Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C.
İSTANBUL
BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ
16. HUKUK DAİRESİ
T Ü R K M İ L L E T İ A D I N A
İ S T İ N A F K A R A R I
DOSYA NO: 2021/1739 Esas
KARAR NO: 2023/1360
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ: BAKIRKÖY 1. FİKRİ VE SINAÎ HAKLAR HUKUK MAHKEMESİ
TARİHİ: 08/06/2021
NUMARASI: 2020/106 Esas – 2021/124 Karar
DAVANIN KONUSU: Endüstriyel Tasarım (Endüstriyel Tasarımın Hükümsüzlüğünden Kaynaklanan)
DAVA TARİHİ: 20/03/2020
KARAR TARİHİ: 04/10/2023
İstinaf incelemesi için dairemize gönderilen dosyanın ilk incelemesi tamamlanmış olmakla, HMK 353. Maddesi gereğince dosya içeriğine göre duruşma yapılmasına gerek görülmeden dosya üzerinde yapılan inceleme sonucu;
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:DAVA:Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; davalı tarafından müvekkili şirket aleyhine Bakırköy …Noterliği’nden ihtarname gönderilerek, … ve … sayılı endüstriyel tasarım tescil belgeleri ile bu tasarımlara konu ürünler için almış olduğu … ve … numaralı faydalı model tescil belgelerinden doğan haklarının ihlal edildiğini, bu ihlalin durdurulması ile davalının maddi ve manevi zararına ilişkin olarak 100.000,00 TL’nin, vekilinin hesabına gönderilmesi konusunda ihtarda bulunduklarını, ancak davalı adına tescilli … (3) ve … sayılı endüstriyel tasarımların ve yine davalı adına tescilli … ve … sayılı faydalı model belgesinin yenilik ve ayırt edicilik niteliklerini taşımadığını, davalı adına tescilli tasarımların ve faydalı model belgelerinin söz konusu ürünlerin ve faydalı model belgesine konu özelliklerin uzun yıllardır yerli ve yabancı firmalar tarafından kullanılan ve kamuya mal olmuş ürünler olduğunu ve müvekkili tarafından üretilen ürünlerin, davacı adına tescilli tasarım ve faydalı model belgelerinin koruma kapsamında olmadığı ve tecavüz teşkil etmediğini iddia ederek, davalı adına tescilli olan … (3) ve … sayılı endüstriyel tasarım belgesi ile … ve … numaralı faydalı model tescil belgelerinin hükümsüzlüğüne, sicilden terkinine ve yine davalı adına tescilli … (3) ve … sayılı endüstriyel tasarım belgesi ile … ve … numaralı faydalı model belgelerindeki ürünlerin müvekkilinin ürününe benzemediğinin ve tecavüz teşkil etmediğinin tespitine karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
CEVAP: Davalı vekili cevap dilekçesinde özetle; davacının müvekkilinin 4 adet farklı tasarımını bir İngiliz tasarımına benzediğini iddia ettiğini, müvekkilinin hükümsüzlüğü talep edilen … ve … tescil nolu tasarımlarının yeni ve ayırt edici niteliği haiz olduğunu, dava konusu … (3) ve … tescil nolu tasarımın ingiliz tasarımı ile müvekkilinin tasarımının tek benzer yanının ,her ikisinin de iki bölmeli ürün olduğunu, bunun haricinde bir bütün olarak benzemediğini, İngiliz tasarımından tamamen farklı olduğunu, davacının bu yöndeki iddialarının haksız ve mesnetsiz olduğunu, müvekkilinin … ve … tescil numaralı faydalı model belgesinin davacı tarafça hükümsüzlük gerekçesi olarak ileri sürdüğü delillerin ikisinin de teknik bilgi ihtiva etmeyen, sadece görsellik ihtiva eden tasarımlar olduğunu, bu bahisle davacının müvekkilinin tescilli tasarım ve faydalı modellerine yönelik iddialarının tümüyle asılsız olduğunu savunarak, davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI: Bakırköy 1. Fikri ve Sınaî Haklar Hukuk Mahkemesi’nin 08/06/2021 tarih ve 2020/106 Esas – 2021/124 Karar sayılı kararıyla; “…Dosya kapsamı deliller ve bilirkişi raporları birlikte değerlendirildiğinde; davalı adına tescilli … tescil nolu tasarım ve … (3) nolu tasarım tescilinin tescil başvuru tarihi itibariyle yeni ve ayırt edici nitelikte olmadıkları anlaşılmakla, hükümsüzlüğüne karar vermek gerekmiştir. Yine davalı adına tescilli … tescil nolu faydalı model belgesinin buluşun uygulamaya koyulabilmesini mümkün kılacak yeterlikte, açık ve tam olarak tanımlamamış olması nedeniyle hükümsüzlüğüne karar vermek gerekmiştir. Dava konusu … nolu faydalı model belgesinin istemlerinin (İstem 1-3) başvuru tarihi itibarıyla yenilik içerdiği, sair hükümsüzlük sebeplerinin mevcut olmadığı anlaşılmakla, bu faydalı modelin hükümsüzlüğüne ilişkin talep reddedilmiştir. Dosya kapsamı deliller ve bilirkişi raporuna göre; Davacı tarafından üretilen ürünlerin davalı adına tescilli … (3) nolu tasarım, … nolu tasarım tescil belgesi ile … ve … tescil nolu faydalı model koruma kapsamında olmadığı, farklı olduğu ve tecavüz teşkil etmediği anlaşılmakla, bu yöndeki davacı talebinin de kabulü” kararı verilmiştir.
İSTİNAF İSTEMİ:Davacı vekili istinaf dilekçesinde; “Mahkeme tarafından … (1) numaralı tasarıma ilişkin bir hüküm verilmemişse de tarafımızca sunulan cevaba cevap dilekçemizde açıkça … (19 numaralı tasarım açısından da hükümsüzlük talebinde bulunduğumuzu, HMK’nın 141/1.maddesi gereğince ön inceleme aşamasına kadar iddia ve savunmanın genişletilmesinin mümkün olduğunu, bu nedenle mahkemece verilen kararın hatalı olduğunu,Davalı tarafa ait … (1) numaralı tasarım yeni ve ayırt edici olmadığını, davalı tarafa ait … (1) numaralı tasarım … (3) numaralı tasarımın tek bölmeli hali olduğunu, işbu tasarımların kendi içerisinde de yenilik ve ayırt edicilik özelliğine haiz olmadığını,Bilirkişiler tarafından davalı tarafa ait … (3) numaralı tasarımın sunduğumuz deliller karşısından yenilik ve ayırt edici özelliğine haiz olmadığı şeklinde görüş bildirirken, diğer yandan yapısal ve oransal olarak farklı olarak algıladıkları gerekçesi ile davalı tarafa ait … (1) numaralı tasarımın yeni ve ayırt edici olduğuna dair görüş bildirildiğini,Bilirkişiler tarafından hazırlanan raporda delillerimiz içerisinde yer alan tasarımların incelenmediğini, bu nedenle raporun … (1) numaralı tasarım açısından eksik ve hatalı olduğunu,SMK 142/2 maddesinde “Faydalı modelin – yenilik değerlendirmesinde, buluş konusuna katkı sağlamayan teknik özellikler dikkate alınmaz.” hükmünün düzenlendiğini, buna göre ana istemde farklı unsurlar dahi olsa bu unsurlar buluş konusuna bir katkı sağlamıyorsa getirilen unsurun yenilik getirdiğinden bahsetmenin mümkün olmadığını, somut olayımızda da davalı faydalı modelini yeni kıldığı belirtilen unsurların buluşa yenilik katmadığını ve bu nedenle davalıya ait … numaralı faydalı model yenilik kriterine haiz olmadığını,Davalı adına tescilli … sayılı faydalı modelin yeni olmadığına ilişkin daha önce dava dışı … adına tescil edilen … sayılı tasarım ve … sayılı faydalı modele ilişkin beyanlarımıza karşın davalı tarafından her iki 2015 ve 2016 yıllarında yapılan başvurulara konu ürünlerin aynı olduğunu kabul ettiğini, dolayısıyla bu hususun da gözetilerek davalı adına tescilli bu faydalı modelin yenilik özelliğine haiz olmadığının kabulü gerektiğini,Tarafımız lehine eksik vekalet ücretine hükmedildiğini; davada tarafımızca davalıya ait endüstriyel tasarım belgesi ile faydalı model tescil belgelerinin hükümsüzlüğü talebi ile; davalı adına tescilli … (3) ve … sayılı endüstriyel tasarım belgesi ile … ve …numaralı faydalı model belgelerindeki ürünlerin müvekkilinin ürününe benzemediğinin ve tecavüz teşkil etmediğinin tespitinin talep edildiğini; bu manada her bir talebimiz açısından ayrı ayrı vekalet ücretine hükmedilmesi gerekirken lehimize sadece bir vekalet ücreti takdir edilmesinin usule aykırı olduğunu.” beyanla ilk derece mahkemesi kararının talepleri gibi kaldırılması istenmiştir. Davalı vekili istinaf dilekçesinde;”Mahkemenin kararda hukuki bir görüş ortaya koymadığını, savunmalarımızı hiç dikkate almadığını, kararın usule aykırı olduğunu, davanın tümüyle reddi gerektiğini, Mahkemece bilirkişi raporlarına itirazlarımızın dikkate alınmadığını, yeni bir heyetten rapor alınması taleplerimizin reddedilerek sadece ek rapor alınmasına karar verildiğini, Bilirkişi raporu objektif kriterlere göre hazırlanmadığını; müvekkilin tasarımının yenilik özelliği değerlendirilirken gösterilen özenin, davacının kullandığı tasarımların benzerliği konusunda gösterilmediğini,Müvekkilimizin tasarımının hükümsüzlüğüne gerekçe gösterilen bilirkişi raporundaki İngiliz tasarımı kıyaslamasının hatalı yapıldığını; tasarımların kullanım amaçlarının, renklerinin, açma kapama mekanizmaları ile kulplarının farklı olduğunu, daha birçok farklıklara rağmen sadece tek bir heyetten alınan raporla müvekkilimizin tasarımının hükümsüzlüğüne karar verilmesinin hatalı olduğunu, Bilirkişilerin iki tasarım arasında birçok farklılık görmüş olmasına rağmen; bu farklılıkların küçük ayrıntılar olduğu gerekçesiyle sonuç olarak benzer değerlendirmesi yapmalarının hatalı olduğunu, bu ayrıntılar küçük farklılıklar olmayıp müvekkilimizin tasarımına ayırt edicilik kattığını, Mahkemece müvekkilimizin … nolu çöp kovası tasarımının İngiliz tasarımına benzer olduğu gerekçesiyle hükümsüzlüğüne karar verildiğini, özellikle kapak tasarımı tamamen farklı olmasına rağmen bu tasarımın benzer görülmesinin hatalı olduğunu, müvekkil tasarımının ayırt edici özelliklerinin fazla olduğu ve dolayısıyla yenilik özelliğinin de bulunduğunu, Mahkemece müvekkilimizin … nolu faydalı model belgesinin hükümsüzlüğüne karar verilmesinin de hatalı olduğunu, çünkü bilirkişilerin bile bu faydalı modeldeki sadece 1 unsurun açık ve tam olarak tanımlanmadığını ifade etmelerine rağmen faydalı modelin tümünün hükümsüzlüğüne karar verilmesinin usule aykırı olduğunu,Tarifnamede çöp poşetindeki sorun ve çözüm olarak sıkıştırma sisteminin çok açık anlatıldığını, istemlerde de poşet sıkıştırmanın açıkça anlatıldığını ve resimde gösterildiğini, … nolu FM belgesinin, buluşun uygulamaya koyulabilmesini mümkün kılacak yeterlikte, açık ve tam olarak tanımlanmış olup SMK 9.maddeye de uygun olduğunu, Mahkeme davacının tasarımlarının davalının tasarımlarına tecavüz teşkil etmediği iddiasıyla ilgili bu yöndeki davacı talebinin de kabulüne karar verildiğini, Mahkemece bu kararın da bilirkişi raporuna aynen uyarak verildiğini ve herhangi bir gerekçe açıklanmadığını; oysa davacının tasarımının müvekkil tasarımı ile ayırt edilemeyecek kadar aynı olup, benzer olarak algılandıklarını, rapordaki farklı algılandıkları görüşünün haksız olduğunu.” beyanla ilk derece mahkemesi kararının kaldırılması istenmiştir.
GEREKÇE: Dava, tasarımın ve faydalı modelin hükümsüzlüğü ile davacı ürünlerinin davalıya ait haklara tecavüz teşkil etmediğinin tespiti istemine ilişkindir. İlk derece mahkemesi tarafından, “Davacının davasının KISMEN KABULÜNE; -Davalı adına tescilli … tescil nolu tasarım ve … (3) nolu tasarım tescilinin hükümsüzlüğüne ve sicilden terkinine, -Yine davalı adına tescilli … tescil nolu faydalı model belgesinin hükümsüzlüğüne, sicilden terkinine, -Davacı tarafından üretilen ürünlerin davalı adına tescilli … (3) nolu tasarım, … nolu tasarım tescil belgesi ile … ve … tescil nolu faydalı model koruma kapsamında olmadığının, tecavüz teşkil etmediğinin tespitine, -Davacının davalı adına tescilli … tescil nolu faydalı modelin hükümsüzlüğüne dair talebi yönünden davanın REDDİNE.” karar verilmiştir. Hüküm davacı vekili ile davalı vekili tarafından istinaf edilmiştir. İnceleme, 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun(HMK) 355. maddesi hükmü uyarınca istinaf dilekçelerinde belirtilen sebeplerle sınırlı olarak ve kamu düzenine aykırı hususların olup olmadığı gözetilerek yapılmıştır.Davacı, davalı adına tescilli … (3) ve … sayılı endüstriyel tasarımların ve davalı adına tescilli … ve … sayılı faydalı model belgesinin yenilik ve ayırt edicilik niteliklerini taşımadığını, uzun yıllardır yerli ve yabancı firmalar tarafından kullanılan ve kamuya mal olmuş ürünler olduğunu beyanla belirtilen tasarım ve faydalı model tescillerinin hükümsüzlüğü ile kendi ürünlerinin davalı ürünlerine benzer olmadığının ve tecavüz teşkil etmediğinin tespitini talep etmiş; davalı ise, davacı iddialarının doğru olmadığını, faydalı modelin kendileri tarafından geliştirildiğini, yine kendilerine ait endüstriyel tasarımların yenilik ve ayırt edicilik unsurlarını taşıdığını savunarak davanın reddini istemiştir. Mahkemece yapılan yargılama ve toplanan deliller ile denetime elverişli bulunan bilirkişi raporları ile; davalı adına tescilli … tescil nolu tasarım ile … (3) tescil nolu tasarımın yenilik ve ayırt edici nitelik özelliklerine sahip olmadığı; davalı adına tescilli … tescil nolu faydalı model belgesinin “Buluşun uygulamaya koyulabilmesini mümkün kılacak yeterlikte, açık ve tam olarak tanımlamamış olması” nedeniyle hükümsüzlüğüne; dava konusu … nolu faydalı model belgesinin istemlerinin (İstem 1-3) başvuru tarihi itibarıyla yenilik içerdiği ve sair hükümsüzlük sebeplerinin mevcut olmadığı anlaşılmakla bu faydalı model yönünden hükümsüzlük isteminin reddine karar verilmesinde isabetsizlik bulunmamaktadır. Davacı tarafça, “Dava dilekçesinde yer almayıp, cevaba cevapta ileri sürülen … (1) numaralı tasarımın hükümsüzlüğü” istemi konusunda mahkemece karar verilmediğini ve bu yönüyle hükümde eksiklik olduğu ileri sürülmüş ise de; mahkemece bu hususta karar verilmemesi eksiklik ise de, mahkemece aldırılan bilirkişi raporları uyarınca davacının bu isteminin reddinin gerektiği ve hükmün bu yönden davalı tarafından istinafı da bulunmadığı gözetildiğinde, istinaf edenin daha aleyhine hüküm verilemeyeceğinden davacının bu istinaf istemi yerinde görülmemiştir. Hükme esas alınan bilirkişi raporları ile davacıya ait ürünlerin davalı adına tescilli tasarım ve faydalı modelden farklı olduğu sabit olmakla, mahkemece davacının tecavüzün bulunmadığının tespiti isteminin kabulü de yerindedir. Ancak mahkemece her bir talep yönünden ayrı dava olduğu gözetilerek ayrı vekalet ücretine hükmedilmesi gerekirken, davacının bu talebinin kabulüne rağmen lehine vekalet ücreti takdir edilmemesi usule aykırı olduğundan; davacı vekilinin bu yöndeki istinaf isteminin kabulüyle, ilk derece mahkemesi kararının kaldırılmasına; taraf vekillerinin sair istinaf istemlerinin reddine karar verilmiştir.
HÜKÜM: Yukarıda açıklanan nedenlerle;1-Davacı vekilinin istinaf talebinin KISMEN KABULÜNE, KISMEN REDDİNE,2-Davalı vekilinin istinaf talebinin REDDİNE, 3-Bakırköy 1.Fikri ve Sınai Haklar Hukuk Mahkemesi’nin 08/06/2021 tarih ve 2020/106 Esas – 2021/124 Karar sayılı kararının KALDIRILMASINA, 4-İlk derece yargılaması yönünden; a)Davacının davasının KISMEN KABULÜNE, davalı adına tescilli … tescil nolu tasarım ve … (3) nolu tasarım tescilinin hükümsüzlüğüne ve sicilden terkinine, yine davalı adına tescilli … tescil nolu faydalı model belgesinin hükümsüzlüğüne, sicilden terkinine, b)Davacı tarafından üretilen ürünlerin davalı adına tescilli … (3) nolu tasarım, … nolu tasarım tescil belgesi ile … ve … tescil nolu faydalı model koruma kapsamında olmadığının, tecavüz teşkil etmediğinin tespitine,c)Davacının davalı adına tescilli … tescil nolu faydalı modelin hükümsüzlüğüne dair talebi yönünden davanın REDDİNE,ç)Alınması gereken 269,85 TL harçtan, peşin alınan 54,40 TL peşin harcın mahsubu ile bakiye 215,45 TL karar harcının davalıdan tahsili ile hazineye irat kaydına,d)Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi gereğince hesaplanan 5.900,00 TL vekalet ücretinin davalıdan alınarak davacıya verilmesine,e)Davanın kısmen reddi sebebiyle, Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi gereğince hesaplanan 5.900,00 TL vekalet ücretinin davacıdan alınarak davalıya verilmesine,f)Davacının, davalı adına tescilli tasarım ve faydalı modeline tecavüzün bulunmadığı yönündeki talebi yönünden Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi gereğince hesaplanan 25.500,00 TL vekalet ücretinin davalıdan alınarak davacıya verilmesine, g)Davacı tarafından yapılan 54,40 TL başvuru ve 54,40 TL peşin harç olmak üzere toplam 108,80 TL harç giderinin davalıdan alınarak davacıya verilmesine,ğ)Davacı tarafından yapılan 202,50 TL tebligat-tezkere ve 3.000,00 TL bilirkişi ücreti olmak üzere toplam 3.202,50 TL yargılama giderinin, davanın kabul-red oranına göre hesaplanan 2.401,87 TL’sinin davalıdan alınarak davacıya verilmesine, bakiyesinin davacı üzerinde bırakılmasına,h)Davalı tarafından yapılan 72,00 TL yargılama giderinin, davanın kabul-red oranına göre hesaplanan 18,00 TL’sinin davacıdan alınarak davalıya verilmesine, bakiyesinin davalı üzerinde bırakılmasına,5-İstinaf yargılaması yönünden; a)Davacı tarafından yatırılan istinaf peşin harcının talebi halinde davacıya iadesine, b)Davalıdan alınması gereken 269,85 TL harçtan, peşin alınan 59,30 TL harcın mahsubu ile bakiye 210,55 TL harcın davalıdan alınarak hazineye irat kaydına, c)İstinaf aşamasında davacı tarafından yapılan yargılama gideri olan 162,10 TL istinaf yoluna başvurma harcı ile 66,00 TL posta ve tebligat masrafı olmak üzere toplam 228,10 TL’nin davalıdan alınarak davacıya verilmesine, ç)İstinaf aşamasında davalı tarafından yapılan yargılama giderlerinin kendi üzerinde bırakılmasına, d)İstinaf incelemesi duruşmalı yapılmadığından vekalet ücreti takdirine yer olmadığına, 6-Gerek ilk derecede gerekse istinaf aşamasında yatırılan gider avanslarından kullanılmayan kısımların karar kesinleştiğinde ve talep halinde ilk derece mahkemesince yatıran tarafa iadesine,Dair, dosya üzerinde yapılan inceleme sonucunda, HMK’nun 361.maddesi uyarınca tebliğden itibaren iki haftalık süre içerisinde Yargıtay ilgili hukuk dairesinde temyiz yolu açık olmak üzere oy birliği ile karar verildi.04/10/2023