Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C.
İSTANBUL
BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ
16. HUKUK DAİRESİ
T Ü R K M İ L L E T İ A D I N A
İ S T İ N A F K A R A R I
DOSYA NO: 2021/1355 Esas
KARAR NO: 2023/874 Karar
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ: İSTANBUL 1.FİKRÎ VE SINAÎ HAKLAR HUKUK MAHKEMESİ
TARİHİ: 07/04/2021
NUMARASI: 2019/74 E. – 2021/161 K.
KARŞI DAVA: Tasarımın hükümsüzlüğü
KARAR TARİHİ: 07/06/2023
İstinaf incelemesi için dairemize gönderilen dosyanın ilk incelemesi tamamlanmış olmakla, HMK 353. ve 356. maddeleri gereğince dosya içeriğine göre duruşma yapılmasına gerek görülmeden dosya üzerinde yapılan inceleme sonucu;
G E R E Ğ İ D Ü Ş Ü N Ü L D Ü:
DAVA: Davacı/k.davalı vekili dava dilekçesinde; Müvekkilinin mobilya aksesuarlarının üretimi ve satışı alanında faaliyet gösterdiğini, bu çerçevede … tescil numaralı endüstriyel tasarım belgesinin sahibi olduğunu, piyasada yapılan araştırma sonucunda davalının müvekkiline ait tasarımların ayırt edilemeyecek derecede benzerini ürettiklerini, piyasaya sunduklarım, ticari amaçla kullandıklarını, bu eylemler ile haksız rekabet ve tasarım tecavüzü nedeniyle müvekkilini zarara soktuklarını, haksız kazanç sağladıklarını, bu hususta İstanbul 2. Fikri ve Sınai Haklar Hukuk Mahkemesinin 2019/9 Değişik İş dosyası ile tespit yapıldığını, davaya konu … tescil no’lu endüstriyel tasarım belgesindeki 7 no’lu tasarımın tüm unsurları ile benzer olarak üretildiğini, metal aksamının benzer olarak farklı versiyonlarda kullanıldığını, tespit raporunda bu durumun bilirkişi tarafından belirtildiğini belirtmiş ve davaya konu … numaralı tasarım ürünlerinden (7) numaralı kulp tasarımına tecavüz ve haksız rekabet gerçekleştirildiğinin tespitini, men’ini ref’ini, Belirsiz alacak niteliğinde olmak ve gerekirse sonradan arttırılmak üzere şimdilik 10000 TL maddî, 10000 TL manevi,10000 TL itibar tazminatın 17.012019 tarihinden itibaren işleyecek ticari faiziyle davalıdan tahsilini, tazminat hesaplamasının SMK 151/2-b maddesine göre davalının elde ettiği net kazanca göre yapılmasını, İhtiyatî tedbir talebinin kabul edilerek, dava konusu tasarımların benzerinin üretilmesinin, piyasaya sunulmasının, ticaret alanına çıkarılmasının ve satılmasının engellenmesini ve toplatılmasını talep etmiştir.
CEVAP ve KARŞI DAVA:Davalı/k.davacı vekili cevap dilekçesinde; Davacı karşı davalının davaya konu tasarımı kötü niyetle tescil ettirdiğini, piyasada baskı oluşturmak suretiyle haksız kazanç elde etme çabasında olduğunu, dava konusu ürünün tescil edilmesinin TPMK nun yanlış ve sorumsuz işleyişinin ve karşı tarafın kötü niyetinin göstergesi olduğunu, bilirkişi tespit raporunun haksız olarak düzenlendiğini, kabul anlamına gelmemekle birlikte müvekkilinin tespite konu ürünü piyasaya sürmediğini, satmadığım, haksız rekabette bulunmadığını, tespit raporunda halka biçiminde kulp ögesinin anlaşılmadığını, düz çubuk şeklînde kulp yer aldığını, davaya konu … no’lu tasarımlarda düz çubuk şeklinde kulp yer almadığını, (7) numaralı kulp tasarımının yenilik ve ayırt edicilik özelliğinin bulunmadığını, davacı/karşı davalının aynı sektördeki şahıslara baskı oluşturarak davalar açtığını, haksız rekabet ettiğini, haksız kazanç elde etmeye çalıştığını, söz konusu tasarımın basit bir halka kulp olduğunu, aynı şeklin … ve … numaralı tasarımlar ile davacı/karşı davalıdan Önce tescile konu olmuş durumda olduğunu belirtmiş ve Davacı/karşı davalının ihtiyati tedbir talebinin reddini, asıl davanın reddini, Karşı davanın kabulünü, … sayılı tescil belgesindeki 7 numaralı kulp tasarımının hükümsüzlüğüne karar verilmesini talep etmiştir.
MAHKEME KARARI: İstanbul 1.Fikrî ve Sınaî Haklar Hukuk Mahkemesi’nin 07/04/2021 tarihli 2019/74 E. – 2021/161 K. sayılı kararıyla; davacıya ait tasarımlar ile ve davalıya ait ürünler kıyaslanması neticesinde benzer olduğundan , ürünlerin bilgilenmiş kullanıcı üzerinde yarattığı genel izlenimin davacıya ait tasarım tescili ile belirgin derecede aynı olduğundan tasarıma tecavüzün tespitine eylem aynı zamanda haksız rekabete neden olduğundan eylemlerin durdurulmasına karar verilmesi gerektiği, haksız eylem niteliği taşıyan tasarıma tecavüzü sonucu davalının basiretli tacir gibi davranmayarak, gerekli izni almaksızın davacı tasarımını kullanması davacı adına tescilli tasarımı ticari faaliyetlerinde kullanmaya devam etmesi kusurlu bir davranış olup, izinsiz olarak davacıya ait tasarımın kullanılması suretiyle oluşan haksız eylemin manevi tazminatı da gerektirdiği, davalıya ait üç farklı adreste inceleme yapıldığı, sadece bir adreste tecavüze konu ürüne rastlandığı, faturalarda 45 farklı isim ve özellik altında satış yapıldığının anlaşıldığı ancak dava konusu üründen ne kadar net kazanç elde edildiğinin tespit edilemediği, talep edilen 10.000 TL tazminatın fahiş olduğu, davalının kullandığı süre gözetilerek 2.000 TL maddi ve 2000 TL manevi tazminatın olay bakımından uygun kabul edilebileceği kanaatine varıldığı, davacı itibar tazminatı da talep etmişse de , tasarımın kötü üretildiği yönünde delil bulunmadığı anlaşıldığından bu yöndeki istemin reddine karar verilmesi gerektiği, karşı dava yönünden yapılan incelemelerde ise tasarımın hükümsüzlük koşullarının bulunmadığı kök ve ek rapor kapsamından anlaşıldığı gerekçesiyle;
ASIL DAVA YÖNÜNDEN; Davalının davacıya ait tescilli tasarım hakkına( … nolu ETB-7 nolu kapı kulpu tasarımına)tecavüzün ve haksız rekabetin tespitine, durdurulmasına, önlenmesine,Tasarım hakkını ihlal nedeniyle 6769 sayılı SMK’nun 151/2-b maddesine, somut olayın özellikleri ve BK hükümlerine 2.000 TL maddi ve 2.000 TL manevi tazminatın 17.1.2019 tarihinden itibaren ticari faiz ile davalıdan tahsiline, fazlaya ilişkin istemlerin reddine, İtibar tazminatı isteminin reddine, Karar kesinleştiğinde hüküm özetinin Türkiye’de tirajı yüksek bir gazetede bir kez ilanına masrafın davalıdan tahsiline karar verilmiş, karşı dava yönünden ise davanın reddine, davanın etkinliğinin temini bakımından HMK 389 vd. maddeleri gereğince davacının … nolu endüstriyel tasarım belgesine yönelik dava konusu tasarımların ayırt edilemeyecek kadar benzerlerinin üretilmesinin, piyasaya sunulmasının, satışının ihtiyati tedbir yoluyla önlenmesine, ihtiyati tedbirin icrasında bilirkişi raporunun da dikkate alınmasına, ihtiyati tedbirin infazının İcra Dairesi yoluyla gerçekleştirilmesine, KARŞI DAVANIN REDDİNE, karar verilmiştir.
İSTİNAF BAŞVURULARI: Davacı/k.davalı vekilinin süresinde ibraz ettiği istinaf dilekçesinde; mahkemenin davalı tarafın defterlerini usulüne aykırı tuttuğunu dikkate almadan tazminat bedelini düşük tuttuğunu, maddi ve manevi tazminat taleplerinin tümüyle kabulü gerektiğini, verilen kararın davalının tecavüz teşkil eden eylemlerinde cesur davranmasına yol açacağını, davalının ticari defterlerinde tüm kulp satışlarından elde ettiği net karın mahkemece kabul edilen tutarın kat be kat üstünde olduğunun tespit edildiğini, hakkaniyete uygun karar verilmediğini. -İtibar tazminatı talebinin reddine karar verilmesinin doğru olmadığını, müvekkilinin ürünlerinin … hammaddesinden üretildiğini, davalının daha ucuz olduğundan plastikten ürettiğini, müvekkilinin ürününün itibarına zarar verdiğini. -Müvekkilinin halka kulp tasarımı incelendiğinde, ürünün yuvarlak halka kısım ve halka kısmın takılı olduğu metal kısımdan üretildiğini, bu unsurların tamamının tasarım tescil belgesinde açıkça görüldüğünü, davalı adresinde yapılan incelemede birebir halka ve metal aksam dışında, tasarımdan halka kısım çıkarılarak, halka yerine bir çubuğun metal aksam kısmına yerleştirilerek üretildiğinin de tespit edildiğini, bu eylemin de tasarıma tecavüz ve haksız rekabet teşkil ettiğini, mahkemece bu hususun dikkate alınmadığını beyanla, mahkeme kararının kaldırılarak davanın kabulüne karar verilmesini talep etmiştir. Davalı/k.davacı vekilinin süresinde ibraz ettiği istinaf dilekçesinde; müvekkilinin dava konusu ürünün aynısını üretmediğini ve satmadığını, davacının iki parçadan oluştuğu iddia edilen ürünün tek parçasının mı, yoksa iki parçasının birlikte tecavüz edip etmediğinin somut biçimde belirlenmeden karar verildiğini, müvekkilinin işyerinde iki parçanın birlikte kullanıldığı hiçbir ürün bulunmadığını, eksik inceleme ile karar verildiğini, davacının talebi arasında sadece bağlantı elemanına düz bir çubuk takılarak kullanıldığı iddiası varsı delilleri arasında sunulan PİNTEREST isimli uygulamada yer alan Ekim 2011 tarihli görselde, bu ürünün piyasaya sürüldüğünün anlaşıldığını. -Hüküm altına alınan tazminatların yasal dayanaktan yoksun ve yüksek olduğunu, müvekkilinin işlenmemiş bir suçtan mahkum edildiğini. -Delil tespiti hakim huzurunda yapılmadığından tespite dayalı karar verilmesinin yerinde olmadığını.-Dava konusu tasarımın binlerce yıllık kapı halkası şeklindeki hiçbir yenilik yada ayırt edicilik ihtiva etmemesine rağmen kötü niyetle tescil ettirildiğini, davacı-karşı davalının piyasada yaygın şekilde kullanılan ürünleri adına tescil ettirerek, rekabet koşullarını ortadan kaldırmaya rakipleri üzerinde baskı kurmaya çalıştığını.-Asıl ve birleşen dava yönünden tanık dinletme taleplerinin reddine karar verilmesinin usule aykırı olduğunu. -İnternet kayıtlarının yok hükmünde kabul edilmesinin hukuka uygun olmadığını, October 2011 tarihi bulunan görselin dikkate alınması gerektiğini, mahkemece tasarımın tümüyle hükümsüzlüğüne karar verilmese dahi bu görselde bağlantı parçası yer aldığından kısmi hükümsüzlük kararı verilebileceğini. -Mevcut uyuşmazlıkta hükmün ilanı kararının amaca uygun olmadığını, tedbir talebinin kabulü kararının da yerinde olmadığını. -Davacı vekilinin istinaf başvurusunun reddi gerektiğini, tespit sırasında müvekkilinin adresinde görülen tek ürünün, yönetici masasında görülen bir adet ürün olduğunu, tespit sırasında gizlice masaya bırakılmış olabileceğini, davacının ürün birim fiyatını mahkemeye beyan etmemişse de, delilleri arasında sunulan internet çıktısından görüleceği üzere perakende satış fiyatının 25,80 TL olup, ürün maliyeti düşüldüğünde hükmedilen tazminatın yüksek olduğunun görüleceğini, dava konusu ürün dışındaki ürün satışından elde edilen gelirin dikkate alınamayacağını, müvekkilinin ürün satışı yapmadığı gibi, ürün aslı da dosyaya sunulmadığından, kalite sorununun ispatlanamadığını, itibar tazminatı talebinin yerinde olduğunu, davacının tasarım tescili ile koruma altına alınmayan ürünler hakkında talepte bulunmasının kabul edilemeyeceğini beyanla, mahkeme kararının kaldırılarak asıl davanın reddine, karşı davanın kabulüne, davacı-karşı davalının istinaf başvurusunun reddine karar verilmesini talep etmiştir.
DELİLLER: TPMK kaydından, 21/06/2016 başvuru tarihli … nolu çoklu tasarım belgesi (7 ) nolu mobilya kulp tasarımının davacı-karşı davalı adına tescilli olduğu anlaşılmıştır. İstanbul 2. FSHHM’nin 2019/9 D.İş sayılı dosyasında davacı tarafın talebi üzerine, 25/01/2019 tarihinde karşı taraf davalının … Mah. Eyüp/İstanbul adresindeki işyerinde inceleme yapıldığı davaya konu ürünlerin bulunamadığı, … Mah. Küçükköy Gaziosmanpaşa/İstanbul adresinde yapılan incelemede davaya konu ürünün üretildiğinin tespit edildiği, ürünlerin montaj ve kaplama işlerinin yapıldığının tespit edildiği, keşifte masa üzerinde yapılmış ve numune olarak ofiste masa üzerinde sunulmuş ürünler konulduğunun görüldüğü beyan edilmiştir. İlk derece mahkemesince mali uzman bilirkişi … mobilya sektör uzmanı … ve endüstri ürünleri tasarımcısı …’den alınan 11/03/2021 tarihli bilirkişi raporunda; Asıl davada, Davalı/karşı davacı … (…) …’ya ait iş yerinde tespit edilen ürün tasarımlarının davacı/karşı davalı … Sanayi Ticaret İth. İhr, Ltd. Şti.’ne ait … no’lu tasarımın koruma kapsamında olduğu, davalının ticari defter ve belgeleri üzerinde yerinde yapılan incelemede rapordaki açıklamalarda da belirtildiği üzere, söz konusu tasarımın kullanıldığı alan, kullanım tarihi, tasarımın tercih sebepleri gibi tüm kriterleri inceleyerek bu tasarımın kullanılması ile elde edilen net karın denetime uygun şekilde tespit edilmesinin mümkün olamayacağı, karşı davada, davacı/karşı davalı … Ticaret İth. İhr. Ltd, Şti.’ne ait … no’lu tasarımın başvuru tarihi itibari ile yenilik ve ayırt edicilik kriterlerine sahip olduğu görüş ve kanaatine varıldığı bildirilmiştir. Rapora itiraz edilmesi üzerine mahkemece heyete bilişim uzmanı da eklenerek web sayfaları ile üzerinde inceleme yapılması keza asıl davada ise mali yönden yapılan itirazların incelenmesi için yeniden rapor alınmasına karar verildiği bilişim uzmanı bilirkişiler …, … , … ve …den oluşan heyetten alınan 01/12/2020 havale tarihli ek raporda; Karşı davada, kök raporda ulaşılan Davacı/karşı davalı … Ticaret İth. İhr. Ltd. Şti.’ne ait … no’lu tasarımın başvuru tarihi itibari ile yenilik ve ayırt edicilik kriterlerine sahip olduğu görüşünün değişmediği, Kök raporda mali yönden belirtilen tespitlerin aynen devam etmekte olduğunu, davaya konu ürünün yıllık üretiminin miktar olarak toplam kaç adet olduğu şeklinde bir tespit yapılmasının mali yönden mümkün olmadığını, nihai takdir ve kararın mahkemeye ait olduğunu bildirmişlerdir. Davacı vekilinin 08/03/2023 tarihli dilekçe ve ekinde mahkeme kısa kararı ile bilirkişi raporu sunduğu, Bakırköy 1. FSHHM’nin 2022/109 Esas sayılı dosyasında alınan bilirkişi raporunda, bu davanın konusu … (7) numaralı tasarımın yeni ve ayırt edici olmadığının belirtildiğini, mahkemenin 28/02/2023 tarihli kısa kararı ile bu tasarımın hükümsüzlüğü ve sicilden terkinine karar verildiğini beyan etmiştir.
G E R E K Ç E: Davacı vekilinin asıl davada; davacının … nolu mobilya kulpu tasarımının davalı yanca taklit edildiğinden bahisle, endüstriyel tasarıma tecavüz ve haksız rekabetin tespiti men ve ref’i ile belirsiz alacak hükümlerine göre fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydıyla SMK 151/2-b kapsamında davalının elde ettiği net kazanca göre hesaplama yapılarak 10.000 TL maddi 10.000 TL itibar ve 10.000 TL manevi tazminatın 17/01/2019 tarihininden itibaren işleyecek ticari faizi ile birlikte davalıdan tahsili, ihtiyati tedbire hükmedilmesi ve hükmün ilanının talep edildiği, davalı-karşı davacının karşı davada … nolu tasarımın yeni ve ayırt edici olmadığından bahisle hükümsüzlüğünü talep ettiği, mahkemece asıl davanın kısmen kabulüne, karşı davanın reddine karar verilmiştir. Davacı vekilinin asıl dava yönünden istinaf başvurusunda bulunduğu, hükmedilen maddi ve manevi tazminat talebinin düşük olduğunu, itibar tazminatı talebinin reddinin de hatalı olduğunu, davalının çubuklu ürününde de müvekkili tasarımının metal kısmının kullanıldığını, bü ürünlerin de tecavüz kapsamında değerlendirilmesi gerektiğini ileri sürmüştür. Davalının adresinde 25/01/2019 tarihinde tespit işlemi yapıldığı, delil tespitinde tecavüze konu ürün numunesi bulunduğu gibi üretilerek montaj ve kaplama yapıldığının tespit edildiği, davacı tarafça 05/03/2019 tarihinde dava açıldığı, ihlal süresinin 1 ay 8 gün olduğu, delil tespitinden önce davalının bu ürünü üreterek sattığına dair dosya kapsamında delil bulunmadığı, davalı faturalarından hangi üründen kaç adet ürün satıldığının da anlaşılamadığı, ürün birim fiyatı da göz önüne alındığında, ihlal süresi için hükmedilen maddi ve manevi tazminatın yerinde olduğu, davacı tarafça kendisi tarafından zamak hammadesinden üretim yapıldığı, davalının plastikten ürettiği ürünün müvekkilinin itibarını zedelediği ileri sürülmüşse de, tasarım tescilinden kullanılan malzemenin anlaşılamadığı gibi dosyaya davalıya ait ürün numunesi sunulmadığından itibar tazminatı koşullarının oluşup oluşmadığının değerlendirilemediği, davacının davaya konu ettiği tasarımının sadece … nolu tasarımı olduğu, tasarımın parçalara bölünerek incelenemeyeceği, davalının çubuklu ürününün bu davanın konusu olmadığı anlaşılmakla, yerinde görülmeyen davacı vekilinin istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir. Davalı vekilinin istinaf başvurusunun incelenmesinde; tespit sırasında sadece masa üzerinde bir adet ürün bulunduğu, bunun da kimin tarafından konulduğunun bilinmediği, tasarımın üretilip satılmadığı, hakim huzurunda yapılmayan tespit raporunun dikkate alınamayacağı ileri sürülmüşse de; tespit raporundan sadece ürün numunesi değil bunun dışında da montaj ve kaplama yapılan ürünler bulunduğunun tespit edildiği, mahkemece bilirkişiye yerinde inceleme yetkisi verildiği, tespit işleminde usulsüzlük bulunmadığı anlaşılmakla ileri sürülen istinaf sebepleri yerinde görülmemiştir. Davalı vekilinin tanıklarının dinlenmediğini, yenilik giderici delilinin değerlendirilmediğini ileri sürmüşse de; tasarıma tecavüze ilişkin dava ile hükümsüzlük davasında tanık beyanı alınmasının sonuca etkisi olmayacağı, fiziki deliller üzerinde teknik inceleme ile sonuca gidileceği, … yazılı … uygulamasından alınan davalı-karşı davacı delilinin davacı tasarımı ile benzerliğinin bulunmadığı, hükümsüzlük davası yönünden de tasarımın bölünerek incelenmesi ve kısmi hükümsüzlük kararı verilmesinin mümkün olmadığı, dosya kapsamına sunulan ve davacı tasarım tescilinden önceki tarihi taşıyan yenilik kırıcı delillerin incelendiği, davalı-karşı davacının istinaf süresinden çok sonra sunduğu bilirkişi raporu ve mahkeme kısa kararının dikkate alınamayacağı, davalı tarafın asıl davada tasarıma tecavüzü tespit edilmekle, ref yöntemlerinden olan hükmün ilanına karar verilmesinde yasaya aykırılık bulunmadığı, davacı vekilinin hüküm duruşmasında tedbir talep ettiği ve tedbir talebi yönünden yaklaşık ispat koşulları oluştuğundan tedbir kararı verilmesinde de usul ve yasaya aykırılık bulunmadığı, davalı-karşı davacı vekilinin mahkemece hükmedilen 2.000 TL maddi ve 2.000 TL manevi tazminatın fahiş olduğunu ileri sürmüşse de, maddi tazminatın 2021 yılı için 5.390 TL kesinlik sınırının altında olduğu, yukarıda açıklandığı üzere 1 ay 8 günlük ihlal süresi yönünden de manevi tazminatın makul ve hakkaniyete uygun olduğu kanaatiyle davalı-karşı davacı vekilinin asıl ve birleşen dava yönünden istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
H Ü K Ü M: Yukarıda açıklanan gerekçe ile: 1-6100 sayılı HMK.’nın 353/1-b-1 maddesi gereğince davacı-k.davalı vekili ile davalı-k.davacı vekillerinin yerinde görülmeyen istinaf istemlerinin ayrı ayrı ESASTAN REDDİNE,2-Davacı-k.davalının asıl davaya yönelik istinafı için alınması gereken 179,90 TL maktu harçtan, peşin alınan 59,30 TL harcın mahsubu ile bakiye 120,60 TL eksik harcın davacı-k.davalıdan alınarak hazineye irat kaydına, 3-Davalı-k.davacının asıl davaya yönelik istinafı için alınması gereken 273,24 TL nispi harçtan, peşin alınan 68,56 TL harcın mahsubu ile bakiye 204,68 TL eksik harcın davalı-k.davacıdan alınarak hazineye irat kaydına, 4-Davalı-k.davacının karşı davaya yönelik istinafı için alınması gereken 179,90 TL harçtan, peşin alınan 59,30 TL harcın mahsubu ile bakiye 120,60 TL eksik harcın davalı-k.davacıdan alınarak hazineye irat kaydına, 5-İstinaf incelemesi duruşmasız yapıldığından avukatlık ücreti takdirine yer olmadığına,6-İstinaf yargılama giderleri olarak; a)Davacı-k.davalı avansından kullanıldığı anlaşılan; 31,00 TL (posta-teb-müz) masrafının 1/2 oranında 15,50 TL’sinin davalı-k.davacıdan alınarak, davacı-k.davalıya verilmesine, b)Davalı-k.davacı avansından kullanıldığı anlaşılan; 63,00 TL (posta-teb-müz) masrafının 1/2 oranında 31,50 TL’sinin davacı-k.davalıdan alınarak, davalı-k.davacıya verilmesine, 7-Artan gider avanslarının karar kesinleştiğinde ve talep halinde ilk derece mahkemesince yatıran tarafa iadesine,Dair, dosya üzerinde yapılan inceleme sonucunda iş bu kararın tebliğinden itibaren 2 hafta içinde Yargıtay temyiz yolu açık olmak üzere 07/06/2023 tarihinde oy birliği ile karar verildi.