Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C.
İSTANBUL
BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ
16. HUKUK DAİRESİ
T Ü R K M İ L L E T İ A D I N A
İ S T İ N A F K A R A R I
DOSYA NO: 2021/1457 Esas
KARAR NO: 2023/957
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ: İSTANBUL ANADOLU 1. FİKRİ VE SINAİ HAKLAR HUKUK MAHKEMESİ
TARİHİ: 03/06/2021
NUMARASI: 2018/290 E – 2021/111 K.
DAVANIN KONUSU: Faydalı Model Belgesi (Tecavüzün Tespiti İstemli)
KARAR TARİHİ: 22/06/2023
İstinaf incelemesi için dairemize gönderilen dosyanın ilk incelemesi tamamlanmış olmakla, HMK 353. Maddesi gereğince dosya içeriğine göre duruşma yapılmasına gerek görülmeden dosya üzerinde yapılan inceleme sonucu;
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
DAVA: Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; müvekkili …’un .. numaralı “acil çıkış kapılarında kullanılan panik bar mekanizması” buluş başlıklı faydalı model belgesinin tescilli sahibi olduğunu ve söz konusu faydalı modelin SMK kapsamınca koruma altında bulunduğunu, alınan tescil belgesinin sektörde oluşan dezavantajları ortadan kaldırdığını ve sektöre yenilik getirdiğini, davalının ise müvekkili ile aynı sektörde … markası adı altında faaliyet gösterdiğini, müvekkiline ait faydalı modeli taklit etmek suretiyle müvekkilinin faydalı model hakkına tecavüzde bulunduğunu, söz konusu kullanımlarının haksız rekabet teşkil ettiğini, tecavüzün tespiti amacıyla İstanbul Anadolu 1.Fikri ve Sınai Haklar Hukuk Mahkemesinin 2018/98 D.İş dosyası ile delil tespiti yaptırılarak bilirkişi raporu alındığını, bu sebeplerle davalı tarafından gerçekleştirilen vaki tecavüzün ve haksız rekabetin ayrı ayrı tespit, men ve ref’ine, tecavüz ve haksız rekabetin işlenmesinde etkili olan araçların ve tecavüz mahsulü ürünlerin imhasına, D.iş dosyasında yapılan yargılama giderleri, vekalet ücreti ve tüm yargılama giderlerinin davalıya tahmiline karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
CEVAP ve KARŞI DAVA: Davalı vekili cevap ve karşı dava dilekçesinde; davacının tarifname takımında yer alan ve sektörde getirildiği iddia ettikleri durumun var olmadığını, davacının bağımsız 1 nolu isteminin koruma kapsamı olarak tescil edildiğini, İstem 1’de yer alan parçaların tümünün kendi ürünlerinde yer almadığını, tecavüz teşkil etmesi için bu unsurların tamamının olması gerektiğini, davacı-karşı davalının faydalı modelinde istemlerinin bir çok kısmına yönelik olarak uluslararası ortak kullanılan unsurları tescil ettirdiğini, davacı-karşı davalının istemleri yeterince açıklamadığını, faydalı modelin koruma kapsamının sadece tescil edilen istemlere yönelik olacağını, davacı-karşı davalının ulaşılması amaçlanan amacı tescil ettiremeyeceğini, istemlerin ayrıntılı açıklanmak yerine ulaşılmaya çalışılan amacın tescil edildiğini, davacının iddialarının aksine piyasada mevcut bulunan bir çok alternatif panik barın sökülmeden ve dağılmadan hem sağdan, hem de soldan açılan kapılarda kullanabileceğini, hal böyle olunca davacı ürünü ile davalı ürünün benzer olmadığını, tecavüz ve haksız rekabet oluşturmadığını ve yenilik unsuru da barındırmaması nedeniyle, davacı-karşı davalı adına tescil edilen … sayılı faydalı modelin hükümsüzlüğüne karar verilmesini talep etmiştir.
İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI: İstanbul Anadolu 1.Fikri ve Sınai Haklar Hukuk Mahkemesi’nin 03.06.2021 tarih ve 2018/290 Esas – 2021/111 Karar sayılı kararıyla; “Alınan bilirkişi raporları, uzman görüşü, TPMK kayıtları ve tüm dosya kapsamı ile; tescil başvuru tarihi 25/02/2016, tescil tarihi 21/12/2016 olan, … tescil numaralı “Acil Çıkış Kapılarında Kullanılan Panik Bar Mekanizması” buluş başlıklı faydalı modelin birincisi bağımsız, diğerleri bağımlı olan 6 istemden oluştuğu, bağımsız istemin unsurlarının; “Buluş panik bar mekanizması olup özelliği; gövde (1) üzerinde her iki taraftan kol (3) girişini sağlayacak kol takılma girişi (13), çift taraflı kullanım sağlayan dil mekanizması (8), dile baskı yapılmasına imkan veren dil temas çıkıntısı (9), baskıyı sağlayacak kol baskı yüzeyi (4) bulunan kol (3), dil mekanizması (8) üzerindeki boşluğa yerleştirilmiş ve kapının dışarıdan kontrolüne izin veren hilal kare (10), dil hareketini geri getiren en az bir tane yay (11), dil mekanizması (8) arka kısmında yer alan ve yayın (11) içinde hareket ettiği yay yuvası (12), içerden çevrilerek çekilmiş dilin geri gelmesine engel olan emniyet stopu (15) ve emniyet stopunun (15) içerisinde hareket ettiği ve dil mekanizması üzerinde oluşturulmuş emniyet stopu yuvası (16) içermesidir” şeklinde tanımlandığı anlaşılmıştır. Faydalı modelin koruma kapsamı istemlere göre belirleneceğinden, yenilik kırıcı olarak incelenen diğer faydalı model ve görüntüler bağımsız istemdeki unsurlar ile karşılaştırılmıştır. Bilirkişiler tarafından incelenen 14/11/2013 tarihli www.youtube.com/… adresindeki videoda, tanıtılan ürünün gövde, kol,dil, yay olmak üzere 4 ana parçadan oluştuğu, gövde şekillerinin ve markalarının farklı olmasının faydalı modelin tescili bakımından önem taşımadığı, davacı-karşı davalı tarafa ait faydalı modelin bağımsız isteminde bulunan tüm unsurların bu üründe mevcut olduğu, yayın tarihinin davacı-karşı davalının faydalı modelinin tescil başvuru tarihinden önce olduğu, yine incelenen … tescil numaralı faydalı model ile … tescil numaralı faydalı modelin, davacı-karşı davalıya ait faydalı modelin elde etmek istedikleri sonuç ile bu sonuca ilişkin kullanılan teknik unsurlarının aynı oldukları, bu faydalı modellerin tescil başvuru tarihleri daha önce olduğundan, davacı-karşı davalının faydalı modeli için yenilik kırıcı oldukları, kapının sağ ve sol tarafına uygulanabilen panik bar sisteminin daha önce kamuya sunulmuş olduğu, her ne kadar davacı-karşı davalı tarafından kendilerine ait faydalı modelde “hilal kare” parçasının dışarıdan kapıyı açmaya yarayan bir parça olduğunu, diğer ürünlerde bu parçanın ve özelliğin bulunmadığını, kendilerine ait faydalı modelde panik bar kolu ile dil arasında hiç bir ek parça bulunmadığından panik barın sökülmeden yönünü değiştirilebileceği, parça sayısının ve maliyetinin azaltıldığı belirtilmişse de, daha önce kamuya sunulan ve bilirkişiler tarafından incelenen ürünlerin de aynı işlevleri farklı yöntemle sağlamış oldukları, tüm panik bar ürünlerinde dışarıdan kapıyı açma fonksiyonunun mevcut olduğu, ürünün sağ ve sol tarafa montajlanabilme özelliğinin davacı-karşı davalının faydalı modelinin başvuru tarihinden önce kamuya sunulan ürünlerde de mevcut olduğu, bu nedenle davacı-karşı davalıya ait faydalı modelin yenilik özelliğinin bulunmadığı anlaşılmakla, karşı davanın kabulüne ve davacı-karşı davalıya ait … tescil numaralı faydalı modelin hükümsüzlüğüne karar vermek gerekmiştir.551 sayılı KHK’nin 166. maddesi uyarınca faydalı model belgelerine ilişkin açık bir hüküm bulunmadığı ve faydalı model belgelerinin özelliği ile çelişmediği takdirde, patentler için öngörülen hükümler faydalı modeller için de uygulanır. Bu hüküm uyarınca uygulanması gereken 551 sayılı KHK’nin 131. maddesi uyarınca hükümsüzlük kararının sonuçları geçmişe etkili olur, bu KHK ile sağlanan koruma hiç doğmamış sayılır. Alınan bilirkişi raporları ile, davalı-karşı davacının ürünün davacı-karşı davalıya ait faydalı modelin koruma kapsamında olmadığı tespit edilmişse de, esasen davacı-karşı davalı adına tescilli faydalı model hükümsüz kılındığından, asıl davayla ilgili diğer deliller incelenmeksizin, davacı-karşı davalının davalı-karşı davacıya karşı ileri sürebileceği bir hakkı bulunmadığından ve davalı-karşı davacının piyasada daha önce var olan ürünlerin teknik özelliklerine sahip olan kendisine ait ürünü, kendi markasıyla satışa sunması nedeniyle haksız rekabet de söz konusu olmayacağından, asıl davanın reddine.” karar verilmiştir.
İSTİNAF İSTEMİ: Davacı-karşı davalı vekili istinaf dilekçesinde; “Hükme esas alınan bilirkişi raporlarının eksik, yetersiz ve hatalı olduğunu; raporları hazırlayan heyetlerin konusunda yetkin olmayan bilirkişilerden oluştuğunu, zira bu tür davalarda buluş konusu ürünün sadece teknik olarak incelenmesinin yeterli olmadığını, uyuşmazlığın patent mevzuatı ile birlikte teknik değerlendirilmesinin gerektiğini, Her iki raporda da müvekkil buluşu hakkında yapılan teknik inceleme, patent hukuku kapsamında, patent hukukunun amaç ve temel kuralları çerçevesinde yapılmadığından hükme esas alınmalarının mümkün olmayacağını, … sayılı faydalı model hükümsüzlük koşullarının oluşmadığını; mahkemenin hükümsüzlük kararını bilirkişi raporlarında yer alan 14.11.2013 tarihinde youtube kanalına yüklenmiş bir ürün videosuna ve … , … sayılı dava dışı firmalara ait faydalı model belgelerinde yer alan teknik unsurların aynı olduğuna dair bilirkişi tespitine dayandırdığını; kararda belirtilen Youtube videosunda yer alan ürünün, biri sağ diğeri de sol dil mekanizmalı olmak üzere iki adet dil mekanizması içerir panik barın tanıtımının yapıldığı bir ürün olduğunu, müvekkil ürününde ise, bir adet dil mekanizmalı ürün ve bir adet kör kasa (içi boş) bulunduğunu, müvekkilin ayrı sistemle çalışan yepyeni bir mekanizma ortaya koyduğunu, Videoda tanıtımı yapılan üründe, iki ayrı ürünün üretilip aynı poşete koyulduğunu, iç sisteminde ise, diğer panik barlar gibi dil ile kol arasında çalışmasını sağlayacak ek bir parçaya ihtiyaç duyulduğunu, söz konusu ürünün çift taraflı panik bar olmadığını, iki ayrı mekanizmalı gövde satılarak (ki maliyeti tahminen %50 arttıracaktır) sağ ve sola açılma sorununun kaldırılmaya çalışıldığını, müvekkil buluşunun sağladığı avantaj/faydalara sahip olmadığını, Panik bar kolu ile dil arasında hiçbir ek parça bulunmayan ve bu şekilde sökülmeden panik barın yönünün değiştirilebilmesini mümkün kılan mekanizmayı içeren ürünün ilk defa müvekkil tarafından geliştirilerek piyasaya sunulduğunu, müvekkil buluşunun sağladığı fayda ve diğer ürünlerle arasında farklılıklar basit ve hukuki korumaya değer görülmeyerek hükümsüzlüğüne karar verilmesi haksız ve hukuk aykırı olduğunu, Haksız rekabet iddialarımızın değerlendirilmediğini; davalının haksız kullanımı ile müvekkilin … sayılı faydalı model belgesine tecavüz etmekte, ayrıca müvekkilin a-201 kod numarası ile sattığı, tanıttığı ve iş mahsulü haline getirdiği ürünle iltibasa sebep olarak haksız rekabet gerçekleştirdiğini, ancak haksız rekabet iddiamız ile ilgili mahkeme tarafından hiçbir değerlendirme yapılmadığını.” beyanla ilk derece mahkemesi kararının kaldırılması istenmiştir.
GEREKÇE:Dava, asıl davada faydalı modelden kaynaklanan haklara tecavüzün ve haksız rekabein tespiti, men’i ve ref’i ; karşı davada ise faydalı modelin hükümsüzlüğü istemine ilişkindir. İlk derece mahkemesi tarafından, “-Asıl davanın REDDİNE, -Karşı davanın KABULÜNE, Davacı-karşı davalı adına tescilli … tescil numaralı ‘Acil çıkış kapılarında kullanılan panik bar mekanizması’ buluş başlıklı faydalı modelin HÜKÜMSÜZLÜĞÜNE ve SİCİLDEN TERKİNİNE” karar verilmiştir. Hüküm davacı – karşı davalı vekili tarafından istinaf edilmiştir. İnceleme, 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun(HMK) 355. maddesi hükmü uyarınca istinaf dilekçeleride belirtilen sebeplerle sınırlı olarak ve kamu düzenine aykırı hususların olup olmadığı gözetilerek yapılmıştır. Mahkemece aldırılan ve denetime elverişli bulunan her iki bilirkişi heyeti raporunda incelenen 14/11/2013 tarihli www.youtube.com/… url adresindeki videoda tanıtılan ürünün davacı-karşı davalı tarafa ait faydalı modelin bağımsız isteminde bulunan tüm unsurların bu üründe mevcut olduğu, yayın tarihinin davacı-karşı davalının faydalı modelinin tescil başvuru tarihinden önce mevcut olduğu, yine incelenen … tescil numaralı faydalı model ile … tescil numaralı faydalı modelin, davacı-karşı davalıya ait faydalı modelin elde etmek istedikleri sonuç ile bu sonuca ilişkin kullanılan teknik unsurlarının aynı oldukları, bu faydalı modellerin tescil başvuru tarihleri daha önce olduğundan davacı-karşı davalının faydalı modeli için yenilik kırıcı oldukları, panik bar sisteminin daha önce kamuya sunulmuş olduğu, daha önce kamuya sunulan ve bilirkişiler tarafından incelenen ürünlerin aynı işlevleri farklı yöntemle sağlamış oldukları, tüm panik bar ürünlerinde dışarıdan kapıyı açma fonksiyonunun mevcut olduğu, ürünün sağ ve sol tarafa montajlanabilme özelliğinin davacı-karşı davalının faydalı modelinin başvuru tarihinden önce kamuya sunulan ürünlerde de mevcut olduğu, tüm bu hususlar dikkate alındığında davacı-karşı davalıya ait faydalı modelin yenilik özelliğinin bulunmadığı anlaşılmakla, mahkemece karşı davanın kabulü ile davacı-karşı davalıya ait faydalı modelin hükümsüzlüğüne karar verilmesinde isabetsizlik bulunmamaktadır. Mahkemece toplanan tüm deliller ve denetime elverişli bilirkişi raporları uyarınca; davalı-karşı davacıya ait ürün ile davacı-karşı davalıya ait faydalı model arasında belirgin farklılıklar bulunduğu ve bu nedenle davalı-karşı davacı kullanımlarının davacı-karşı davalıya ait faydalı modelin koruması kapsamında olmadığı, bu nedenle faydalı modele tecavüz ve haksız rekabetin sözkonusu olmadığı, ayrıca mahkemece verilen hükümsüzlük kararının geçmişe etkili sonuç doğurduğu da gözetildiğinde mahkemece asıl davanın reddine karar verilmesi de yerinde olduğundan; davacı-karşı davalı vekilinin istinaf isteminin reddine karar verilmiştir.
HÜKÜM: Yukarıda açıklanan nedenlerle;1-Davacı-karşı davalı vekilinin istinaf talebinin HMK’nun 353/1-b-1 maddesi uyarınca ESASTAN REDDİNE,2-Alınması gereken toplam 359,80 (179,90 x 2) TL harçtan, peşin alınan toplam 118,60 (59,30 x 2) TL harcın mahsubu ile bakiye 241,20 TL harcın davacı-karşı davalıdan alınarak hazineye irat kaydına, 3-Davacı-karşı davalı tarafından yapılan istinaf yargılama giderlerinin kendi üzerinde bırakılmasına, 4-İstinaf incelemesi duruşmalı yapılmadığından vekalet ücreti takdirine yer olmadığına, Dair, dosya üzerinde yapılan inceleme sonucunda, HMK’nun 361.maddesi uyarınca tebliğden itibaren iki haftalık süre içerisinde Yargıtay ilgili hukuk dairesinde temyiz yolu açık olmak üzere oy birliği ile karar verildi.22/06/2023