Emsal Mahkeme Kararı İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 16. Hukuk Dairesi 2021/1052 E. 2023/536 K. 23.03.2023 T.

Görüntülediğiniz mahkeme kararı kesinleşmiş bir karardır.

T.C.
İSTANBUL
BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ
16. HUKUK DAİRESİ
T Ü R K M İ L L E T İ A D I N A
İ S T İ N A F K A R A R I
DOSYA NO: 2021/1052 Esas
KARAR NO: 2023/536 Karar
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ: İSTANBUL 2.FİKRÎ VE SINAÎ HAKLAR HUKUK MAHKEMESİ
TARİHİ: 01/12/2020
NUMARASI: 2017/775 E. – 2020/424 K.
DAVANIN KONUSU: Tazminat (Fikir Ve Sanat Eseri Sözleşmesinden Kaynaklanan)
KARAR TARİHİ: 23/03/2023
İstinaf incelemesi için dairemize gönderilen dosyanın ilk incelemesi tamamlanmış olmakla, HMK 353. ve 356. maddeleri gereğince dosya içeriğine göre duruşma yapılmasına gerek görülmeden dosya üzerinde yapılan inceleme sonucu;
G E R E Ğ İ D Ü Ş Ü N Ü L D Ü:
DAVA: Davacı vekili dava dilekçesinde; Müvekkiline ait “…” ve “…” isimli eserlerin, davalı tarafça yapımcılığı ve yayımcılığı yapılan “…” ve “…” ve “…” adlı yarışma programlarında, ülke çapında yayın yapan ve çok izlenen televizyon kanallarında ve bizzat kendisine ait www…com adresinden yayın yapan internet kanalında izinsiz olarak kullanıldığını, taraflar arasında bir sözleşme olmadığını belirterek, FSEK m.68 kapsamında 15.000,00 TL manevi tazminat ve 15.000,00 TL maddi tazminatın üç katı bedelin tazminini talep ve dava etmiştir.
CEVAP: Davalı vekili cevap dilekçesinde; davacının taleplerinin zamanaşımına uğradığını, davaya konu programların, müzik yarışma programları olduğunu, bu tarz müzik yarışma programlarında, bir takım müzik eserlerinin kullanıldığı süresinde gerekli bildirimlerin yapıldığını ve bunların delil olarak dosyaya sunulacağını, davacı tarafça dava dilekçesinde öngörülen bedellerin fahiş olduğunu, ayrıca yarışma programlarının kısa sürede güncelliğini yitirdiğini, televizyonlarda defalarca yayınlanmadığını, söz konusu videoların halen müvekkiline ait internet sitesinde yayınlanmadığını, izinsiz kullanımın olmadığını belirterek davanın reddini talep etmiştir.
MAHKEME KARARI: İstanbul 2.Fikrî ve Sınaî Haklar Hukuk Mahkemesi 01/12/2020 tarihli 2017/775 E. – 2020/424 K. sayılı kararıyla; “…Tüm dosya kapsamında toplanan deliller, hükme esas alınan bilirkişi raporları ve mevzuat hükümleri bir arada değerlendirildiğinde; davaya konu “…” ve ‘…” isimli eserlerinin davacıya ait olduğu, davalı kullanımlarının davacının mali haklarından FSEK 24 çerçevesinde temsil hakkını ihlal ettiği, davaya konu eserlerden … isimli eserin 20, … isimli eserin ise 1 kez olmak üzere toplamda 21 kez ihlalinin gerçekleştiği, davaya konu eserlerin popülerliği, kalitesi, eserin ne kadarının kullanıldığı, eserin kullanıldığı program formatı, program tekrarları vb. gibi kriterler dikkate alınarak sektör bilirkişileri tarafından yapılan değerlendirmeye göre davalı kullanımlarının rayiçler dikkate alındığında 13.650,00 TL’ye tekabül ettiği FSEK 68 kapsamında 3 kat hesabı ile davacının davalıdan 40.950,00 TL talep edebileceği sonucuna ulaşıldığı, maddi tazminat talebinin bu miktar üzerinden kısmen kabulüne karar vermek gerektiği, yine davalı kullanımlarının izahı yapılan mevzuat kapsamında manevi hak ihlaline de sebebiyet verdiği, eser sahibinin isminin belirtilmiş olmasının izinsiz kullanım dikkate alındığında FSEK 15 kapsamındaki manevi hak ihlalini ortadan kaldırmayacağı, hak ve nesafet kuralları dikkate alınarak takdiren 15.000,00 TL manevi tazminatın yerinde olduğuna kanaat getirildiği” gerekçesiyle; Davanın kısmen kabulü ile davacıya ait eserlerin (…, …) davalı tarafa ait “…” “…” “…” isimli programlarda ve www…com adlı internet sitesinde izinsiz kullanımdan kaynaklı davacının Fsek kapsamında mali, manevi haklarının ihlal edildiğinin tespitine, -Davacının maddi tazminat talebinin kısmen kabulü ile (13650×3 hesabı ile) 40.950 TL’nin 27/12/2018 tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalıdan alınarak davacıya verilmesine, fazlaya ilişkin 4.050,00 TL’lik kısmın reddine, -Davacının manevi tazminat davasının kabulü ile 15.000,00 TL’nin 27/12/2018 tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalıdan alınarak davacıya verilmesine, -Hüküm özetinin karar kesinleştiğinde masrafı davalıya ait olmak üzere bir defaya mahsus Türkiye çapında yayın yapan tirajı en yüksek üç gazeteden birinde ilanına” karar verilmiştir.
İSTİNAF BAŞVURULARI: Davalı vekilinin süresinde ibraz ettiği istinaf dilekçesinde; manevi tazminata hükmedilirken Kanun’un dikkate alınmadığını, ” adın belirtilmesi salahiyeti” başlıklı FSEK 15. Madde kapsamında eserde ad belirtilmemişse manevi tazminata hükmedildiğini, oysa davacının adının tüm eserlerde kullanıldığını, gerekçeli kararda da davacının isminin yayında, eseri seslendiren kişinin görüntüsü altından bant şeklinde belirtildiğinin açıklandığını, 13.650 TL maddi tazminata hükmedilmişken 15.000 TL manevi tazminatın da yüksek olduğunu, kararın manevi tazminat yönünden bozulması gerektiğini, mahkemenin daha önceki 2017/95 E-2020/71 K sayılı ilamında manevi tazminat talebinin reddine karar verdiğini.-Yayın sayılarındaki çelişkinin giderilmediğini, 07/06/2017 tarihli MESAM yazısına göre toplam 19 kullanımın mevcut olduğunu, davacı tarafça dava dilekçesi ekinde bu belge sunulduğundan davacıyı bağlayacağını, mahkemece 21 şarkı üzerinden karar verilmesinin hatalı olduğunu, bilirkişi raporu sf 13’te Tespit ve Değerlendirmeler (FSEK Uzmanı) başlıklı bölümdeki açıklamalarda teknik incelemede bulunan rakamların aynı mı farklı kullanımlar mı olup olmadığının anlaşılamadığı, MESAM yazısındaki kullanım adetleri ile teknik incelemede bulunan kullanım adetlerinden birinin tercih edilmesi gerektiğinin açıklandığını, kesin bir tespit yapılamayıp 21 kullanımın esas alındığını, oysa MESAM yazısında 19 kullanım bulunduğunun beyan edildiğini, 19 kullanım üzerinden hesap yapılmadığı için kararı istinaf ettiklerini. -Üç dakikalık kullanım ile beş saniyelik kullanıma aynı bedel belirlenmesinin de yerinde olmadığını, 07/06/2017 MESAM resmi yazısına göre farklı sürelerde kullanım bulunduğunu, yazıya göre şarkının 160-170 saniye kullanıldığını, bu süreler ve yakın kullanımlar hakkaniyete uygun ise de 10/01/2016 tarihli kullanımın 25 saniye , 12/01/2016 tarihli kullanımın 25 saniye olup aynı bedele hükmedilmesinin yerinde olmadığını, farklı sürelere aynı bedel belirlenmesi nedeniyle istinaf başvurusunda bulunduklarını.-Müvekkili şirketin yapımcı olup TV ve internet yayını yapmadıklarını, www…com sitesinin …Teknolojileri A.Ş. İsimli şirkete ait olduğunu, bu internet sitesi nedeniyle hüküm kurulmasının hatalı olduğunu.-Hükmün 1. Maddesindeki tespit hükmünün tamamı ile hükmün 4. Maddesindeki gazete ilanı kısımlarının da hukuka aykırı olduğunu beyanla, mahkeme kararının kaldırılarak davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.Davacı vekilinin davalının istinaf dilekçesine cevabı ve istinaf sebeplerinde; davalının istinaf dilekçesinin hiç bir yerinde müvekkiline ait iki eseri kullanmadığını ileri sürmediğini, izinsiz kullanımı açıkça ikrar ettiğini, manevi hak ihlali ve bu ihlalin tazmini konusunda takdirin mahkemeye ait olduğunu, jüri önünde eserin yapısı ve niteliğinin dahi tartışmaya açıldığı, amatör kişilerce eserlerin icra edildiği ve puanlandığı, kendilerince eserin yer yer kesildiği, başka eserlerle potpuri yapıldığı yarışma programında eserin izinsiz okunmasının doğrudan manevi hak ihlali oluşturduğunu, FSEK 16. Maddesinin adın belirtilmesinden ibaret olmadığını, maddi tazminata ilişkin davalı beyanlarının, kendi sundukları delil ve mütalaalara aykırı olduğunu, gerekçeli karar metninde bilirkişi rapor ve ek rapordaki açık matematiksel hatalı hesaplamanın aynen alındığını, rayiç bedel olarak davalının sunduğu, kendisi için bağlayıcı olan bedellerin altında, hakkaniyete aykırı bir bedel üzerinden hesaplama yapıldığını, rayiç bedel ve eserin izinsiz kullanım sayıları hususunda bilirkişi raporuna itiraz dilekçelerini aynen tekrar ettiklerini, MESAM’ın yazısında … isimli eserin 18 kez, … isimli eserin ise 1 kez kullanıldığının açıklandığını, davalının da buna itirazının bulunmadığını, bilirkişi ek raporunda … isimli eserin Youtube linkinde 1 adet, … isimli eserin Youtube linki 12 adet ve TV kullanım 8 adet olduğunun tespit edildiğini, 13 kullanımın internet kullanımı olduğunu, TV kullanımında MESAM kullanımında görünmeyen 3 TV kullanımı eklendiğinde 22 adet kullanım olduğunu, 31/05/2019 tarihli dilekçede sadece işaret edilen linkleri dikkate almışsa da bu hususu dikkate almadığını, her iki eserin toplam 35 kez yayınlandığı ve binlerce kez izlendiğini, 35 kullanım üzerinden hesaplama yapılmasını talep ettiklerini, rayiç bedel yönünden bildirilen 1.750 TL bedelin dikkate alınması gerektiğini, öncelikle eser sahibi lehine yorumun esas olması gerektiğini, beyanla, davalının istinaf başvurusunun reddine, dava konusu eserlerin toplam TV kullanım sayısının 22 olduğu, internet ortamında kullanım sayısının 13 olduğu, toplam izinsiz kullanım sayısının 35 olduğu, emsal bedellerin 1.750 Tl olduğu kabul edilerek 61.250 TL olarak ilk yayın tarihinden itibaren en yüksek ticari faiziyle ve üç katıyla tazminine karar verilmesini talep etmiştir.Davacı vekilinin davalı vekilinin istinaf dilekçesinin 01/05/2021 tarihinde tebliği üzerine, 17/05/2021 tarihli istinafa cevap dilekçesinde istinaf sebepleri ileri sürüldüğü ancak harç yatırılmadığı anlaşılmakla, başvuru katılmalı istinaf olarak kabul edilerek HMK 344. Madde gereğince istinaf başvuru ve maktu istinaf harcını yatırması için kendisine 1 haftalık kesin süre verildiğine dair muhtıra tebliğ edilmiş, davacı vekilinin 20/03/2023 tarihinde istinaf başvuru ve maktu harcı yatırdığı anlaşılmıştır.
DELİLLER:İlk derece mahkemesince telif hakları konusunda hukukçu bilirkişi …, Sinema, Tv, konusunda …’ten alınan bilirkişi raporunda; Davaya konu şarkıların FSEK 3.maddesi anlamında müzik eseri oldukları, Kültür Bakanlığı tarafından gönderilen fonogram kayıt tescil belgelerine ve MESAM’ın 07.06.2017 tarihli dava dilekçesi ekindeki yazısı birlikte değerlendirildiğinde davacının her iki eserin söz yazarı ve bestecisi olduğu bu çerçevede bu eserlerin FSEK m.11 ‘deki karine çerçevesinde eser sahibi olduğu, dosyada davacının iddia ettiği kullanımlara ilişkin CD veya kayıt bulunmamakla birlikte dava dilekçesi ekinde sunulan 07.06.2017 tarihli MESAM yazısına itibar edilmesi halinde, … İsimli müzik eserinin … yarışmasında 13 kez … yarışmasında 4 kez olmak üzere toplamda 17 kez kullanıldığı, … isimli müzik eserinin … yarışmasında 1 kez kullanılmış olduğu, vaki kullanımın izinsiz olması nedeniyle FSEK m.24’te düzenlenen temsil hakkının ihlal edilmiş olduğu, Davacı tarafından mali hak ihlali nedeniyle talep edilecek telif bedelinin toplam 9.100,00 TL olduğu ve bu bedelin 3 katı olan 27.300 TL’nin FSEK 60 çerçevesinde talep edilebileceği, dosyada kullanıma ilişkin herhangi bir kayıt veya CD sunulmadığından davacının bahsettiği gibi eserlerde değişiklik, eser sahibi olarak belirtilmeme gibi hususların tespit edilemediğinden manevi tazminata ilişkin değerlendirme yapılamadığı görüş ve kanaati bildirilmiştir.İlk derece mahkemesince bilişim uzmanı … eklenmek suretiyle alınan 1. ek raporda; davaya konu … isimli eserin YOUTUBE linki 1 adet, … isimli eserin Youtube linkinin 12 adet ve TV kullanımının 8 adet olduğunun tespit edildiğini, birden fazla farklı miktarlı rayiç bedel yazılarında (kullanım başına 750 ila 1.750 TL, 600 TL gibi emsaller bildirilmişse de) hiç birinin davaya konu uyuşmazlık için tek başına emsal bedel olarak dikkate alınamayacağını, bunların yanında ayrıca eserin türü, tanınırlığı, eser sahibinin tanınır olup olmadığı ve sektörel uygulamanın dikkate alınması gerektiğini, bir defalık kullanım için söz+müzik toplam 650 TL olmak üzere toplam 21 adet kullanım için 13.650 TL telif bedeli hesaplanabileceğini, üç katına hükmedilip edilmeyeceğinin mahkemenin taktirinde olduğunu, internet linklerinden Link-3,4,8,9,10,11 ve 13 linklerde davacının adının yazılmadığını, Link 1,5,6,7 ve 12linklerde adının yazılı olduğunun tespit edildiğini, FSEK 15 te düzenlenen eser sahibinin adının belirtilmesi hakkının ihlali sayılabileceğini beyan etmiştir. Bilirkişi heyeti 09/05/2020 tarihli 2. ek raporunda; birinci ek rapordaki görüşlerini tekrar etmişlerdir.
G E R E K Ç E: Davacının söz ve bestekarı olduğu ileri sürülen … ve … isimli eserlerin, davalı tarafın yapımcısı olduğu müzik yarışmalarında, www…com alan adlı internet kanalında ve youtube’da izinsiz olarak kullanılması nedeniyle, FSEK 68. Madde gereğince üç kat tazminat ve manevi tazminat talep etmiş, ilk derece mahkemesince davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.Davalı vekilinin istinaf başvurusunda bulunduğu, davacı vekili, davalı tarafın istinaf başvurusuna cevap dilekçesinde istinaf sebepleri ileri sürdüğü anlaşılmıştır. Davacı vekilinin dilekçesinin, iki haftalık süre içerisinde ibraz edilmesi nedeniyle, katılmalı istinaf başvurusu olarak kabulü ile davacı vekiline başvuru ve maktu istinaf harcını yatırması için bir hafta süre verilerek HMK 344. Madde gereğince muhtıra tebliğ edilmiş, süresinde maktu istinaf harcı ile istinaf başvuru harcını yatırmıştır.İstinaf incelemesi 6100 Sayılı HMK 355. Madde gereğince istinaf dilekçesinde yazılı sebepler ile kamu düzeniyle ilgili hususlarla sınırlı olarak yapılmıştır.Dairemizce resen yapılan incelemede, davacı vekilinin dava dilekçesinde fazlaya ilişkin haklarını saklı tutarak, şimdilik 15.000 TL maddi ve 15.000 TL manevi tazminat talep ettiği,davacının talebini ıslah etmediği, ilk derece mahkemesince talep aşımı ile, 40.950 TL maddi tazminata hükmedilmesinin HMK 26. Madde hükmüne aykırılık teşkil ettiği kanaatine varılmıştır.Davacı vekilinin istinaf dilekçesinde; rayiç bedel ve eserin izinsiz kullanım sayıları hususunda bilirkişi raporuna itiraz dilekçelerini tekrar ettiklerini, müzik eserlerinin 35 kez yayınlandığını, bu sayı üzerinden ve 1.750 TL rayiç bedel üzerinden hesaplama yapılmasını talep ettiğini ileri sürmüştür.Davalı vekili ise davacının isminin yayın sırasında, eseri seslendiren kişinin görüntüsü altından bant şeklinde belirtildiğini, hükmedilen manevi tazminatın yüksek olduğunu, davacı vekilinin dava dilekçesinde MESAM kaydına dayandığından bununla bağlı olduğunu, 19 kullanım üzerinden hesaplama yapılması gerektiğini, ayrıca daha kısa süreli kullanımlar için aynı rayiç bedel üzerinden hesaplama yapılmasının yerinde olmadığını, www…com sitesinin … Teknolojileri A.Ş. İsimli şirkete ait olduğunu, bu internet sitesi nedeniyle hüküm kurulmasının hatalı olduğunu ileri sürmüştür. Dosya kapsamında hukukçu bilirkişi, sinema televizyon konusunda yapımcı bilirkişi ve bilişim uzmanı bilirkişiden rapor alındığı, bilirkişi heyetinde müzik eseri konusunda uzman bilirkişi bulunmadığı, taraflarca dosyaya rayiç bedel konusunda bir kısım emsaller sunulduğu gibi mahkemece de emsal araştırması yapıldığı, bilirkişi heyetinin rayiç bedel tespitine davacı tarafça itiraz edildiği, davacı tarafça dava dilekçesinde 29/10/2013-12/01/2016 tarihleri arasında televizyon kanallarında ve internet ortamında izinsiz kullanımın devam ettiğinin ileri sürüldüğü, raporda tespiti yapılan izinsiz kullanım sayısına davacı tarafça ve davalı tarafça itiraz edildiği, mahkemece itirazları giderecek şekilde yeni bir heyetten rapor alınmadığı, davalı vekilinin internet sitesinin hak sahipliğine yönelik itirazının da mahkemece incelenmediği, eksik inceleme ile karar verildiği anlaşılmakla, taraflarca ileri sürülen ve resen gözetilen sebeplerle taraf vekillerinin istinaf başvurusunun kabulüne, mahkeme kararının kaldırılmasına, dosyanın Dairemizin kararında işaret edilen hususlarda yargılamaya devam edilmesi için ilk derece mahkemesine gönderilmesine karar verilmiştir.
H Ü K Ü M: Yukarıda açıklanan nedenlerle:1-Davacı vekili ile davalı vekilinin istinaf istemlerinin ayrı ayrı kabulü ile, 6100 sayılı HMK’nın 355. Madde, 26. Madde ve 353/1-a-6 maddeleri gereğince, İSTANBUL 2.FİKRÎ VE SINAÎ HAKLAR HUKUK MAHKEMESİ’nin 01/12/2020 tarihli 2017/775 E. – 2020/424 K. sayılı kararının KALDIRILMASINA,2-Yargılamaya devam olunmak üzere dosyanın, karar veren ilk derece mahkemesine gönderilmesine, 3-İstinaf talebi kabul edildiğinden, istinaf peşin harcının talepleri halinde istinaf kanun yoluna başvuran taraflara iadesine, 4-İstinaf yargılama giderleri olarak;a)Davacı avansından kullanıldığı anlaşılan; 27,50 TL (posta-teb-müz) masrafının 1/2 oranında 13,75 TL’sinin davalıdan alınarak davacıya verilmesine, b)Davalı avansından kullanıldığı anlaşılan; 31,50 TL (posta-teb-müz) masrafının 1/2 oranında 15,75 TL’sinin davacıdan alınarak davalıya verilmesine, 5-İstinaf incelemesi duruşmasız yapıldığından avukatlık ücreti takdirine yer olmadığına, 6-Artan gider avanslarının karar kesinleştiğinde ve talep halinde ilk derece mahkemesince yatıran tarafa iadesine, Dair, dosya üzerinde yapılan inceleme sonucu 23/03/2023 tarihinde HMK’nın 353/1-a-6 maddesi uyarınca oybirliğiyle kesin olarak karar verildi.