Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C.
İSTANBUL
BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ
16. HUKUK DAİRESİ
T Ü R K M İ L L E T İ A D I N A
İ S T İ N A F K A R A R I
DOSYA NO: 2021/1720 Esas
KARAR NO: 2023/1249 Karar
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ: İSTANBUL ANADOLU 2. FİKRİ VE SINAİ HAKLAR HUKUK MAHKEMESİ
TARİHİ: 04/02/2021
NUMARASI: 2019/136 E, 2021/23K.
ASIL DAVA: Endüstriyel Tasarım ve Faydalı Modele Tecavüz
BİRLEŞEN DAVA: Tazminat
KARŞI DAVA: Endüstriyel tasarım ve faydalı modelin hükümsüzlüğü
KARAR TARİHİ: 21/09/2023
İstinaf incelemesi için dairemize gönderilen dosyanın ilk incelemesi tamamlanmış olmakla, HMK 353. Maddesi gereğince dosya içeriğine göre duruşma yapılmasına gerek görülmeden dosya üzerinde yapılan inceleme sonucu;
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:TARAFLARIN İDDİA VE SAVUNMALARININ ÖZETİ
DAVA:Davacı-karşı davalı vekili dava dilekçesinde özetle; Müvekkillerin“…” ve “…” isimli … tescil nolu endüstriyel tasarım ile … nolu faydalı modelde bahsi geçen ürünlerin tescilli sahibi ve üreticisi olduğunu, ürünün müvekkil tarafından … A.Ş firma bünyesinde tanıtım toplantısında sunum tanıtıldığını, Davalı … Tic. Ltd. Şti. şirketinin ürünün piyasaya sunulması konusunda müvekkillerle görüştüğünü ancak bir anlaşmaya varılamadığını, ancak Davalı taraından ürünün üretilerek “…com ile …com.tr” internet sitesinde satışının yapıldığını, …com sitesinden ürünün sipariş verilerek satın alındığını ve fatura ile tedarikçi bilgilerinin Davalılar adına bahsedildiğini, haksız eylemelerine son vermeleri için resmi ihbarname gönderildiğni, ticari itibarlarının zedenlendiğini, müvekkillere ait tescilli tasarımın üretiminin tespiti ile ürünün üretim ve satışına son verilmesini, tüm üretim nakine ve vasıtalarına el konulmasını, e-ticaret sitelerinden yapılan satışlardan elde edilen kazancın ilgili yerelere müzekkere yazılarak net kazancın hesaplanmasını, fiili kayıp ile yoksun kalınan kazancın belirlenmesini, İstanbul Ticaret Müdürlüğüne müzekkere yazılarak Davalıların ortaklığının ve organik bağı olup olmadığının sorulmasını, maddi ve manevi zararlarının tespitini, davalıların eyleminden ötürü müvekkillerin fazlaya ilişkin talep ve dava hakları saklı kalmak kaydıyla 6769 Sayılı SMK md 151/2-b kapsamında belirlenecek olan işbu davaya konu tecavüz nedeni ile davalıların elde ettiği net kazanç üzerinden belirlenmek ve yargılama sırasında belirlenecek tutarda artırılmak üzere şimdilik 1.000-TL maddi 20.000-TL manevi tazminatına karar verilmesini, talep ve dava etmiştir. Birleşen 2019/435 esas sayılı dosyasında davacı vekili dava dilekçesinde özetle; Davalılar tarafından müvekkiline ait fikir ürününün haksız ve kötü niyetli olarak üretiminin yapılması nedeniyle davalıların eyleminden ötürü müvekkillerinin fazlaya ilişkin talep ve dava hakları saklı kalmak kaydıyla davalıların elde ettiği net kazanç üzerinden belirlenmek ve yargılama sırasında belirlenecek tutarda arttırılmak üzere şimdilik 1.000,00 TL maddi tazminatın ve müvekkillerinin ticari itabarının zedelenmesi dolayısıyla uğramış olduğu manevi zararların karşılığı olarak da 20.000,00 TL manevi tazminatın dava tarihinden itibaren yasal faizi ile birlikte davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsiline karar verilmesini talep ve dava etmiştir.Karşı dava yönünden, tescilli tasarımın 2016 yılında … tarafından düzenlenen tasarım yarışmasında plastik ambalaj kategorisinde 1. lik ödülü aldığını, İtalya’da … ödülü aldığını, benzerliği iddia edilen ürünlerin müvekkil ürününe benzemediğini, müvekkil tasarımının karşılaşıldığı anda açılarak hayvana su ve mama temin edebilecek şekilde tasarlandığını, davacılar tarafından örnek olarak sunlan ürünlerin farklı olduğunu, Davalılarla karşılıklı yazışmaların içeriğinden biraraya gelindiğinin tespit edilebileceğini, Birleşen dava yönünden, Davacı tarafından dosyayla birleştirilen 2019/435 Esas sayılı dosyanın bilirkişiye gönderilmesi talep edilmiştir.
DAVAYA CEVAP ve KARŞI DAVA: Davalı-karşı davacı vekilleri tarafından 10.06.2019 tarihli cevap dilekçesinde özetle; Davalılar tarafından ürünün üretilip satışa sunulduğuna dair bir beyanda bulunulmadığını, salt tescillerin korunma imkanından yararlanmak istenildiğini, Müvekkil … şirketini sokak hayvanları ile ilgili ürünleri üretip kurumsal firmalara satışını yaptığını, Davacıların tanıtım toplantısı beyanlarının gerçek dışı olduğunu, Faydalı Model ve Endüstriyel Tasarım tescilleri bakımından fikrin yeni olmadığını, ürünün tescillerin tarihinden çok önce üretilip internet üzerinden satışa sunulduğunu, örneğin … nolu … – … adına tescilli ürün olduğunu, fikrin kamuya mal olduğunu, bu sebeplerle … sayılı faydalı modelin yeni olmadığını ve tescilin hükümsüzlüğüne dair davanın kabulünü, Endüstriyel tasarım bakımından müvekkil ürününün bütünsel olarak, tasarım olarak, şekil olarak farklı olduğunu, ticari faaliyette bulunmaksızın inelemesiz sistemden yararlanılarak tescil ettirilen bilinen kamuya mal olmuş tasarımlar üzerinden hak iddialarının haksız kazanç elde etmek maksatlı olduğunu ve endüstriyel tasarım tescilinin hükümsüzlüğüne karar verilmesini talep etmiştir.
İLK DERECE MAHKEMESİNİN KARARI:”…. 08.12.2020 tarihli bilirkişi raporuna göre, tecavüz iddiasına konu davalılarca satışı yapılan “…” ibareli ürünlerin davacı adına tescilli … numaralı tasarıma şekil ve ambalajlar üzerinde bulunan görseller bakımından benzemediğinin belirtildiği mahkememizce taraf tasarımları yönünden çıplak gözle yapılan incelemede de, tasarımların benzemediği kanaatine uluşıldığı,konunun teknik uzmanlık gerektirmesi nedeniyle bu konuda düzenlenen bilirkişi raporuna itibar edildiği,davaya konu … numaralı faydalı modele yönelik tecavüz iddiası yönünden ise alınan aynı bilirkişi raporu kapsamında,davalılara ait … isimli ürünün faydalı modelin istem 1 içerisinde yer alan “… (10)”unsuruna sahip olmadığı için faydalı modelin koruma kapsamında olmadığının belirtildiği bilirkişilerin konusunda uzman olması yapılan incelemenin teknik ve uzmanlık gerektirmesi nedeni ile bilirkişi raporuna itibar edildiği,neticeten asıl dava yönünden,usul ve yasaya uygun,hüküm kurmaya elverişli bilirkişi raporu doğrultusunda,davacı adına tescilli tasarım ve faydalı modele tecavüz edilmediği anlaşıldığından davanın reddine karar verildiği,asıl dava sonucuna bağlı birleşen maddi ve manevi tazminat talebi yönünden, tecavüz davası reddedildiğinden,birleşen davanında reddine karar verildiği,davacı adına tescilli … numaralı faydalı modelin ve … numaralı tasarımın hükümsüzlüğü talebi ile açılan karşı dava bakımından aynı bilirkişi raporunda tescil tarihi itibari ile 551 sayılı KHK hükümleri kapsamında yapılan incelemede,davalı-karşı davacı tarafından,davacı adına tescilli faydalı modelin, delil olarak ileri sürülen dava dışı … numaralı faydalı modelden alıntı yapılarak oluşturulduğu ve benzediği bu nedenle hükümsüz kılınması gerektiği iddiası nedeniyle yapılan inceleme ve değerlendirme sonucunda,delil olarak sunulun tasarımların incelenmesi neticesi davacı tasarımına benzer ürünlere rastlanmadığı ayrıca kamuya duyurulduğu veya satış tarihinin de belli olmadığı bu nedenle değerlendirilmeye elverişli olmadığı tasarım yönünden hükümsüzlük koşullarının oluşmadığı. Faydalı model yönünden yapılan incelemede ise davacı faydalı modeline ait bağımsız istem 1 içerisinde yer alan … görselini andıran yapıda görünümü bulunan gövde(10) unsuru ve üst yüzeyine (12) tercihen aliminyum folyo malzemeden mamul kapak (20? irtibatlandırılmış unsurlarının davalı karşı davacı tarafından sunulan delillerin hiç birinde yer almadığını. Sunulan görsellerinde delil niteliğinde olmadığı bu nedenle hükümsüzlük iddiasının kanıtlanamadığının belirtildiği. Bilirkişi raporunun hüküm kurmaya elverişli usul ve yasaya uygun olduğundan ve inceleme konusunun teknik ve uzmanlık gerektiren hususlardan olması nedeni ile hükme esas alındığı, neticeten Asıl davanın Reddine, Asıl dava sonucuna bağlı Birleşen Tazminat davasının Reddine ve Karşı davanın da ispatlanamadığından Reddine…” şeklindeki gerekçe ile dava, birleşen dava ve karşı davanın reddine karar verilmiştir.
İSTİNAF İSTEMLERİ: Davacı- birleşen dosyada davacı-karşı davalı vekili istinaf dilekçesinde özetle; Davalıların kötüniyetli olduğunu, karşı davacılara ait … numaralı ürünün tasarım değil patent başvurusu olduğunu ve tescil edilmediğini,Müvekkillerinin fikrinin ödüllü bir ürün olduğunu, ortaya çıkarılan fikir ürünün korunacağını, fikir ürünün yurt dışında da tanınmış olduğunu, tasarıma tecavüzün sabit olduğunu,Davalı şirket yöneticileri ile müvekkilleri arasında görüşmeler olduğunu, e-posta yazışmalarından görüleceği üzere üretim konusunda görüşülmüş ise de anlaşmaya varılamadığını, karşı tarafı açıkça uyarmalarına rağmen tecavüzün sürdüğünü,Faydalı Model belgesinin 1 bağımsız, 4 bağımlı istemi olduğunu, bilirkişilerin raporunda istem 1 de yer alan ” kedi görselini andıran yapıda görünümü bulunan gövde” unsuruna sahip olmadığı için faydalı model koruma kapsamı dışında kaldığını belirttiklerini, müvekkillerinin başvuru tarihinin 24.10.2016 olduğunu, raporda SMK 141 değerlendirilmeden sadece lafzi yorum yapıldığını, sadece bir unsurun olmamasının tecavüz oluşmadığı anlamına gelmeyeceğini, tecavüzün sabit olduğunu,Müvekkillerinin fikir ürünün yeni ve ayırt edici olduğunu, benzer hiç bir ürünün müvekkilinin tasarımdan önce olmadığını, tescil korumasından yararlanacağını, hatalı değerlendirmeye dayalı rapora göre verilen kararın yerinde olmadığını, kararın kaldırılmasını talep etmiştir.Karşı davacı vekili istinaf isteminde özetle; Karşı davanın açılmasın açılmasına asıl davacının açtığı davanın sebep olduğunu belirterek karşı davanın reddi halinde dahi müvekkili aleyhine vekalet ücretine hükmedilmemesi gerektiğini belirterek hükmedilen vekalet ücreti yönünden kararın kaldırılmasını talep etmiştir.
İNCELEME *TPMK kayıtlarına göre; Davacılar adına kayıtlı … numaralı çoklu tasarımda “…” ve “…” isimli tasarımlar 17.10.2016 tarihli başvuruya istinaden 17.10.2016 tarihinde tescil edilmiştir.Davacılar adına kayıtlı “sokak kedilerine su ve mamanın aynı anda verilmesinin sağlayan iki hazneli bir ambalaj” başlıklı … numaralı faydalı model belgesi 24.10.2016 Tarihli başvuruya istinaden 21.06.2017 de tescil edilmiştir. *Endüstri ürünleri tasarımcısı … , Avrupa patent vekili makine yüksek mühendisi … ve muhasip … müşterek bilirkişi raporlarında özetle; Esas Dava yönünden; Davalı tarafından üretilen “…” marka ibareli kedi maması kabının, Davacı taraflara ait … nolu faydalı model ve … nolu endüstriyel tasarım belgesi ile tescil edilmiş “…” tasarımından farklı olduğu, Karşı Dava yönünden; Davacı taraflara ait … nolu faydalı model ve … nolu endüstriyel tasarım belgesi ile tescil edilmiş “…” tasarımının, hükümsüzlüğüne dayanak olarak dosyaya sunulan, dava dışı … nolu faydalı model tasarımından farklı olduğu, Hükümsüzlük iddialarına dayanak olarak dosyaya delil olarak sunulan ürün örneklerinde ürünlerin her biri; farklı kullanım çevresine, farklı ürün ve kullanım bileşenlerine sahip olup, davacı tasarımları ile benzer nitelikte olan bir örneğe bu ürünler arasında rastlanmadığı, Davacı taraflara ait … nolu faydalı model ile … nolu endüstriyel tasarım belgesi ile tescil edilmiş “ …” tasarımının tescil edildiği tarih itibariyle, yeni ve ayırt edici niteliklere sahip olup, tescillerin hükümsüzlüğüne sebebiyet verecek bir durumun tespit edilemediği yönünde görüş bildirmişlerdir.
GEREKÇE Asıl dava, endüstriyel tasarım ve faydalı model belgesinden kaynaklanan haklara tecavüz iddiasına dayalı tespit, men ve ref talebine ilişkin olup birleşen dava ise tecavüz iddiasına dayalı SMK 151/2.b maddesi gereğince maddi tazminat ve manevi tazminat istemlerine ilişkindir.Karşı davada asıl ve birleşen davaya esas endüstriyel tasarım ve faydalı model belgesinin hükümsüzlüğü talep edilmiştir.İlk derece mahkemesince asıl dava, karşı dava ve birleşen davanın reddine karar verilmiştir. Asıl ve birleşen davanın reddi kararına karşı davacılar vekili, karşı davanın reddi kararına karşı karşı davacılar vekili yasal süresi içinde istinaf kanun yoluna başvurmuştur. İstinaf incelemesi, HMK’nın 355. maddesi gereğince, ileri sürülen istinaf başvuru nedenleri ve kamu düzeni yönüyle sınırlı olarak yapılmıştır.Somut uyuşmazlıkta mahkemece alınan bilirkişi heyeti raporunda; davacılara ait … numaralı “sokak kedilerine su ve mamanın aynı anda verilmesinin sağlayan iki hazneli bir ambalaj” başlıklı faydalı modelin istemleri ile davalı ürünü karşılaştırıldığında istem 1 içerisinde yer alan “…” unsuruna sahip olmadığı, her iki ürün iki hazneli gövdeye sahip ise de gövdenin kedi görselini andıran yapıda olmadığı, gövdeyi örten kapağın da doğal olarak kedi görselini andıran yapıda olmadığı, davalı ürünün davacılara ait FM belgesinin koruma kapsamı dışında olduğu belirlendiği, davacıların … numaralı “…” ve “…” başlıklı tasarımlar davalı ürünü ile karşılaştırıldığında ise; genel formda dairsel biçimde kedi başı gibi biçimlendirildiği, davalının ürünün ise dikdörtgen biçimde tasarlandığı, davalı ürünün davacı tasarımları ile benzer olmadığının detaylı olarak tespit edildiği, raporların dosya kapsamındaki delillere uygun, yeterli ve hükme elverişli olduğu, tasarımda korunanın görünüm olduğu, bilirkişi heyetinin endüstriyel tasarım ve faydalı model yönünden usulüne uygun karşılaştırma yapıldığı dikkate alındığında asıl ve birleşen davanın reddi kararında usul ve esas yönünden hukuka aykırılık bulunmadığından istinaf isteminin esastan reddi gerekmiştir.Karşı davacı vekili istinafında müvekkili aleyhine vekalet ücretine hükmedilmemesi gerektiğini ileri sürmüş ise de; karşı davalının davanın açılmasına sebebiyet verdiğinden söz edilemeyeceği, mahkemece davanın reddedildiği dikkate alındığında mahkemenin vekalet ücretinden karşı davacı tarafı sorumlu tutması yerinde olup karşı davacı vekilinin istinaf isteminin esastan reddi gerekmiştir,Açıklanan nedenlerle asıl- birleşen dosyalarda davacılar vekilinin ve karşı davada davacılar vekilinin istinaf istemlerinin ayrı ayrı esastan reddine karar vermek gerekmiştir.
HÜKÜM: Gerekçesi ayrıntılı kararda açıklandığı üzere;1-6100 sayılı HMK’nın 353/1-b-1 maddesi gereğince, asıl ve birleşen dosyada davacı vekilinin yerinde görülmeyen istinaf isteminin ESASTAN REDDİNE, -Karşı davacı vekilinin istinaf istemini ESASTAN REDDİNE, 2-Alınması gereken 539,70-TL (269,85×2-TL) harçtan, peşin yatırılan 118,60-TL’nin (59,30+59,30-TL) mahsubu ile bakiye 421,10-TL harcın asıl davacılardan alınarak Hazine’ye gelir kaydına,-Alınması gereken 269,85TL harçtan, peşin yatırılan 118,60-TL’nin mahsubu ile bakiye 151,25-TL harcın karşı davacılardan alınarak Hazine’ye gelir kaydına, 3-Asıl ve birleşen dosyada davacılar tarafından yapılan ve karşı davacılar tarafından yapılan istinaf yargılama giderlerinin kendi üzerlerinde bırakılmasına,4-İstinaf incelemesi duruşmalı yapılmadığından vekalet ücreti takdirine yer olmadığına, Dair, dosya üzerinde yapılan inceleme sonucunda iş bu kararın tebliğinden itibaren 2 hafta içinde Yargıtay’da temyiz yolu açık olmak üzere oy birliği ile karar verildi. 21/09/2023