Görüntülediğiniz mahkeme kararı kesinleşmiş bir karardır.

T.C.
İSTANBUL
BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ
16. HUKUK DAİRESİ
T Ü R K M İ L L E T İ A D I N A
İ S T İ N A F K A R A R I
DOSYA NO: 2021/1110 Esas
KARAR NO: 2023/554
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ: İSTANBUL 2.FİKRÎ VE SINAÎ HAKLAR HUKUK MAHKEMESİ
TARİHİ: 18/02/2021
NUMARASI: 2019/412E, 2021/79K
DAVANIN KONUSU: Endüstriyel Tasarım (Maddi Tazminat İstemli)
KARAR TARİHİ: 24/03/2023
İstinaf incelemesi için dairemize gönderilen dosyanın ilk incelemesi tamamlanmış olmakla, HMK 353. Maddesi gereğince dosya içeriğine göre duruşma yapılmasına gerek görülmeden dosya üzerinde yapılan inceleme sonucu;
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ: Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; tasarımları müvekkili tarafından yapılan ve Türkiye de ilk kez kamuya sunulan kadın tunik (elbise) tasarımlarının, davalı … Tic. Ltd. Şti tarafından “…” markasıyla haksız olarak üretilerek satışı yapılmak suretiyle müvekkili tasarımlarının ihlal edildiğini, tasarım hakkına tecavüzün davalı şirketin ticari faaliyeti çerçevesinde yapıldığını, diğer davalı gerçek kişi olan …’in davalı şirketin müdürü olarak haksız fiili bizzat gerçekleştiren kişi olduğunu, diğer davalı olan … (… Giyim)’un ise davalı … tarafından “…” markasıyla üretim ve satışı yapılan taklit ürünlerin kendisine ait iş yerinde satışını gerçekleştirdiğini ve müvekkili tasarımlarını ihlal ettiğini, davaya konu bayan tunik tasarımının ilk kez müvekkiline ait … kullanıcı adlı instagram satış sayfasında 23/08/2019 tarihinde, 11/08/2019 tarihinde ve 12/09/2019 tarihinde kamuya satışa sunulduğunu, müvekkili tasarımlarının tescil edilmediğini ancak tescilsiz tasarımların gerek 6769 sayılı SMK, gerek 5846 sayılı FSEK hükümlerine göre korunmakta olduğunu, davaya konu taklit ürün üzerinde fotoğrafı çekilen yaka etiketi, ürün açıklama etiketinin incelenmesinde, üzerlerinde davalı … Tic. Ltd. Şti’ne ait “…” ibareli markanın bulunduğunu, müvekkiline ait orijinal ürün örneği ile davalıdan satın alınarak temin edilen taklit ürün örneğinin İstanbul 1. Fikri ve Sınai Haklar Hukuk Mahkemesinin 2019/225 D.iş sayılı dosyasına sunularak delil tespiti talebinde bulunduklarını ve davalılara ait adreste bilirkişi vasıtasıyla inceleme yapıldığını, alınan bilirkişi raporu ile tasarım hakkına tecavüzün varlığının tespit edildiğini iddia ederek, davalıların tasarım hakkına tecavüzün tespitini, durdurulmasını, önlenmesini, bilirsiz alacak hükümlerine göre alacak miktarının tam ve kesin olarak belirlenmesi halinde taleplerini arttırmak üzere şimdilik 1.000 TL maddi (6769 sayılı SMK 151/2-a), 20.000 TL manevi tazminatın delil tespitinin yapıldığı 14/10/2019 tarihinden itibaren işleyecek değişken oranlardaki ticari faiziyle birlikte davalılardan tahsiline ve hükmün ilanına karar verilmesini talep ve dava etmiştir. Davacı vekili 18.06.2020 Tarihli öninceleme duruşmasında önce, cevaba cevap süresinden sonra 24.03.2020 tarihli (UYAP imza tarihi 27.03.2020 Tarihli) beyan dilekçesi sunmuş, dilekçesinde davaya konu tasarımın 2019/05477 numarası ile tescil başvurusunda bulunulduğunu, 4.1 ve 4.2 nolu tasarımın tescil edilmiş olup dava konusu tasarım olduğunu, tasarım tescil edildiğinden Kanun gereği koruma kapsamıdna olduğunu beyan etmiş, davalı vekil davacı vekilinin beyanlarına itiraz ederek tescilli tasarım iddiasının bu dava konusunu oluşturmadığını belirtmiştir.Davalılar vekili cevap dilekçesinde özetle; dava konusu ürünün sıradan bir abiye elbise modeli olduğunu, iddia ve taleplerin haksız ve yasal dayanaktan yoksun olduğunu, ihtiyati tedbir talebinin reddi gerektiğini, … tarafına husumet yöneltilmesinin kötü niyetli olduğunu, 2019/225 D.iş nolu dosyada tespit talebinin diğer iki davalı tarafa yapıldığını, müdürlerin tüzel kişinin kanuni temsilcisi olduğunu, sorumluluğun tüzel kişilik olan şirkette olduğunu, diğer davalı müvekkili …’un müvekkili şirketin müşterisi olduğunu ve işyerinde tespit edilen iki ürünün emaneten işyerine bırakılmış olduğunu, davacıyla ilgisinin olmadığı için husumetin reddini talep ettiklerini, dosyaya delil olarak sunulan satış fişinde giyim olarak nitelenen delile dava konusu ürüne ait olmadığı gerekçesiyle kanıt niteliği olmaması nedeniyle itiraz ettiklerini, değişik iş dosyasındaki ihtiyati tedbir kararının reddedildiğini ve kararın istinaf edilmediğini bu nedenlerle davacı lehine delil tespitini olmadığını, bilirkişi raporunda incelemenin yüzeysel kaldığını, haksız rekabet ve tasarım hakkına tecavüz ile tazminat taleplerinin haksız olduğunu ve itiraz ettiklerini, elbisenin müvekkilinin tasarımcısı … tarafından tasarlanarak 04/07/2019 tarihinde instagram sayfasında yayınladığını ve müvekkili için kemer detayını yeniden uyarladığını, davacı tarafından bu elbisenin taklit edildiğini, yayın tarihinde davacı yanın önce yayını yaptığı kabul edilecek olsaydı dahi şayet “aynıya yakın benzer olduğu” kabul edilecek olursa tasarımın bağımsız olarak yapılan tasarım olduğunun kabulünün gerekeceğini, ürünün sıradan bir model olduğunu, davacı ürününün tamamen yeni ve özgün olmadığını, kol büzgü kemerinde bazı değişiklikler yapılarak sürekli üretilen bir ürünün yeni kabul edilemeyeceğini, benzerlerine sıkça rastlanmasının normal sayılabileceği üründe taklit iddiasının yerinde olmadığını, davacı tasarımının esasen harcı alem bir tasarım olduğunu, bilirkişi raporunda elbisenin tasarım ve teknik bakımdan eksik incelendiğini, elbisenin arka yüzünden, yaka ve kol manşet detaylarından bahsedilmediğini, elbisedeki en belirgin görünümün bel kesiği üzerindeki kemer olduğunu ancak bunun değerlendirmeye alınmadığını, bütünsel olarak davacı tasarımının … tasarımına daha çok benzediğini, taklit olduğunu ve tescilsiz koruma kapsamında kabul edilemeyeceğini, adet olarak ise müvekkili firma tarafından elbisenin 15 adet üretildiğini, ürünlerin sadece işyerinde bulunduğunu haksız rekabete uğramadığını, tazminat talebinin davacıyı sebepsiz zenginleştirici nitelikte olduğunu, her türlü yasal başvuru hakkı saklı kalmak koşuluyla davanın reddine karar verilmesini, talep ve beyan etmiştir.
İLK DERECE MAHKEMESİNİN KARARI: “…Tüm dosya kapsamı teknik bilirkişi ve tasarım uzmanı bilirkişinin tespitleri dikkate alınarak izahı yapılan mevzuat kapsamında değerlendirildiğinde; diş dosyasında inceleme yapılan adreslerdeki tespitler dikkate alındığına … sahibi olan …’un uyuşmazlık açısından hasım sıfatının bulunduğu yine … in de davalı … yetkilisi olduğu dikkate alındığında hasım sıfatının bulunduğu bu yönden davalıların husumet itirazlarının yerinde olmadığı, davaya konu tasarımın, kamuya sunulduğu tarih öncesinde dava dışı … tarafından kamuya sunularak harcıalem bir tasarım olduğu aynı zamanda davacıya ait tasarımın söz konusu tasarımdan ayırt edici niteliğe sahip olmadığı, bu noktada diş dosyasındaki tasarım benzerliğine ilişkin tespitlerin harcı alem nitelik dikkate alındığında çelişki oluşturmayacağı gibi tekrardan incelemeyi de gerektirmediği, SMK kapsamında davacı tasarımının tescilsiz koruma şartlarını taşımadığı ve bununla bağlantılı olarak davacıya ait ürüne tecavüz ve bu kapsamda haksız rekabet şartlarının oluşmadığı anlaşılmakla davacının sübut bulmayan davasının reddine karar vermek gerekmişTİR… “şeklindeki gerekçe ile neticeten “….Davacının açmış olduğu tasarım tecavüzünün tespiti, durdurulması, önlenmesi, ortadan kaldırılması, maddi ve manevi tazminat davalarının REDDİNE…” karar verilmiştir.
İSTİNAF İSTEMİ: Davacı vekili istinaf dilekçesinde özetle; Müvekkilinin tasarımını ilk kez … kullanıcı adlı instagram sayfasında 23.08.2019, 11.08.2019, 12.09.2019 tarihlerinde kamuya satışa sunulduğunu, Müvekkilin tasarımları tescli edilmemiş olsa da tescilsiz tasarım olarak 5846 sayılı Kanun ve TTK daki haksız rekabet hükümlerine göre korunmakta olduğunu, Müvekkilinin tasarım haklarının davalılar tarafından ihlal edildiğini, bu durumun değişik iş dosyasında tespit edildiğini, Mahkemenin usul ve yasaya aykırı inceleme yaptığını, taklit ürünlerin davalı işyerinde bulunduğunu, 28.12.2020 Tarihli raporda davalılara ait mağazalarda bulunan elbiseler ile müvekkiline ait tescilsiz tasarımın aynıya yakın benzer şekilde olduğunun tespit edildiğini, Davalıların müvekkilinin tasarımı kamuya arzından hemen sonra üretim yaparak satışa sunduğunu, sunulan fişte 04.10.2019 Tarihinde satış yapıldığının görüldüğünü, kronolojik değerlendirme yapılması gerektiğini, Mahkemenin tasarıma tecavüz dışında yenilik ve ayırt edicilik incelemesi yaptırmasının yerinde olmadığını, davalının böyle bir davası olmadığını, hükümsüzlük davası olmadan somut herhangi bir delile dayanılmadan yenilik ve ayırt edicilik niteliği olmadığının iddia edilemeyeceğini, Bilirkişi tarafından davalının sunduğu görsellere ilişkin benzerlik incelemesi yapılmasının hatalı olduğunu, raporda 12.sayfada 27.04.2018 tarihli görsellerin delil olarak nitelendirilemeyeceği belirtilmişken 13.sayfada benzerlik incelemesine tabi tutulmasının çelişkili bir değerlendirme olduğunu, Davalının sunduğu 04.07.2019 ve 27.04.2018 Tarihli görsellerin hatalı değerlendirildiğini, yüzeysel bir değerlendirme yapıldığını, teknik inceleme yapılmadığını (kesim kalıp dikim gibi) denetime elverişli olmadığını, aksi iddia edilebilir olan internet görsellerine ve paylaşım tarihlerine itibar edilemeyeceğini, sosyal medya görüntülerinin delil niteliğinde olmadığını, İster tescilli tasarım olsun ister tescilsiz tasarım olsun yenilik ve ayırt edicilik unsurunun ancak hükümsüzlük davası ile incelenebileceğini, tescilsiz tasarımların hükümsüzlük davasının SMK 78/5 maddesine düzenlendiğini, Dava konusu tasarımın sadece tescilsiz tasarım değil aynı zamanda tescilli olarak korunduğunu, 12.09.2019 Tarihinde … numaralı tescil başvurusunda bulunulduğunu, … -4.1 ve 4.2 nolu tasarımların tescil edildiğini, tescil belgesinin mahkemeye sunulduğunu, tescilli tasarıma karşı hükümsüzlük davası olmamasına rağmen hatalı inceleme yapıldığını, Görsellerin delil olarak kabulü anlamına gelmemekle birlikte … ya ait ürün ile müvekkilinin tasarımının benzer olmadığını, davalının değişik iş dosyasına itiraz hakkını kullanmayıp eldeki davada yargılamayı sürüncemede bırakmak istediğini, dava konusu ürünler dosyadaki belgeler incelenmeden itirazları karşılayan bir bilirkişi incelemesi yapılmadan karar verilmesinin yerinde olmadığını belirterek kararın kaldırılmasını talep etmiştir.
İNCELEME İstanbul 1. FSHHM’nin 2019/225 D.İş dosyasında sunulan endüstri tasarımı bölümü öğr üyesi Prof Dr … bilirkişi raporunda neticeten ; Aleyhine tespit istenen tarafa ait olduğu belirtilen “…” marka etiketli ürünlerin, talep edene ait olduğu belirtilen abiye elbise modeli ile aynıya yakın benzer olduğu, ayrıntıdaki (pens, kol bolluğu vs ) ayırt edici özellik olarak değerlendirilemeyeceği tespite gidilen 2 adreste toplam 12 adet ürüne rastlandığı tespitlerinde bulunmuştur.Mahkemece endüstri ürünleri tasarımı uzmanı …, Marka patent vekil i …, … mühendisi … müşterek raporlarında neticeten; davacı yanca sunulup “…” adlı hesaba atfedilen dijital delillerden 11/08/2019 tarihini taşıyan müstesna olmak üzere varlıklarının tespit olunduğu, davalı yanca sunulmuş ve üçüncü taraflara ait olduğu anlaşılan bilgileri erişilebildiği, tam yayın tarihi ve sosyal ağ sağlayıcı hesap bilgileri sağlanmayarak dosyaya sunulduğu görülen dijital delillere, muhtemel olasılıklar çerçevesinde yapılan araştırmalara rağmen erişilemediği ve bu nedenle teknik yönden tespit edilemediği, bulgular ışığında olasılıklar irdelenmiş olduğu, tasarımların benzerliği yönünden yapılan incelemede; davalı mağaza adreslerinde tespit edilen ürünlerin, davacı ürünleri ile benzer olduğu kanaati daha önceki bilirkişi raporu ile tespit edilmiş olup, davalı taraflarca tespiti yapılan elbiseye benzer olduğu iddiası ile dosyaya sunulan diğer dava dışı üretilmiş elbiselerin, davacı ürünü ile benzer olup olmadığı hususunda yapılan incelemede; davacı elbisesinin düz bilinen bir model üzerine uygulanan kemer detayı ile öne çıkan bir elbise olduğu, bu detayın benzeri şekillerde … instagram hesabında yayınlanan elbisede ve delil olarak sunulan 27 Nisan 2018 tarihli pembe renkli elbisenin aynı teknikle ve benzeri şekilde kullanıldığının tespit edildiği, davacı, tasarımlarının tescilsiz tasarımların korunması talebi ile en eski tarihli instagram sayfasındaki ürün fotoğraflarının delil olarak dosyaya sunulduğu, davalılarca dosyaya sunulan ve davacı tasarımı ile benzer bulunan elbiselerin, kayıtlı instagram … görüntülerinin daha eski tarihli olduğu, tasarımların davacı taraftan önce piyasada üretilmiş, bilinen, genel anlamda sade düz tasarım üzerinde kemer detayı ile öne çıkan bir model olduğu, tescilsiz koruma- tecavüz ve haksız rekabet yönünden yapılan incelemede; teknik bilirkişi ve tasarım uzmanı bilirkişinin tespitleri dikkate alındığında, davacıya ait tasarımın, kamuya sunulduğu tarih öncesinde, kamuya sunularak harcıalem olduğu ve kamuya sunulan ürünün de davacı tasarımı ile benzer olduğu ve aynı zamanda davacıya ait tasarımın ayırt edici niteliğe sahip olmadığı görülmekle, SMK kapsamında davacı tasarımının tescilsiz koruma şartlarını taşımadığı ve bununla bağlantılı olarak davacıya ait ürüne tecavüz ve bu kapsamda haksız rekabet şartlarının oluşmadığı…” yönünde görüş bildirmişlerdir.
GEREKÇE: Davacı tescilsiz tasarıma tecavüzün tespiti, durdurulması, önlenmesi, maddi manevi tazminat ve hükmün ilanı talebine dayalı olarak dava açmıştır.İlk derece mahkemesince davanın reddine karar verilmiştir. Bu karara karşı davacı vekili, yasal süresi içinde istinaf kanun yoluna başvurmuştur.İstinaf incelemesi, HMK’nın 355. maddesi gereğince, ileri sürülen istinaf başvuru nedenleri ve kamu düzeni yönüyle sınırlı olarak yapılmıştır.Davacı dava dilekçesinde tescilsiz tasarımdan kaynaklanan haklara dayanmış, cevaba cevap dilekçesinde iddiasını yinelemiştir. Cevaba cevap süresinden sonra, öninceleme duruşmasından önce sunduğu beyan dilekçesinde ise davaya konu tasarımın tescil de edildiğini beyan ederek tescilli tasarımdan kaynaklanan haklara da dayandığını iddia etmiştir.Bu durumda davacı önincelemeden önce iddiasını genişlettiğinden (Yargıtay 11.HD, 2021/239, 2022/4016, 25.05.2022 Tarihli ilamı) öncelikle davacının iddiasına konu tasarım belgesinin TPMK dan getirtilmesi, ilgili tescilli tasarımın dava dilekçesinde dayanılan tasarım ile aynı olup olmadığının karşılaştırılması, aynı olduğunun tespiti halinde ise tarihleri de dikkate alınarak tescilli tasarımdan kaynaklanan haklara göre tecavüz iddiasının yerinde olup olmadığının incelenmesi de gerekirken davacının tasarımın tescilli olduğuna yönelik iddiası üzerinde durulmadan eksik inceleme ile karar verilmesi yerinde görülmemiştir.Açıklanan nedenle ilk derece mahkemesinin kararının kaldırılmasına, kaldırma sebebine göre sair hususların incelenmesine yer olmadığına karar vermek gerekmiştir.
HÜKÜM: Yukarıda açıklanan nedenlerle; 1-Davacı vekilinin istinaf talebinin KISMEN KABULÜNE, 2-İstanbul 2.Fikri Sınai Haklar Hukuk Mahkemesi’nin 18/02/2021 tarih ve 2019/412E, 2021/79 K sayılı kararının KALDIRILMASINA, 3-Yukarıda gerekçede belirtildiği şekilde yargılamaya kaldığı yerden devam edilmek üzere dosyanın ilk derece mahkemesine İADESİNE, 4-İstinaf peşin harcının talebi halinde davacıya iadesine, 5-İstinaf aşamasında davacı tarafından yapılan yargılama gideri olan 162,10-TL istinaf yoluna başvurma harcı ile 48-TL posta masrafı ve 750-TL bilirkişi masrafı olmak üzere toplam 960,10-TL’nin davalıdan alınarak davacıya verilmesine, 6-İstinaf incelemesi duruşmalı yapılmadığından vekalet ücreti takdirine yer olmadığına, Dair, dosya üzerinden yapılan inceleme sonunda, HMK’nun 353/1-a-6 maddesi uyarınca oy birliğiyle kesin olarak karar verildi.24/03/2023