Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C.
İSTANBUL
BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ
16. HUKUK DAİRESİ
T Ü R K M İ L L E T İ A D I N A
İ S T İ N A F K A R A R I
DOSYA NO: 2021/1468 Esas
KARAR NO: 2023/985
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ: İSTANBUL ANADOLU 1. FİKRİ VE SINAİ HAKLAR HUKUK MAHKEMESİ
TARİHİ: 13/04/2021
NUMARASI: 2016/104E, 2021/82K.
DAVANIN KONUSU: Endüstriyel Tasarım ve Faydalı Model Belgesine dayalı Tecavüz, tazminat
KARŞI DAVANIN KONUSU: Faydalı Modelin Hükümsüzlüğü, Tecavüz olmadığının Tespiti
KARAR TARİHİ: 22/06/2023
İstinaf incelemesi için dairemize gönderilen dosyanın ilk incelemesi tamamlanmış olmakla, HMK 353. Maddesi gereğince dosya içeriğine göre duruşma yapılmasına gerek görülmeden dosya üzerinde yapılan inceleme sonucu;
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ: Davacı-karşı davalı vekili dava dilekçesinde özetle; müvekkilinin asansör, yağdanlık ve asansör montaj parçalarının imalatını yaparak satışa sunmakta olduğunu, faydalı model ve tasarım tescillerinin bulunduğunu, asansör bakımında kullanılan yağdanlık konulu tasarım için … numaralı tasarım tescil belgesi ve ray yağdanlığında geliştirme için TR … sayılı faydalı model belgesini aldığını, davalı firmanın bu ürünleri taklit etmekte olduğunu, müvekkilinin tasarım ve patent haklarından doğan haklarına aykırılık teşkil ettiğini ve tecavüz oluşturduğunu, Bakırköy 1. Fikri ve Sınai Haklar Hukuk Mahkemesi’nin 2016/58 Değişik İş dosyası üzerinden faydalı model hakkının ihlal edilmekte olduğunun ispatlandığını, müvekkili adına tescilli buluş ile asansör hareketi sırasında ray ile olan sürtünmenin azaltılarak minimuma indirildiğini, buluş konusunun piyasadaki rekabet gücünü arttırdığını, müvekkilinin davaya konu yağdanlığı tasarım belgesi ile de koruma altına aldığını, müvekkilinin tasarım hakkının da ihlal edildiğini, dava konusu tasarım kıyaslandığında ayırt edilemeyecek derecede aynı olduklarının görüleceğini, davalının seçeneği olduğu halde aynı ürünü çalışmasının haksız rekabet varlığını gösterdiğini, iltibasa maruz kalmış tasarım ve buluşların haksız rekabet hükümleri kapsamında korunması gerektiğini, ürünün taklit edilmesinin müvekkili şirkete zarar vermekte ve ticari itibarını zedelemekte olduğunu belirterek, bu sebeplerle davalının davacıya ait TR … tescil numaralı faydalı model ve … tescil numaralı tasarım haklarına tecavüz ettiğinin tespitine, tecavüzün durdurulmasına, önlenmesine ve bu suretle tecavüzün giderilmesine, ürünün taklidi olan ve davalı firma tarafından piyasaya sunulan ve internet sitesinde teşhir edilen ürünlere ve bu ürünleri üretmeye yarayan kalıplara, tanıtım evraklarına, broşürlerine el konulmasına ve toplanmasına, 554 sayılı KHK’nin 52., 551 sayılı KHK’nin 140. ve TTK’nun haksız rekabet hükümleri uyarınca fazlaya ilişkin haklar saklı kalmak şartıyla 5.000,00 TL maddi ve 15.000,00 TL manevi tazminatın davalıdan tahsiline karar verilmesini talep ve dava etmiştir. Davacı-karşı davalı vekili 04.12.2020 tarihli ıslah dilekçesi ile; 9.949,02 TL maddi tazminatın 5.000,00 TL’lik kısmına dava tarihinden, 4.449,00 TL’lik kısmına 04/12/2020 ıslah tarihinden itibaren ve 10.000,00 TL manevi tazminatın dava tarihinden itibaren işleyecek reeskont faizi ile birlikte tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
DAVAYA CEVAP VE KARŞI DAVA Davalı-karşı davacı vekili cevap ve karşı dava dilekçesinNDE özetle; müvekkili firmanın asansör komponentleri ve yedek parça üzerine faaliyet gösterdiğini, davacının TR … numaralı faydalı modelinin koruma kriterlerine haiz olmadığını, faydalı modelin (1) numaralı bağımsız isteminin yağdanlıkların olmazsa olmazı olan yağdanlık haznesi ve kapak olduğunu, bu öğelerin teknik olarak zorunlu olduklarını ve ilk kullanımdan itibaren bulunmakta olduğunu, Bakırköy Fikri ve Sınai Haklar Mahkemesi’nin 2016/58 Değişik İş sayılı tespit raporunda ulaşılan müvekkili ürününün ray yağdanlığı geliştirme faydalı model belgesinin koruma kapsamında olduğu kanaate katılmadıklarını, yenilik vasfı olmayan unsurların korunmasının mümkün olmadığını, bu hususun raporda değerlendirilmediğini, raporda 2 ve 3 numaralı istemlerin incelenmediğini, bilirkişinin … numaralı tescilin koruma kapsamından farklı görsel özelliklerde olduğu kanaatlerine katıldıklarını, müvekkiline ait ürün ile tasarım tescilinin farklı olduklarını, tecavüz oluşturmadıklarını, müvekkilinin ürününün müvekkil firma sahibinin TR … numaralı faydalı model belgesinde açıklanan yağdanlığın farklı bir formda kapak uygulanmış şekli olduğunu, müvekkilinin davacı/karşı davalı tarafa ait faydalı model belgesinden önce ürünü üretmekte olduğunu, faydalı model belgesinin (1) numaralı bağımsız istemine tecavüzün söz konusu olmadığını, müvekkiline ait üründe konumlandırma ayağı ve kızak yuvasının ve ek keçenin yer almadığını, faydalı model belgesinin (2) ve (3) numaralı istemlerine tecavüzün söz konusu olmadığını, karşı dava yönünden ise; dava konusu TR… faydalı model belgesinin faydalı model verilme kriterlerine uygun olup olmadığına ilişkin inceleme yapılmadığını, faydalı modelin (1) numaralı isteminde açıklanan unsurların tamamının … ve TR … dokümanlarında açıklandığını, yeni olmadığını, faydalı modelin (2) numaralı isteminde açıklanan unsurların www.youtube.com/… videosunda bulunduğunu, yeni olmadığını, faydalı modelin (3) numaralı isteminde açıklanan unsurların www…. videosunda ve … dökümanlarında bulunduğunu, yeni olmadığını belirterek, bu sebeplerle müvekkili ürünlerin davacı-karşı davalı tarafın faydalı model ve tasarım belgesine tecavüz etmediğinin tespitine, davacı – karşı davalı tarafa ait TR … numaralı faydalı modelin hükümsüz kılınmasına karar verilmesini talep etmiştir.
KARŞI DAVAYA CEVAP: Davacı-karşı davalı vekili karşı davaya cevap dilekçesinde özetle; Bakırköy 1. Fikri ve Sınai Haklar Hukuk Mahkemesi’nin 2016/58 Değişik İş dosyası üzerinden faydalı model hakkının ihlal edilmekte olduğunun tespit edildiğini, müvekkilinin ray yağdanlığını ilk kez bulduğunu iddia etmediğini, yağdanlıktan daha fazla verim almak için geliştirme yaptığını, tespit dosyasında yeni olup olmadığı konusunda bir değerlendirme yapmasının mümkün olmadığını, bilirkişiye böyle bir görev verilmediğini, ürünlerin dış görünüşlerinin karşılaştırması yapılmasının yeterli olmadığını, istemler ışığında karşılaştırma yapılması gerektiğini, ürünlerin asansör rayına yerleştirme biçimleri incelenirse istem 2’de belirtilen kızak yuvası ve konumlandırma ayağını içerdiğinin görüleceğini, davalı tarafın belirttiği TR … numaralı faydalı model belgesinin geçersiz olduğunu, ayrıca hali hazırda üretilen ürün ile aralarında bir benzerlik olmadığını, koruma altına alınmış başka formdaki yağdanlıkların incelenmesine gerek olmadığını, hükümsüzlük delili olarak sunulan videoda bahsedilen ürünün müvekkili ürününe benzemediğini, kullanılan malzeme, amaçlanan fayda, şekil ve formun farklı olduklarını, bu sebeplerle karşı davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI: “Asıl davanın KISMEN KABULÜNE, KISMEN REDDİNE,Davalı-karşı davacının davacı-karşı davalıya ait 2014 04827 tescil numaralı endüstriyel tasarımın koruma kapsamında kalan ürünlerin üretimini ve satışını yapmak suretiyle tasarım haklarına TECAVÜZ ETTİĞİNİN TESPİTİNE, Davalı-karşı davacının tasarım haklarına TECAVÜZÜN DURDURULMASINA, ÖNLENMESİNE ve bu suretle TECAVÜZÜN GİDERİLMESİNE, Tecavüze konu olan ve davalı-karşı davacı firma tarafından piyasaya sürülen ve internet sitesinde teşhir edilen ürünlere ve bu ürünleri üretmeye yarayan kalıplara, tanıtım evraklarına, broşürlerine EL KONULARAK TOPLATILMAINA, Karar kesinleştiğinde masrafı davalıdan alınmak suretiyle İMHALARINA, 9.449,02 TL maddi tazminatın 5.000,00 TL’lik kısmına dava tarihinden, 4.449,02 TL’lik kısmına 04.12.2020 ıslah tarihinden itibaren ve 10.000,00 TL manevi tazminatın dava tarihinden itibaren işleyecek reeskont faizi ile birlikte davalı-karşı davacıdan alınarak davacı-karşı davalıya verilmesine, Davacı-karşı davalının TR … numaralı faydalı modelinden kaynaklanan haklarına tecavüz edildiğinin tespiti ve önlenmesi davası ile fazlaya ilişkin diğer taleplerinin REDDİNE, Karşı davanın KISMEN KABULÜNE, KISMEN REDDİNE, Davacı-karşı davalı adına tescilli TR … numaralı “ray yağdanlığında geliştirme” başlıklı faydalı modelin HÜKÜMSÜZLÜĞÜNE ve SİCİLDEN TERKİNİNE, Davalı-karşı davacının davacı-karşı davalıya ait tasarım ve faydalı modelden kaynaklanan haklarına tecavüz etmediğinin tespiti davasının USULDEN REDDİNE, ” karar verilmiştir.
İSTİNAF İSTEMLERİ: Davacı istinaf dilekçesinde özetle; Asıl davada maddi tazminat yönünden; Mart 2016’nın davalı tarafa ihtarname gönderilen tarih olup, incelemenin bu tarihten başlatılması mümkün olmadığını, müvekkilinin ihtarname ve fuar öncesinden aldığı duyumlar üzerine davalı tarafın benzer ürünleri piyasaya sunmakta olduğu öğrendiğini, fuar standında yapılan incelemeler neticesinde taklit ürün tespit edildiğini, fakat, dosya içeriğinde aynı zamanda davalı tarafa ait bir katalog olduğunu, bu katalogda müvekkilinin tescilli tasarım ve faydalı modeline konu ürün de olduğunu, Davalı tarafın bu katalogu ne zaman bastırdığı ve piyasaya sunduğu bilinmediğinden tazminat hesabının ihtarname tarihinden başlatılmasının bu katalogun varlığı karşısında mümkün olmadığını, Mali inceleme ile davalı şirketin 2015 ve 2016 yıllarındaki hasılat ve karı tespit edildiğini, İnceleme yapılan dönemdeki toplam karı 758.051,10 TL olup bunun sadece 9.449,02 TL sinin dava konusu ürüne ilişkin olması hayatın olağan akışına aykırı olduğunu, davalı tarafın internet sitesi incelendiğinde çok fazla ürün çeşidi olmadığı görüldüğünü, Bilirkişi tarafından 2015 ve 2016 yıllarının satış ve karlılık durumu kolaylıkla tespit edilmişken bu yıllara ait yağdanlık satışının da tespiti gerekirken, tespit edilmediğini, Çünkü ilk derece mahkemesi inceleme yapılacak tarih aralığını çok dar tuttuğunu, Kaldı ki, davalı tarafın herhangi bir zamanaşımı itirazı dahi yokken, tazminat hesabının 3 aydan kısa bir süre ile sınırlandırılması müvekkilinin haklarının ihlal ettiğini, müvekkilinin katalog tarihini ispatlamak gibi bir yükümlülüğü bulunmadığını, Mahkemece mali incelemelere itirazların dikkate alınmadığını, Dava tarihinden geriye 2 yıllık dönem incelenerek, davalı tarafın müvekkilimizin ürününden ne kadar sattığının tespiti gerekirken ilk derece mahkemesince sadece 3 aylık bir dönem baz alınarak inceleme yaptırılması neticesinde sadece 9.449,02 TL maddi tazminat çıktığını, bu miktarın çok düşük olduğunu, kararın bu yönden düzeltilmesi gerektiğini, Mahkemece daha önce alınan bila bilirkişi raporu, 08.05.2018 tarihli bilirkişi raporu ve iş bu rapor ile davalı tarafın ürünü ile müvekkilinin … nolu tasarım arasında var olan benzerlikler sebebiyle davalı ürününün müvekkili adına tescilli 2014/04827 sayılı endüstriyel tasarım belgesinin koruma kapsamında olduğu; ayrıca davalı ürünün müvekkili adına tescilli … sayılı faydalı model belgesinin bağımsız 1 nolu isteminin koruma kapsamında olduğu tespit edildiğini, İş bu ek rapor ile … nolu “tamponlu kilitleme paneli” buluş başlıklı faydalı modeli ile müvekkilinin … sayılı faydalı model belgesinin koruma kapsamı ile benzerlik göstermediği kanaati ile davalı tarafın müvekkili ürünü ile benzer ürün ürettiği kanaati birlikte değerlendirildiğinde, Davalı tarafın müvekkilinin tasarım ve faydalı model belgesinden kaynaklı haklarına tecavüz ettiği sabit olduğunu, Kök Bilirkişi raporuna itirazların ek raporda değerlendirilmediğini, Raporun içeriği incelendiğinde heyet tarafından bu tespitin hiçbir şekilde gerekçelendirilmediğinin görüldüğünü, Davalı tarafından sunulan deliller tek tek incelenmeden, karşılaştırma yapılmadan, tarihler tespit edilmeden eksik inceleme yapıldığını, hükme esas alınmayacağını, davalı tarafından sunulan 1999 tarihli patent ile müvekkili ürünü karşılaştırılırken müvekkili ürünün ray yağdanlığında geliştirme olduğunun dikkate alınması gerektiğini, Müvekkilinin ray yağdanlığını bulduğunu iddia etmediğini, yenilik incelemesi sadece ve tek başına istemleri değil, buluşun tüm tarifname takımı ve resimleri de dikkate alınarak yapılması gerektiğini, raporun bu yönden eksik olduğunu, Kök Bilirkişi raporunda TR … nolu faydalı model belgesindeki 1 nolu bağımsız istemin davalı ürünü üzerinde var olduğu, bağımlı istemler olan istem 2 ve istem 3 ün davalı ürünü üzerinde olmadığı tespiti hatalı bir tespit olduğunu, Müvekkilinin adına tescilli … numaralı buluş ile asansörlerin hareketi sırasında ray ile olan sürtünmesini azaltarak sessiz ve rahat çalışmasını sağlayan ray yağdanlığında geliştirme yapıldığını, Buluş konusu üründe rayların alın yüzeyinin yağlanmasını sağlayan üçüncü bir keçe sayesinde ray ile asansör arasındaki sürtünme minimum indirildiğini, Sürtünmenin azalması hem parçaların aşınma riskini önleyerek kullanım ömürlerinin uzamasına hem de asansörün daha rahat ve daha sessiz çalışmasına olanak sağladığını, bilirkişilerce de tespit edildiği üzere müvekkilimizin 1 nolu bağımsız istemi davalı tarafın ürününde tamamen vardır, istem 2 ve istem 3 bağımlı istemler olup, istem 1 den bağımsız olarak düşünülmesi mümkün olmadığını, raporda belirtildiğinin aksine davalı tarafın ürününde kızak yuvası bulunmadığını, Müvekkilinin faydalı modele konu … nolu buluşunun aşağıda yer alan resmi incelendiğinde 4 nolu kızak yuvasının sadece konumlandırma ayağı için geliştirildiği buluşa asli işlevini veren hususun yağdanlık haznesi, üst kapak ve iki adet keçe olduğu görüldüğünü,. Bilirkişilerce de belirtildiği üzere istem 1 in bağımsız istem olması bu yüzden olduğunu, istem 2 de yer alan kızak yuvası ve konumlandırma ayağına asli işlev yükleyerek müvekkilinin faydalı modeli ile davalı tarafın ürününün benzemediğini iddia etmek patent hukukunun ruhuna aykırı olduğunu buluşu parçalara bölerek yapılan değerlendirme hatalı olduğunu, her iki üründe yağdanlık haznesi, üst kapak ve keçeler ortak olduğunu, zaten bu üç unsurla buluşa konu ürün şekillenmekte, kızak ve konumlandırma ayağı ile tamamlanmakta olduğunu, karşı davada TR … sayılı faydalı model belgesinin hükümsüzlüğüne karar verilmesinin yerinde olmadığını, yenilik incelemesi sadece ve tek başına istemleri değil, buluşun tüm tarifname takımı ve resimleri de dikkate alınarak yapılması gerektiğini, raporun yeterli gerekçe içermediğini, ayrıntılı ve denetime açık bir inceleme yapılmadığını, Ek raporda bahsi geçen youtube videosunun delil olma vasfı olmadığını, Öncelikle heyetçe ek raporda açıkça “videoda görülen yağdanlığın çalışma prensibinin … nolu patent belgesinden farklılık gösterdiği” belirtilmesine rağmen sırf videodaki üründe de kapak olduğu gerekçesiyle ürünün müvekkilinin faydalı modeli ile benzer olduğu ve yeniliği ortadan kaldırdığı kanaatine ulaşıldığını, Faydalı model hukuku ile ürünün dış görüntüsü değil çalışma prensibi korunduğunu, raporun kendi içerisindeki çeliştiğini, Youtube sitesinde yayınlanan videoların yayım tarihi güvenilir olmadığını, değiştirilebilir nitelikte olduğunu, Müvekkilinin faydalı modeli Temmuz 2014 tarihinde başvurulmuş olup, 12 aylık hoşgörü süresi içerisinde kamuya yapılan sunumların yenliği ortadan kaldırmayacağını bu nedenle de videonun somut olayımız açısından dikkate alınmaması gerektiğini, hükümsüzlük kararının kaldırılması gerektiğini belirtmiştir. Davalı vekili istinaf dilekçesinde: özetle;- Faydalı modelin hükümsüzlüğüne karar verilmesinin yerinde olduğunu, – Davacı aleyhine tasarım hakkının ihlal edildiği gerekçesi ile verilen kararın kaldırılması gerektiğini, Rapora çok ciddi itirazlar sunduklarını, ancak değerlendirilmediğini, kararın tasarım hukukuna aykırı olup marka hukuku gibi değerlendirme yapıldığını, -İlk raporda marka patent vekili olmadığını, İKinci rapordaki heyette tasarım uzmanı bulunmadığını, bilirkişiler tasarım hukukunda uzman olmadıklarından eksik inceleme yapıldığını, tasarımcının nereye kadar serbest olacağı, tasarım hukukunda koruma kapsamı dışında olan zorunlu unsurları, müvekkili tasarımdaki büyük farklılıkları, tasarımın görünür veya görünmeyen yerde kullanımını değerlendirmediklerini Müvekkilinin ürününün ek keçe, konumlandırma ayağı ve kızak yuvası içermediğini,, kenar ve köşelerin yuvarlak hatlı olduğunu, genel görünüm itibarı ile farklı olup tecavüz oluşmadığını, raporun esas alınmayacağını, raporda ürünün teknik fonksiyonlarının sonucu olan özelliklerinin hangileri olduğunun dikkate alınmadığını, bilirkişilerin belirttikleri benzerliklerin hepsinin asansörlerde kullanılan yağdanlıkların hepsinde yer alan teknik fonksiyonların sonucu olan unsurlar olduğunu, bu unsurların benzer olmasının tecavüz oluşturmayacağını, Tasarımın yağın doldurulduğu yağdanlık haznesi ve kapağı kızak yuvası ve konumlandırma ayakları gibi tümüyle fonsiyonel unsurlardan oluştuğunu, ürünün asansörün halat parçasına takılması zorunlu bir ürün olup işlevsel zorunluluk arz eden must fit bir parça olduğunu, tasarıma konu üründe belirli bir biçim ve şekillerde üretilme zorunluluğu ve tasaarımı oluşturan unsurların tamamen işlevsel olup korumadan yararlanamayacağını, Tasarımın son kullanım esnasında görünebilirlik vasfına haiz olmadığını, görsellerin dilekçeye eklendiğini, ANkara 2.FSHHM 2011/62 E sayılı kararının sunulduğunu,İtirazların yeni bir heyetten rapor alınarak giderilmesi gerektiğini, Dava tarihinde KHK yürürlükte olduğunu, mali müşavir raporunda ve tazminat tespitinde dikkate alınan tasarımların davacı taraf ait tasarım tescilini ihlal eden tasarımlar olmadığı itirazının dikkate alınmadığını, davacının istinaf sebeplerinin yerinde olmadığını belirterek kararın kaldırılmasını, eksik inceleme tamamlandıktan sonra haklı asıl ve birleşen davanın kabulünü talep etmiştir.
İNCELEME – Türk Patent ve Marka Kurumu kayıtları incelendiğinde; … numaralı “yağdanlık (asansör bakımında kullanılan)” isimli endüstriyel tasarımın 01.07.2014 tarihinde davacı-karşı davalı adına tescil edildiği anlaşılmıştır. Türk Patent ve Marka Kurumu kayıtları incelendiğinde; 18.07.2014 başvuru tarihli, TR … numaralı “Ray yağdanlığında geliştirme” buluş başlıklı faydalı modelin 21.04.2015 tarihinde davacı-karşı davalı adına tescil edildiği anlaşılmıştır. Davalı-karşı davacı şirketin ortağı olan …’e ait TR … numaralı faydalı modelin tescil kaydı da dosya içine getirtilmiş ve 2009 yılında ücret ödenmediğinden geçersiz olduğu tespit edilmiştir. Bakırköy 1. Fikri ve Sınai Haklar Hukuk Mahkemesi’nin 2016/58 Değişik İş sayılı dosyasında alınan 04.05.2016 tarihli bilirkişi tespit raporunda özetle, 21.04.2016 tarihinde … Merkezi Yeşilköy/İstanbul adresindeki … Fuarı 6. Hol … No’lu standında yer alan… İmalat Ltd. Şti. firmasında yapılan tespitte görülen yağ haznelerinin; TR… tescil no’lu “ray yağdanlığında geliştirme” buluş başlıklı faydalı model belgesinin koruma kapsamında olduğu, TR … tescil no’lu “asansör bakımında kullanılan yağdanlık” başlıklı tasarım tescilinin koruma kapsamından farklı görsel özelliklerde olduğu belirtilmiştir. İTÜ makine mühendisliği bölümü Prof. Dr. …, M.Ü Güzel Sanatlar Fakültesi Endüstri Ürünleri TAsarım Bölümü Doç. Dr. … ve patent ve faydalı model uzmanı Dr. …’den oluşan bilirkişi heyeti 24.04.2017 havale tarihli raporda özetle; davacı-karşı davalı taraf adına tescilli … numaralı tasarım ile davalı tarafa ait ürünlerin benzer olarak algılandıkları, TR… belge numaralı faydalı model belgesindeki (1) no’lu bağımsız istemin … firmasının ürünü üzerinde olduğu, (2) ve (3) no’lu istemlerin olmadığı, davacı-karşı davalının TR … numaralı faydalı model belgesinden doğan haklara tecavüz oluşturmadığı, TR… belge numaralı faydalı model belgesinin tescilinin hükümsüzlüğünden bahsetmenin mümkün olmadığı, davalı-karşı davacının 2003 yılından kalma süresi dolmuş faydalı model belgesindeki kendi buluşunu bizzat geliştirerek kullanabileceği yönünde görüş bildirilmiştir. Endüstri MÜhendisi patent vekili …, İTÜ makine Müh Fakültesi Öğr üyesi Yrd. Doç. Dr. … ve Öğretim üyesi Prof. Dr. … (bilirkişi teslim tutanağında tasarım uzmanı olarak yazılı) 08.05.2018 tarihli bilirkişi raporunda özetle; esas dava bakımından, davalı-karşı davacının ürününün davacı-karşı davalı adına tescilli TR … sayılı faydalı model belgesinin 1numaralı isteminin koruma kapsamında olduğu, i2 ve 3 numaralı istemlerinin koruma kapsamında olmadığı, davalı-karşı davacı ürününün, davacı adına tescilli … sayılı endüstriyel tasarım belgesinin koruma kapsamında olduğu, karşı dava bakımından, davacı-karşı davalı adına tescilli faydalı model belgesi istemlerinin yenilik kriterlerine sahip olmadığı yönünde görüş bildirilmiştir. Makine mühendisi-marka patent vekili …, endüstri ürünleri tasarımcısı … ve bilgisayar mühendisi …’ndan oluşan bilirkişi heyeti 07.02.2019 tarihli raporda özetle; asıl davada davalı-karşı davacı taraf … Limited Şirketi’nin web sitesinde yer alan yağdanlık ürününün, davacı-karşı davalı taraf … Ticaret Limited Şirketi’ne ait … no’lu endüstriyel tasarım tescil belgesindeki tasarım ile benzer olarak algılandıkları, davalı-karşı davacı taraf … İmalat Limited Şirketi’nin web sitesinde yer alan yağdanlık ürününün, davacı-karşı davalı taraf … Ticaret Limited Şirketi’ne ait TR … nolu “Ray yağdanlığında geliştirme” buluş başlıklı faydalı model belgesinin 1 no’lu bağımsız isteminin koruma kapsamında olduğu, davalı-karşı davacı taraf … Malzemeleri İmalat Limited Şirketi’nin web sitesinde yer alan yağdanlık ürününün, davacı-karşı davalı taraf … Sanayi Ticaret Limited Şirketi’ne ait TR… nolu “Ray yağdanlığında geliştirme” buluş başlıklı faydalı model belgesinin koruma kapsamına tecavüz oluşturduğu, karşı davada davacı-karşı davalı taraf … Sanayi Ticaret Limited Şirketi’ne ait TR … nolu “Ray yağdanlığında geliştirme” buluş başlıklı faydalı model belgesinin istemlerinin … nolu patent belgesi ile karşılaştırılması sonucunda, TR … Y nolu faydalı model belgesinin istemlerinin başvuru tarihi itibariyle yenilik unsuru taşımadığı, TR …nolu “Ray yağdanlığında geliştirme” buluş başlıklı faydalı model belgesin istemlerinin başvuru tarihi itibariyle yenilik unsuru taşımaması nedeniyle TR … nolu faydalı model belgesinin hükümsüz kılınması gerektiği yönünde görüş bildirilmiştir. Aynı bilirkişi heyetinden alınan 23.09.2019 tarihli ek raporda; TR… nolu “tamponlu kilitleme paneli” buluş başlıklı faydalı model belgesinin TR… nolu “ray yağdanlığında geliştirme” buluş başlıklı faydalı model belgesinin koruma kapsamı ile benzerlik göstermediği, incelemeye konu https://www.youtube.com./… internet adresinde yer alan video paylaşımında yer alan ürünün … Ltd şirketine ait olduğu ve video paylaşımının 17.03.2014 tarihinde yayınlandığı, internet adresinde yer alan videoda görülen yağdanlığın TR … numaralı “Ray yağdanlığında geliştirme” buluş başlıklı faydalı model belgesinin yenilik özelliğini ortadan kaldırdığı belirtilmiştir. Davalı-karşı davacının davaya konu ürünle ilgili 554 sayılı KHK’nın 52/2-b maddesi uyarınca elde ettiği gelire göre tazminat hesabı yapılması için muhasip bilirkişi …’den alınan 23.09.2020 tarihli raporda; şirketin dava konusu dönemde yapılan satış ve elde ettiği gelirin 9.949,02 TL olduğu, tazminat talebinin bu tutar üzerinden hesaplanması gerektiği yönünde görüş bildirilmiştir.
GEREKÇE Asıl dava, endüstriyel tasarım hakkına tecavüzün tespiti, durdurulması, önlenmesi ve giderilmesi ile maddi ve manevi tazminat, faydalı model haklarına tecavüzün tespiti ve önlenmesi istemlerine ilişkindir. Karşı dava ise faydalı modelin hükümsüzlüğü istemi ile tasarım ve faydalı modele tecavüz etmediğinin tespiti istemine ilişkindir.İlk derece mahkemesince asıl ve karşı davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir. Bu karara karşı her iki taraf vekili, yasal süresi içinde istinaf kanun yoluna başvurmuştur. İstinaf incelemesi, HMK’nın 355. maddesi gereğince, ileri sürülen istinaf başvuru nedenleri ve kamu düzeni yönüyle sınırlı olarak yapılmıştır. Somut uyuşmazlıkta davacı, faydalı modele tecavüz iddiasına dayanmış ise de; davalı karşı davada faydalı model belgesinin hükümsüzlüğünü talep etmiş olmakla öncelikle hükümsüzlük kararına ilişkin istinaf istemi incelenmiştir. Dosyada mahkemece alınan son ve 2.bilirkişi heyetinin raporlarında; davacının delil olarak dayandığı Youtube videosundaki ürününün yenilik kırıcı nitelikte olduğu tespit edildiği, her iki heyet tarafından davalının faydalı model belgesindeki istemler karşılaştırılarak değerlendirme yapıldığı dikkate alındığında raporun hükme esas alınması yerindedir. Youtube Videosunun yayın tarihinin 17.03.2014 olduğu bilgisayar mühendisinin yer aldığı son raporda da teyit edilmiştir. Davacı videonun tarihinin 12 aylık hoşgörü süresi içinde kabul edilebileceğini ileri sürmüş ise de, kamuya arz kendisi, halefi yahut izin verdiği kişi tarafından gerçekleşmediğinden bu yöndeki istinaf da yerinde görülmemiştir. Bu durumda davacının 18.07.2014 başvuru Tarihli faydalı model belgesinin hükümsüzlüğüne karar verilmesinde usul ve esas yönünden hukuka aykırılık görülmemiştir. Faydalı modelin hükümsüzlüğüne karar verildiğinden davacının asıl davada faydalı modele tecavüz iddiasına dayalı taleplerinin reddi de yerindedir. Tasarım hakkına tecavüz ve maddi tazminata ilişkin karar yönünden istinaf istemleri incelendiğinde; mahkemece alınan üç raporda da bu husustaki görüş aynı olup davacı tasarımı ile davalı ürünü arasında farkların küçük ayrıntılarda olup tasarıma ayırt edicilik katmadığı, benzer olarak algılandıkları tespit edilmiş, raporlarda tasarımda korunanın görünüm olduğu dikkate alınarak usulüne uygun karşılaştırma yapılmıştır. Davacı, tasarımın normal kullanımda görünmediğini bu nedenle tasarım tesciline ilişkin korumadan yararlanamayacağını ileri sürmüş ise de; tasarımın hükümsüzlüğüne yönelik açılan bir dava olmadığı, bilirkişiler tarafından davacının tasarım belgesi ile davalının ürününün görünümü dikkate alınarak karşılaştırmasının yapıldığından bu yöndeki itiraz yerinde görülmemiştir. Dosyada mahkemece alınan ilk raporda tasarım uzmanı bilirkişinin bulunduğu, tasarım karşılaştırmasının usulüne uygun yapılarak tasarımda seçenek özgürlüğü olduğuna yer verilmiş olmakla tasarıma tecavüzün oluşmadığına yönelik davalı istemi yerinde görülmemiştir.Davacı, maddi tazminat miktarının düşük olduğunu, mahkemenin ihlal süresinin çok kısa belirlediğini ileri sürmüş ise de; maddi tazminat miktarını bilirkişi raporuna göre ıslah etmiş olup bu yöndeki savunması bu aşamada dinlenebilir olmadığı gibi, ihlal süresini ispat yükünün davacıda olduğu, davacının KHK 52/2-b maddesine göre tazminat talep ettiği, bilirkişi tarafından mahkemece belirlenen dönemde tasarıma konu ürünlerin satış miktarına göre hesaplama yapıldığı da dikkate alındığında mali müşavir raporu yeterli olduğundan her iki taraf vekilinin tazminata ilişkin istinafının reddi gerekmiştir. Açıklanan nedenle taraf vekillerinin istinaf isteminin esastan reddine karar verilmiştir.
HÜKÜM: Gerekçesi ayrıntılı kararda açıklandığı üzere; 1-6100 sayılı HMK’nın 353/1-b-1 maddesi gereğince, davacı-karşı davalı ve karşı davacı-davalı vekilinin yerinde görülmeyen istinaf isteminin ayrı ayrı ESASTAN REDDİNE, 2- Davacıdan asıl dava yönünden alınması gerekin 179,90TL ve karşı dava yönünden alınması gereken 179,90’ar TL harcın 118,60TL Peşin harçtan mahsubu ile bakiye 241,20TL harcın davacıdan alınarak Hazineye gelir kaydına,3- Davalı-karşı davacıdan alınması gereken 1328,55TL harçtan peşin alınan 715,63 TL harcın mahsubu ile bakiye 612,92Tl harcın davalı- karşı davacıdan alınarak Hazineye gelir kaydına,3-İstinaf yargılama giderlerinin taraflar üzerinde bırakılmasına, 4-İstinaf incelemesi duruşmasız yapıldığından vekalet ücreti tayinine yer olmadığına,5-Artan gider avanslarının, karar kesinleştiğinde ve talep halinde ilk derece mahkemesince taraflara iadesine, Dair, dosya üzerinde yapılan inceleme sonucunda iş bu kararın tebliğinden itibaren 2 hafta içinde Yargıtayda temyiz yolu açık olmak üzere 22/06/2023 tarihinde oy birliği ile karar verildi.