Emsal Mahkeme Kararı İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 16. Hukuk Dairesi 2020/2158 E. 2022/1823 K. 02.11.2022 T.

Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C.
İSTANBUL
BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ
16. HUKUK DAİRESİ
T Ü R K M İ L L E T İ A D I N A
İ S T İ N A F K A R A R I
DOSYA NO: 2020/2158 Esas
KARAR NO: 2022/1823
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ: BAKIRKÖY 1. FİKRİ VE SINAÎ HAKLAR HUKUK MAHKEMESİ
TARİHİ: 18/09/2020
NUMARASI: 2017/553 2020/200
DAVANIN KONUSU: Patent (Maddi Tazminat İstemli)
KARAR TARİHİ: 02/11/2022
İstinaf incelemesi için dairemize gönderilen dosyanın ilk incelemesi tamamlanmış olmakla, HMK 353. Maddesi gereğince dosya içeriğine göre duruşma yapılmasına gerek görülmeden dosya üzerinde yapılan inceleme sonucu;
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
DAVA: Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; Müvekkilinin davaya konu patent korumasına konu buluşunu geliştirmesine takiben Avrupa Patent Ofisi nezdinde 14.11.2011 tarih ile … tescil numarası ile patentini tescil ettirmiştir. … sayılı patentle korunan buluşun bir kompozit streç ipliğe ve bu tür bir ipliği içeren streç dokuma kumaşı ile bahsedilen streç ipliğin üretimi için bir tertibata ve usule ilişkin olduğunu, davalıların …, …, …, …, …, …, …, …, …-…, …, …, …, …, …, …, …,…, …, … VE … kedlu ürünlerinin müvekkili şirketin … sayılı incelemeli patentine patent tecavüzü yarattığı iddia edilerek müvekkili patentine yaratılan tecavüzün ve haksız rekabetin tespiti, önlenmesi ve sonuçlarının ortadan kaldırılması, delil tespiti yapılması, ihtiyat itedbir kararı verilmesi ve dava sonunda verilecek hüküm kesinleşmesini müteakip masrafları davalıya ait olmak üzere Türkiye çapında yayınlanan tirajı en yüksek üç gazeteden birinde yayınlanmasına, müvekkilinin haksız rekabet sebebiyle TTK madde 56 ve ayrıca patent tecavüzü sebebiyle 6769 sayılı kanunun 151/2(a) bendinde yer alan “Sınai mülkiyet hakkına tecavüz edenin rekabeti olsaydı, hak sahibinin elde edebileceği muhtemel gelir” uyarınca davalılardan talep ve tahsile hakkı olduğu tazminat miktarının hesaplanmasına, talep sonucunun belirlenebilmesi için gereken bilgilerin önemli bir bölümü davalılar bünyesinde bulunduğundan, yargılama esnasında yapılan olan hesaplamaya göre değiştirilmek üzere şimdilik 50.000,00 TL maddi ve 50.000,00 TL manevi tazminatın, patent tecavüzü ve haksız rekabetin işlenmeye başlandığı tarihten itibaren, merkez bankasının Türk Lirasına uygulamış olduğu senelik en yüksek mevduat faizi ile birlikte davalılardan tahsiline, masraf, yargılama giderleri ve vekalet ücreti ile ürünlerin imhası ile ilgili masraflar ve imha sürecine kadar olacak süreçte ortaya çıkacak her türlü masrafların davalılara yükletilmesine karar verilmesini talep etmiştir.
CEVAP: Davalı … vekilinin cevap dilekçesinde özetle; davacının taleplerinin müvekkili açısından haksız ve fuzuli talepleri içerdiğini, müvekkilinin her türlü kumaş toptan alım-satım işi ile iştigal eden bir firma olup kumaş piyasasında çeşitli firmalardan istek doğrultusunda kartela üzerinden kumaş siparişi alıp talep eden firmaya satış yapmakta olduğunu, kumaş piyasasında bu şekilde çalışmış olduğu onlarca imalatçı firma mevcut olup, bu firmalara it şu anda piyasada ortalama 1200 ila 1500 arasında çeşitli cins ve kalitede kumaş çeşidi bulunmakta olduğunu, müvekkilinin bu kadar kumaş çeşidinin her birinin ayrı ayrı hangi iplik çeşidi ile üretildiğini ve bu iplik çeşitlerinin hangi firma tarafından patentle koruma altına alındığını bilmesinin mümkün olmadığını, müvekkili diğer davalılardan müşteri talebi karşılığı dava konusu 3 çeşit kumaşı almış ve müşterisine teslim etmiş olduğunu, müvekkilinin diğer davalı firma ile çok geniş kapsamlı ticareti mevcut olup bu firmadan yüzlerce çeşit kumaş alımı yaptığını, bu nedenlerle davacının iddialarını kabul etmediklerini ve davanın müvekkili yönünden reddine karar verilmesini talep etmiştir.
CEVAP VE KARŞI DAVA; Davalı … İşletmeleri T.A.Ş vekilinin cevap ve karşı dava dilekçesinde özetle; davacı tarafından davalı olarak gösterilen ancak hukuk aleminde bir kişiliği olmayan “İstanbul Şubesi”‘nin pasif dava ehliyet olmadığından davanın bu davalı yönünden dava şartı yokluğundan reddi gerektiğini, davacı tarafından işbu davanın müvekkili yönünden yetkisiz mahkemede açıldığını, …’ın mali defterlerinde yapılan incelemede taraflar arasında herhangi bir ticarete rastlanmadığı gibi, yapılan incelemede müvekkili şirkete ait herhangi bir kumaşın tespit edilemediğini, davacının dilekçesinde sözde müvekkili kumaşları ile davacı tarafın kumaşlarının karşılaştırılması neticesinde ihlalin açık olduğu iddialarının tamamen hatalı ve gerçeğe aykırı olduğu gibi yapılan tespitler de eksiklikler ve kötü niyetli olduğunu, müvekkili şirketinin bu kodlu bir kumaşı bulunmamakta olduğunu, … müvekkili tarafından üretilen bir kumaş olmadığını, müvekkilinin üretim yönteminde ve ürettiği iplik ve buna dayalı ortaya çıkan kumaşlarda hiçbir şeklide puntalama yada davacının patentinde yer alan ifadeyle birbirine karıştırma işlemi bulunmamakta olduğunu, davacı tarafın patentinin müvekkili şirketçe ihlal edilmediğini, herhangi bir patent ihlali bulunmadığından tazminat taleplerinin reddi gerektiğini, ihtiyati tedbir talebinin reddedilmesi gerektiğini, karşı davalının patentinin tescilinin yenilik kriterlerini taşımaması ve buluşun yeteri kadar açıklanmamış olması nedeni karşı davanın kabulü ile davacı/karşı davalının … sayılı patentinin hükümsüzlüğüne ve sicilden terkinine, davacı/karşı davalı tarafından açılan davanın reddine, her iki dava için de yargılama giderleri ile avukatlık ücretinin davacı/karşı davalıya yükletilmesine karar verilmesini talep etmiştir.
KARŞI DAVAYA CEVAP: Davacı/karşı davalı vekili karşı davanın reddini istemiştir.
İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI: Bakırköy 1. Fikri ve Sınaî Haklar Hukuk Mahkemesi 01/12/2020 tarihli 2017/553E.-2020/200K. Sayılı kararı ile; “…Mahkememizce toplanan tüm deliller, yapılan tespit, alınan raporlar ve ek raporlar ve duruşmada dinlenen bilirkişilerin yeminli beyanları hep birlikte değerlendirildiğinde ana dosyada davacı patenti ile davalı ürünleri kıyaslandığında 1. Ve 10. İstemleri ile benzerlik bulunmadığı ve tecavüzün koşullarının oluşmadığı; karşı dava yönünden ise davacı patentinin yeni olduğu ve buluş basamağı içerdiği, bu yönden son alınan bilirkişi raporundaki tespitlerin dosya içeriğine ve dinlenen bilirkişi beyanları ile uyumlu olduğu ve mahkememizce de yeterli bilimsel gerekçeyi havi olduğu kanaatiyle ana dava ve karşı davanın ayrı ayrı reddine…” şekilde karar verilmiştir. Kararı taraf vekilleri istinaf etmiştir.
İSTİNAF İSTEMİ: Davacı-karşı davalı vekili istinaf dilekçesinde; dava dilekçesindeki talepleri doğrultusunda davalılardan …’nın İstanbul ve Adana’daki fabrikalarında eş zamanlı keşif yapıldığını ve iplik üretim bölümünde bulunan kops halindeki iplik tespit edildiğini, alınan 01/11/2018 tarihli raporda ipliklerin tek besleme ile edildiğinin belirlenmesi durumunda dava konusu 17 adet kumaşın ve 2 adet kops halindeki ipliğin davacıya ait patent kapsamında kaldığı, davacıya çait … No’lu patentin bağımsız istem olan istem 1’de belirtilen özelliklerine “bahsedilen 2. Elyaf en azından %93 olan bir elastik düzelmeye sahiptir” özelliği dışında diğer özellikleri karşıladığı sonuç ve kanaatine varılmıştır.ayrıca 2. Elyafın elastik düzelme değerinin İTÜ laboratuvarlarında bu testin yapılmasının mümkün olmaması sebebiyle tespit edilemediğini, beyan etmiş olup ihtiyati tedbir için yaklaşık ispat koşulu gerçekleşmesine rağmen mahkemenin bu talebi reddettiğini, mahkemenin ayrıca patent vekili ve diğer bilirkişilerden oluşan heyete 28/02/2020 tarihli raporu aldığını, bu raporda patentin hükümsüzlük koşullarının oluşmadığı ve patent ihlalinin de bulunmadığı yolunda görüş bildirildiğini, bu hususta patente tecavüz kısmı yönünden itirazlarının teknik niteliği gözetilerek bilirkişilerin mahkeme huzurunda dinlenilmesini istediklerini ancak mahkemenin bu itirazları dikkate almadığını, bu açıdan yeniden yargılama yapılması gerektiğini, davalılar tarafından üretilen ve satışa sunulan ürünlerin patent haklarını ihlal ettiğinin sabit olduğunu, buna rağmen asıl davanın reddedilmesinin yerinde olmadığını, bilirkişilerin itirazları dikkate almadığını, bilirkişilerin davalı tarafından üretilen iplikleri inceleyelerek bunların çekirdek streç iplik olduğunu, üretiminde dış kılıfta pamuk, merkezde tekstüre filament ve elastomer iplikler bulunduğu tespit ettiklerini, dava dilekçesi ekinde sundukları test raporlarında dava konusu ürünlerin çekirdeğinde kullanılan filamentlerin … ve elestan likra ipliklerinden oluştuğu bunların pamuk bir kılıf ile kaplanmış olduğu da açıkça görüldüğünü, dolayısıyla bilirkişilerce de doğrulandığı üzere dava konusu ipliklerin müvekkilinin patentinin birinci isteminde açıklandığı üzere bir elastomer ile polyester esaslı bir polimer veya kopolimerden oluşmakta olduğunu, müvekkilinin laboratuvarlarında yapılan ölçümü ıslah dilekçesinde sunduklarını, bu tablodan da anlaşılacağı üzere davalıın kumaşlarında kullanılan ipliklerin çekirdeği … yani polyester esaslı bir kopolimer içermekte olduğundan müvekkilinin patentinin istemleri arasında yer aldığını, ayrıca davalı ürünlerinde kullanılan … elyafının müvekkilinin patentinin 1. İstemindeki en azından %93 elastik düzelmeye sahip unsuru da içerdiğini, birçok tekstil laboratuvarında gerçekleştirilebilecek bir elastik uzama testi ile söz konusu değere ulaşmanın mümkün olduğunu, bu nedenle müvekkilinin TSE tarafından onaylanmış … Laboratuvarı ve Almanya’daki akredite bir laboratuvardan gerçekleştirilen elastik uzama testlerini mahkemeye sunduklarını, bunlara göre davalının ürünlerinde kullanılan … elyafının müvekkilinin patentindeki en azından %93 elastik düzelmeye sahip ikinci elyafı karşılayacağının görüldüğünü, ayrıca bilirkişilerin ipliklerinin üçünün de birlikte büküm aldığını, doğrudan iplik çekirdeğinden beslendiğini ifade ederek “…” adı verilen çift besleme ile üretildiklerinin tespiti ile patentin ihlal edilmediği yorumunda bulunmuş iseler de bu yorumun patent dokümanı karşısında kabul edilmesinin mümkün olmadığını, ayrıca bilirkişilerin dual core yönteminin çift besleme yöntemi ile eş anlamlı olarak almasının teknik bakımdan eksik bir açıklamaya yol açtığını, bu ifadenin çift özlü iplik üretim yöntemi olduğunu, teknik literatür ve müvekkilinin patentinde “birlikte ekstrüzyon” olarak ifade edilen yöntemine, Türkiye’deki makine üreticilerin, Türkiye’deki sattıkları makineye verdikleri isim olduğunu, mahkemenin yalnızca vekilleri ortak olan iki farklı davalının farklı ürünlere ilişkin davalarını adeta tek bir dosya gibi görerek eksik bir inceleme ile bir hüküm kurulmasına yol açtığını, yerel mahkeme kararının davalıların müvekkili aleyhine yarattığı patent tecavüzü ve haksız rekabet halinin tespiti inlenmesi ve sonuçlarının ortadan kaldırılması talebinin reddine ilişkin kısmının kaldırılıp esas davanın kabulüne karar verilmesi gerektiğini bildirmiştir. Davalı-karşı davacı …vekili istinaf dilekçesinde; elastik düzelme testinin nasıl ve hangi ulusal ya da uluslararası standartlarla yapılacağı patent dokumanında açıklanmadığını, başka bir deyişle Patent dokümanında %93’lük elastik düzelmenin hangi test yöntemi ile ortaya çıkarılacağına dair bir bilginin olmadığını, bilirkişi heyeti raporlarını büyük bir titizlikle hazırlamış olsalar da %93 oranında elastik düzelme konusunu bir şekilde gözden kaçırdıklarının anlaşıldığını, heyetin EPO nezdinde patent alınmışsa burada eksiklik yoktur gibi bir kabul ile hareket ettiğinin düşünülmekte olduğunu, ne var ki EPO nezdinde patent kazanan pek çok buluşa karşı daha sonra açılan pek çok hükümsüzlük davası üye devlet mahkemeleri önünde açılmakta ve ilgilisi tarafından kazanılarak EPO tarafından verilen patentlerin hükümsüz kılınabileceğini, hiçbir şekilde kabul anlamına gelmemekle birlikte bir an için davacı-karşı davalı patentinin yenilik vasfını haiz olduğu iddia edilse dahi dosyada yer alan diğer patentlerle birlikte tekrar değerlendirildiğinde hiçbir surette buluş basamağı da olmadığının açıkça görüleceğini, bahse konu patent çekirdeğini oluşturan elyafların puntalama bükme şeklinde önceden birleştirme ya da tüm bileşenlerin birlikte eğirme sisteminde birleştirileceğini tarif ettiğini, davacı-karşı davalı adına tescilli … sayılı patentin hükümsüzlüğüne ilişkin olarak davacı-karşı davalı aleyhine ikame edilen Bakırköy 1. Fikri ve Sınai Haklar Hukuk Mahkemesi’nin 2017/541 E. sayılı dosyasına sunulan ve söz konusu patentin hükümsüzlüğüne karar verilmesi gerektiğine ilişkin iddialarını destekleyen nitelikte uzman mütalaası bulunduğunu, davacı-karşı davalı adına tescilli … numaralı patentte elasttik düzelme verisinin ölçülmesine ilişkin yeterli açıklama bulunmadığı, patentin açık ve tam olarak tanımlanma şartını taşımadığı ve bu hususun hükümsüzlüğü gerektireceğine dair Patent Vekili … tarafından hazırlanan uzman mütalaası verildiğini, bilirkişi raporu ile uzman mütalaaları arasındaki çelişki giderilmeden karar verilmesinin ise Yargıtay’ın içtihat haline gelmiş kararları karşısında mümkün olmadığını, (Yargıtay 15. Hukuk Dairesinin benzer bir konu hakkında verdiği 2015/5127E. 2016/4635K. Numaralı 10.11.2016 tarihli kararı), bilirkişiler tarafından yapılan eksik ve hatalı değerlendirmeler sonucunda Bakırköy 1. Fikri ve Sınai Haklar Hukuk Mahkemesi tarafından yapılan hatalı değerlendirme ile davacı-karşı davalının TPMK nezdinde tescilli … numaralı patentinin hükümsüzlüğüne karar verilmesi gerekirken karşı davanın reddine karar verildiğini bildirmiştir.
DELİLLER: Dava dilekçesinde ekli … tescil numaralı patentin buluş başlığının kompozit streç iplik, işlem ve kumaş olduğu, Avrupa Patent Ofisinden rüçhan aldığı, söz konusu belgenin …gov.tr adresinden indirildiği anlaşılmıştır. Yargılama sırasında alınan 13/11/2017 tarihli bilirkişi raporunda; “Huzurdaki davanın konusunu …, …, …, …, …, …, …, …, …, …, …, …, …, …, …, …, …, … VE … KODLU ÜRÜNLER OLUŞTURDUĞU, DAVALI … Kumaş firmasının defter kayıtlarında yukarıda bulunan ürünlerin kod numaraları ile ilgili herhangi bir kayda rastlanılamadığı…” yolunda görüş bildirildiği görülmüştür. Yargılama sırasında alınan 15/11/2018 havale tarihli bilirkişi raporunda; “Talimat dosyası ekinde gönderilen 17 adet kumaşta atkı ipliği olarak kullanılan ipliklerde ve 2 adet kops halindeki ipliklerde, çekirdek iplik olarak, elastan ve polyester iplik kullanıldığ,ı bu ipliklerin, büküm öncesi, bükümsüz olarak silindirlere geldiği ancak, bu ipliklerin tek besleme ile mi (daha önce birleştirilmiş) yoksa iki ayrı besleme ile mi, silindirlere geldiğinin bilinmesine ihtiyaç duyulduğu, bu konuda talimat dosyasında herhangi bir ilgi bulunmadığı, bu hususun belirlenmesinin gerektiği, eğer ipliklerin tek besleme ile elde edildiğinin belirlenmesi durumunda, dava konusu 17 adet kumaşın ve 2 adet kops halindeki ipliğin davacıya ait patent kapsamında kaldığı, davacıya ait … nolu patentin, bağımsız istem olan istem 1’de belirtilen özelliklerden, “Bahsedilen ikinci elyaf, en azından %93 olan bir elastik düzelmeye sahiptir” özelliği dışında diğer özellikleri karşıladığı, eğer ipliklerin “…” adı verilen çift beslemeli teknikle elde edildiğinin belirlenmesi durumunda, dava konusu 17 adet kumaşın ve 2 adet kops halindeki ipliğin davacıya ait patent haklarına ihlal etmediği” yolunda görüş bildirildiği görülmüştür.Talimatla rapor alınan Adana 3. Asliye Hukuk Mahkemesince tespit sonucu düzenlenen 29/03/2018 havale tarihli bilirkişi raporunda özetle:” Davacının isimlerini verdiği 20 adet kumaş tipinden raporda isimleri verilen 17 adedi davalının numune ambarında tespit edildiğini, davacının patentli ürününe ait temel özelliklerden öz bileşenlerinin birbirine çok noktada bağlanması durumu, incelenen iplik ve kumaşlardan çıkarılan ipliklerde gözlenmemiş olduğu” yolunda görüş bildirildiği görülmüştür. Yargılama sırasında alınan 28/02/2020 tarihli bilirkişi raporunda; Davacı/karşı davalıya ait 2016/09029 sayılı patentin 1-15 nolu tüm istemlerinin patent verilebilirlik koşullarını taşıdığı, yeni olduğu, buluş basamağı içerdiği ve sanayiye uygulanabilir olduğu, davalı/karşı davacı tarafa ait ürünlerin davacı/karşı davalı patentine tecavüz etmediği” yolunda görüş bildirildiği görülmüştür.
GEREKÇE: Dava, patente tecavüzün ve haksız rekabetin tespiti, önlenmesi ve sonuçlarının ortadan kaldırılması ile maddi ve manevi tazminat taleplerine; karşı dava ise davacı karşı davalıya ait patentin hükümsüzlüğü talebine ilişkindir. Yargılama sırasında bilirkişi raporlarının alındığı buna göre özellikle davacı karşı davalıya ait patentin buluş basamağını içerdiği ve sanayiye uygulanabilir olduğu, yenilik giderici olarak sunulan deliller karşısında karşı davaya konu patente ait 1 ve 14 no’lu bağımsız istemler ile bu istemlere bağımlı yazılmış 2-13 ve 15 No’lu bağımlı istemlerin yeni olduğu, dolayısıyla patentin hükümsüzlüğü koşullarının somut olayda mevcut olmadığı, ayrıca davalı tarafın eylemlerinin de patente tecavüz ve haksız rekabet koşullarını oluşturmadığı, söz konusu bilirkişi raporlarının ayrıntılı incelemeyi içerdiği gibi, istinaf denetimine de elverişli nitelikte bulunduğu, dolayısıyla mahkemece hükme esas alınmasında bir isabetsizlik bulunmadığı anlaşılmakla, ayrıca her ne kadar davacı-karşı davalı vekillerine bilirkişilerin mahkeme huzurunda duruşmada dinlenilmesi istenilmiş ise de dosyaya alınan 28/02/2020 tarihli rapor dosya kapsamı ile uyumlu olduğu, bilirkişilerin dinlenilmesini gerektirir bir durumun mevcut olmadığı kanaatine varılmakla davacı/karşı davalı ile davalı/karşı davacı …Tic. Ve San. İşl. Türk A.Ş. vekillerinin istinaf taleplerinin reddi gerekmiş ve aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur.
HÜKÜM: Yukarıda açıklanan nedenlerle; 1-Davacı-karşı davalı vekili ile davalı-karşı davacı … Tic. Ve San. İşl. Türk A.Ş. vekillerinin istinaf taleplerinin HMK’nun 353/1-b-1 maddesi uyarınca AYRI AYRI ESASTAN REDDİNE, 2-Davacı-karşı davalı tarafından asıl davaya yönelik olarak istinaf talebinde bulunulduğundan, alınması gereken 80,70 TL harcın, peşin alınan 54,40×2=108,8 TL harçtan mahsubu ile fazladan yatırıldığı anlaşılan 28,10 TL harcın karar kesinleştiğinde ve talep halinde ilk derece mahkemesince davacı-karşı davalıya iadesine, 3-Davalı-karşı davacı … San. İşl. Türk A.Ş. Tarafından karşı davaya yönelik olarak istinaf talebinde bulunulduğundan, alınması gereken 80,70 TL harcın, peşin alınan 54,40×2=108,8 TL harçtan mahsubu ile fazladan yatırıldığı anlaşılan 28,10 TL harcın karar kesinleştiğinde ve talep halinde ilk derece mahkemesince davalı-karşı davacı …Tic. Ve San. İşl. Türk A.Ş.’ye iadesine, 4-İstinafa gelenler tarafından yapılan istinaf yargılama giderlerinin kendileri üzerinde bırakılmasına, 5-İstinaf incelemesi duruşmalı yapılmadığından vekalet ücreti takdirine yer olmadığına, Dair, dosya üzerinde yapılan inceleme sonucunda, HMK’nun 361.maddesi uyarınca tebliğden itibaren iki haftalık süre içerisinde Yargıtay ilgili hukuk dairesinde temyiz yolu açık olmak üzere oy birliği ile karar verildi.02/11/2022