Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C.
İSTANBUL
BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ
16. HUKUK DAİRESİ
T Ü R K M İ L L E T İ A D I N A
İ S T İ N A F K A R A R I
DOSYA NO: 2021/1365 Esas
KARAR NO: 2023/884 Karar
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ: BAKIRKÖY 2. FİKRİ VE SINAÎ HAKLAR HUKUK MAHKEMESİ
TARİHİ: 19/03/2021
NUMARASI: 2021/115 E. – 2021/57 K.
ASIL DAVA: Patent (Tecavüzün Tespiti İstemli)
KARŞI DAVA: Patent Hükümsüzlüğü
KARAR TARİHİ: 07/06/2023
İstinaf incelemesi için dairemize gönderilen dosyanın ilk incelemesi tamamlanmış olmakla, HMK 353. ve 356. maddeleri gereğince dosya içeriğine göre duruşma yapılmasına gerek görülmeden dosya üzerinde yapılan inceleme sonucu;
G E R E Ğ İ D Ü Ş Ü N Ü L D Ü:
DAVA: Davacı/k.davalı vekili dava dilekçesinde; davacının elektrik sektöründeki faaliyetlerine 1973 yılında kurmuş olduğu … ile Güngören’de bulunan fabrikasında başlamış olduğunu, … kod numaralı “Modüler enerji dağıtım sistemlerinde hizalama tertibatı” başlıklı patent için 06/05/2008 tarihinde tescil başvurusu yapılarak TPMK tarafından 21/07/2010 tarihinde incelemeli patent olarak tescil edildiğini, davalı yanın müvekkili firmaya ait olan ve TPMK nezdinde müvekkili firmanın adına tescilli buluş bakımından herhangi bir hakkı haiz olmaksızın patentinden kaynaklanan haklarına tecavüz teşkil eden kullanımların gerçekleştiğini ve patent haklarını ihlal ettiğini, bahse konu eylemlerin gerek TTK 54.maddelerinde düzenlenen haksız rekabete ilişkin kanuni düzenlemeyi gerekse de 6769 sayılı SMK ihlal ettiğini, davalı tarafından müvekkili katalogları, katalog içeriğinde yer alan görseller ile ayırt edilemeyecek derecede benzer kataloglar tanzim edildiğini ve halihazırda kullanıldığını, bu nedenle fazlaya ilişkin hak ve alacakları ile maddi ve manevi tazminat talepleri saklı kalmak kaydı ile şimdilik www…..com isimli davalı yana ait internet sitesi içerisinde yer alan tecavüz teşkil eden içeriğin yayından kaldırılmasını, bunun mümkün olmaması halinde internet sitesine erişimin engellenmesini, davalı yanın müvekkili firma adına tescilli … kod numaralı incelemeli patentten doğan haklarına tecavüz ve haksız rekabetin tespiti, meni, durdurulması ve önlenmesine karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
CEVAP ve KARŞI DAVA:Davalı/k.davacı vekili cevap dilekçesinde; davacının patentinin yenilik ve buluş niteliğine haiz olmadığını, patente konu ürün ile müvekkilinin ürününün benzer olmadığını, dosyanın davacı vekilinin haksız rekabet talepleri yönünden tefriki ile görevsizlik kararı verilmesi gerektiğini, asıl davanın reddi ile karşı davalarının kabulüne, davacıya ait … başvuru numaralı patentin hükümsüzlüğüne ve sicilden terkinine, karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
KARŞI DAVAYA CEVAP: Davacı vekili karşı davaya cevap dilekçesinde; davalı tarafça üretilen ürünün duvara veya tavana monte edilmiş şekilde görünümü ile müvekkiline ait ürünün görünümü arasında tüketicilerin herhangi bir ayırım yapması imkanı bulunmadığını, davalı tarafça ürünün teknik olarak zorunlu olmayan estetik unsurları dahi birebir şekilde taklit edilerek tüketiciler nezdinde iltibas tehlikesinin artırılması sağlandığını, esas davanın kabulü ile hukuki mesnetten yoksun ve haksız karşı davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
MAHKEME KARARI: Bakırköy 2. Fikri ve Sınaî Haklar Hukuk Mahkemesi’nin 19/03/2021 tarihli 2021/115 E. – 2021/57 K. sayılı kararıyla; davacı tarafça hükümsüzlüğe konu patentin kullanılması ile ana parçanın kolaylıkla çıkarılması ve böylelikle arıza durumlarında lokal müdahale ile güvenlik sağlaması hususunun yenilik içerdiği iddiasında bulunduğu, davacı tarafın sunduğu uzman görüşünün bu iddiayı destekler mahiyette olduğu, ancak mahkemece iki ayrı heyetten alınan iki ana rapor ve bir ek raporda; söz konusu “modüler enerji dağıtım sistemlerinde hizalama tertibatı” başlıklı buluşun enerji dağıtım modüllerinin birbirleriyle hem elektriksel hem de mekanik olarak irtibatlı olmasını sağlayan en az bir ek bağlantı modülü üzerine konumlu, en az bir hizalama çıkıntısı içeren, bahsedilen hizalama çıkıntısına yataklık eden en az bir hizalama yuvası içeren bir hizalama tertibatı olduğu, iki metal parçasını çıkıntı ve oyuk kısımlarını düz bir şekilde hizalayarak ortalayan bu aparat ile yenilik kırıcı olarak incelenen … kullanım kılavuzu, … kullanım kılavuzu, …- …/… Kataloğu, … Kataloğu ve … kataloğunda yer alan tekniklerin karşılaştırılması neticesi, kıyasa tabi belge ve kataloglarda hizalama çıkıntısı ve hizalama yuvasının benzer olduğu, aynı şekilde hizalama aparatına haiz oldukları, hizalama aparatı olmadan busbar sisteminin montajının yapılmasının mümkün olmadığı, patentin teknik olarak olması gerekene uygun olup istemlerindeki şartların sağlanmaması durumunda ısınma ya da kısa devre gibi durumların meydana gelebileceği, davacının patentinin yenilik kırıcı belgelere konu teknik ile tam olarak aynı amaçlarla, aynı sorunları aşmak için aynı tekniğin kullanıldığının tespit edildiği, davacı vekilinin, davaya konu patent hakkında Avusturya Patent Ofisince düzenlenen araştırma raporunun lehe olduğundan bahisle raporlara itiraz edilmişse de; patent haklarında diğer sınai haklarda olduğu gibi ülkesellik ilkesinin geçerli olduğu, Patentin ulusal hukuka göre yorumlanacağı ve koruma kapsamı ile koruma süresinin bitimine de aynı hukuka göre karar verileceği, aksi halin kabulünde; yurtdışı patent ofislerince patentlenebilirlik kriterleri yönünden lehe rapor almış hiçbir patentin Türkiye’de yargı organları önünde hükümsüzlüğünün iddia edilememesi sonucunu doğuracağı, bu sonucun ulusal ve uluslararası mevzuata uygun olmayacağı, mahkememizce, davacıya ait patentin tekniğin bilinen durumuna özellikli bir yenilik katmadığı yönündeki bilirkişi heyet raporlarına iştirak edildiği, gerek hükümsüzlük kararının geçmişe etkili sonuç doğurması, gerekse davalının tecavüz iddiasına konu ürünlerinin bağlantı elemanları ile davacı patentinin farklılık arzettiğine ilişkin alınmış heyet raporları karşısında tecavüz ve haksız rekabetin hukuki koşullarının oluşmadığı” gerekçesiyle; asıl davanın reddi ile karşı davanın kabulüne, Karşı davalıya ait … tescil numaralı patentin hükümsüzlüğüne, hüküm kesinleştiğinde sicilden terkinine, karar verilmiştir.
İSTİNAF BAŞVURUSU: Davacı/k.davalı vekilinin süresinde ibraz ettiği istinaf dilekçesinde; patent edilebilirlik şartları olan tekniğin bilinen durumunu aşma ve buluş basamağı kriteri değerlendirilirken tüm dünyada araştırma ve değerlendirme yapıldığını, TPMK nın dahi tescil kararını yabancı ülke patent ofislerinden gelen araştırma raporlarını dikkate alarak verdiğini, mahkemenin gerekçesindeki ” ülkesellik prensibinin” patent hukukunda yeri olmadığını. -Davalı/karşı davacı tarafından sunulan yabancı dildeki delillerin HMK 223.madde düzenlemesine aykırı olarak tercüme edilmediğini, bu hususun dahi kararın usul ve yasaya aykırı olduğunu ortaya koyduğunu. -Dosya kapsamında bir ek rapor ile birlikte toplam 4 rapor tanzim edildiğini, mülga 551 sayılı KHK 83.madde ile SMK 89.madde düzenlemelerinden patent başvurusu ve patentten doğan korumanın kapsamının “istemler ile” belirleneceğinin anlaşıldığını, ancak mahkemece alınan raporlarda bilirkişilerce istemler üzerinde inceleme yapılmadığını, mahkemenin usul ve yasaya uygun olduğunu bildirdiği ilk raporda istem sözcüğü dahi geçmediğini, her iki heyet raporunda da patent konusunu koruma kapsamının tespit edilemediğini, ek raporda patent istemlerinin TPMK sicilinden alıntılanılarak rapora eklendiğini, bu raporda bilirkişilerin kullandığı cümlelerden endüstriyel tasarımlar bakımından yapılması gerekli, görünüm bakımından benzerlik incelemesi ile patent raporu tanzim ettiklerinin anlaşıldığını, raporda bilirkişilerce esas dava açısından tasarım karşılaştırılması yapıldığını, bu karşılaştırma sonucunda davalı/k.davacı kullanımlarının müvekkiline ait patente tecavüz etmediği şekilde kanaat bildirildiğini, oysa patentin koruma kapsamının dahi tespit edilmediğini, dava konusu patente konu hizalama sisteminde kullanılan busbarların “amper” kapasitesi büyüdükçe bilirkişilerce “çıkıntı” olarak bildirdiği, tırnak sayısının da artmak zorunda olduğunu, bilirkişilerce bu hususun dahi bilinmediğini, müvekkiline ait patentin konusunun busbarların uç uca eklenmesi değil, hizalama tekniği ile ilgili olduğunu, bu hususun ilk raporda bilirkişilerce anlaşılamadığı görüldüğünden video ile ayrıca bir ürün anlatımı gerçekleştirilerek dosyaya ibraz edildiğini, raporda 1.1 nolu unsur incelendiğinde ana busbar sisteminin uç kısmında modüllerin elektrik ve mekanik bağlantısının yapılması için ek bağlantı modülünün bulunmasını busbar sistemlerinin birbirine eklenmesi için zorunlu bir özellik olduğu, bu nedenle yenilik taşımadığı beyan edilmiş ise de doğruyu yansıtmadığını, mahkemenin denetim ve hüküm kurmaya elverişli olmayan raporları benimseyerek karar verdiğini.-Müvekkiline ait patent bakımından Avusturya Patent Ofisi tarafından 2009 senesinde düzenlenen araştırma raporunun tek başına bilirkişilerin maddi hata içeren tespitlerini geçersiz kıldığını, bilirkişilerin “X” kategorisi tespitinin aksine ilgili patentin tekniğin bilinen durumunu gösterir dökümanlar için kullanılan A katagorisinde gösterildiğini. -Bilirkişi raporlarının eksik inceleme ve hatalı kanaatlere dayanılması nedeniyle HMK 293.madde kapsamında Makina mühendisi marka-patent vekili … ile Avrupa Patent Vekili …’ten uzman görüşü alarak dosyaya sunduklarını, mahkemece uzman görüşlerine itibar edilmeyerek karar verildiğini, aradaki çelişkinin giderilmediğini, beyanla mahkeme kararının kaldırılarak davanın kabulüne, karşı davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir. Davalı/k.davacı vekili istinaf dilekçesine karşı cevabında; davacı/k.davalı patentinin yenilik niteliğine haiz olmadığını, dosyaya sundukları yenilik giderici dökümanların davacı patentinin yeniliğini ortadan kaldırdığını, patentin buluş basamağı niteliğini taşımadığını, davacı/k.davalının ar-ge çalışmalarıyla buluş olarak ortaya koyduğunu iddia ettiği bu basit tekniği patentletmekle kalmayıp birde üzerine istemler ve açıklama bölümlerinin teknik kısımlarını yanlış yazarak tatbiki mümkün olmayan istemler zinciri ortaya koyduğunu, patente konu ürün ile müvekkilinin ürününün benzer olmadığını, tecavüzün söz konusu olmadığını beyanla mahkeme kararının onanmasını talep etmiştir.
DELİLLER: TPMK kaydından “modüler enerji dağıtım sistemlerinde hizalama tertibatı” buluş başlıklı incelemeli patent belgesinin 06.05.2008 başvuru, 21/07/2010 tescil tarihli olup davacı/k.davalı adına tescil edildiği bir bağımsız, üç bağımlı istemden oluştuğu anlaşılmıştır. İlk derece mahkemesince bilişim ve yazılım uzmanı …, elektrik müh. Hakkı … ve marka-patent vekili bilirkişi …’den oluşan heyetten alınan 26/09/2019 tarihli raporlarında; “davalıya ait olduğu belirtilen internet web sitesinin www…com alan adı (Domain) URL adresinde açık ve faaliyette olduğu ve dava konusu online katalog sayfasının ilgili alan adına bağlı olarak http://www…com/… link adresinde güncel olarak açık ve yayında olduğu, dava konusu patentin yenilik niteliği taşımadığı ve tekniğin bilinen durumunu aşmadığı haliyle buluş basamağına sahip olmadığı beyan edilmiştir. Aynı bilirkişi heyetinden alınan 10.03.2020 havale tarihli ek raporda; davacının patentinin yenilik niteliğini haiz olmadığı, yeni bir buluş olmadığı daha önce Amerika’da ve muhtelif ülkelerde kullanılmış bir ürün olduğu kanaatine varıldığı, dava konusu patentin yenilik niteliği taşımadığı ve tekniğin bilinen durumunu aşmadığı haliyle buluş basamağına sahip olmadığı sonucuna ulaşıldığı, hükümsüzlük kararının geçmişe etkisi söz konusu olacağından birleşen davayla ilgili olarak verilecek bir hükümsüzlük kararının tecavüzü ortadan kaldırıp kaldırmayacağına ilişkin takdirin mahkemeye ait olduğu beyan edilmiştir. Mahkemece patent vekili …, elektrik mühendisi Prf.Dr. …, bilgisayar mühendisi …’den oluşan heyetten alınan 27.11.2020 tarihli raporda; esas dava açısından; davacı adına … no ile tescil edilmiş olan patent belgesine konu ürün ile davalı ürün karşılaştırıldığında; görüntü olarak hizalama amacıyla kullanılan bağlantı elemanlarının farklı oldukları, görüntü olarak karıştırılmalarının mümkün olmadığı, patentten doğan haklara tecavüz koşullarının mevcut olmadığı, karşı dava açısından; dosya muhteviyatı incelendiğinde busbar sistemlerinin geçmişinin 1965 yılına kadar uzandığı, çeşitli yayınlarda bağlantı yerlerinin hizalanmasında çeşitli uygulamalar olduğu, hizalama işlemi için pim ve karşılığında üzerine geçen yuvadan oluşan sistemlerin 2008 yılından önce kullanılmakta olduğu ve ilgili sistemin teknolojik bakımdan bir yenilik içermediği, busbar sisteminin üzerindeki çıkış kutusunun renginin herhangi bir firmayı temsil eden bir unsur olmadığı, özgün renk olarak herhangi bir patent korumasında bulunmadığı, busbar sistemlerinin şekil ve görüntüsünün doğal olarak birbirine benzediği, kataloglardaki benzerliğinde bunun sonucu olduğu, sonuç olarak davacı adına Türk Patent nezdinde … no ile tescilli patent belgesine konu buluşun başvuru tarihi 06/05/2008 tarihi itibariyle 551 sayılı KHK’nın 7.maddesinde belirtilen yenilik unsuruna sahip olmadığı ve hükümsüzlük koşullarının mevcut olduğu beyan edilmiştir. Davacı tarafça makina mühendisi marka patent vekili … ile Makina Yüksek Müh. Avrupa Patent Vekili …’den alınan uzman görüşleri sunduğu her iki uzman görüşünde de; davacı adına tescilli … nolu patent belgesinin başvuru tarihi itibariyle yenilik vasfına haiz olduğu, dava dosyasında ve bilirkişi raporlarında patent belgesini hükümsüz kılacak bir delilin olmadığının beyan edildiği, … tarafından düzenlenen uzman görüşünde ayrıca; davalıya ait busbarların dava konusu incelemeli patent belgesine ait bağımsız istem içerisindeki tüm unsurları içerdiği patent belgesinin koruma kapsamı dahilinde olduğu beyan edilmiştir. Dosyaya davalı/k.davacı tarafından …, …, … katalogları, … montaj kılavuzu, … AŞ ye ait katalog, 10Nowember 1987 tarihli 4,705,480 patent numaralı Amerikan Patent Belgesini ve bir kısım başka belgeler ibraz ettiği, sunulan katalog ve patent belgelerinin bir kısmının yabancı dilde yazılı olduğu görülmüştür.
G E R E K Ç E: Davacı vekilinin asıl davada, davalının www…com isimli internet sitesinde yayınlanan içeriğin müvekkilinin … numaralı patentine tecavüz ettiğinden bahisle, patentten doğan haklarına tecavüz ve haksız rekabetin tespiti, meni, durdurulmasını talep ettiği, davalı-karşı davacının, karşı davasında davacı patentinin yenilik ve buluş basamağı kriterlerini taşımadığından bahisle hükümsüzlüğünü talep ettiği, ilk derece mahkemesince asıl davanın reddine, karşı davanın kabulüne karar verildiği anlaşılmıştır. Mahkeme kararına karşı davacı-karşı davalı vekilinin asıl ve birleşen dava yönünden istinaf başvurusunda bulunduğu, mahkemenin kararının gerekçesinin hatalı olduğunu, yargılama sırasında alınan bilirkişi raporlarında usulüne uygun inceleme yapılmadığını, karşı davacı tarafça sunulan yenilik giderici delillerin tercümelerinin sunulmadığını, kendileri tarafından sunulan uzman görüşlerinin incelenmediğini, uzman görüşleri ile bilirkişi raporları arasında çelişki bulunmasına rağmen çelişkinin giderilmediğini ileri sürdüğü anlaşılmıştır. Dosyaya davalı/k.davacı tarafından …, …, … katalogları, … montaj kılavuzu, … ye ait katalog, … patent numaralı Amerikan Patent Belgesini ve bir kısım başka belgeler ibraz ettiği, sunulan katalog ve patent belgelerinin bir kısmının yabancı dilde yazılı olduğu, belgelerin denetime elverişli şekilde tercümelerinin ibraz edilmediği görülmüştür. Davanın, 15/10/2018 tarihinde açıldığı, ancak davaya konu patent belgesinin başvuru ve tescil tarihi itibarıyla hükümsüzlük koşullarının oluşup oluşmadığının tespiti yönünden 551 sayılı Mülga KHK hükümlerinin uygulanmasının gerektiği anlaşılmaktadır. 551 Sayılı KHK 5. maddesinde “Yeni tekniğin bilinen durumunu aşan ve sanayiye uygulanabilir olan buluşların, patent verilerek korunacağı” düzenlenmiş, yenilik unsuru KHK 7. Madde de, tekniğin bilinen durumunun aşılmasının ise KHK 9. Madde de tarif edildiği, KHK’nın 83.maddesinde “patent başvurusu veya patentten doğan korumanın kapsamının istem veya istemler ile belirlenebileceği, istem veya istemlerin ise resimler esas alınarak yorumlanacağının” düzenlendiği anlaşılmıştır. Patentler yönünden yenilik ve buluş basamağı koşullarının bulunmasının arandığı, yenilik unsuru bulunup bulunmadığı değerlendirilirken, “buluş konusunun dünyanın herhangi bir yerinde toplumca erişilebilir yazılı veya sözlü tanıtım, kullanım veya başka bir yolla açıklanıp açıklanmadığının” değerlendirilmesi gerektiği, karşı davada hükümsüzlüğü istenen davacı-karşı davalı patentinin istemleri ile, yenilik giderici delil davacı-karşı davalı patentinin istemleri ile, yenilik giderici delil olarak sunulan ve patent başvuru tarihinden önceki tarih taşıyan belgelerin tek tek karşılaştırılarak, patent belgesinin yenilik unsuru taşıyıp taşımadığının değerlendirilmesi gerektiği, buluş basamağı yönünden ise en yakın referans döküman belirlendikten sonra, buluş ile elde edilen teknik sonuçların, bu teknik sonuçları elde etmek için, buluşun amacı olarak çözülmek istenen teknik problemin tanımlanması ve daha sonra da uzman kişinin tekniğin bilinen durumundaki en yakın referansa göre, buluşla elde edilmek istenen teknik sonuçları elde etmek için patente konu teknik özellikleri önerip önermeyeceğinin incelenmesi gerektiği anlaşılmaktadır. (bkz Uğur Çolak-Patent Hukukunda Buluşsal Adım İncelemesi/2011 Fikri Mülkiyet Hukuku Yıllığı, Sf 119 vd) Patente tecavüz yönünden yapılacak incelemede ise, davacı-karşı davalı patentinin bağımsız isteminde koruma altına alınan tüm unsurların, davalının tecavüzle suçlanan internet içeriğinde tanıtımı yapılan üründe bulunup bulunmadığının karşılaştırılarak incelenmesi gerekmektedir. İlk derece mahkemesince alınan bilirkişi raporlarında ise bu yönde bir karşılaştırma yapılmadığı, raporların yeterli inceleme içermediği, davacı- karşı davada davalı vekilinin istinaf başvurusunda haklı olduğu kanaatiyle, başvurunun kabulüne, mahkeme kararının kaldırılmasına, davalı-karşı davacı delillerinin teknik açıklama kısımlarının tercümelerinin ibrazı için süre verilerek daha sonra, asıl dava ve birleşen dava yönünden Dairemizin kararında işaret edildiği şekilde teknik bilirkişilerden oluşacak heyetten denetime elverişli rapor alınarak olacak sonuca göre karar verilmek üzere dosyanın mahkemesine gönderilmesine karar verilmiştir.
H Ü K Ü M: Yukarıda açıklanan nedenlerle:1-Davacı-k.davalı vekilinin istinaf isteminin kabulü ile, 6100 sayılı HMK’nın 353/1-a-6 maddesi gereğince, BAKIRKÖY 2. FİKRİ VE SINAÎ HAKLAR HUKUK MAHKEMESİ’nin 19/03/2021 tarihli 2021/115 E. – 2021/57 K. sayılı kararının KALDIRILMASINA,2-Yargılamaya devam olunmak üzere dosyanın, karar veren ilk derece mahkemesine gönderilmesine, 3-İstinaf talebi kabul edildiğinden, istinaf peşin harcının talebi halinde davacı-k.davalı tarafa iadesine,4-İstinaf yargılama giderleri olarak; Davacı-k.davalı avansından kullanıldığı anlaşılan; (59,30 X2)=118,30 TL istinaf kanun yoluna başvurma harcı ile 47,00 TL (posta-teb-müz) masrafının davalı-k.davacıdan alınarak, davacı-k.davalıya verilmesine, 5-İstinaf incelemesi duruşmasız yapıldığından avukatlık ücreti takdirine yer olmadığına, 6-Artan gider avanslarının karar kesinleştiğinde ve talep halinde ilk derece mahkemesince yatıran tarafa iadesine, Dair, dosya üzerinde yapılan inceleme sonucu 07/06/2023 tarihinde HMK’nın 353/1-a-6 maddesi uyarınca oybirliğiyle kesin olarak karar verildi.