/2020
NUMARASI: 2018/107 E. – 2020/175 K.
DAVANIN KONUSU: Endüstriyel Tasarım (Endüstriyel Tasarımın Hükümsüzlüğünden Kaynaklanan)
BİRLEŞEN (MAHKEMENİN 2018/362 E.SAYILI DOSYASI)
DAVANIN KONUSU: Tasarıma Tecavüz ve Haksız Rekabetin Tespiti, Durdurulması, Tazminat
KARAR TARİHİ: 25/11/2022
İstinaf incelemesi için dairemize gönderilen dosyanın ilk incelemesi tamamlanmış olmakla, HMK 353. ve 356. maddeleri gereğince dosya içeriğine göre duruşma yapılmasına gerek görülmeden dosya üzerinde yapılan inceleme sonucu;
G E R E Ğ İ D Ü Ş Ü N Ü L D Ü:
ASIL DAVA:Davacı vekili dava dilekçesinde; davacı müvekkilinin 1987 yılında … adı altında aile şirketi olarak kurulduğunu, kendi üretimini ve satışını yaptığını, davalı tarafın davacı müvekkiline karşı, kendilerine ait dava konusu … sıra sayılı tasarıma tecavüz iddialarıyla Bursa 3. Sulh Hukuk Mahkemesinin 2017/20 D.Iş. Sayılı dosyası ile delil tespiti davası ikame ettiğini, davalı tarafın kötü niyetli ve hukuka aykırı şekilde tescil ettirdiği … sayılı tasarımı ile davacı şirketi bu tür hukuki işlemlerle rahatsız etmesi ve ticari itibarını zedelediğini, müvekkilinin davalı yana ait 27.09.2017 tescil tarihli ve … sıra sayılı tasarıma konu ürünlerin genel görünümleri itibariyle birebir aynılarının, tasarımın başvuru tarihinden çok önce kamuya sunulduğunu, davalı tarafa ait tasarımın yenilik ve ayırt edicilik kriterine haiz olmadığını beyanla, davalı adına 27.09.2017 tarih ve … tescil numarası ile tescil edilen “desen” isimli tasarımlarının sicilden terkin edilerek hükümsüzlüklerine karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
CEVAP: Davalı vekili cevap dilekçesinde; davaya konu, müvekkili şirketin Locarno sınıfı 32-00 numaralı 14.1 tekstil desen tasarımı (… isimli) TPE tarafından 27/09/2017 tarih ve … numarası ile tescil edildiğini, tasarımın özgün ve yeni olduğunun sabit hale geldiğini, Bursa 3. Sulh Hukuk Mahkemesinin 2018/20 d.iş sayılı dosyasında yapılan keşif sırasında davacının belirtilen adresteki işyerinin deposunda müvekkili şirketin tescilli tasarımı 21 top kumaş bulunduğunu, dava konusu tasarımın gerek estetik görüntüsü, gerek kullanılan madde ve üretim teknikleri ile birlikte değerlendirildiğinde kamuya arz edilen diğer tasarımlardan tamamen farklı olduğunu, zira kullanılan renk, doku, desen tasarımı, örgü ve hammaddesi birlikle değerlendirildiğinde müvekkili firmanın üretmekte olduğu kumaşların yeni ve tüketici nazarında ayırt edici özelliklere sahip olduğunu, kabul gören tasarımın farklı firmalarca taklitlerinin satışının gerçekleştirilmesinin davada hükümsüzlük gerekçesi olarak gösterildiğini, ancak davacının iddiasının aksine; tekstil piyasasında pek çok firma tarafından tescilli ürünlerini kullanılıyor olmasının davacı tarafın iddia ettiği gibi tasarımın yenilik arz etmediğini değil diğer firmalarca da tasarım hakkına tecavüz edildiğini gösterdiğini beyanla davanın reddini talep etmiştir.Birleşen Bakırköy 1. Fikri ve Sınai Haklar Hukuk Mahkemesi’nin 2018/362 E-2019/44 K sayılı Dosyası
DAVA:Davacı vekili dava dilekçesinde; müvekkilinin 32-00 locarno sınıfı ve 14.1 tekstil desen tasarımı olan “…” isimli tasarımın 2017/06198 sayı ile TPMK nezdinde tescilli sahibi olduğunu, ancak davalı tarafından müvekkiline ait tasarım desenlerinin müvekkilinden izin alınmadan kullanılarak üretildiğini ve piyasaya sürüldüğünü ve bu durumun müvekkilinin tasarım hakkına tecavüz ve haksız rekabet teşkil ettiğini ve Mahkemenin 2018/107 Esas sayılı dosyası ile işbu davaya konu müvekkili adına tescilli tasarımın hükümsüzlüğü talepli olarak dava açıldığını iddia ederek, öncelikli olarak işbu davanın Mahkemenin 2018/107 Esas sayılı dosyası ile birleştirilmesini, tasarıma tecavüzün tespitine, durdurulması ve önlenmesini, 10.000,00 TL maddi, 100.000,00 TL manevi ve 10.000,00 TL itibar tazminatının, dava tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalıdan tahsilini ve verilecek hüküm özetinin ilanını talep ve dava etmiştir.
CEVAP:Davalı vekili cevap dilekçesinde; Davalı vekili cevap dilekçesinde; müvekkilinin 12/02/2018 tarihinden itibaren 2018/0914 sayılı ve “Desen” başlıklı tasarımın tescilli sahibi olduğunu, müvekkilinin tescilli tasarımının davacının tasarımına tecavüz etmediği gibi, davacı tarafa ait tasarımın yenilik ve ayırt edicilik kriterlerine de haiz olmadığını ve davacı yan taleplerinin yersiz olduğunu savunarak, davanın reddine karar verilmesini istemiştir.
MAHKEME KARARI: Bakırköy 1. Fikri ve Sınaî Haklar Hukuk Mahkemesi’nin 09/09/2020 tarihli 2018/107 E. – 2020/175 K. sayılı kararıyla; “.. davalı/birleşen dosya davacısına ait … numaralı tasarım ile davalı ürünleri arasında bilgilenmiş kullanıcı üzerinde yarattığı genel izleminde ayırt edilemeyecek derecede benzer olarak algılandıkları ve bu sebeple benzer olarak algılandıkları, böylelikle davacı/birleşen dosya davalısının eylemlerinin davalı/birleşen dosya davacısının tasarımdan doğan haklarına tecavüzde bulunduğu anlaşılmakla, davalı/birleşen dosya davacısının davalı/birleşen dosya davacısı adına … sayı ile tescilli tasarımdan doğan haklarına tecavüzün tespitine, durdurulmasına ve önlenmesine, bu kapsamda Bursa 3. Sulh Hukuk Mahkemesinin 2018/20 D.İş sayılı dosyası ile tespiti yapılan kumaşlar üzerinde davacı tarafa mülkiyet hakkı tanınmasına, bu ürünlerin üretimine münhasıran ayrılmış araç bulunmadığı anlaşıldığından bu yöndeki talebin reddine, bilirkişi raporuna göre davacının seçimlik hakkına göre tecavüz konusu ürünlerden davalının kârının bulunmadığı zira d.iş dosyası ile tesbiti yapılan ve piyasaya sürülmeyen 21 top kumaş dışında davalının bu üründen başkaca üretim ve satış yapmadığı yönündeki iddiasının; ticari defterleri üzerinde mali bilirkişi tarafından yapılan inceleme ile de desteklendiği anlaşıldığından davacının, davalının tecavüze konu ürünü satışa sunmamasından dolayı herhangi bir maddi zararının bulunmamakla birlikte davalı firmanında tecavüz eylemine konu olmayan tüm satışlarından elde ettiği kârın tazminat olarak belirlenmesinin hakkaniyete ve hukuku temel ilkelerine aykırı olacağından bahisle maddi tazminat talebinin reddine, davalının eyleminin aynı zamanda davacının tasarımdan kaynaklanan manevi haklarını da ihlal ettiği anlaşılmakla, ihlalin niteliği, tarafların ekonomik durumu ve manevi tazminatın amacına göre 10.000,00 TL manevi tazminata hükmetmek gerektiği…davalının davacıya ait tasarımını içeren ürün yahut hizmetleri kötü veya kalitesiz bir şekilde piyasaya sürdüğü, bu veya başka şekilde davalı firmanın itibarının sarsılmasına sebebiyet verdiği yolunda davacı tarafça herhangi bir delil sunulmadığı, dosya kapsamına göre böyle bir sonuca ulaşılamadığı anlaşıldığından bu talebin reddine karar verildiği, tecavüz oluşturan ürünlerin ithal veya ihracına ilişkin bir delil bulunmadığından gümrük sahalarında el koyma taleplerinin reddine karar vermek gerektiği” gerekçesiyle; Asıl davanın reddine, -Birleşen davanın kısmen kabulüne, kısmen reddine, -Davalının davacıya ait … tescil numarası ile tescilli endüstriyel tasarımından doğan haklarına tecavüzünün tespitine, durdurulmasına ve önlenmesine bu kapsamda bursa 3. Sulh hukuk mahkemesinin 2018/20 D.İş sayılı dosyası ile tespiti yapılan kumaşlar üzerinde davacı tarafa mülkiyet hakkı tanınmasına, bu ürünlerin üretimine münhasıran ayrılmış araç bulunmadığı anlaşıldığından araçlar yönündeki talebin reddine, -Tecavüz oluşturan ürünlerin ithal veya ihracına ilişkin bir delil bulunmadığından gümrük sahalarında el koyma taleplerinin reddine, -Davacının seçimlik hakkına göre tecavüz konusu ürünlerden davalının kârının bulunmadığı anlaşıldığında maddi tazminat talebinin reddine, -Manevi tazminat talebinin kısmen kabulü ile, 10.000,00 TL manevi tazminatın dava tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalıdan alınarak, davacıya verilmesine, fazlaya ilişkin talebin reddine, -Koşulları oluşmayan itibar tazminatı talebinin reddine, -Hüküm özetinin masrafı davalı tarafça karşılanmak suretiyle ülke çapında yayın yapan tirajı en yüksek 3 gazeteden birinde ilanına, ” karar verilmiştir.
İSTİNAF BAŞVURULARI: Davacı-b.davada davalı vekilinin süresinde ibraz ettiği istinaf dilekçesinde; Asıl dava yönünden istinaf sebeplerinde: yenilik incelemesinin kamu düzenini ilgilendirmesi nedeniyle, bilirkişilerce sunulan deliller haricinde de inceleme yapılmasının zorunlu olduğunu, bilirkişilerin tasarımın yeni olduğunu dayandırdıkları görselleri dahi rapora dahil etmediğini, Google arama motoruna, … anahtar sözcüğü yazıldığında, 270.000 adet sonuca ulaşıldığını, harcıalem olduğunu, rapor içeriğinde yalnızca delil dilekçesindeki delillerin incelendiğini. -Davalı tasarımının yenilik ve ayırt edicilik özelliğinin bulunmadığını, ayırt edici özellik yönünden bilgilenmiş kullanıcının dikkate alındığını, bilgilenmiş kullanıcının iki kumaş arasındaki farkı ayırt edemeyeceğinden, mahkemece korunup korunamayacağına karar verileceğini. -Kumaş tasarımlarının hukuki korumasında malzemenin de tasarımda dikkate alınması gerektiğini, bunun yanında hedef kitlenin özelliği, işlev, günün modası, üretim şartları, maliyet gibi etkenlerin birbiriyle bağlantılı olduğunu, kumaş desen tasarımlarında, tasarımcının yeni bir kumaş deseni/türü yaratırken alelade olmayan, özgün ve orijinal ürünler tasarlaması gerektiğini, bilinen kumaş deseni tasarımında küçük değişiklikler yaparak geliştirilen tasarımların yeni ve ayırt edici olduğundan söz edilemeyeceğini. -Dava konusu tasarımın … türüne dahil tasarım olup, yapısal özelliğine göre değerlendirilmesi gerektiğini, balıksırtı kumaş tasarımının en önemli özelliğinin, iç içe açı görünümünde olan dağınık veya simetrik biçimdeki geometrik yapılardan oluşması olduğunu, benzerlik incelemesinde kumaşın zemininde yer alan düz desenler ve kumaşın renk tonu değil, kumaş üzerinde dağınık biçimde yer alan iç içe geçmiş paralel çizgilerin dikkate alınması gerektiğini, ayırt edici nitelikte, kumaş türünün örgü yada dokuma kumaş olmasının öneminin bulunmadığını, geometrik yapıların olmadığı desen türünün zaten balıksırtı kumaş deseni olarak nitelendirilemeyeceğini, kumaş deseninin balıksırtı kumaş deseni olarak kabul edilebilmesi için, kumaş üzerinde balık iskeleti biçiminde birbirine paralel ve çapraz çizgilerin yer alması gerektiğini, bu çizgilerin homojen ya da homojen olmayan biçimde kullanılmasının önemsiz olduğunu, ilk bilirkişi raporunda 2 adet internet sitesinde yer alan tasarımlar ile dava konusu tasarım arasında yapısal benzerlik bulunduğunun beyan edilmesine rağmen,12/07/2019 havale tarihli raporda benzerlik tespitinin göz ardı edildiğini. -Dava konusu tasarım tescilinin yenilik incelemesi yapılmadan incelemesiz sistemden yararlanılarak tescil edildiğini, hükümsüzlük kararı verilmesi halinde 554 Sayılı KHK 45/1 maddesi gereğince hiç doğmamış sayılacağını.-Birleşen davaya yönelik istinaf sebeplerinde; bilirkişilerce davalı/birleşen dosyanın davacısına ait 2017/06198-17 numaralı tasarım ile davalı ürünleri arasında bilgilenmiş kullanıcı üzerinde yarattığı izlenimde ayırt edilemeyecek derecede benzer olarak algılandıkları görüşü beyan edilmiş ve raporun sonuç kısmında 2018/20 D.İş sayılı dosyası kapsamında aldırılan rapora atıf yapılmışsa da, tespit raporunda tasarımlar arasında ayırt edilemeyecek derecede benzerlik bulunduğu, tasarım hakkına tecavüz oluştuğu, müvekkilinin maddi ve manevi zarara sebebiyet verdiği şeklinde ifadelere yer verilmediğini, keşif sırasında dava konusu kumaşa benzer hiçbir kumaşın müvekkiline ait işyerinde bulunmadığının tespit edildiğini, tespit raporunda; tescilli kumaş desenleri ile müvekkiline ait işyerinde bulunan kumaş deseni arasında genel görünüm yönünden ayırt edilemeyecek derecede benzerlik bulunmadığının beyan edildiğini.-Tecavüz koşullarının gerçekleşmediğini, SMK 56/5 maddesi gereğince bilgilenmiş kullanıcı üzerinde iki tasarımın bıraktığı genel izlenimin “belirgin” şekilde farklı olması gerekliliğinin ortadan kalktığını, sadece farklı olmasının yeterli olduğunu, kıyaslama yapılırken genel intibaya bakılması gerektiğini, bir tasarımda değişikliğe gidilerek, meydana getirilen sonraki tasarımın genel görünümünün, esaslı bir şekilde öncekinden farklı ise, sonraki tasarım ile ayırt edilemeyecek derecede benzer olmadıklarının kabul edileceğini, bilirkişinin defterler ve faturalar üzerinde yaptığı incelemede, davacı/karşı davalı tarafından “jüt desen” olarak adlandırılan kumaşa konu ürünün, 2017/2018 yılı faturalarında araştırıldığında bu isim de veya başka kumaş satışına rastlanmadığını, bu nedenle hesaplama yapılamadığının beyan edildiğini, tecavüz fiilinin gerçekleşmediğinin bilirkişi raporu ile tespit edildiğini itirazlarının dikkate alınmadığını beyanla, mahkeme kararının kaldırılarak, davanın kabulünü, birleşen davanın reddini talep etmiştir.Davalı-b.davada davacı vekilinin süresinde ibraz ettiği istinaf dilekçesinde; mahkemenin yargılamada, davalı ürünlerinin müvekkilinin tescilli tasarımı ile benzer olarak algılandığının tespitine ilişkin raporu hükme esas almış ve D.İş dosyası ile tespiti yapılan 21 top kumaş yönünden mülkiyet hakkı tanımışsa da, tasarıma konu ürünlerin davalı kayıtlarında görülmemesinden dolayı maddi tazminat talebinin reddine karar verilmesinin hakkaniyet ile bağdaşmadığını, davalı ile müvekkili firmanın da iş yaptığı … A.Ş arasında var olan ticari ilişkinin, ciro miktarının ( 43.726.494,40 TL) ve oluşan karlılığın (1.964.705,71 TL) olarak rapora yansıdığı ve müvekkili tarafından aynı firmaya (… A.Ş.) yapılan ürünün davalı firma tarafından taklit edildiği de hüküm altına alınmışken, davalının “21 top üretildi başka üretilmedi” beyanı ile yetinilerek alıcısı olan … A.Ş.’ye bu durumun sorulması taleplerinin karşılanmadan eksik incelemeye dayalı rapor ile kurulan hükmün yerinde olmadığını beyanla, mahkeme kararının ve 10.000 TL manevi tazminata ilişkin kararın kaldırılarak, davanın kabulüne karar verilmesini talep etmiştir. Davacı-b.davada davalı vekilinin istinaf dilekçesine cevabında; istinaf sebeplerinin yerinde olmadığını reddi gerektiğini beyan etmiştir.
DELİLLER: TPMK kaydından 27/09/2017 başvuru tarihli, … numaralı desen tasarımının asıl davanın davacısı … Tic. Ltd. Şti. Adına kayıtlı olduğu anlaşılmıştır. Dosya arasında bulunan Bursa 3. Sulh Hukuk Mahkemesi’nin 2018/20 değişik iş sayılı dosyası incelendiğinde; talep edenin …, karşı tarafın … İth. İhr. San.ve Tic. Ltd. Şti.olduğu, keşif sonucu hazırlanan tekstil mühendisi tarafından düzenlenen bilirkişi raporunda; “01/03/2018 tarihinde mahkeme heyeti ile birlikte … İth. İhr. San.ve Tic. Ltd. Şti’nde yapılan keşif ve keşifte alınan kumaş örneklerinin incelenmesi sonucu; keşif esnasında işyeri showroomunda dosya içeriğinde yer alan kumaş desenine benzer hiçbir desen görülmediğini, işyeri deposunda dosya içeriğinde yer alan kumaş desenine benzer desene sahip 21 top kumaş tespit edildiğini, bu toplarda varyant no 30714 yazmakta olup bu varyant nosuna sahip topların bu desen ile benzerlik taşıdığının görüldüğü, gülkurusu renk kumaş örneği incelenmek üzere keşif anında alındığını, SMK 81.mdsi çerçevesinde tescilli desen örneği füme kumaş ve keşifte alınan gülkurusu renk kumaş örneği incelendiğinde her iki kumaşın sahip oldukları balıksırtı desen nedeniyle desen açısından önemli benzerliklere sahip olduğu, fakat balıksırtı desenlerin füme kumaşta daha belirgin olması ve bu farklılığın kumaşın genel görünümüne de yansıması nedeniyle her iki kumaşın önemli ölçüde benzediği fakat ayırt edilemeyecek şekilde benzer olmadığı” şeklinde beyanda bulunduğu görülmüştür.İlk derece mahkemesince Marmara Üniversitesi Tasarım Bölüm Başkanı Dr.Öğr. Görevlisi Bilirkişi …, Bilişim Uzmanı Bilirkişi … ve Tekstil Mühendisi Bilirkişi …’dan alınan 09/11/2018 havale tarihli bilirkişi heyet raporunda; “davacı tarafça yenilik giderici delil olarak sunulan internet sitelerinde yapılan incelemede; dava konusu desen ile yapısal benzerlik gösterebilecek geçmiş tarihli kumaş deseni örnekleri ile karşılaştırıldığında, 2017/06198-14 numaralı tasarımın başvuru tarihi olan 27/09/2017 tarihi itibarı ile koruma şartı olan yenilik ve ayırt edici nitelik özelliklerine sahip olduğunu” beyan etmişlerdir. Bilirkişi heyeti ek raporlarında; Dava dosyası içerisinde ek raporda incelenmesi için davacı tarafından sunulan ve 2017/06198 -14 numaralı tasarım tescilinin başvuru tarihi olan 27.09.2017 tarihinden önce kamuya sunulduğunu gösteren bir delil yer almadığı , yapılan araştırmalar sonucunda Davalı tarafa ait hükümsüzlüğü talep edilen ve yukarıda “yüzey üzerinde yer alan balıksırtı olarak tabir edilen desenin düzensiz aralıklar ve kalınlıklar ile yer alması bununla beraber desen uygulamasının arasında belli belirsiz düz bölgelerin yer alması” olarak tanımlanan … numaralı tasarım tescilinin başvuru tarihi olan 27.09.2017 tarihinden önce kamuya sunulduğunu gösteren tarih bilgisi denetlenebilir görsel bir bilgi ve belgeye ulaşılamadığı beyan edilmiştir.İlk derece mahkemesince Marka patent vekili …, Tekstil Mühendisi … ve Tekstil Mühendisi …’den oluşan heyetten alınan 12/07/2019 tarihli raporda; “dava konusu … nolu tasarımın TPE nezdinde davalı adına 27/09/2017 tarihli tescil belgesi bulunduğu, davacının iddia ettiği gibi tekstil piyasasında “…” diye herkes tarafından bilinen ve kullanılan bir desen olmadığı, “Jüt”ün bir desen değil doğal bitkisel bir lif tipi olduğu ve jüt lifinden elde edilen kumaşın çuval görünümlü bir yapıya sahip olduğu, dolayısıyla davalı deseninin jüt denilen harc-ı alem bir desen olmadığı, davacının dava konusu tasarımın harc-ı alem olduğu iddiasıyla 06/02/2019 tarihli ek beyan ve delil dilekçesi ekinde dosyaya sunduğu görsellerin davaya konu tescilli tasarım ile karşılaştırmalı sonucunda incelenen tüm tasarımların bilgilenmiş kullanıcı üzerinde bıraktığı genel izlenimin farklı olduğu, davacı tarafından verilen internet adreslerinde yapılan detaylı incelemelerde; davalı taraf tescilli tasarımındaki gibi “farklı boyutlardaki balıksırtı desenlerin düzensiz aralıklar ve kalınlıklar ile yerleşiminden oluşan ve homojen olmayan bir görüntüye sahip veya benzer” herhangi bir desene rastlanmadığı, dolayısıyla davalı adına tescilli olan … nolu tasarımın yenilik ve ayırt edicilik unsurlarına haiz olduğu ve hükümsüzlük koşullarının oluşmadığı, birleşen dava bakımından; Bursa 3. Sulh Hukuk Mahkemesi’nin 2018/20 d.iş dosyasına sunulan bilirkişi raporunda incelenen davacı deposunda bulunan Gülkurusu renk kumaş örneği ile davalı firmanın tescilli tasarımı karşılaştırıldığında; her iki desenin birbirine bilgilenmiş kullanıcı üzerinde yarattıkları genel izlenim bakımından ayırt edilemeyecek derecede benzer olarak algılandıkları, dolayısıyla davacı deposunda bulunan 21 topluk desenin, davalı adına tescilli olan … nolu tasarımın tescili koruma kapsamına girdiği ve sayılan nedenlerle davalı eylemlerinin ihlal niteliği taşıdığı” hususlarını tespit ve rapor etmiştir. Bursa 3. Asliye Hukuk Mahkemesi aracılığıyla mali müşavir bilirkişiden alınan 18/03/2020 tarihli raporda; “mahkeme tarafındn verilen yerinde inceleme yetkisi ile davacı/birleşen dosya davalının fabrikasında yapılan tespitte fabrikada yüz çeşidin üzerinde değişik katkılı ve değişik desenli kumaşın üretildiğinin tespit edildiğini, şirketin ticari defterlerinin ve muhtelif şirketlere kestiği fatura suretlerinin incelenmesi neticesinde şirketin ülke geneli satışlarında ve davalının iddia ettiği … San. A.Ş.’ne kesilen faturaları içeriğinde dava konusu tasarım ürününe ait satış yapıldığına ilişkin bir kayda, faturaya veya buna benzer bir ibareye rastlanmadığını, satışlara ait muhtelif tarihli fatura örneklerinin rapora eklendiğini, mahkemenin talebi doğrultusunda şirketin 2017 yılında ürettiği ve sattığı bütün ürünlere ait satış cirosunun 43.726.494,40 TL, net karının 1.964.705,71 TL, ortalama kar oranının %4,49 olduğunu, davalı şirketin satış yapıldığını iddia ettiği …k San. A.Ş.’ne kesilen faturalardan tasarımın tescil tarihinden, tespitin yapıldığı tarihe kadar yapılan çeşitli ürün satışlarına ait fatura toplamının 1.841.970,27 TL olduğu, ancak içerisinde dava konusu tasarım ürününün yer almadığı” beyan edilmiştir.
G E R E K Ç E: Davacı vekili asıl davada, davalı adına tescilli … numaralı tasarımın hükümsüzlüğünü talep etmiş, mahkemece asıl davanın reddine karar verilmiştir. Davalı-birleşen davada davacı vekilinin, tescilli tasarımına davacı tarafça tecavüz edildiğini ileri sürerek tasarıma tecavüzün tespiti, meni ve refini, Bursa 3. Sulh hukuk mahkemesinin 2018/20 D.İş sayılı dosyası ile tespiti yapılan kumaşlar üzerinde davacı tarafa mülkiyet hakkı tanınmasını, maddi ve manevi tazminat ile itibar tazminatına hükmedilmesini, hükmün ilanını talep etmiş, mahkemece birleşen davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.Davacı-birleşen davada davalı vekilinin, asıl ve birleşen davalar yönünden, davalı-birleşen davada davacı vekilinin, birleşen dava yönünden istinaf başvurusunda bulunduğu anlaşılmıştır.İstinaf incelemesi, HMK 355. Madde gereğince taraflarca ileri sürülen istinaf sebepleri ile kamu düzeniyle ilgili hususlarla sınırlı olarak yapılmıştır.Davacı-birleşen davada davalı vekilinin istinaf dilekçesinde asıl davada, bilirkişilerce sadece ibraz ettikleri yenilik giderici delillerin incelendiğini, tasarımın yenilik unsurunun kamu düzeniyle ilgili olması nedeniyle, resen incelenmesi ve araştırılması gerektiğini, davalı tasarımının balık sırtı deseni olup, daha önce kamuya sunulduğunu, tasarım karşılaştırmasında balık sırtı deseninin dikkate alınması gerektiğini, benzerlik incelemesinde kumaşın zemininde yer alan düz desenler ve kumaşın renk tonu değil, kumaş üzerinde dağınık biçimde yer alan iç içe geçmiş paralel çizgilerin dikkate alınması gerektiğini ileri sürdüğü anlaşılmıştır. Tasarım tescil belgesinden, dava konusu yenilik ve ayırt edici nitelik yönünden değerlendirilen tasarımın “Desen” tasarımı olduğu, bilirkişi raporlarında tasarımın karakteri, yüzey üzerinde yer alan balıksırtı olarak tabir edilen desenin düzensiz aralıklar ve kalınlıklar ile yer alması, bununla beraber desen uygulamasının arasında belli belirsiz düz bölgelerin yer alması olarak tespit edildiği, tasarım karşılaştırmasında tasarımın bütüncül izlenimde yeni ve ayırt edici olup olmadığının değerlendirilmesi gerektiğinden ve mahkemece alınan denetime elverişli raporlar ile, dosyaya delil olarak bildirilen internet sitelerindeki desen tasarımları, bilirkişilerce resen yapılan araştırmalarda bulunan desen tasarımları ile tescilli tasarımın karşılaştırılmasında, benzer tasarıma rastlanmadığı tespit edilmekle, davaya konu tasarımın yeni ve ayırt edici olduğundan, hükümsüzlük talebinin reddine karar verilmesi yerinde olup asıl davaya yönelen istinaf sebebi yerinde görülmemiştir.Davacı-birleşen davada davalı vekilinin istinaf dilekçesinde, birleşen dava yönünden, tasarıma tecavüz gerçekleşmediğini, hükmün tümüyle kaldırılarak reddi gerektiğini, mahkemece hükme dayanak alınan raporda, 2018/20 D.İş sayılı dosyası kapsamında aldırılan rapora atıf yapılmışsa da, tespit raporunda tasarımlar arasında ayırt edilemeyecek derecede benzerlik bulunduğu ve tasarım hakkına tecavüz oluştuğuna yönelik tespit bulunmadığını, müvekkilinin fabrikasında yapılan incelemede ve defterleri üzerinde yapılan incelemede tecavüze konu ürüne rastlanmadığını ileri sürmüştür. Bursa 3. SHM’nin 2018/20 D.İş sayılı dosyasında, tekstil mühendisi tarafından düzenlenen raporda; davalı fabrikasının showroomunda tecavüze konu ürün tespit edilemediği, depoda yapılan incelemede 21 top kumaşın bu kumaşa benzediğinin tespit edildiğini, sonuç kısmında; “ürünün aynısını veya genel izlenim itibarıyla ayırt edilemeyecek kadar benzerini üretmek, piyasaya sunmak…” hükmü düzenlendiği, işyerinde bulunan gülkurusu renkli kumaşın talep edenin tasarımına önemli ölçüde benzediği, fakat ayırt edilemeyecek derecede benzer olmadığı kanaatine varıldığı beyan edilmiş, dosyaya davacı tasarımına konu füme renkli kumaş örneği ile, davalının gülkurusu renkli ürün örneği delil olarak konulmuştur. Mahkemece alınan 12/07/2019 tarihli bilirkişi heyet raporunda, tespit raporundaki hukuki değerlendirme değil, dosyaya alınan ürün örneğinin incelendiği, gülkurusu renk kumaş örneği ile davalı tasarımı karşılaştırıldığında, her iki desenin birbirine bilgilenmiş kullanıcı üzerinde yarattıkları genel izlenim bakımından ayırt edilemeyecek derecede benzer olarak algılandıkları, davacı deposunda bulunan 21 topluk desenin, davalı adına tescilli … nolu tasarımın tescili koruma kapsamına girdiği beyan edilmekle, tasarıma tecavüzün tespiti, men ve ref’ine karar verilmesi talebinin kabulü kararı yerinde olup, davacı-birleşen davada davalı vekilinin aksi yöndeki istinaf sebepleri yerinde görülmemiştir. Asıl davada davalı-birleşen davada davacı vekilinin istinaf dilekçesinde, reddine karar verilen maddi tazminat talebi ile, kısmen reddedilen manevi tazminat talebi yönünden istinaf sebepleri ileri sürdüğü, davalı iş yerinde tespit sırasında tasarıma tecavüz teşkil eden 21 top kumaş bulunarak üzerinde müvekkili lehine mülkiyet hakkı tanındığı, ancak davalının ticari ilişkide olduğu, … A.Ş.’ye davaya konu dönemde hiç satış yapmadığına yönelik savunmanın doğru kabul edilmesinin yerinde olmadığının beyan edildiği anlaşılmıştır. Bursa 3. Sulh Hukuk Mahkemesi’nin 2018/20 D.İş dosyasında davalı adresinde 28/02/2018 tarihinde tespit yapıldığı, davanın 02/03/2018 tarihinde açıldığı, iki günlük ihlal süresi içerisinde davalının ileri sürülen şirkete ürün satışı yaptığının ve ihlal süresinden önce 27/09/2017 başvuru tarihli “desen tasarımının” tescilli olduğunu bildiği/bilmesi gerektiğinin ispatlanamadığı, davacı-birleşen davada davacı vekilinin de, davanın tümüyle reddi gerektiğini ileri sürdüğü, bu talebin maddi ve manevi tazminat talebine de yönelik olduğu, tazminat talebinde, tecavüz edenin tasarımın bir başkası adına tescilli olduğunu bildiği/bilmesi gerektiğinin ispatlanamadığı gibi ihlal süresi de dikkate alındığında, maddi tazminat talebi ile, manevi tazminat taktirinin yerinde olmadığı kanaatiyle, tazminata yönelik olarak, davalı-birleşen davada davacı vekilinin istinaf başvurusunun reddi gerektiği, davacı-birleşen davada davalı vekilinin istinaf başvurusunun ise yerinde olduğu kanaatiyle istinaf başvurusunun kısmen kabulüne, mahkeme kararının kaldırılmasına, tarafların kazanılmış hakları korunarak, asıl davanın reddine, birleşen davanın kısmen kabulüne karar verilerek aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur.
H Ü K Ü M: Yukarıda açıklanan gerekçe ile:1-Asıl davada davalı-birleşen davada davacı vekilinin yerinde görülmeyen istinaf başvurusunun 6100 Sayılı HMK 353/1-b-1 maddesi gereğince ESASTAN REDDİNE, 2-Asıl davada davacı-birleşen davada davalı vekilinin istinaf başvurusunun KISMEN KABULÜNE KISMEN REDDİNE, 3-Bakırköy 1. Fikri ve Sınaî Haklar Hukuk Mahkemesi’nin 09/09/2020 tarihli 2018/107 E. – 2020/175 K. sayılı Kararının 6100 Sayılı HMK 353/1-b-2 maddesi gereğince KALDIRILMASINA,4-A)Asıl Davada;a-Davacının davasının REDDİNE, b-Alınması gereken 80,70 TL harçtan, peşin alınan 35,90 TL harcın mahsubu ile 44,80 TL harcın davacıdan alınarak davalıya verilmesine, c-Davalı kendisini vekille temsil ettirmekle Avukatlık Asgari Ücret Tarifesine göre 4.910,00 TL ücret takdirine, bu ücretin davacıdan alınarak davalıya verilmesine, ç-Davacı tarafından yapılan yargılama giderinin üzerinde bırakılmasına, d-Kalan gider avansının karar kesinleştiğinde yatıran tarafa iadesine, B)Birleşen mahkemeye ait 2018/362 esas 2019/44 karar sayılı dosyasında; a-Birleşen dosya davacısının davasının KISMEN KABULÜ İLE; aa-Davalının davacıya ait … tescil numarası ile tescilli endüstriyel tasarımından doğan haklarına tecavüzünün tespitine, durdurulmasına ve önlenmesine bu kapsamda Bursa 3. Sulh hukuk mahkemesinin 2018/20 D.İş sayılı dosyası ile tespiti yapılan kumaşlar üzerinde davacı tarafa mülkiyet hakkı tanınmasına, bu ürünlerin üretimine münhasıran ayrılmış araç bulunmadığı anlaşıldığından araçlar yönündeki talebin reddine, bb-Tecavüz oluşturan ürünlerin ithal veya ihracına ilişkin bir delil bulunmadığından gümrük sahalarında el koyma taleplerinin reddine, cc-Davacının maddi tazminat talebinin reddine, dd-Davacının manevi tazminat talebinin reddine, ee-Koşulları oluşmayan itibar tazminatı talebinin reddine, ff-Hüküm özetinin masrafı davalı tarafça karşılanmak suretiyle ülke çapında yayın yapan tirajı en yüksek 3 gazeteden birinde ilanına, gg-Peşin yatırılan 2.049,30 TL harçtan alınması gereken tasarıma tecavüz yönünden 80,70 TL, maddi tazminat yönünden 80,70 TL, manevi tazminat yönünden 80,70 TL olmak üzere toplam 242,10 TL harcın mahsubu ile arda kalan 1.807,20 TL harcın karar kesinleştiğinde ve talep üzerine yatıran tarafa iadesine, hh-Davacı kendisini vekille temsil ettirmekle Avukatlık Asgari Ücret Tarifesine göre kabul edilen tasarıma tecavüz davası nedeniyle 4.910,00 TL ücret takdirine, bu ücretin davalıdan alınarak davacıya verilmesine, ıı-Davalı kendisini vekille temsil ettirmekle Avukatlık Asgari Ücret Tarifesine göre red edilen maddi tazminat tutarı üzerinden (kazanılmış hak ilkesi gereğince) 13.450,00 TL ücret takdirine, bu ücretin davacıdan alınarak davalıya verilmesine,ii-Davalı kendisini vekille temsil ettirmekle Avukatlık Asgari Ücret Tarifesine göre red edilen manevi tazminat tutarı üzerinden 15.000 TL ücret takdirine, bu ücretin davacıdan alınarak davalıya verilmesine,j-Bu dava nedeniyle davacı tarafından yapılan 35,90 TL başvurma harcı, 80,70 TL maktu harç, 1.850,00 TL bilirkişi ücreti, 117,00 TL tebligat/posta masrafı olmak üzere toplam 2.083,60 TL yargılama giderinin kabul/red oranına göre hesaplanan (%33,33) 694,53 TL’sinin davalıdan alınarak davacıya verilmesine, bakiyesinin davacı üzerinde bırakılmasına, 3-İstinaf yargılaması yönünden;a-Asıl davada davalı – birleşen davada davacı vekilinin birleşen davaya yönelik istinaf istemi yerinde görülmediğinden tasarıma tecavüz yönünden 80,70 TL, maddi tazminat yönünden 80,70 TL, manevi tazminat yönünden 80,70 TL olmak üzere toplam 242,10 TL harcın, peşin alınan 341,90 TL harçtan mahsubu ile artan 99,80 TL’nin karar kesinleştiğinde ve talep halinde iadesine, b-Asıl davada davacı-birleşen davada davalı vekilinin birleşen davaya yönelik istinaf istemi kısmen kabul olunmakla peşin yatırılan istinaf harçlarının karar kesinleştiğinde ve talep halinde iadesine, c-İstinaf yargılaması için asıl davada davacı-birleşen davada davalı tarafından yapılan (148,60 TL X2 ) =297,20 istinaf yoluna başvurma harcı, 71,50 TL tebligat, müzekkere ve posta gideri olmak üzere toplam 368,70 TL’nin, asıl davada davalı-birleşen davada davacıdan alınarak asıl davada davacı-birleşen davada davalıya verilmesine,ç-Artan gider avanslarının karar kesinleştiğinde ve talep halinde ilk derece mahkemesince ilgilisine iadesine, d-İstinaf incelemesi duruşmasız yapıldığından avukatlık ücreti tayinine yer olmadığına,Dair, dosya üzerinde yapılan inceleme sonucunda iş bu kararın tebliğinden itibaren 2 hafta içinde Yargıtayda temyiz yolu açık olmak üzere 25/11/2022 tarihinde oy birliği ile karar verildi.