Görüntülediğiniz mahkeme kararı kesinleşmiş bir karardır.

T.C.
İSTANBUL
BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ
16. HUKUK DAİRESİ
T Ü R K M İ L L E T İ A D I N A
İ S T İ N A F K A R A R I
DOSYA NO: 2021/1441 Esas
KARAR NO: 2023/1002 Karar
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ: BAKIRKÖY 2. FİKRİ VE SINAÎ HAKLAR HUKUK MAHKEMESİ
TARİHİ: 16/06/2021
NUMARASI: 2021/110 E. – 2021/109 K.
DAVANIN KONUSU: Patent (Patent Hükümsüzlüğünden Kaynaklanan)
KARAR TARİHİ: 22/06/2023
İstinaf incelemesi için dairemize gönderilen dosyanın ilk incelemesi tamamlanmış olmakla, HMK 353. ve 356. maddeleri gereğince dosya içeriğine göre duruşma yapılmasına gerek görülmeden dosya üzerinde yapılan inceleme sonucu;
G E R E Ğ İ D Ü Ş Ü N Ü L D Ü:
DAVA:Davacı vekili dava dilekçesinde; ilk üretimine 1959 yılında … tarafından başlayan şemsiye üretiminin daha sonraları işin büyütülmesi suretiyle modern teknoloji ile üretim yapan bir firma konumuna gelerek önceleri şahıs firmasıyken 1977 yılında şirketleşen müvekkilinin ürünlerine … markasını kullanmakta olduğunu, müvekkili firmanın arge çalışmaları neticesinde geliştirmiş olduğu “Soğutucular ve ürün Teşhir Stantları için Güneş Şemsiyesi Sabitleme Aparatı” isimli buluşunu korumak için patent başvurusunda bulunduğunu, inceleme aşamasının devam ettiğini, müvekkilinin buluşunda şemsiyelerin su dolu bidonlar ile sabitlenmesinin ortadan kaldırılarak bidonların dezavantajının yok edildiğini, bu dezavantajın da patent tarifnamesinde yer aldığını, davalı firmanın müvekkilinin patent başvurusuna konu buluşunun neredeyse aynısını faydalı model olarak başvurduğunu, müvekkilinin patent başvuru istemlerinde kullanılan özelliklerin tamamına yakının davalının faydalı model başvurusunun istemlerinde aynen yer aldığını, aradaki tek farkın müvekkilinin patent başvurusundaki basma kolunun davalının faydalı modelinde yer almaması olduğunu, davalının faydalı modelinin şekil olarak da müvekkilinin patent başvurusunun aynısı olduğunu, davalının faydalı modeline konu ürünü üretip satışlara başladığını, davalının bu fiillerinin müvekkilinin patent haklarına tecavüz ettiğini ve aynı zamanda haksız rekabet fiilleri arasında yer aldığını, müvekkilinin patent başvurusunun davalının faydalı model başvurusundan önce olmasından dolayı davalının SMK 155.maddesi gereğince faydalı model başvurusu savunma gerekçesi olarak ileri sürülmeyeceğini beyanla; davalı adına tescil işlemleri devam eden … başvuru nolu faydalı modelin hükümsüzlüğüne, müvekkili adına … başvuru nolu tescil işlemleri devam etmekte olan patentin davalı tarafından müvekkilinden izin almaksızın kullanılması nedeniyle davalının haksız fiillerinin SMK 149.maddesi gereğince fiilin tecavüzü oluşturan fiillerin önlenmesine, haksız rekabetin tespitine ve önlenmesine karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
CEVAP:Davalı vekili cevap dilekçesinde; müvekkilinin uzun yıllardır plastik sektöründe faaliyet gösterdiğini, başlangıçta güneş şemsiyeleri için plastik alt bidonlar üreten müvekkili şirketin plastik sektöründe bir çok dalda üretim yaparak ihtiyaçlara cevap verdiğini ve alanında tanınmış bir şirket olmayı başardığını, dava dilekçesinde hiçbir gerekçe ve inceleme bulunmadığını, ürünler arasında üretim çalışma prensipleri ve teknik farklılıkların bulunduğunu, davacının … nolu patent dosyasında buluşuna ait başvuruda beyan etmiş olduğu tarifname ve çizimlerdeki özelliklere sahip buluşa sadık kalmak suretiyle üretmesi gerekirken şuanda piyasaya sunmuş olduğu ürünlerin patent dosyasında beyan edilen üründen farklı olduğunun açıkça görüldüğünü beyanla, davanın reddini talep etmiştir.
MAHKEME KARARI: Bakırköy 2.Fikrî ve Sınaî Haklar Hukuk Mahkemesi 16/06/2021 tarihli 2021/110 E. – 2021/109 K. sayılı kararıyla; “…Mahkemece alınan raporlar karşısında davalıya ait faydalı modelin davacıya ait … tescil numaralı patentin istemlerinden “üst kapak sabitleme tırnağı”(43) “hareketli üst kapağı sabitleme kanalı”(44) ve “şemsiye direği sabitleme vidası yuvası” (47) unsurlarını içermediği, bu hali ile hükümsüzlük ve tecavüz koşulları oluşmadığının anlaşıldığı, her ne kadar ürün örnekleri üzerinde inceleme yapılamamış ise de; davacının hükümsüzlüğe ve tecavüze kendi patent belgesini sunması karşısında incelemenin tarafların tescil belgelerindeki istemler üzerinden yapılması gerektiği, davacının sunduğu ürünün incelenmesinin bu kapsamda dosyaya katkı sağlamayacağı, davalının da ürün örneğini sunmaya zorlanamayacağı, davacı iddiasının davalının faydalı modelinin, davacı patentine benzerliği dolayısıyla hükümsüzlük ve tecavüz olduğu, kullanım yolu ile tecavüz iddiasının bulunmadığı, tescil belgeleri üzerinden yapılan değerlendirmede ise hükümsüzlük ve tecavüz koşullarının oluşmadığı” gerekçesiyle; davacının davasının reddine karar verilmiştir.
İSTİNAF BAŞVURUSU: Davacı vekilinin süresinde ibraz ettiği istinaf dilekçesinde; davanın sadece hükümsüzlük davası olmadığı aynı zamanda patent hakkına tecavüz davası olduğunu, ürünler incelenmeden karar verilmesinin hatalı olduğunu, davacı ürünlerini mahkemeye sunmalarına rağmen kabul edilmediğini, bilirkişi incelemesi sırasında getirtebileceklerinin söylendiğini, bilirkişilerin ise ürünlere ihtiyaç duymadığını, dava dilekçesinde davalının davacı patentini kullandığı iddiasında bulunduklarını, ayrıca hükümsüzlük talep ettiklerini, ürünlerin incelenmemesinin yerinde olmadığını. -Mahkeme kararının gerekçesiz olduğunu, Anayasanın 138 ve 141. Maddelerine ve HMK 297. maddeye aykırı hareket edilerek adil yargılanma ve hukuki dinlenilme haklarının ihlal edildiğini. -Müvekkilinin patent başvurusu ve davalının faydalı modelinin şekil bakımından da ayırt edilemeyecek kadar aynısı olduğunu, “hareketli üst kapak, ana gövde (birebir aynı olduğunu), hareket yayı unsuru, mekanizma hareket yayı, hareket yuvası unsuru” olmadan davalının faydalı modelinin üretilmesi mümkün bulunmadığından, davalının faydalı modelinin diğer unsurlarının tek başına bir öneminin bulunmadığını, SMK 141. Madde de, buluş konusu ürünü kısmen veya tamamen üretme sonucu taklit etmek fiilinin patent hakkına tecavüz teşkil ettiğinin açıkça belirtildiğini, müvekkilinin patentinin gövdesiyle, davalının faydalı modelinin gövdesinin neredeyse birebir aynı olduğunu, bu gövdelerin vidayla veya başka bir şekilde birleşmesinin farklı olduğunu göstermeyeceğini ve faydalı modele yenilik katmayacağını, alt ve üst gövdenin birebir aynı olup, müvekkilinin patenti 1 nolu istemde alt ve üst gövde için koruma talep edildiğini, bu gövdelerin birleşmesinin vidalı-vidasız olmasının çok büyük öneminin bulunmadığını. -Davalının faydalı modeli 1 nolu isteminde, müvekkilinin 1 ve 2 nolu istemlerdeki tüm unsurları (basma kolu hariç) aldığını, farklı isimlendirerek müvekkilinin patentinden uzaklaşmış gibi göründüğünü, istemlerin kısmi hükümsüzlüğüne karar verilemeyeceği için tümünün hükümsüzlüğüne karar verilmesi gerektiğini, istemlerin kısmen kullanılmasının da patent hakkına tecavüz teşkil ettiğini. -6769 Sayılı SMK 155. Maddesi gereğince davalının faydalı modelini savunma gerekçesi olarak ileri süremeyeceğini beyanla, mahkeme kararının kaldırılarak davanın kabulüne karar verilmesini talep etmiştir.
DELİLLER: Türk Patent ve Marka Kurumu’ndan celp edilen davacıya ait patent başvuru dosyasından; 01/10/2015 başvuru tarihli, … başvuru numaralı “Soğutucular ve Ürün Teşhir Stantları İçin Güneş Şemsiyesi Sabitleme Aparatı” buluş başlıklı incelemeli patent başvurusunun henüz tescil edilmediğinin bildirildiği, başvurunun 21/04/2017 tarihinde bültende yayınlandığı anlaşılmıştır. Davalıya ait 29/11/2016 başvuru tarihli, … başvuru numaralı “Portatif Soğutucularda ve Dolaplarda Kullanılan Güneş Şemsiyelerinin Sabitleme Mekanizmasında Yenilik” buluş başlıklı faydalı model başvurusunun yargılama sırasında 21/08/2020 tarihinde başvuru tarihinden itibaren 10 yıl süreyle tescil edildiği anlaşılmıştır. İlk derece mahkemesince Patent Vekili …, Prof.Dr. … ve Makine Yüksek Müh.Dr. …’dan oluşan bilirkişi heyetinden alınan 15/10/2019 tarihli raporda; davacı patent belgesindeki görseller ile, davalı FM belgesi görselleri ile tarifname incelendiğinde, davacının 2015/12141 sayılı patent belgesinin, davalı faydalı model belgesinde bulunan; “Üst kapak sabitleme tırnağı”, “Hareketli üst kapağı sabitleme kanalı” ve Şemsiye direği sabitleme vidası yuvası” unsurlarını içermediği ve bunlarla ilgili tarifname içerisinde açıklama bulunmadığı, hükümsüzlüğü istenen belgedeki ana istemdeki 3 teknik unsurun da 2015/12141 nolu patent belgesinden bilinmediği ve “yenilik” kriterinin karşılandığı ve 551 nolu KHK’nın 156.maddesine uygunluk göstererek hükümsüzlük koşullarının oluşmadığı beyan edilmiştir. Davacı vekilinin bilirkişi raporuna itirazı üzerine aynı bilirkişi heyetinden alınan 11/02/2020 tarihli 1. Ek raporda; hükümsüzlük talebi yönünden kök rapordaki tespit ve görüşleri yineleyerek patent hakkına tecavüz incelemesi mevcut bir ürün üzerinden yapılması gerektiği ve dava dosyasına sunulan herhangi bir ürün numunesi ve görseli bulunmadığından bahisle tecavüz incelemesinin yapılamadığını beyan etmişlerdir.Mahkemece bilirkişilere yerinde inceleme yetkisi verilerek davalı firmanın ürettiği ürünlerin davacı patent haklarına tecavüz oluşturup oluşturmadığı hususunun tespiti ve davacı tarafın sair itirazlarının değerlendirilmesi için aynı bilirkişi heyetinden 09/04/2021 tarihli 2. ek rapor alındığı, raporda; hükümsüzlüğe yönelik kök rapordaki görüşlerini tekrarladıkları, … nolu faydalı modelin hükümsüzlüğünde halihazırda davacının fabrikasında üretilen ürünlerin yerinde incelemesinin hükümsüzlük değerlendirmesi açısından da tecavüz değerlendirmesi açısından da bir fark yaratmayacağı; bir tecavüz iddiasında davalının SMK 141.madde kapsamında ürettiği, sattığı ürünlere göre değerlendirme yapılabileceği, davacıya ait … nolu patentin tescil ile sonuçlandığı, … nolu faydalı model belgesinin de söz konusu patent belgesine kıyasla farklı teknik geliştirmelere sahip unsurlar içerdiği ve bu doğrultuda patent hakkına gaspın oluşmadığı beyan edilmiştir.
G E R E K Ç E: Faydalı Model hükümsüzlüğü ve patente tecavüz ve haksız rekabetin tespiti, meni ve refi taleple davada, ilk derece mahkemesince “….davacı iddiasının davalının faydalı modelinin, davacı patentine benzerliği dolayısıyla hükümsüzlük ve tecavüz olduğu, kullanım yolu ile tecavüz iddiasının bulunmadığı, tescil belgeleri üzerinden yapılan değerlendirmede ise hükümsüzlük ve tecavüz koşullarının oluşmadığı” gerekçesiyle davanın reddine karar verildiği, davacı vekilinin istinaf başvurusunda bulunduğu anlaşılmıştır. İstinaf incelemesi 6100 Sayılı HMK 355. Madde gereğince istinaf dilekçesinde ileri sürülen sebepler ile, kamu düzeniyle ilgili hususlarla sınırlı olarak yapılmıştır. Davacı vekilinin dava dilekçesinde, davalı faydalı model belgesinin hükümsüzlüğü talebiyle birlikte, davalı tarafça üretilen ürünlerin davacı patentine tecavüz ettiği ve haksız rekabette bulunulduğunun da ileri sürülerek patente tecavüz ve haksız rekabetin tespiti, meni ve refinin talep edildiği, mahkemece ön inceleme duruşmasında uyuşmazlık konusu tespit edilirken, bu talebin de uyuşmazlık konusu olarak tespit edildiği anlaşılmıştır. Mahkemece 07/10/2020 tarihli duruşmada bilirkişilere yerinde inceleme yetkisi verilerek, davalı firmanın ürettiği ürünlerin davacı patentine tecavüz oluşturup oluşturmadığının tespiti ve davacı itirazlarının incelenerek ek rapor oluşturulmasına karar verilmesine rağmen, bilirkişilerce 2. Ek raporda; “davacı fabrikasında yapılacak keşif sonucunda görülecek yeni tarihli ürünün hükümsüzlük davası yönünden delil oluşturmayacağı” gerekçesiyle inceleme yapılmadığı, davacı vekilinin rapora itiraz etmesine ve ürünlerin görülerek kıyaslanması gerektiğini ileri sürmesine rağmen itirazların karşılanmadığı anlaşılmıştır.Mahkemece davacı iddialarına farklı anlam yüklenerek, davalının faydalı modelinin davacı patentine benzerlik nedeniyle tecavüz iddiasında bulunulduğu ve bu hususun ispatlanamadığı gerekçesiyle eksik inceleme ile karar verilmesi usul ve yasaya uygun görülmemiştir.Hükümsüzlük davası yönünden yapılan incelemede de; TPMK kaydından davacının davaya dayanak … başvuru numaralı “Soğutucular ve Ürün Teşhir Stantları İçin Güneş Şemsiyesi Sabitleme Aparatı” buluş başlıklı incelemeli patent başvurusunun henüz tescil edilmediğinin bildirildiği, başvurunun 21/04/2017 tarihinde bültende yayınlandığı , 2. Ek raporda bilirkişilerce davacı patentinin tescil edildiği beyan edilmişse de, mahkemece patentin tescil belgesi ve tesciline karar verilen istem setinin dosyaya getirtilmediği, kök rapor tarihinde patentin henüz tescil edilmediği 2. Ek raporda da kök rapordaki görüşün tekrarı ile yetinildiği anlaşılmakla, bilirkişilerce tescil edilen patent belgesi üzerinde inceleme yapılmadığı anlaşılmıştır. Mahkemece tescil edilen istem seti getirtilmeden yargılamaya devam edilerek, hükümsüzlük ve patente tecavüz davası yönünden hüküm kurulması usul ve yasaya uygun görülmemiştir. Kaldı ki davacı vekilince, davalı tarafın faydalı modelinde müvekkilinin patentinin unsurlarının farklı isimlerle yer aldığı ileri sürülmüş, bu yöndeki itirazın da değerlendirilmediği, eksik inceleme ile karar verildiği anlaşılmıştır.Yukarıda yapılan açıklamalar doğrultusunda; davacı vekilinin istinaf başvurusunun kabulüne, mahkeme kararının kaldırılmasına, dosyanın davacı patentin tescil belgeleri getirtilerek, davalı ürünü üzerinde inceleme yapılarak davacı tarafın patente tecavüz ve haksız rekabete yönelik taleplerinin ayrı ayrı değerlendirilmesi, hükümsüzlük talebi yönünden de davacı itirazlarını karşılar nitelikte patent ve makine konusunda uzmanlığı bulunan bilirkişilerden oluşacak yeni bir heyetten denetime elverişle rapor alınarak karar verilmek üzere dosyanın mahkemesine gönderilmesine karar verilmiştir.
H Ü K Ü M: Yukarıda açıklanan nedenlerle: 1-Davacı vekilinin istinaf isteminin kabulü ile, 6100 sayılı HMK’nın 353/1-a-6 maddesi gereğince, BAKIRKÖY 2. FİKRİ VE SINAÎ HAKLAR HUKUK MAHKEMESİ’nin 16/06/2021 tarihli 2021/110 E. – 2021/109 K. sayılı kararının KALDIRILMASINA, 2-Yargılamaya devam olunmak üzere dosyanın, karar veren ilk derece mahkemesine gönderilmesine, 3-İstinaf talebi kabul edildiğinden, istinaf peşin harcının talebi halinde davacı tarafa iadesine, 4-İstinaf yargılama giderleri olarak; Davacı avansından kullanıldığı anlaşılan; 162,10 TL istinaf kanun yoluna başvurma harcı ile 65,50 TL (posta-teb-müz) masrafının davalıdan alınarak, davacıya verilmesine, 5-İstinaf incelemesi duruşmasız yapıldığından avukatlık ücreti takdirine yer olmadığına, 6-Artan gider avanslarının karar kesinleştiğinde ve talep halinde ilk derece mahkemesince yatıran tarafa iadesine, Dair, dosya üzerinde yapılan inceleme sonucu 22/06/2023 tarihinde HMK’nın 353/1-a-6 maddesi uyarınca oybirliğiyle kesin olarak karar verildi.