Görüntülediğiniz mahkeme kararı kesinleşmiş bir karardır.

T.C.
İSTANBUL
BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ
16. HUKUK DAİRESİ
T Ü R K M İ L L E T İ A D I N A
İ S T İ N A F K A R A R I
DOSYA NO: 2021/1899 Esas
KARAR NO: 2023/1090 Karar
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ: İSTANBUL 13. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
TARİHİ: 29/06/2021
NUMARASI: 2018/926 E. – 2021/498 K.
DAVANIN KONUSU: Menfi Tespit (Kambiyo Senetlerinden Kaynaklanan)
KARAR TARİHİ: 13/07/2023
İstinaf incelemesi için dairemize gönderilen dosyanın ilk incelemesi tamamlanmış olmakla, HMK 353. ve 356. maddeleri gereğince dosya içeriğine göre duruşma yapılmasına gerek görülmeden dosya üzerinde yapılan inceleme sonucu;
G E R E Ğ İ D Ü Ş Ü N Ü L D Ü:
DAVA: Davacılar vekili dava dilekçesinde; davacı keşideci … A.Ş. tarafından, davacı … Tic. Ltd. Şti. emrine, cari hesap borcuna karşılık … A.Ş. Merter şubesine ait … numaralı 07/09/2018 tarihli 89.000,00 TL tutarında ve … A.Ş. Merter şubesine ait … numaralı 14/09/2018 tarihli 89.099,07 TL tutarında iki tane çek keşide edildiğini, çeklerin çalınmak suretiyle zayi olduğunu, İstanbul Cumhuriyet Başsavcılığına 2018/114847 soruşturma numaralı dosyası ile şikâyette bulunulduğunu, davacı … Şirketi tarafından İstanbul 12. Asliye Ticaret Mahkemesi’nin 2018/699 E. sayılı dosyası ile çek iptal davasının açıldığını, 03/09/2018 tarihinde söz konusu çeklere dair ödeme yasağı kararı verdiğini, davalı … Tic. Ltd. Şti.’nin çekleri bankaya ibraz ettiğini, banka tarafında ödeme yasağı kararı olduğu belirtilerek çeklerin davalıya iade edildiğini, davalı tarafından davacı şirketler aleyhine haksız ve hukuka aykırı olarak İstanbul … İcra Müdürlüğü’nün … E. sayılı ve İstanbul … İcra Müdürlüğü’nün … E. sayılı dosyaları ile kambiyo takibinin başlatıldığını, davacı şirketlerin davalıya karşı hiçbir borcunun olmadığını, davalı şirketin sahte imza ve kaşe ile ciro edilen, çalınan ve çalındığı kolayca bilinebilecek çekleri kötü niyetli olarak iktisap ederek davacı şirketler hakkında takipler başlattığını, takibe konu çeklerdeki ciroların hayali kişiler tarafından imza edildiğini, çeklerin arka yüzünde yapılan ciroların şüphe uyandıracak şekilde silsile ile yapıldığını, davacı … Gıda San. Tic. Ltd. Şti. adına sahte kaşe ve imza işleminin yapıldığını, … İnş. San. ve Tic. Şti. arasında işbu çekin verilmesini gerektirecek hiçbir ticari ilişkinin bulunmadığını, çeklerin arka yüzünde imza ve kaşesi bulunan şirketlerin fiili olarak faaliyette olmadığını, çeklerin arka yüzünde ciroları bulunan … ile … arasında takibe konu çeklerin verilmesini gerektirecek hiçbir ticari ilişkini bulunmadığını beyanla teminat mukabili icra taleplerinin durdurulması aksi halde icra veznelerine yatan paraların davalıya ödenmemesi yönünde ihtiyati tedbir kararı verilmesini, İstanbul … İcra Müdürlüğü’nün … E. sayılı ve İstanbul … İcra Müdürlüğü’nün … E. sayılı dosyaları ile takibe konulan çekler nedeniyle müvekkili şirketlerin borcu bulunmadığına, çeklerin ve takiplerin iptaline, çekleri takibe koyan davalının kötü niyetli olduğundan takip konusu alacakların % 20’sinden aşağı olmamak üzere tazminata hükmedilmesine, karar verilmesini talep etmiştir.
CEVAP: Davalı vekili cevap dilekçesinde; müvekkilinin dava konusu iki adet çeki, çekin arkasında cirosu bulunan … TC Numaralı … isimli kişiden şahsi alacağına karşılık aldığını, davalı şirket tarafından çeklerin TTK 796/1 gereğince süresinde bankaya ödeme için ibraz edilmesine rağmen, İstanbul 12. Asliye Ticaret Mahkemesinin 03/09/2018 tarih ve 2018/699 E. sayılı dosyasından verilen ödeme yasağına ilişkin kararı gereğince hiçbir işlem yapılamadığını, davalı şirket tarafından yasal sorumluluğu nedeni ile iade alınan … numaralı çek için İstanbul … İcra Müdürlüğünün … E. ve … numaralı çek için de İstanbul … İcra Müdürlüğünün … E. sayılı dosyası ile kambiyo senetlerine mahsus haciz yoluyla icra takibi başlatıldığını ve ödeme yasağı kararı veren İstanbul 12. Asliye Ticaret Mahkemesinin 2018/699 E. sayılı dosyasına da ödeme yasağına ilişkin kararın kaldırılması için müdahale talebinde bulunduğunu, davacı tarafın beyanlarının çekin illetten mücerret olması ilkesine aykırı olduğunu, davacı yanın imza itirazına ilişkin olarak davalının bu durumu bilebilecek durumda olmadığı gibi diğer imzaların sıhhatine bu yüzden halel gelmeyeceğini, davalı şirketin alacağına kavuşamamış meşru, iyi niyetli hamil olduğunu ve icra takibi yapmaya yetkili olduğunu, ödeme yasağı kararının yetkili hamil olan davalı şirketi bağlayıcı nitelikte verilmiş bir tedbir kararı olmadığını, beyanla; davanın reddine, davacı aleyhine %20’den aşağı olmamak üzere kötü niyet tazminatına hükmedilmesine karar verilmesini talep etmiştir.
MAHKEME KARARI; İstanbul 13. Asliye ticaret Mahkemesi’nin 29/06/2021 tarihli 2018/926 E- 2021/498 K sayılı kararıyla; “…İstanbul Jandarma Kriminal Laboratuvarı tarafından sunulan 22.06.2020 tarihli rapora göre ilk ciro, çekin lehtarı durumundaki davacı …’a ait değildir. Ciro silsilesinde şeklen bir kopukluk bulunduğu…davalı tarafından davacılar aleyhine İstanbul …İcra Müdürlüğünün … E. sayılı takip dosyası ile 06/09/2018 keşide tarihli 60.000,00 TL bedelli çeke dayalı olarak ve İstanbul … İcra Müdürlüğünün … E. sayılı takip dosyası ile 14/09/2018 keşide tarihli 89.099,07 TL bedelli çeke dayalı olarak kambiyo senetlerine özgü haciz yolu ile takip başlatıldığı ve davacılar tarafından İstanbul …İcra Müdürlüğünün … E. sayılı dosyasının ve İstanbul … İcra Müdürlüğünün … E. sayılı takip dosyasının dayanağını oluşturan çekler yönünden davalıya borçlu olmadıkları iddiası ile davalılar aleyhine menfi tespit davası açıldığı ve takipler ile çeklerin iptalinin talep edildiği, Mahkeme tarafından yargılama sırasında İstanbul Jandarma Kriminal Laboratuvarından alınan 22.06.2020 tarihli raporda çekler üzerindeki söz konusu imzaların çeklerin lehtarı durumundaki davacı … yetkilisi … eli ürünü olmadığının tespit edildiği, ilk cironun lehtara ait olması gerekir iken lehtar ile ilk ciro edenin farklı kişiler olduğu bu durumda, ciro silsilesi kopuk olduğundan ve davalı hamilin, 6102 sayılı Yasanın 790.maddesi uyarınca meşru hamil kabul edilemeyeceği, keşideci davacı … Anonim Şirket’nin ödeme yükümlülüğünden de söz edilemeyeceği, bu haliyle her iki davacınında davalıya İstanbul … İcra Müdürlüğü’nün … E. sayılı ve İstanbul … İcra Müdürlüğü’nün … E. sayılı icra dosyalarının dayanağını oluşturan çeklerden dolayı borçlu olmadıkları, bu haliyle takiplerin iptalinin gerektiği ancak takiplerin dayanağını oluşturan çeklerin iptali koşullarının oluşmadığı ayrıca söz konusu takiplerde davalının kötü niyetli olduğuna dair hiçbir emarenin olmadığı…”gerekçesiyle; Davanın KISMEN KABULÜ ile; -Davacıların İstanbul … İcra Müdürlüğü’nün … E. sayılı ve İstanbul … İcra Müdürlüğü’nün … E. sayılı icra dosyalarının dayanağını oluşturan çeklerden dolayı davalıya borçlu olmadıklarının tespiti ile takiplerin iptaline, -Davacıların İstanbul … İcra Müdürlüğü’nün … E. sayılı ve İstanbul … İcra Müdürlüğü’nün … E. sayılı icra dosyalarının dayanağını oluşturan çeklerin iptaline ilişkin taleplerinin reddine, -Koşulları oluşmadığından davacıların kötü niyet tazminatı taleplerinin reddine, -Koşulları oluşmadığından davalının kötü niyet tazminatı talebinin reddine, -İhtiyati Tedbir kararının karar kesinleşinceye kadar devamına, karar kesinleştikten 1 ay sonra teminatın iadesine” karar verilmiştir.
İSTİNAF BAŞVURUSU; Davalı vekili süresinde ibraz ettiği istinaf dilekçesinde; imzasına itiraz etmeyen davacılardan keşideci … Gıda San. Tic. Ltd. Şti.’nin borçtan kurtulamayacağını, Yargıtay Hukuk Genel Kurulu’nun 19/03/2019 günlü, 2017/1636 Esas-2019/319 Karar sayılı kararı, 09/03/2016 tarihli 2014/806 Esas, 2016/298 Karar sayılı kararlarında ve Yargıtay Daire kararlarında, lehtarın imzasının sahte olmasının, kambiyo senetlerinde imzaların istiklali prensibi gereğince keşidecinin sorumluluğunu ortadan kaldırmayacağının açıklandığını, imzasına itiraz etmeyen keşideciye icra takibi yapılmasına bir engel bulunmadığını ve keşidecinin borçtan kurtulamayacağını beyanla, mahkeme kararının kaldırılarak davacıların müvekkiline borçlu olduğunun tespitine karar verilmesini talep etmiştir. Davacı vekili istinaf dilekçesine cevabında; davaya konu çeklerin müvekkili keşidecinin rızası dışında elinden çıktığının sabit olduğunu, savcılığa şikayette bulunduğunu, lehtar imzasının sahte olduğunu, davalının çeki hukuka aykırı olarak ele geçirdiğini, gerçekte aralarında ticari ilişki bulunmayan birçok kişiye cirolandığını, çekin tedavüldeymiş gibi izlenim yaratılmaya çalışıldığını, davalının kendini yetkili hamil pozisyonuna getirdiğini, çekin arka yüzüne bakıldığında cirantaların birbiriyle hiçbir ticari ilişkisinin olmadığı ve bu miktarlarda ticari faaliyetlerinin olmadığının görüldüğünü, müvekkilleri arasındaki ticari kayıtlardan, çek karşılığı düzenlenen faturaların çeklerin çalınması nedeniyle iade edildiğinin anlaşıldığını, çekin kargoda çalındığını, davalının müvekkilleri keşideci ve lehtara başvurmasının yasal imkanının bulunmadığını beyanla, istinaf talebinin reddine karar verilmesini talep etmiştir.
DELİLLER; Dosya kapsamında bulunan İstanbul … İcra Müdürlüğünün … E. sayılı takip dosyası fotokopisinin incelenmesinde; alacaklı … San. Ve Tic. Ltd. Şti. Tarafından dava dışı borçlular keşideci …Ltd. Şti, lehtar …A.Ş., cirantalar …Ltd. Şti., …Ltd. Şti., …Ltd. Şti., … ve … aleyhine … Beşiktaş Şubesi’ne ait 06/09/2018 keşide tarihli 60.000,00 TL bedelli çeke dayalı olarak 60.000,00-TL asıl alacak, 352,60-TL işlemiş faiz, 6.000,00 TL çek tazminatı ve 180,00-TL %0,3 komisyon alacağı olmak üzere toplam 66.532,60-TL alacak için kambiyo senetlerine mahsus haciz yolu ile 17.09.2018 tarihinde takibe girişildiği, davacıların icra takibinde borçlu olarak yer almadıkları gibi, çekte de ciro ve imzalarının bulunmadığı anlaşılmıştır.Dosya kapsamında bulunan İstanbul … İcra Müdürlüğünün … E. sayılı takip dosyası fotokopisinin incelenmesinde; alacaklı … Tic. Ltd. Şti. tarafından borçlular keşideci … Ve lehtar … aleyhine ve dava dışı diğer borçlular aleyhine … Merter Şubesi’ne ait 14/09/2018 keşide tarihli 89.099,07 TL bedelli çeke dayalı olarak 89.099,07-TL asıl alacak, 571,21-TL işlemiş faiz, 8.909,91 TL çek tazminatı ve 267,30-TL %0,3 komisyon alacağı olmak üzere toplam 98.847,49-TL alacak için kambiyo senetlerine mahsus haciz yolu ile 28.09.2018 tarihinde takibe girişildiği anlaşılmıştır. Mahkemece İstanbul 12. İcra Hukuk Mahkemesi’nin 2018/1316 Esas sayılı dosyasına müzekkere yazılarak, … A.Ş. Merter Şubesine ait … seri nolu 07/09/2018 tarih, 89.000 TL bedelli çek aslının imza incelemesine esas olmak üzere gönderilmesinin istenildiği, yine İstanbul 14. İcra Hukuk Mahkemesi’nin 2018/744 Esas sayılı dosyasından; … Merter Şubesine ait, 14/09/2018 keşide tarihli, 89.099,07 TL bedelli … seri nolu çek aslının celp edildiği ve davacı lehtar şirket yetkilisi …’nin imzasını içeren belge asıllarının celp edildiği anlaşılmıştır Mahkemece İstanbul Jandarma Kriminal Laboratuvarı’ndan davaya dayanak; … Merter Şubesine ait 07/09/2018 vadeli, … seri nolu, 89.000,00 TL bedelli çek ile … Merter Şubesine ait 14/09/2018 vadeli, … seri nolu, 89.099,07 TL bedelli çekde mevcut imzaların davacı … yetkilisi …’nin eli ürünü olup olmadığı hususunda alınan 22.06.2020 tarihli raporda; inceleme konusu çeklerin arka yüzlerinde birinci ciranta “… San. Tic. Ltd. Şti.” adına atfen atılı bulunan imzalar ile …’nin mevcut mukayese imzaları arasında yapılan inceleme ve karşılaştırmada; imzaların genel şekli, imzaların kalem baskısı ve çizgi kalitesi, imzaların başlangıç hareketlerinin yapılışı, imzalar içerisindeki el hareketlerinin yapılışı, imzalar içerisindeki yatay çekiliş hareketlerinin yapılışı, imzaların bitim hareketlerinin yapılışı, kaligrafik ve karakteristik özellikler yönünden farklılıklar görülmüş olup, söz konusu imzaların … eli ürünü olmadığı kanaatini bildirilmiştir. İlk derece mahkemesince mali müşavir bilirkişi Dr. …’tan alınan 23/12/2020 tarihli raporda; Davacı … A.Ş. kanuni defterlerinde “103 Verilen Çekler ve Ödeme Emirleri (-)” hesabında çalınmak suretiyle zayi olduğu iddia edilen çeklerin Davacı … A.Ş. tarafından Davacı … Gıda San. ve Tic. Ltd. Şti.’ne verildiğine dair herhangi bir kayda rastlanmadığı, davacı … A.Ş. kanuni defterlerinde, banka hesap ekstresinde banka tarafından yapılan dava konusu çeklere ilişkin blokeye alma ve blokeden çıkarılma işlemine ait muhasebe kayıtlarının mevcut olduğu, davacı … San. ve Tic. Ltd. Şti. 2018 yılı kanuni defterlerinde “101 Alınan Çekler” hesabında, çalınmak suretiyle zayi olduğu iddia edilen çeklerin Davacı … A.Ş. tarafından Davacı … Ltd. Şti.’ne verildiğine dair herhangi bir kayda rastlanmadığı, dava konusu çeklerin keşidesine ve lehdara teslimine ilişkin kayda Davacı … A.Ş. ve Davacı … Ltd. Şti. muhasebe kayıtlarında rastlanmadığı, her iki davacı arasında uyuşmazlık konusu çeklerden önce başlayan ve devam eden bir ticari ilişkinin bulunduğu beyan edilmiştir.
G E R E K Ç E: Çeke dayalı menfi tespit davasında, ilk derece mahkemesince çekteki imzanın lehtar davacı …Ltd. Şti.’ne ait olmadığı, ciro silsilesinde şeklen kopukluk bulunduğu, ilk cironun lehtara ait olması gerekirken, lehtar ile ilk ciro edenin farklı olması durumunda ciro silsilesinde kopukluk olması durumunda, davalı hamilin meşru hamil kabul edilemeyeceği gerekçesiyle, davanın kısmen kabulüne, davacıların İstanbul … İcra Müdürlüğü’nün … E. sayılı ve İstanbul … İcra Müdürlüğü’nün … E. sayılı icra dosyalarının dayanağını oluşturan çeklerden dolayı davalıya borçlu olmadıklarının tespiti ile takiplerin iptaline, çeklerin iptali talebi ile kötüniyet tazminatı talebinin reddine karar verilmiştir. Davalı vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur. İstinaf incelemesi 6100 Sayılı HMK 355. Madde gereğince, istinaf dilekçesinde ileri sürülen sebepler ile kamu düzeniyle ilgili hususlarla sınırlı olarak yapılmıştır. Dava dilekçesinde davacılar vekilinin, müvekkillerinin … A.Ş. Merter Şubesine ait … numaralı 07/09/2018 tarihli 89.000,00 TL tutarında ve … A.Ş. Merter Şubesine ait … numaralı 14/09/2018 tarihli 89.099,07 TL tutarında iki tane çekten kaynaklanan borcunun bulunmadığının tespitini talep ettiği, mahkemece alınan bilirkişi raporunda bu iki çek aslının İcra Mahkemelerinden getirtilerek incelendiği ancak dava dilekçesinde … A.Ş. Merter Şubesine ait … numaralı 07/09/2018 tarihli 89.000,00 TL bedelli çekin İstanbul … İcra Müdürlüğü’nün … E. Sayılı icra dosyasında takibe konu edildiği beyan edilmiş ve mahkemece bu icra dosyasına konu borçtan davacıların borçlu bulunmadığına karar verilmişse de, bu icra dosyasına konu çekin … Beşiktaş Şubesi’ne ait 06/09/2018 keşide tarihli 60.000,00 TL bedelli çek olduğu, davacıların icra takibinde borçlu olarak yer almadıkları gibi, çekte de ciro ve imzalarının bulunmadığı, mahkemece incelenen çek ile takibe konu çekin farklı çekler olduğu ve davacıların çekte kaşe ve imzalarının bulunmadığının dikkate alınmaksızın, eksik inceleme ile İstanbul … İcra Müdürlüğü’nün … E. Sayılı icra dosyası yönünden kabul kararı verilmesinin yerinde olmadığı kanaatine varılmıştır. Mahkemenin kabulü yönünden de; davada keşideci davacı şirket … A.Ş.’nin imzasını inkar etmediği, mahkemece alınan bilirkişi raporunda lehtar ciranta imzasının davacı … Şirketine ait olmadığının tespit edildiği, mahkemece kararın gerekçesinde imzaların istiklali ilkesine yer verildiği gibi hamilin çekteki ciro silsilesinin sadece dış görünüm bakımından muntazam olup olmadığını incelemesinin yeterli olduğu, cirantalardan birinin imzasının sahte olması veya temsilcinin sıfatıyla imzalayan kişinin imza yetkisinden yoksun olmasının ciro zincirini etkilemeyeceği, söz konusu takiplerde davalının kötüniyetli olduğuna dair hiçbir emare olmadığından bahsedildiği, gerekçenin devamında lehtar ciranta imzasının davacı … Hizmetleri Şirketine ait olmaması nedeniyle ciro silsilesinin kopuk olduğu ve davalı hamilin meşru hamil olmadığından, keşideci davacı … şirketinin de ödeme yükümlülüğünün bulunmadığına ilişkin gerekçeye yer verildiği, mahkeme gerekçesinin çelişkili olduğu anlaşılmıştır. Yukarıda açıklanan gerekçelerle, Dairemizce HMK 355. Madde gereğince resen yapılan inceleme neticesinde, davalı vekilinin istinaf sebepleri bu aşamada incelenmeksizin, istinaf başvurusunun kabulüne, mahkeme kararının kaldırılmasına, dosyanın yukarıda açıklandığı üzere davaya konu … A.Ş. Merter Şubesine ait … numaralı 07/09/2018 tarihli 89.000,00 TL bedelli çeke ilişkin icra dosyasının taraf vekillerine açıklattırılarak celbi ve davacı keşidecinin lehtar imzasının sahteliğini ileri sürerek borçtan kurtulup kurtulamayacağı, davalının çeki iyi niyetli olarak iktisap edip etmediğinin incelenerek, ulaşılacak sonuca göre karar verilmesi için mahkemesine gönderilmesine karar verilmiştir.
H Ü K Ü M: Yukarıda açıklanan nedenlerle: 1-Davalı vekilinin istinaf isteminin kabulü ile, 6100 Sayılı HMK 355 ve 353/1-a-4-6 maddeleri gereğince, İSTANBUL 13. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ’nin 29/06/2021 tarihli 2018/926 E. – 2021/498 K. sayılı kararının KALDIRILMASINA,2-Yargılamaya devam olunmak üzere dosyanın, karar veren ilk derece mahkemesine gönderilmesine, 3-İstinaf talebi kabul edildiğinden, istinaf peşin harcının talebi halinde davalı tarafa iadesine,4-İstinaf yargılama giderleri olarak; a)Davalı avansından kullanıldığı anlaşılan; 162,10 TL istinaf kanun yoluna başvurma harcı ile 40,00 TL (posta-teb-müz) masrafının davacılardan alınarak, davalıya verilmesine, b)Davacılar tarafından yapılan masrafların üzerinde bırakılmasına,5-İstinaf incelemesi duruşmasız yapıldığından avukatlık ücreti takdirine yer olmadığına, 6-Artan gider avanslarının karar kesinleştiğinde ve talep halinde ilk derece mahkemesince yatıran tarafa iadesine, Dair, dosya üzerinde yapılan inceleme sonucu 13/07/2023 tarihinde HMK’nın 353/1-a-4-6 maddeleri uyarınca oybirliğiyle kesin olarak karar verildi.