Görüntülediğiniz mahkeme kararı kesinleşmiş bir karardır.

T.C.
İSTANBUL
BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ
16. HUKUK DAİRESİ
T Ü R K M İ L L E T İ A D I N A
İ S T İ N A F K A R A R I
DOSYA NO: 2021/2144 Esas
KARAR NO: 2023/1225
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ: İSTANBUL ANADOLU 4. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
TARİHİ: 22/06/2021
NUMARASI: 2020/343 Esas – 2021/429 Karar
DAVANIN KONUSU: Menfi Tespit (Kambiyo Senetlerinden Kaynaklanan)
KARAR TARİHİ: 19/09/2023
İstinaf incelemesi için dairemize gönderilen dosyanın ilk incelemesi tamamlanmış olmakla, HMK 353. Maddesi gereğince dosya içeriğine göre duruşma yapılmasına gerek görülmeden dosya üzerinde yapılan inceleme sonucu;
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ: DAVA: Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; müvekkilinin Kars’ta öğretmen olarak görev yaptığını, davalıları tanımadığını ve alışveriş yapmadığını, müvekkilinin kardeşi …’nın … San ve Tic. Ltd Şti yetkilisi … “Devlet memuru yakının varsa teminat anlamında senet ver” demesi üzerine kardeşinin müvekkilinden rica ederek 09.05.2019 tediye tarihli 51 bin lira bedelli senet düzenlediğini, hatta senedin kullanılmayacağı için çoğu kısımlarının da boş bırakıldığını, müvekkilinin kardeşinin senet ile ilgili … San ve Tic. Ltd Şirketi yetkilisi … çeşitli tarihlerde 7 adet ödemede bulunduğunu, müvekkilinin kardeşinin 09.05.2019 tarihinde borcunu bitirdiğini, bunun üzerine davalı şirket yetkilisi … müvekkilinin kardeşine Whatsapp üzerinden senetlerin imha edildiğine dair fotoğraflar da gönderdiğini, ancak aradan geçen zaman sonrasında davalı … San ve Tic. Ltd Şti senedi art niyetli olarak diğer davalı …’e verdiği, bu şahsın da senedi bankaya vererek müvekkiline protesto çekildiğini, müvekkilinin … San ve Tic. Ltd Şti yetkilisi … Kartal …Noterliğinin 16.05.2019 tarih ve … yevmiye numaralı evrakı ile borcu olmadığına dair noter aracılığıyla ibraname aldığını, davalıların senet asıllarını yok etmeyerek ödeme sebebiyle bedelsiz kalan senetleri icra takibine koyarak haksız haciz koyduklarını, icra takibine konu senetten dolayı borçlu bulunmadığının tespiti için İstanbul Anadolu 12.İcra Hukuk Mahkemesi’nin 2019/492 esas sayılı dosyası ile itirazda bulunulduğunu, İstanbul Anadolu …İcra Müdürlüğü’nün … esas sayılı dosyası ile talep edilen 09.05.2019 tediye tarihli 51.000,00 TL meblağlı senedin, asıl alacak ile birlikte yasal faiz, vekalet ücreti ile harç ve giderlerinin tüm takip miktarı kadar müvekkilinin her iki davalıya borçlu olmadığının tespitine, davalıların borç miktarı üzerinden %20 kötüniyet tazminatına hükmedilmesine karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
CEVAP:Davalı … vekili cevap dilekçesinde özetle; dava konusu bononun müvekkiline, diğer davalı şirket tarafından ciro edilerek verildiğini, söz konusu senedin vadesi geldiğinde keşideci ya da ciranta (lehtar) tarafından hiç bir ödeme yapılmadığını, müvekkili tarafından Kars …Noterliği 13.05.2019 tarih ve … yevmiye numarası ile protesto çekilmiş olmasına karşın borca ilişkin ödeme yapılmaması nedeniyle İstanbul Anadolu …. İcra Müdürlüğü’nün … Esas sayılı dosyasından her iki borçlu için icra takibi başlatıldığını, takibe konusu bonoda bulunması gerekli bütün zorunlu hususların yer aldığını, davacı tarafın borçlu olmadığına dair iddiasını ispatla yükümlü olduğunu, davacı tarafından dava konusu senetle ilgili müvekkiline herhangi bir ödeme yapılmadığını, müvekkilinin davalı şirket yanında sigortalı çalışan olması sebebiyle kötüniyetli olarak gösterilmesinin haksız ve mesnetsiz bir iddia olduğunu ve dayanaktan yoksun bulunduğunu belirterek, davanın reddine, davanın kötü niyetli olarak açıldığı iddiasıyla davacının %20’den az olmamak üzere tazminata mahkûm edilmesine, yargılama giderleri ile vekalet ücretinin davacı üzerinde bırakılmasına karar verilmesini talep etmiştir. Davalı … San ve Tic. Ltd Şti.; davaya cevap vermemiştir.
İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI: İstanbul Anadolu 4. Asliye Ticaret Mahkemesi’nin 22/06/2021 tarih ve 2020/343 Esas – 2021/429 Karar sayılı kararıyla; “…Somut uyuşmazlıkta; İstanbul Anadolu … İcra Müdürlüğünün … esas sayılı dosyasında; davalı … tarafından davalı şirket ile davacı … hakkında 23/06/2018 tanzim 09/05/2019 vade tarihli 51.000,00 TL bedelli senede ilişkin takip yapıldığı, senedin davacı tarafından davalı … adına düzenlendiği ve şirketin senedi davalı …’ e ciro ettiği, davalı …nin ortak ve yetkilisinin … olduğu davacı tarafından …San ve Tic. Ltd Şirketi yetkilisi … çeşitli tarihlerde ödeme yapıldığı ve borç ödendiğinden bahisle … tarafından ibraname düzenlendiği, dolayısıyla davacının 23.06.2018 tanzim tarihli, 09.05.2019 ödeme tarihli, 51.000,00 TL bedelli senetten dolayı borçlu olmadığı, her ne kadar davacı hakkında yapılan takip haksız ise de takibin davalı …’ tarafından yapıldığı, ibranamenin diğer davalı …nin ortak ve yetkilisi … tarafından düzenlendiği, takip alacaklısının kötü niyetli olduğu ispat edilemediğinden davanın kabulü ile, davacının İstanbul Anadolu … İcra Müdürlüğünün … Esas sayılı dosyasında takibe konu 23.06.2018 tanzim tarihli, 09.05.2019 ödeme tarihli, 51.000,00 TL bedelli senetten dolayı borçlu olmadığının tespitine ve kötüniyet tazminat talebinin şartları oluşmadığından reddine.” karar verilmiştir.
İSTİNAF İSTEMİ:Davalı … vekili istinaf dilekçesinde; “Mahkemenin kararını haksız bir gerekçeye dayandırdığını, kararın kabulü halinde ‘İlletten mücerret olan kambiyo senetlerinde; lehtar, ciroladığı dolayısıyla hamili olmadığı bir senetle ilgili olarak noterde vereceği bir ibraname ile keşidecesini senet borcundan kurtarabileceği’ gibi hukuka aykırı bir sonucun ortaya çıkacağını,Davaya konu bononun davacı tarafından düzenlendiği konusunda itiraz ve ihtilaf bulunmadığını, davacıya noterden ödememe protestosu çekildikten sonra diğer davalı şirketin yetkilisi tarafından verilen ve mahkemenin tüm gerekçesini dayandırdığı ibranamenin iyi niyetli ve yetkili hamil olan müvekkil yönünden hukuki bir sonuç doğurmayacağını, Kaldı ki ibranın, var olan bir borcun alacaklı tarafından ortadan kaldırılması olduğunu, diğer davalı şirketin alacaklısı olmadığı bonoda alacağı ortadan kaldırmasının mümkün olmadığını, bu nedenle mahkemenin ibraya dayalı kararının hukuka aykırı olduğunu,Tüm dosya kapsamında davacı tarafından diğer davalı şirket yetkilisi … çeşitli tarihlerde ödeme yaptığına dair dosya kapsamında herhangi bir belge bulunmadığını, dosyaya sunulan dava dışı … tarafından yapılan bir kısım ödemelerin de davaya konu senetle ilgili olduğunun dosya kapsamında ispat edilemediğini,Borçlunun bonodan dolayı borçlu olmadığını veya bono bedelinin ödendiğini yazılı belge ile ispat etmek zorunda olduğunu, dosya kapsamında davacının iyi niyetli ve yetkili hamil olan müvekkile herhangi bir ödemesi bulunmadığını, kaldı ki yukarıda ayrıntılı izah edildiği ve dosya kapsamında görüleceği üzere davacı tarafından diğer davalı olan lehtara karşı da bir ödeme de bulunmadığını, Ödeme iddialarını kabul anlamına gelmemek kaydıyla lehtara ödeme yapılmış olsa bile bu durumun iyi niyetli hamili etkilemeyeceğini, TTK.’nun 687.maddesinde ‘Poliçeden dolayı kendisine başvurulan kişi, düzenleyen veya önceki hamillerden biriyle kendi arasında doğrudan doğruya var olan ilişkilere dayanan def’ileri başvuran hamile karşı ileri süremez’ ve ayrıca T.T.K. 686.maddesindeki ‘Poliçe herhangi bir suretle hamilin elinden çıkmış bulunursa, birinci fıkrada yazılı hükümlere göre hakkı anlaşılan yeni hamil, ancak poliçeyi kötüniyetle iktisap etmiş olduğu veya iktisabında ağır bir kusur bulunduğu takdirde o poliçeyi geri vermekle yükümlüdür.’ şeklinde yasal düzenlemeler dikkate alındığında hamilin kötüniyetli olduğu kanıtlanmadıkça keşideciyle lehdar arasındaki şahsi def’ilerin iyiniyetli hamile karşı ileri sürülmesinin mümkün olmadığını,Bono eline geçmiş bulunan yeni hamil, ancak kötü niyetle iktisap etmiş olması veya iktisapta ağır bir kusurunun bulunması halinde yetkili hamil sayılmayacağını, ancak mahkeme kararında “takip alacaklısının kötü niyetli olduğu ispat edilemediğinden” bahsiyle davanın kabulüne karar verildiğini ve oysa bu durumda davanın reddine karar verilmesi gerektiğini, Gerek yasal düzenleme ve gerekse de Yargıtay kararlarında görüldüğü üzere senedin varlığı halinde, senedin ödendiği, ödendiği halde geri alınmadığı gibi iddiaların sadece senetle ispatı edilmesi gerektiğini, Senede ilişkin ödemeler senedi elinde bulunduran yetkili hamile karşı yapılması gerektiğini, davacı tarafça iyi niyetli ve yetkili hamil olan müvekkile senet borcuna ilişkin herhangi bir ödeme olmadığı gibi tüm dosya kapsamında davacı tarafça senet borcunun lehtar olan diğer davalı şirkete ödendiği ve müvekkilin kanunda belirtilen şekliyle iktisabında kötü niyetli olduğunun ispat edilemediğini.” beyanla ilk derece mahkemesi kararının kaldırılması istenmiştir.
GEREKÇE:Dava, İİK’nun 72.maddesi uyarınca icra takibinden sonra açılan menfi tespit davasıdır. İlk derece mahkemesi tarafından, “Davanın KABULÜ ile, Davacının İstanbul Anadolu … İcra Müdürlüğünün … esas sayılı dosyasında takibe konu 23.06.2018 tanzim tarihli, 09.05.2019 ödeme tarihli, 51.000,00 TL bedelli senetten dolayı borçlu olmadığının tespitine, -Kötüniyet tazminat talebinin şartları oluşmadığından dolayı reddine. ” karar verilmiştir. Hüküm davalı … vekili tarafından istinaf edilmiştir. İnceleme, 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun(HMK) 355. maddesi hükmü uyarınca istinaf dilekçelerinde belirtilen sebeplerle sınırlı olarak ve kamu düzenine aykırı hususların olup olmadığı gözetilerek yapılmıştır.Davacı, kardeşi … ile davalı … San ve Tic. Ltd. Şti. arasındaki ticari ilişki nedeniyle kardeşinin talebi üzerine dava konusu bonoyu imzalayıp verdiğini, bono bedelinin kardeşi tarafından ödenmesine ve bu konuda davalı şirket yetkilisi tarafından ibraname verilmesine rağmen bononun iade edilmeyerek diğer davalı tarafından haksız olarak icra takibine konulduğunu, davalılara borcunun bulunmadığından bahisle menfi tespit isteminde bulunmuş; davalı … ödeme iddialarını kabul etmeyerek, iyiniyetli yetkili hamil olduğunu beyanla davanın reddini istemiş; davalı şirket ise davaya cevap vermemiştir. Davacı tarafından dava konusu bonoya ilişkin yapılan şikayet nedeniyle İstanbul Anadolu Cumhuriyet Başsavcılığı’nın 2020/43457 Soruşturma sayılı dosyasında; dosya kapsamındaki bedelsiz senedi kullanma suçunun şikayete bağlı suçlardan olması ve şikayetin 6 aylık yasal süreden sonra yapılmış olması nedeniyle kovuşturma yapılmasına yer olmadığına dair karar verildiği ve kararın kesinleştiği görülmüştür. Usul hukukumuzda senede karşı senetle ispat zorunluluğu ilkesi kabul edilmiştir. Senede bağlı olan her çeşit iddiaya karşı def’i olarak ileri sürülen ve senedin hüküm ve kuvvetini ortadan kaldıracak veya azaltacak nitelikte bulunan hukuki işlemler, tanıkla ispat olunamaz; ancak senet (kesin delil) ile ispat edilebilir. Davaya konu bononun bedelsizlik iddiaları bakımından açılan menfi tespit davasında ispat yükü davacı borçludadır. Davacı tarafından dosyaya sunulan banka dekontları ve Kartal …Noterliği’nin 16.05.2019 tarih ve … yevmiye numaralı İbranamesi ile, dava ve takibe konu bono bedelinin davacı tarafından davalı şirketin tek yetkilisi … ödendiğinin kabulü zorunludur. Davalı takip alacaklısı …’in dava konusu bononun tanzim ve vade tarihleri itibariyle davalı şirket çalışanı olduğu dosyada mevcut SGK kayıtları ile sabittir. Oluşan bu durum karşısında, davacıya ibraname vererek alacağının kalmadığını beyan eden davalı şirketin, çalışanı olan davalı …’e bonoyu ciro ederek iyiniyetli üçüncü kişi yaratmaya çalışıldığı ve bu nedenle davalı …’in bonoyu devralırken kötü niyetli olduğunun kabulü ile diğer davalıya ödeme yapıldığı iddiasının bu davalıya karşı da ileri sürülebileceğinin kabulü gerekeceğinden; mahkemece davanın kabulüne karar verilmesi isabetli olduğundan, davalı … vekilinin istinaf isteminin reddine karar verilmiştir.
HÜKÜM: Yukarıda açıklanan nedenlerle;1-Davalı … vekilinin istinaf talebinin HMK’nun 353/1-b-1 maddesi uyarınca ESASTAN REDDİNE,2-Alınması gereken 3.483,81 TL harçtan, peşin alınan 870,95 TL harcın mahsubu ile bakiye 2.612,86 TL harcın davalı …’den alınarak hazineye irat kaydına, 3-Davalı … tarafından yapılan istinaf yargılama giderlerinin kendi üzerinde bırakılmasına,4-İstinaf incelemesi duruşmalı yapılmadığından vekalet ücreti takdirine yer olmadığına, Dair, dosya üzerinden yapılan inceleme sonunda, oy birliğiyle kesin olarak karar verildi.19/09/2023