Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.
T.C.
İSTANBUL
BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ
16. HUKUK DAİRESİ
T Ü R K M İ L L E T İ A D I N A
İ S T İ N A F K A R A R I
DOSYA NO: 2021/1559 Esas
KARAR NO: 2023/1080 Karar
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ: İSTANBUL 2.FİKRÎ VE SINAÎ HAKLAR HUKUK MAHKEMESİ
TARİHİ: 04/03/2021
NUMARASI: 2017/228 E. – 2021/104 K.
DAVANIN KONUSU: Tazminat (Fikir Ve Sanat Eserleri Sahipliğinden Kaynaklanan) Tazminat (Fikir Ve Sanat Eseri Sözleşmesinden Kaynaklanan)
KARAR TARİHİ: 13/07/2023
İstinaf incelemesi için dairemize gönderilen dosyanın ilk incelemesi tamamlanmış olmakla, HMK 353. ve 356. maddeleri gereğince dosya içeriğine göre duruşma yapılmasına gerek görülmeden dosya üzerinde yapılan inceleme sonucu;
G E R E Ğ İ D Ü Ş Ü N Ü L D Ü:
DAVA: Davacı vekili dava dilekçesinde; müvekkili şirket tarafından yapımı sağlanarak piyasaya çıkarılmış bulunan …-… isimli albümün 03/08/1992 tarih ve … sayılı Müzik Eseri Kayıt ve Tescil Belgesi ile Kültür ve Turizm Bakanlığı Telif Hakları Genel Müdürlüğünde kayıtlı olduğunu, söz konusu albümün işletme belgesi sahibi, yapımcısı ve fikri mülkiyet hakkı sahibinin müvekkili olduğunu, davalı şirketin müvekkilinin fonogram yapımcısı sıfatı ile hak sahibi olduğu ve piyasaya sürülmüş bulunan müzik eserlerini yapımcısı bulundukları …-… adlı müzik albümünde isimlerini değiştirmek suretiyle izinsiz olarak çoğaltıp piyasaya sürerek haksız kazanç sağladığını, bu albümde yer alan dört eserden ilki olan … adlı eserin birebir aynısının, davalı tarafından yapımı sağlanan …-… adlı CD’de albümün ilk parçası olan … adlı eserde aynen, davacıya ait …-… isimli müzik albümünde ikinci sırada yer alan … adlı eserin davalı şirkete ait müzik yapımı olan …-… albümünde ikinci sırada yer alan … adlı eserde aynen, davacıya ait …-… içinde altıncı sıradaki … adlı eserin giriş bölümünde yer alan İntro bölümü kaldırılarak, davalı yapımı olan …-… adlı eserin dördüncü sırasında yer alan … adlı eserin girişteki kısmının kesilerek kullanıldığını, yine davacıya ait …-… adlı müzik albümünde yedinci sırada yer alan … adlı eserin davalı tarafından …-… adlı albümde beşinci sırada yer alan … adlı eserde aynen kopyalanmak suretiyle davacıdan izin alınmaksızın ve mali hak bedeli ödenmeksizin kullanılması sonucu davacının haklarının ihlal edildiğini, ihlal nedeniyle müvekkili tarafından davalı şirket yetkilisi hakkında İstanbul Cumhuriyet Başsavcılığına suç duyurusunda bulunulduğunu ve … hazırlık numarası ile soruşturma başlatıldığını, davacı tarafından aldırılan bilirkişi raporunda ihlalin tespit edildiğini, … tarafından tanzim olunan teknik bilim kurulu raporunda her iki albümde yer alan dava konusu dört eserin birinin münitaj farkı olmasına rağmen aynı karaktere sahip kayıtlar olduğunun tespit edildiğini iddia ederek, fazlaya ilişkin haklarının saklı kalması kaydıyla, 50.000 TL maddi tazminatın 07/09/2009 tarihinden itibaren işleyecek faizin ticari işlerde temerrüt faizinin merkez bankasının kısa vadeli krediler için öngördüğü reeskont faizi olan %45 faiz oranı üzerinden hesaplanarak davalıdan tahsiline karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
ISLAH: Davacı vekili ıslah dilekçesinde; dava açılışta 50.000 TL maddi tazminat talebinde bulunduklarını, yapılan bilirkişi incelemeleri sonucunda FSEK 70/2 maddesi uyarınca 150.000 TL haksız fiil tazminatı ile FSEK 70/3 maddesi uyarınca satış yapılamamasından dolayı mahrum kalınan kar tutarından 100.000 TL olmak üzere toplam 250.000,00 TL maddi tazminatın davalıdan tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
CEVAP: Davalı vekili cevap dilekçesinde; dava konusu edilen talebin zamanaşımına uğradığını bu nedenle zamanaşımı itirazında bulunduklarını, müvekkilince davaya konu albüme ilişkin olarak yapılmış olan işlemlerin devir sözleşmesi ile müvekkiline sunulan … imzalı muvafakatname baz alınarak yapıldığından davanın Saniye … Gıda San. Tic. Ltd. Şti’ne ihbar edilmesini talep ettiklerini, müvekkili şirketin davaya konu albümü İstanbul … Noterliğinin 07/09/2009 tarihli ve … yevmiye nolu devir sözleşmesi kapsamında …nden devir alındığını, … tarafından seslendirilen … isimli albümün yapım ve kayıt işlemlerinin devir eden konumunda bulunan Proje Grafik tarafından yapıldığını, devir sonrasında müvekkili şirketin bandrol alınarak üretim yaptığını, müvekkilinin albümün hazırlanması ile hiçbir ilgisinin bulunmadığını, davacının iddialarının mesnetsiz olduğunu ve hukuki hiçbir dayanağının olmadığını, müvekkili şirket tarafından yapılan üretimlerin bizzat yapımcı şirket konumunda bulunan Proje Grafik ile müvekkili şirket arasında bulunan devir sözleşmesi kapsamında yapıldığını, müvekkili şirketin söz konusu albümü noter aracılığı ile … San. Tic. Ltd. Şti’ne devrettiğini, müvekkili şirketin dava konusu albümle herhangi bir ilgisinin kalmadığını, müvekkili şirket tarafından yapılan işlemlerin tamamen hukuka uygun olduğunu, gerekli olan tüm hukuki süreçlerin yerine getirildiğini, dosyaya sunulan bilirkişi raporu ve Müyap tarafından münitaj farklı olmasına rağmen aynı karaktere sahip kayıtlar olduğuna ilişkin tespitler olsa da aynı sanatçı tarafından seslendirilen şarkıların farklı karakterde olmasının beklenmeyeceğini, dava dışı alınan raporu kabul etmediklerini belirterek, davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
MAHKEME KARARI: İstanbul 2.Fikrî ve Sınaî Haklar Hukuk Mahkemesi’nin 04/03/2021 tarihli 2017/228 E. – 2021/104 K. sayılı kararıyla; “..davacının kusursuz sorumluluk içeren FSEK 68 dayalı talebinin bulunmadığı, aşamalardaki taleplerini netleştirmesi yönünden verilen ıslah dilekçesi ve son celsedeki beyanlarında açıkça FSEK 70 e dayalı talepte bulunduğu, taleple bağlılık gereği FSEK 70 kapsamında davalının sorumluluğu dikkate alındığında, zarardan sorumluluğun kusur esasına dayalı olduğu, dosya kapsamında sunulan deliller dikkate alındığında davaya konu davacı kayıtlarının aynen kopyalandığı iddiasına dayalı fonogramlar yönünden ihbar olunan Proje Müzik tarafından yine ihbar olunan icracı sanatçı … den alınan 30/06/2004 tarihli muvafakate dayalı olarak 20/07/2004 tarihinde eser işletme belgesinin alındığı, bu eser işletme belgesinin 07/09/2009 tarihinde davalı … müziğe devrolunduğu… hak sahibinden usulünce yapılan devirlere dayalı olarak eser işletme belgesini devralan ve kayıtların ilk fonogramdan kopyalama olup olmadığı hususunda herhangi bir bilgisi olmayan, devir tarihi itibarı ile 5 yılı aşkın (2004-2009) süredir varlığını sürdüren eser işletme belgesinin geçersiz ya da haksız olduğunu (davacının devir tarihi itibarı ile 5 yıl sessiz kaldığı da dikkate alındığında) bilmesinin mümkün olmadığı, bu noktada davalıya atfedilebilecek herhangi bir kusurun bulunmadığı, kusurun bulunmadığı dikkate alındığında davacının davalıdan FSEK 70 kapsamında herhangi bir talepte bulunamayacağı sonucuna ulaşıldığı…Tüm dosya kapsamı izahı yapılan mevzuat kapsamında değerlendirildiğinde; davacının davaya konu eserler üzerinde FSEK 1/B f gereği (Fonogram: Sinema eseri gibi görsel-işitsel eserler içindeki ses tespitleri hariç olmak üzere, bir icrada yer alan seslerin veya diğer seslerin veya ses temsillerinin tespit edildiği ses taşıyıcısı fiziki ortamı,) fonogram yapımcısı olduğu k bendi gereği komşu hak sahibi olduğu, davalının piyasaya sunmuş olduğu ve davacının hak sahibi olduğu fonogramdaki kayıtları aynen içeren fonogramı, hak sahibinden izin alınmaksızın aynen kullanılmasının FSEK 80/B hükmünün ihlali niteliğinde olduğu, hak ihlali yönünden tespit yapılmış olmakla birlikte tazminat hesaplamasının ve değerlendirmesinin talep doğrultusunda FSEK 70 de düzenlenen şartlar kapsamında ele alınması gerektiği, kusursuz sorumluluğu öngören ve 3 kat hesabıyla hesaplama içeren FSEK 68 dayalı talep bulunmadığı resen hesaplama ve değerlendirme yapılmasının talep aşımı sonucunu doğuracağı dikkate alınarak talep doğrultusunda uyuşmazlık ele alındığında hak sahibinden usulünce yapılan devirlere dayalı olarak eser işletme belgesini devralan ve kayıtların ilk fonogramdan kopyalama olup olmadığı hususunda herhangi bir bilgisi olmayan, devir tarihi itibarı ile 5 yılı aşkın (2004-2009) süredir varlığını sürdüren eser işletme belgesinin geçersiz ya da haksız olduğunu (davacının devir tarihi itibarı ile 5 yıl sessiz kaldığı da dikkate alındığında) bilmesinin mümkün olmadığı, bu noktada davalıya atfedilebilecek herhangi bir kusurun bulunmadığı, kusurun bulunmadığı dikkate alındığında davacının davalıdan FSEK 70 kapsamında herhangi bir talepte bulunamayacağı” gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir.
İSTİNAF BAŞVURULARI: Davacı vekilinin süresinde ibraz ettiği istinaf dilekçesinde; MK 2. Maddesi gereğince herkesin haklarını kullanırken ve borçlarını ifa ederken dürüstlük kurallarına uymak zorunda olduğunu, bir hakkın açıkça kötüye kullanılmasını hukuk düzeninin korumayacağını, … tarafından imzalanan sözleşme içeriğine göre bu eserlerin tamamının ve tüm haklarının fonogram yapımcısı olarak davacı müvekkili şirkete devredildiğini, TTK 18.maddesine göre, her tacirin ticaret yaparken basiretli bir tacir gibi hareket etmek zorunda olduğunu, müzik yapımcıları piyasasının herkesin birbirini tanıdığı belirli yapımcıların olduğu bir piyasa olup davalı şirketin basiretli bir tacir gibi davranıp gerçek hak sahipliği yönünden araştırma yapması gerektiğini, davacınında bu piyasada eserleri ile tanınan bilinen bir firma olduğunu, …’in de üst düzey bir sanatçı olduğunu, mahkeme kararında beş yıl süreyle sessiz kalındığından bahsedilmişse de, davacının yasal sürede dava açtığını, yargılama sırasında beş kez rapor alınarak müvekkilinin haklılığının saptandığını, HMK 24. Madde gereğince hiç kimsenin kendi lehine dava açmaya ve hakkını talep etmeye zorlanamayacağını, mahkeme görüşünün hukuki dayanağı bulunmadığını, mahkemenin toplanan delillere ve albümün korsan olduğuna ilişkin alınan raporlara rağmen bilirkişiye göndererek HMK 30. Maddesine aykırı olarak gereksiz masraf, zaman ve emek kaybı ile mağduriyetine neden olduğunu, mahkemece FSEK 68. Maddeye göre üç kat tazminat hesabı yapılmasının bu yönde talep bulunmadığından dikkate alınmadığı gerekçesiyle karar vermişse de, 21/07/2020 tarihli beyan ve talep dilekçesinde FSEK 68. Maddeye göre üç kat tazminat taleplerinin bulunduğu beyanla, ileri sürülen sebepler ile kamu düzeniyle ilgili olup resen gözetilecek sebeplerle de, mahkeme kararının kaldırılmasına, davanın tümden kabulüne karar verilmiştir. Davalı vekilinin istinaf dilekçesine cevabında; davaya konu albümün müvekkili şirket tarafından İstanbul … Noterliği … yevmiye numaralı 07 Eylül 2009 tarihli devir sözleşmesi kapsamında … Gıda ve San. Tic. Ltd. Şti.’den devir alındığını, aynı şekilde davaya konu albümün, müvekkili tarafından İstanbul … Noterliği’nin 22 Nisan 2010 tarih ve … yevmiye numaralı eser devir ve satış sözleşmesi kapsamında … San. Tic. Ltd. Şti.’ne devredildiğinden, albümle ilgili herhangi bir ilişkisinin kalmadığını, müvekkiline husumet yöneltilmesinin açıkça hatalı olduğunu, müvekkilinin şirket, devr aldığı bu albümün masterını teslim almış olduğu şekilde hiçbir oynama yapmaksızın 28.10.2009 tarihinde 500 adet …- … fabrikasına, 22.04.2010 tarihinde 500 adet yine …- … fabrikasına iki seferde olmak üzere toplamda 1000 adet olarak CD baskısı yaptığını, toplamda 1000 adet CD baskısı yaptığı açıkça tespit olunmasına rağmen davacı tarafın haksız ve hukuka aykırı şekilde toplamda 8.000 adet bandrol üzerinden müvekkilden tazminat talebinde bulunduğunu, … Müzik’e devrettikten sonra fiziki veya dijital gelirinin olmasının düşünülemeyeceğini, davacı tarafın 16/07/2020 tarihli dilekçesinde. FSEK 70/2 maddesine göre mahrum kalınan kar tutarı 142.327 TL, FSEK 68. Maddesine göre rayiç bedelin üç katı 135.000 TL ve FSEK 70/3 maddesine göre 150.000 TL haksız fiil tazminatı olmak üzere toplam 427.327 TL maddi tazminat talebinde bulunmuşsa da, 19/11/2020 tarihli celsede ıslah dilekçesi sunması için süre verilmesi üzerine, 24/11/2020 tarihli dilekçesinde, FSEK 70/3 maddesine göre 150.000 TL haksız fiil tazminatı ile, FSEK 70/3 maddesine göre 100.000 TL mahrum kalınan kar tutarı talep ettiğini, FSEK 68. Madde gereğince talepte bulunmadığını beyanla istinaf başvurusunun reddini talep etmiştir.
DELİLLER: İstanbul Kapatılan 4. Fikri ve Sınai Haklar Hukuk Mahkemesinin 2015/124 esas sayılı dosyası mahkemenin kapatılması nedeniyle İstanbul 2.Fikri ve Sınai Haklar Hukuk Mahkemesine devredilerek 2017/228 esasına kaydedildiği görülmüştür. … Bağlantılı Hak Sahibi Fonogram Yapımcıları Meslek Birliği tarafından düzenlenen 02/07/2014 tarih ve … sayılı yazıda; … Dağ. Ve Tic. Ltd. Şti firmasına ait olan albüm (CD) “…” içinde yer alan dört (4) eser ile …San ve Tic. Ltd. Şti firmasına ait … isimli CD içinde yer alan ve bahse konu dört (4) şarkılardan, birinin münitaj farkı olmasına rağmen aynı karaktere sahip kayıtlar olduğu sonucuna varıldığı, albümlerin kayıt tescil tarih ve bilgileri incelendiğinde … San ve Tic. Ltd. Şti adı geçen albümü Telif Hakları ve Sinema Müdürlüğünün 21/07/2004 tarih ve … sayı numarasıyla vermiş olduğu …den 07/05/2009 tarihinde devir almış olup 22/04/2010 tarihinde … San ve Tic. Ltd. ŞTi firmasına devretmiş olması kusursuz sorumlu olduğunu gösterdiği beyan edilmiştir. Kültür ve Turizm Bakanlığı Telif Hakları Müdürlüğü kayıtlarının incelenmesinde; … adlı eserin icracı sanatçısının … olduğu, denetim tarihinin … ve karar numarasının … olduğu, kayıt ve tescil tarihinin 03/08/1992 olduğu, eser sahibinin … ve …- … olduğu anlaşılmıştır. Yine Kültür ve Turizm Bakanlığı Telif Hakları Müdürlüğünün cevabi yazısında; … isimli sanatçının seslendirdiği … adlı albümün 21/07/2004 tarihinde kayıt ve tescil edildiği kayıt tescil belgesinin … Tic. Ltd. Şti adına düzenlendiği, 2009 ve 2010 yıllarında 2 defa devir gördüğü 07/09/2009 tarihinde… Tic. Ltd. Şti tarafından davalı … Müzik Ses Görüntü Tic. Ltd. Şti’ye devredildiği 22/04/2010 tarihinde … Müzik Ses Görüntü Tic. Ltd. Şti tarafından hali hazırda üzerine kayıtlı olan … Müzik İnş. Ltd. Şti’ne devredildiği ve halen sahibi olduğu, belirtilmiştir. İlk derece mahkemesince farklı bilirkişi ve bilirkişi heyetlerinden rapor ve ek rapor alınmıştır.
G E R E K Ç E: Davacı vekilinin, davacı şirketin …-… isimli albümün fonogram yapımcısı ve hak sahibi olduğunu, albümdeki eserlerin bir kısmının aynen bir adedinin ise üzerinde değişiklik yapılarak davalı tarafça …-… isimli CD albümde kullanılarak müvekkilinin haklarının ihlal edildiğini ileri sürdüğü, fazlaya ilişkin haklarını saklı tutarak 50.000 TL maddi tazminat talep ettiği, davacı vekilinin 24/11/2020 tarihli ıslah dilekçesinde de, FSEK 70/2 maddesine göre 150.000 TL haksız fiil tazminatı, FSEK 70/3 maddesine göre de 100.000 TL mahrum kalınan kar bedelinin tazminat olarak ödenmesini talep ettiği anlaşılmıştır. İlk derece mahkemesince davacının MK 2. Madde gereğince sessiz kalmak suretiyle hak kaybına uğradığı gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir. İstinaf incelemesi 6100 Sayılı HMK 355. Madde gereğince , istinaf dilekçesinde ileri sürülen sebepler ile kamu düzeniyle ilgili hususlarla sınırlı olarak yapılmıştır. Mahkemece Kültür ve Turizm Bakanlığından celp edilen eser işletme belgeleri ile devir belgelerinden, davaya konu … isimli sanatçının seslendirdiği … adlı albümün 21/07/2004 tarihinde kayıt ve tescil edildiği kayıt tescil belgesinin … Tic. Ltd. Şti adına düzenlendiği, 2009 ve 2010 yıllarında 2 defa devir gördüğü 07/09/2009 tarihinde … Tic. Ltd. Şti tarafından davalı … Müzik Ses Görüntü Tic. Ltd. Şti’ye devredildiği 22/04/2010 tarihinde … Müzik Ses Görüntü Tic. Ltd. Şti tarafından hali hazırda üzerine kayıtlı olan … İnş. Ltd. Şti’ne devredildiği anlaşılmıştır. Davalı vekilinin istinaf dilekçesine cevabında husumet itirazında bulunduğu ancak, davalı şirketin davaya konu albüm üzerindeki tasarruf yetkisini kullandığı döneme ilişkin tazminat talebi yönünden davalı sıfatının bulunduğu kanaatine varılmıştır. Davacı vekilinin istinaf dilekçesinde, 22/07/2020 tarihli dilekçelerinde, FSEK 68. Maddeye göre tazminat taleplerinin bulunduğu ileri sürülmüştür. Mahkemece yapılan ön inceleme duruşmasında uyuşmazlık tespiti yapılırken, “…davalının ihlalinin bulunması halinde FSEK 70. Maddeye göre davacının talep edebileceği bedelin…” uyuşmazlık konusu olduğunun tespit edildiği, davalı vekili tarafından zamanaşımı itirazında bulunulduğu, davacı vekilinin 22/07/2020 tarihli beyan dilekçesinde, üç ayrı tazminat talep ettiği, bunlardan birinin FSEK 68. Maddeye dayalı olduğu anlaşılıyorsa da, ıslah dilekçesindeki talepleri dikkate alındığında, FSEK 70. Madde de düzenlenen haksız fiil hükümlerine dayandığı anlaşılmıştır. Davacı vekili, davalı tarafın TTK 18. Madde gereğince basiretli tacir olarak hareket etmesi gerektiğini, …’in üst düzey bir sanatçı, müvekkilinin de piyasada tanınan bir yapımcı olduğunu, basit bir araştırma ile albüm üzerinde hak sahibi olduğunun tespit edilebileceğini ileri sürmüştür. TMK 2. Madde de düzenlenen, sessiz kalma sebebiyle dava açma hakkının yitirilmesi için davalının kötüniyetli olmaması gerekiyorsa da; davaya konu albümün … Müzik Tic. Ltd. Şti. adına kayıtlı olduğu, davalının da Noter’den devir sözleşmesiyle devralarak albümü çoğaltarak piyasaya sunduğu anlaşılmakla kötüniyet iddiasında bulunulamayacağı anlaşılmıştır. Davalı tarafça albüm üzerindeki hakların 22/04/2010 tarihinde dava dışı … Müzik İnş. Ltd. Şti’ne devredildiği, bu tarihten sonra davalı tarafça kullanılmadığı, piyasada tanınan yapımcı olduğunu ileri süren davacının 2004 yılından beri piyasada bulunan davaya konu albümden haberdar olmamasının beklenemeyeceği, davalının kullandığı dönem içinde 12/06/2015 dava tarihine kadar beş yıldan fazla bir süre geçtiği, davacı tarafça sessiz kalındığı göz önüne alınarak, ilk derece mahkemesince sessiz kalma nedeniyle davanın reddine karar verilmesinin yerinde olduğu kanaatiyle yerinde görülmeyen davacı istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir. (bkz Yargıtay 11. Hukuk Dairesi’nin 04/03/2020 tarihli, 2019/4046 Esas-2020/2382 Karar, 21/11/2022 tarihli 2021/4302 Esas-2022/8113 Karar sayılı kararları)
H Ü K Ü M: Yukarıda açıklanan gerekçe ile: 1-6100 sayılı HMK.’nın 353/1-b-1 maddesi gereğince davacı vekilinin yerinde görülmeyen istinaf isteminin ESASTAN REDDİNE, 2-Alınması gereken 269,85 TL harçtan, peşin alınan 59,30 TL harcın mahsubu ile bakiye 210,55 TL eksik harcın davacıdan alınarak hazineye irat kaydına, 3-İstinaf incelemesi duruşmasız yapıldığından avukatlık ücreti takdirine yer olmadığına,4-İstinaf yargılama giderleri olarak; davacı tarafça yapılan masrafların üzerinde bırakılmasına, 5-Artan gider avanslarının karar kesinleştiğinde ve talep halinde ilk derece mahkemesince yatıran tarafa iadesine, Dair, dosya üzerinde yapılan inceleme sonucunda iş bu kararın tebliğinden itibaren 2 hafta içinde Yargıtay temyiz yolu açık olmak üzere 13/07/2023 tarihinde oy birliği ile karar verildi.