Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C.
İSTANBUL
BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ
16. HUKUK DAİRESİ
T Ü R K M İ L L E T İ A D I N A
İ S T İ N A F K A R A R I
DOSYA NO: 2020/1571 Esas
KARAR NO: 2022/2263
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ: BAKIRKÖY 1. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
TARİHİ: 19/12/2019
NUMARASI: 2014/315 2019/1345
DAVANIN KONUSU: Menfi Tespit
KARAR TARİHİ: 29/12/2022
İstinaf incelemesi için dairemize gönderilen dosyanın ilk incelemesi tamamlanmış olmakla, HMK 353. Maddesi gereğince dosya içeriğine göre duruşma yapılmasına gerek görülmeden dosya üzerinde yapılan inceleme sonucu;
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
DAVA: Davacı vekili dava dilekçesinde; müvekkili ile … Tekstil arasında 23/06/2008 tarihli sözleşmenin akdedildiğini, sözleşme edimleri uyarınca 10/10/2008’de teslim edilecek malların teslim edilmediğini, sözleşme uyarınca 648.520 TL tutarındaki tabloda gösterildiği şekilde verilen çeklerin aşağıda bildirilen kişi ve kuruluşlara temlik edildiğini, … Bankası A.Ş., Çağlayan Şubesi’den verilme, … nolu hesaptan keşideli, 09/11/2008 keşide tarihli, … çek nolu, 40.175,00 TL bedelli, temlik edilen … A.Ş., 19/11/2008 keşide tarihli, … çek nolu, 41.295,00 TL bedelli, temlik edilen … A.Ş., 21/11/2008 keşide tarihli, … çek nolu, 39.685,00 TL bedelli, temlik edilen … A.Ş., 28/11/2008 keşide tarihli, … çek nolu, 51.975,00 TL bedelli, temlik edilen …, 29/11/2008 keşide tarihli, … çek nolu, 38.845,00 TL bedelli, temlik edilen … Fak., 05/12/2008 keşide tarihli, … çek nolu, 32.345,00 TL bedelli, temlik edilen … , 08/12/2008 keşide tarihli, … nolu, 33.425,00 TL bedelli, temlik edilen …, 19/12/2008 keşide tarihli, … çek nolu, 44.840,00 TL bedelli, temlik edilen … Hiz.A.Ş.,22/12/2008 keşide tarihli, … çek nolu, 34.600,00 TL bedelli, temlik edilen … Fin. Fak., 23/12/2008 keşide tarihli, … çek nolu, 31.855,00 TL bedelli, temlik edilen …, 26/12/2008 keşide tarihli, … çek nolu, 32.225,00 TL bedelli, temlik edilen … Fin. Fak., 29/12/2008 keşide tarihli, … çek nolu, 43.360,00 TL bedelli, temlik edilen … Fak.,31/12/2008 keşide tarihli, … çek nolu, 33.950,00 TL bedelli, temlik edilen …,13/01/2009 keşide tarihli, … çek nolu, 19.375,00 TL bedelli, temlik edilen …,19/01/2009 keşide tarihli, … çek nolu, 18.745,00 TL bedelli, temlik edilen …,19/01/2009 keşide tarihli, … çek nolu, 18.025,00 TL bedelli temlik edilen … , 20/01/2009 keşide tarihli, … çek nolu, 19.865,00 TL bedelli, temlik edilen … ,28/01/2009 keşide tarihli, … çek nolu, 35.445,00 TL bedelli, temlik edilen … Hiz., 30/01/2009 keşide tarihli, … çek nolu, 18.975,00 TL bedelli, temlik edilen … Fak. Hiz., 31/01/2009 keşide tarihli, … çek nolu, 19.515,00 TL bedelli, temlik edilen … Fak. Hiz.olan toplam 648.520,00 TL tutarlı ; müvekkili ile … Tekstil arasında 23/06/2008 tarihli sözleşmenin akdedildiğini, sözleşme edimleri uyarınca 10/10/2008’de teslim edilecek malların teslim edilmediğini, sözleşme uyarınca 537.955,00 TL tutarındaki verilen tabloda gösterilen çeklerin aşağıda bildirilen kişi ve kuruluşlara temlik edildiğini, … Bankası A.Ş., Çağlayan Şubesi’den verilme, … nolu hesaptan keşideli; 07/11/2008 keşide tarihli, … çek nolu, 35.250,00 TL bedelli, 10/11/2008 keşide tarihli, … çek nolu, 52.150,00 TL bedelli, 12/11/2008 keşide tarihli, … çek nolu, 39.350,00 TL bedelli, 14/11/2008 keşide tarihli, … çek nolu, 40.050,00 TL bedelli, 17/11/2008 keşide tarihli, … çek nolu, 33.825,00 TL bedelli, 08/11/2008 keşide tarihli, … çek nolu, 40.450,00 TL bedelli, 21/11/2008 keşide tarihli, … çek nolu, 35.325,00 TL bedelli, 25/11/2008 keşide tarihli, … çek nolu, 49.495,00 TL bedelli, 27/11/2008 keşide tarihli, … çek nolu, 49.200,00 TL bedelli, 09/01/2009 keşide tarihli, … çek nolu, 33.850,00 TL bedelli, 12/01/2009 keşide tarihli, … çek nolu, 47.840,00 TL bedelli, 16/01/2009 keşide tarihli, … nolu, 34.650,00 TL bedelli, 23/01/2009 keşide tarihli, … çek nolu, 46.520,00 TL bedelli, toplam 537.955,00 TL bedelli davaya konu çeklerden dolayı müvekkili şirketin borçlu olmadığının tespitini, davaya konu çeklerin iptaline karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
CEVAPLAR: Davalı … Hizmetleri A.Ş.vekili cevap dilekçesinde; davacı tarafından menfi tespit davasına konu yapılmış olan 30/01/2009 keşide tarihli 18.975 YTL’lik çek; diğer davalı … Tic.Ltd.Şti.firmasının müvekkili firma ile imzalamış olduğu 28/03/2008 tarihli faktoring sözleşmesine istinaden davacı adına düzenlenmiş 10/09/2008 tarih ve … numaralı 56.028,27 YTL tutarındaki mal satışından dolayı düzenlenen fatura alacağının 18.975 YTL’lik kısmının temlik alınması ve sonucunda temlik alınan tutarın ödeme aracı olarak müvekkili firma tarafından kabul edildiğini, müvekkili aleyhine açılan davanın usul ve yasaya aykırı olduğunu, açılan menfi tespit davasının reddine karar verilmesini savunmuştur.Davalı … Tic. A.Ş.vekili cevap dilekçesinde; dava konusu … Bankası Çağlayan Şubesine ait … numaralı 12/01/2008 tarihli 47.840,00 YTL çek … Tic.Ltd.Şti.tarafından müvekkili şirket ile yapılmış faktoring sözleşmesine binaen müvekkiline kullanıldığını, müvekkilinin davalılardan … Ltd.Şti’nin, … Tic. Ltd.Şti’nden olan alacağını temlik aldığını belirterek davanın reddini savunmuştur.Davalı … Hizmetleri A.Ş.vekili cevap dilekçesinde; müvekkilinin dava konusu olan çeklerden … Bankası Çağlayan Şubesinin 18/11/2008 tarihli 40.450 YTL’lik keşidecisi … Tic.A.Ş.olan çeki 14/12/2004 tarihli factoring ve temlik sözleşmesine istinaden diğer davalı … Tic. Ltd.Şti.’nden aldığını, yapılan kısmi ödemeden sonra 2009 yılı başında müvekkili şirketinin Bakırköy …İcra Müdürlüğünün … Esas sayılı dosyası ile icra takibi başlattığını belirterek davanın reddini savunmuştur.Davalı … A.Ş.vekili cevap dilekçesinde; davalılardan … Tic.Ltd.Şti.ile aralarında 23/06/2008 tarihli sözleşme imzalandığını, müvckkilinin dava konusu çeklerin iyiniyetli hamili olduğunu, 90 sayılı KHK uyarınca faktoring şirketlerinin iki türlü finansman sağladığını, davacının ödeme güçlüğüne düşerek kötüniyetli olarak bu davayı açtığını belirterek davanın reddini savunmuştur.Davalılar … Ltd.Şti.ile … Ticaret Ltd.Şti.vekili cevap dilekçesinde; müvekkillerinin kumaş ve konfeksiyon ve tekstil boyama imalatlarının yapıldığı entegre tesislere sahip , bünyelerinde yaklaşık 600’den fazla çalışanı istihdam eden sanayi kuruluşları olduklarını, 23/06/2008 tarihli sözleşmeye bir itirazlarının bulunmadığnıı, mal teslimlerinde gecikmeler yaşanacağı anlaşıldığından müvekkili şirketlerin yetkililerince ek süre talebinde bulunulduğunu, siparişlerin hazırlandığı dönemlerde yaşanan işçi ayaklanması ve fabrika işgali, sadece mal teslimini engellemekle kalmayarak tesislerin tamamen durmasına ve hatta şirketlerin gayri faal pozisyona gelmesine yol açtığını, müvekkillerinin kötüniyetli olarak davacıdan aldığı çekleri Faktoring firmalarına sözleşme konusu malları teslim etmeksizin sadece tahsilat amacı ile vermediğini belirterek davanın reddini istemiştir. Davalı … A.Ş.vekili cevap dilekçesinde; davacının factoring şirketlerinin kuruluş ve çalışma esasları hakkında yönetmelik gereğince müvekkilinin bir alacak temlik aldığını ve bu nedenle BK 167.maddesine göre bedelsizlik def’inin üçüncü şahıslara da ileri sürülebileceğine ilişkin gerekçesi ve bu gerekçesine dayanak yaptığı Yargıtay 19 HD.’sinin 2003/11068 Esas-2004/8248 Karar ve 09/07/2004 tarihli kararının bu davada uygulanması şartlarının oluşmadığını belirterek davanın reddini savunmuştur. Davalı … Hiz.Tic. A.Ş.vekili cevap dilekçesinde;28/01/2009 keşide tarihli 34.445 YTL bedelli çekin davacı tarafından keşide edildiğinin ihtilafsız olduğunu, çeklerin fatura ile ilişkilendirildiğini belirterek davanın reddini savunmuştur. Davalı … A.Ş.vekili cevap dilekçesinde;müvekkili firma faktoring şirketi olduğundan davacının keşide ettiği çeki facktoring sözleşmesi kapsamında çekte ciranta olan diğer … Tekstil şirketinden aldığını, müvekkilinin kanun ve Yönetmeliğe uygun olarak müşterisi diğer davalı … Tekstil ile faktoring sözleşmesi imzaladığını, müşterisi tarafından sunulan ve çekin alımına sebep olan ticari ilişkiyi gösterir fatura ile birlikte çeki ciro yolu ile devraldığını, karşılık olarak çek bedelini müşterisine peşin olarak ödediğini belirterek davanın reddini istemiştir.Davalı … A.Ş.vekili cevap dilekçesinde; davacının … Ltd.Şti.ile ticari ilişki nedeni ile 217016, 217025, … seri nolu toplam 116.055,00 YTL bedelli çekleri verdiklerini, ancak üstlenilen işin yapılmadığını, faturasının bulunmadığını, davalılar arasındaki ilişkinin temlik ilişkisi olduğunu belirterek haksız ve mennetsiz davanın reddini savunmuştur. Davalı … Hizmetleri A.Ş.vekili cevap dilekçesinde; müvekkilinin faktoring hizmeti veren bir şirket olduğunu, müvekkilinin diğer davalılardan … şirketi ile genel faktoring sözleşmesini akdederek davaya konu çeklerin hamili olduğunu, faktoring işleminin yasalara uygun olarak düzenlendiğini, çeklere ilişkin yapılan işlemlerde faktoring işlemi sırasında faturaların ibraz edildiğini, müvekkilinin üzerine düşen edimini yerine getirdiğini belirtilerek davanın reddini savunmuştur. Davalı …-… vekili cevap dilekçesinde; müvekkilinin 545 sayılı KHK’ye istinaden Hazine Müsteşarlığından resmi izinle kurulmuş faaliyet gösteren ikrazatçı olduğunu, ödünç para veren bir firma olduğunu, alacağın temlikinin söz konusu olamayacağını, müvekkilinin maliki olduğu … Bankası A.Ş.Çağlayan Şubesine ait, … nolu hesaptan keşideli, …, …, …, …, …, …, …, … seri nolu çekler için itiraz ederek bu çekler açısından davanın reddini istemiştir. Davalı …-… vekili cevap dilekçesinde;iyiniyetli müvekkili aleyhine açılan davanın reddine, müvekkilinin maliki olduğu keşidecisi … San.Tic.A.ş.olan, … Bankası A.Ş.Çağlayan Şubesindeki … nolu hesaptan keşideli … seri nolu 19/12/2008 tarihli 44.840 YTL’lik çekler açısından davanın reddine, müvekkilinin maliki olduğu çekler için tedbir talebinin reddine, karar verilecekse çek miktarları ve zararı karşılayacak oranda teminat yatırılmasına karar verilmesini savunmuştur.Davalı … A.Ş.vekili cevap dilekçesinde; davacı tarafın iddialarının haksız ve hukuki dayanaktan yoksun olduğunu, müvekkilin yönetmelikte üstlendiği tüm yükümlülüklerini yerine getirdiğini, dava açıldıktan sonra yapılan ödemeler ile çek bedelinin tahsil edildiğini, bu nedenle konusuz kalan davanın reddini istemiştir. Davalı … A.Ş.vekili cevap dilekçesinde; müvekkilinin iyi niyetli olduğunu, icra dosya borcunu borçlu vekilinin kabul ettiğini, borcunu ödediğini, davanın müvekkili açısından konusuz kaldığını, davacının %40’dan az olmamak üzere icra inkar tazminatına mahkum edilmesine, haksız ve hukuka aykırı davanın reddine karar verilmesini savunmuştur. Davalı … A.Ş.vekili cevap dilekçesinde; davanın yetkisiz mahkemede açıldığını, davacının davaya konu 07/11/2008 keşide tarihli 35.250,00 YTL bedelli çeki hiçbir yasal işleme başlanmadan ve herhangi bir ihtirazi kayıt ileri sürmeksizin ödediğini, davacının borcunu kabul ederek ödemesi ve çeki iade almış olması karşısında müvekkili şirket açısından davanın konusuz kaldığını belirterek dosyanın yetkili İstanbul Asliye Ticaret Mahkemesine gönderilmesine, davacının %40’tan aşağı olmamak üzere icra inkar tazminatına mahkum edilmesine, davanın reddine karar verilmesini savunmuştur.
MAHKEME KARARI: Bakırköy 1. Asliye Ticaret Mahkemesi’nin 19.12.2019 tarihli 2014/315 E. -2019/1345 K. sayılı kararıyla; “…davanın kısmen kabulüne; feragat nedeniyle kısmen reddi ile Dava konusu olan ; … Bankası Çağlayan Şubesine ait … nolu hesaptan verilme … San. Tic. A.Ş. olan; … Bankası Çağlayan Şubesine ait … hesap nolu, 30.01.2009 keşide tarihli … çek nolu 18.975,00 – TL tutarlı çek, … Bankası Çağlayan Şubesine ait … hesap nolu, 19.11.2008 keşide tarihli … çek nolu 41.295,00 – TL tutarlı çek, … Bankası Çağlayan Şubesine ait … hesap nolu, 28.11.2008 keşide tarihli … çek nolu 51.975,00 – TL tutarlı çek’in 10.000 TL’lik kısmından , … Bankası Çağlayan Şubesine ait … hesap nolu, 10.12.2008 keşide tarihli … çek nolu 44.840,00 – TL tutarlı çek, … Bankası Çağlayan Şubesine ait … hesap nolu, 18.11.2008 keşide tarihli … çek nolu 40.450,00- TL tutarlı çekin 34.000 TL’lik kısmından , … Bankası Çağlayan Şubesine ait … hesap nolu, 31.01.2009 keşide tarihli … çek nolu 19.515,00- TL tutarlı çeklerden davalılara borçlu olmadığının tespitine, … Bankası Çağlayan Şubesine ait … hesap nolu 23.01.2009 tarihli … çek nolu ve 46.520 bedelli çek yönünden talebin reddine, dava sırasında aşağıdaki çeklerin bedeli davacı keşideci tarafından ödenmiş olmakla, dava istirdata dönüştüğünden ödenen … Bankası Çağlayan Şubesine ait … hesap nolu, 28.01.2009 keşide tarihli … çek nolu 35.445,00- TL tutarlı çekten dolayı ödenen 35.445,00 TL’nin … FAKTORİNG A.Ş’den, … Bankası Çağlayan Şubesine ait … hesap nolu, 07.11.2008 keşide tarihli … çek nolu 35.250,00 TL tutarlı çekten dolayı ödenen 35.250,00 TL’nin … A.Ş’den, … Bankası Çağlayan Şubesine ait … hesap nolu, 10.11.2008 keşide tarihli … çek nolu 52.150,00- TL tutarlı çekten dolayı, … Bankası Çağlayan Şubesine ait … hesap nolu, 10.11.2008 keşide tarihli … çek nolu 49.495,00- TL tutarlı çekten dolayı ödenen toplam 101.645,00 TL’nin … FAKTORİNG A.Ş’den , … Bankası Çağlayan Şubesine ait … hesap nolu, 10.11.2008 keşide tarihli … çek nolu 49.200,00- TL tutarlı çekten dolayı … Bankası Çağlayan Şubesine ait … hesap nolu, 14.11.2008 keşide tarihli … çek nolu 40.050,00- TL tutarlı çekten dolayı ödenen toplam toplam 89.250,00 TL’nin … FAKTORİNG A.Ş’den, … Bankası Çağlayan Şubesine ait … hesap nolu, 17.11.2008 keşide tarihli … çek nolu 33.825,00- TL tutarlı çekten dolayı ödenen 33.825,00 TL’nin … A.Ş’den, … Bankası Çağlayan Şubesine ait … hesap nolu, 18.11.2008 keşide tarihli … çek nolu 40.450,00- TL tutarlı çekten dolayı ödenen 6.450,00 TL’nin … FAKTORİNG A.Ş’den , … Bankası Çağlayan Şubesine ait … hesap nolu, 12.01.2009 keşide tarihli … çek nolu 47.840,00- TL tutarlı çekten dolayı ödenen 47.840,00 TL’nin … A.Ş’den , … Bankası Çağlayan Şubesine ait … hesap nolu, 09.11.2008 keşide tarihli … çek nolu 40.175,00- TL tutarlı çekten dolayı ödenen 40.175,00 TL’nin … A.Ş’den , … Bankası Çağlayan Şubesine ait … hesap nolu, 21.11.2008 keşide tarihli … çek nolu 39.685,00 – TL tutarlı çekten dolayı ödenen 39.685,00 TL’nin … A.Ş’den, … Bankası Çağlayan Şubesine ait … hesap nolu, 28.11.2008 keşide tarihli … çek nolu 51.975,00 – TL tutarlı çekten dolayı ödenen 41.975,00 TL’nin … A.Ş’den istirdatı ile davacıya ödenmesine ve söz konusu iş bu bentte sayılan ve ödenen çeklerden dolayı ödeme tarihlerinden itibaren işleyecek şekilde avans faizi yürütülmesine, davaya konu ; … Bankası Çağlayan Şubesine ait … hesap nolu, 08.12.2008 keşide tarihli … çek nolu 33.425,00 – TL tutarlı çek, … Bankası Çağlayan Şubesine ait … hesap nolu, 05.12.2008 keşide tarihli … çek nolu 32.345,00 – TL tutarlı çek, … Bankası Çağlayan Şubesine ait … hesap nolu 13.01.2009 keşide tarihli … çek nolu 19.375,00 – TL tutarlı çek, … Bankası Çağlayan Şubesine ait … hesap nolu 19.01.2009 keşide tarihli … çek nolu 18.745,00 – TL tutarlı çek, … Bankası Çağlayan Şubesine ait … hesap nolu, 13.01.2009 keşide tarihli … çek nolu 18.025,00 – TL tutarlı çek, … Bankası Çağlayan Şubesine ait … hesap nolu, 20.01.2009 keşide tarihli … çek nolu 19.865.00 – TL tutarlı çek, … Bankası Çağlayan Şubesine ait … hesap nolu 23.12.2008 keşide tarihli … çek nolu 31.855,00 – TL tutarlı çek, … Bankası Çağlayan Şubesine ait … hesap nolu, 31.12.2008 keşide tarihli … çek nolu 33.950,00 – TL tutarlı çek, … Bankası Çağlayan Şubesine ait … hesap nolu, 23.12.2008 tarihli … çek nolu 31.855.00 TL tutarlı çek , … Bankası Çağlayan Şubesine ait … hesap nolu, 12,11,.2008 tarihli … çek nolu 39,350,00 tutarlı çek, … Bankası Çağlayan Şubesine ait … hesap nolu, 22.12.2008 keşide tarihli … çek nolu 34.600,00 – TL tutarlı çek ile, … Bankası Çağlayan Şubesine ait … hesap nolu 26.12.2008 keşide tarihli … çek nolu 32.225,00 – TL tutarlı çek, … Bankası Çağlayan Şubesine ait … hesap nolu, 09.01.2009 keşide tarihli … çek nolu 33.850,00 – TL tutarlı çek ile, … Bankası Çağlayan Şubesine ait … hesap nolu 29.11.2008 keşide tarihli … çek nolu 38.845,00 – TL tutarlı çek ile, … Bankası Çağlayan Şubesine ait … hesap nolu, 29.12.2008 keşide tarihli … çek nolu 43.360,00 – TL tutarlı çek, … Bankası Çağlayan Şubesine ait … hesap nolu, 21.11,2008 keşide tarihli … çek nolu 35.325,00 – TL tutarlı çek ile, … Bankası Çağlayan Şubesine ait … hesap nolu 16.01.2009 keşide tarihli … çek nolu 34.650,00 – TL tutarlı çekler yönünden feragat nedeniyle davanın reddine,” karar verilmiş, kararı davacı ve bir kısım davalılar istinaf etmiştir.
İSTİNAF BAŞVURUSU: Davalı …vekilinin süresinde ibraz ettiği istinaf dilekçesinde; davacının 15/05/2012 tarihli dilekçesi ile müvekkili şirket yönünden davadan feragat ettiklerine ilişkin protokol ve ödeme belgeleri ibraz ettiğini, ayrıca aynı tarihli celsede bu hususu sözlü olarak beyan ettiğini, bunun üzerine müvekkilleri hakkında bir bilirkişi incelemesi yapılmadığını, bu sebeple müvekkili aleyhine vekalet ücretine hükmedilmesinin hatalı olduğunu, mahkemenin feragat nedeniyle kısmen red kararı verdiğini, hüküm kısmında 39.556-TL vekalet ücretinin davalılardan alınarak davacıya verilmesine denildiğini, oysa vekalet ücreti yönünden müvekkilinin sorumlu tutulmaması gerektiğini, feragat halinde feragat edenin yargılama giderleri ile sorumlu olacağını, buna rağmen müvekkili aleyhine vekalet ücretine hükmedildiğini, ayrıca HMK 312.maddesi gereğince feragat edenin yargılama giderlerinden sorumlu olduğunu, bu nedenle müvekkili lehine vekalet ücretine hükmedilmesi gerektiğini bildirmiştir. Davalı …vekilinin süresinde ibraz ettiği istinaf dilekçesinde; dosyadaki 25/09/2019 tarihli hükme esas alınan rapor ile önceki raporların çelişkili olduğunu, son bilirkişiye davalı şirketlerin kayıtları üzerinde inceleme yetkisi verilmesine rağmen müvekkilinin defterleri incelenmeden rapor hazırlandığını, hükme esas alınan raporun objektif hazırlanmadığını, davacının müvekkili şirket yönünden talebinin zamanaşımına uğradığını, bu hususu 19/12/2019 tarihli dilekçede belirttiklerini, ancak mahkemenin bu hususu değerlendirmediğini, müvekkilinin faktoring mevzuatına uygun davrandığını, müvekkili şirket aleyhine global şekilde avukatlık ücreti ve mahkeme masrafına hükmedilmesinin doğru olmadığını ayrıca müvekkili aleyhine avans faizi yürütülmesi kararının da hukuka aykırı olduğunu bildirmiştir.Davalı …vekilinin süresinde ibraz ettiği istinaf dilekçesinde; mahkemenin sundukları belgeleri ve faktoring işlemlerinin dayanağını incelemeden karar verdiğini, temlik ve faktoring işlemlerinin mevzuata uygun yapıldığını, müvekkili ile davacı arasında iki ciranta bulunduğunu, şahsi def’ilerin müvekkiline karşı ileri sürülemeyeceğini, ayrıca icra borcunun borçlu vekili tarafından kabul edildiğini ve buna göre davanın müvekkili açısından konusuz kaldığını, davacının haciz baskısı altında ödeme yaptığını beyan etmekte ise de, diğer temlik alınan 10/11/2008 tarihli 52.150-TL bedelli çekin takip yapılmadan taksitler halinde müvekkiline ödendiğini, kaldı ki davacının iflas kararının kesinleşmesinden sonra 15/05/2012 tarihli duruşmada … ve … şirketleri ile haricen yapılan protokoller kapsamında bu davalılar hakkındaki davasından feragat ettiğini, tarafların hangi şartlar altında anlaşma sağladıklarını bilmediklerini, bu durumun dahi davacının kötü niyetini gösterdiğini bildirmiştir. Davalı …vekilinin süresinde ibraz ettiği istinaf dilekçesinde; kararın hukuka aykırı olduğunu, mahkemenin sundukları cevap, delil ve beyanlara ilişkin inceleme yapmadığını, bütün davalılar yönünden aynı değerlendirmeyi yaptığını, temel borç ilişkisini de faktoring işlemlerinin dayanağını yanlış ve eksik tespit ettiğini, davalı … firmasının diğer davalı … Tekstil firmasına tanzim ettiğini, merkez masraf katılım payı açıklamalı faturanın faktoring işlemine konu olduğunu, faturanın da müvekkilinin defterlerinde kayıtlı olduğunun bilirkişi raporunda tespit edildiğini, müvekkili ile davacı arasında ticari ilişki bulunmadığını, faktoring işleminin tamamen mevzuata uygun olduğunu, çek bedelinin de ihtirazi kayıt düşünmeden ödendiğini, müvekkilinin davacıya zarar verme kastıyla hareket etmediğini, bu hususun davacı tarafından ispat edilmediğini, mahkemenin hukuka aykırı düzenleme ve hukuki nitelendirme içeren 25/09/2019 tarihli raporuna göre karar verdiğini, bilirkişi raporunun 6361 sayılı kanunun 9/3 maddesinin dikkate almadığını, yalnızca yönetmeliğin 22/2 maddesini yorumlayarak hükme dayanak yaptığını, konuyla ilgili olarak fatura ve çek teslim bordroları fotokopilerinin dosyaya sunulduğunu, faturaların fotokopisinden davalı … şirketinin diğer davalı … şirketinden mal teslim aldığını gösterdiğini, ayrıca şahsi def’ilerin müvekkiline karşı ileri sürülemeyeceğini, yargılama giderleri konusunda HMK 332.maddesine uygun hüküm kurulmadığını, bu tutarlardan davalıların hangi oranda ve hangi miktarda sorumlu olduğunun belirtilmediğini bildirmiştir. Davalılar … A.Ş ile g….vekilinin süresinde ibraz ettiği istinaf dilekçesinde; müvekkili … şirketi yönünden faktoring sözleşmesi gereğince … firmasına krediler kullandırdığını, çekin de buna istinaden müvekkiline cirolandığını, müvekkilinin faktoring mevzuatı gereğince üzerine düşen yükümlülüklerini yerine getirdiğini, davacı ile müvekkili arasında borcun ödenmesi için protokol imzalandığını, davacının bu protokol kapsamında davadan feragat edeceklerini beyan etmesine rağmen feragat etmeyerek kötü niyetli davrandığını, bu hususun 26/01/2015 tarihli zapta da yansıdığını, müvekkili … A.Ş yönünden ise, 6361 sayılı kanunun 9/3 maddesi gereğince şahsi def’ilerin müvekkiline karşı ileri sürülemeyeceğini, müvekkilinin faktoring mevzuatına uygun davrandığını, ciro silsilesi incelendiğinde müvekkilinin ciranta olup, çekin bedelsiz kaldığını bilme yükümlülüğü bulunmadığını bildirmiştir. Davalı …vekilinin süresinde ibraz ettiği istinaf dilekçesinde; kararın hukuka aykırı olduğunu, müvekkilinin davacının keşide ettiği 28/11/2008 tarihli 51.975-TL bedelli çeki faktoring sözleşmesi kapsamında diğer ciranta … firmasından aldığını, müvekkili ile … arasında faktoring sözleşmesi bulunduğunu, müvekkilinin faktoring mevzuatına uygun bir şekilde alacağı temlik aldığını, davacının malları teslim almadığını ve sözleşmeyi feshettiğini beyan ettiği tarihten daha önce müvekkilinin çekleri teslim aldığını, bu hususun gözetilmediğini, 6361 sayılı kanunun 9/2-3 maddeleri dikkate alındığında davacının şahsi def’ileri müvekkiline karşı ileri süremeyeceğini, davacıya karşı icra takibi yapılmamasına rağmen müvekkiline 41.975-TL ödeme yaptığını ve kalanı da ödeyeceğini, davasından vazgeçeceğini beyan ettiğini, takibe konulmamış çekin 41.975-TL lik kısmını ödeyen davacının çekin bedelsizliğini iddia etmesinin yersiz olduğunu, 19/12/2013 tarihli raporda müvekkilinin faktoring işlerine dair tüm yasal sorumluluklarını yerine getirdiğinin tespit edildiğini, oysa daha sonra alınan 25/09/2019 tarihli raporun tam tersi yönünde görüş bildirdiğini bildirmiştir. Davalı … vekilinin süresinde ibraz ettiği istinaf dilekçesinde; davanın müvekkiline temlik edilen 31/01/2009 keşide tarihli 219992 nolu 19.515-TL bedelli çeke dayalı menfi tespit davası olduğunu, mahkemenin menfi tespit talebini kabul edip, istirdat talebini ise çekin davacı tarafından ödenmemesi nedeniyle reddettiğini, red kısmının doğru olduğunu, menfi tespitin kabulünün ise hatalı olduğunu, 25/09/2019 tarihli bilirkişi raporunun 45.sayfasında da belirtildiği gibi çekin diğer davalı … firması tarafından 26/01/2010 tarihinde yani davadan sonra ödendiğini, davanın istirdat davasına dönüştüğünü, buna göre doğrudan istirdat davasının reddine karar verilmesi gerekirken ikiye bölünmesinin hatalı olduğunu, nitekim mahkemenin diğer davalıların bir kısmı için dava sırasında yapılan ödeme nedeniyle davayı istirdat davasına dönüştürdüğünü, davacının müvekkiline ödenen parayı istirdat hakkı bulunmadığını, ayrıca davacı lehine takdir edilen yargılama giderinin de yanlış hesaplandığını, müvekkili hakkında sadece 19.515-TL lik çek için dava açıldığını, buna göre vekalet ücreti harç ve mahkeme masraflarının bu çek bedeli esas alınarak hesaplanması gerekirken müvekkilinin sorumlu olmadığı diğer tüm çek bedelleri toplamı üzerinden hesaplama yapılmasını örneğin 39.556,60-TL vekalet ücreti hesabının hatalı olduğunu bildirmiştir.
DELİLLER: İlk derece mahkemesince Prof. Dr. …, Mali Müşavir … ve Yrd. Doç. Dr. …’dan alınan 19/12/2013 tarihli raporda; … firmasından talep edilen hususlarda tarafların defterleri usulüne uygun tutulduğu, davalı aleyhine yapılan çek iade kayıtlarının dayanakları bulunmadığından davacı şirketin anılan davalı firmaya dava konusu çekler nedeniyle borçlu olmadığının ispata muhtaç göründüğü, … firmasına ilişkin ise talep edilen (21.sıradan sonraki çekler) çeklerden dolayı … firmasında görülen 73.152,48 TL tutar kadar davacının borçlu olmadığı, üstündeki tutarın davalı aleyhine yapılan çek iade kayıtlarının dayanakları bulunmadığı tespit edildiği bildirilmiş, 23/03/2016 tarihli ek raporda; itirazların tespitleri değiştirici nitelikte bulunmadığı, diğer toplananların kök rapordaki değerlendirmeleri teyit eder nitelikte olduğu mütalaa olunmuştur. İlk derece mahkemesince alınan 25/09/2019 tarihli raporda; davacı ile davalılardan … arasında 23.06.2003 tarihli sözleşme akdedildiği, ancak sözleşme uyarınca 10.10.2008’de … tarafından testim edilmesi gereken mallar teslim edilmediği, sözleşme uyarınca 648.520 TL tutarındaki aşağıdaki tabloda bilgileri verilen çekler karşılarında bildirilen kişi ve kuruluşlara temlik edildiği, çekler karşılığında teslim edilmesi gereken ürünlerin teslim edildiği hususunda davalı … bir iddiasının da bulunmadığı bildirilmiştir. Bakırköy …İcra ve İflas Müdürlüğü cevabi yazılarında; Bakırköy 3.Asliye Ticaret Mahkemesinin 28/01/2010 gün ve 2008/1004 Esas sayılı kararı ile iflasına karar verilen … Sanayi Ticaret Anonim Şirketi hakkında tasfiye işlemlerine Müdürlükçe devam edildiği,ikinci alacaklılar toplantısının alacak nisabı sağlanamadığından yapılamadığının bildirildiği, İİK.nun 239 maddesi uyarınca tasfiye sonuna kadar iflas idaresinin görevinin devamına karar verildiği, iflas idare memurlarının isim ve adreslerinin bildirildiği anlaşılmıştır. Mahkemenin verdiği tavzih kararının davalılara tebliğ edilmediği anlaşılmakla istinaf aşamasında bu yöndeki eksiklik dairemizce giderilmiştir. Öte yandan davacı şirketin iflas ettiği anlaşılmakla konu araştırılmış olup, Bakırköy … İcra Müdürlüğü’nün 29/12/2022 tarihli cevabi yazısında davacının hakkındaki iflasın adi tasfiye usulü ile yürütülmekte olduğunun bildirildiği görülmüştür.
GEREKÇE: Dava, İİK’nın 72. Maddesi uyarınca açılan menfi tespit davasıdır. Davacı taraf davalılardan … Ltd.Şti. İle … A.Ş. Arasıda ayrı ayrı sözleşmeler imzalandığını ve bu sözleşmeler uyarınca teslim edilecek mallara karşılık dava konusu çekleri verdiğini, ancak malların teslim edilmemesi nedeniyle çeklerin bedelsiz kaldığını iddia etmiş, davaya cevap veren davalılar ise davanın reddini savunmuştur.Yargılama sırasında davacı taraf bir kısım çekler yönünden davasından feragat etmiştir.Mahkemece yazılı şekilde verilen karar bir kısım davalılar vekilince istinaf edilmiştir.HMK’nın 297/2 Maddesi uyarınca hükmün sonuç kısmında gerekçeye ait herhangi bir söz tekrar edilmeksizin taleplerden her biri hakkında verilen hüküm ile taraflara yüklenen borç ve tanınan hakların sıra numarası altında açık, şüphe ve tereddüt uyandırmayacak şekilde gösterilmesi gereklidir.Somut olayda verilen mahkeme kararının 1. Bendinde 6 adet çek bilgileri yazılarak davacının davalılara borçlu olmadığına karar verilmiş ise de, davada 18 adet davalı olup, hangi çek ya da çekler nedeniyle hangi davalı ya da davalılara borçlu olmadığının tespitine dair hüküm açık değildir. Yine hükmün 3. Bendinde feragat edilen çekler yazılarak davanın reddine denilmiş ise de hangi çek ya da çekleri için hangi davalı ya da davalılar yönünden feragat edildiğinin belirtilmemiş olması da usul ve yasaya aykırıdır. Ayrıca hükmün 4. Bendinde 81.048,11 TL karar ilam harcından alınması gereken bakiye 65.030,61 TL harcın davalıdan tahsili ile hazineye irat kaydına denilmiş ise de bu davalının hangi davalı olduğu hususunun belirtilmemesi usul ve yasaya aykırı olup, her ne kadar bu konuda mahkemece HMK’nun 305. Maddesi uyarınca 11/12/2020 tarihinde tavzih kararı verilmiş ise de söz konusu tavzih kararında alınması gereken harcın 43.729,67 TL olarak belirtildiği ve oranlama yapılarak her bir aleyhine hüküm kurulan davalıların isimlerinin tek tek belirtildiği, ancak HMK’nun 305/2 maddesi uyarınca hüküm fıkrasında taraflara yüklenen haklar ve borçların tavzih yolu ile sınırlandırılamayacağı, genişletilemeyeceği ve değiştirilemeyeceğine dair hükmün ihlal edildiği, bundan başka hükmün 5. Bendinde peşin harcın davalıdan tahsiline denildiği ancak bu davalı ya da davalıların kimler olduğunun açıkça belirtilmemesinin usul ve yasaya aykırı olduğu, yine hükmün 6. Bendinde davacı yararına takdir edilen vekalet ücretinin davalılardan tahsiline denilmiş olup bunun hangi davalı ya da davalılar olduğu ve sorumlu oldukları miktarların açıkça gösterilmemesinin usul ve yasaya aykırı olduğu, kabul şekli itibariyle de hükmün 2. Bendinde ödeme tarihlerinden itibaren avans faizi işletilmesine karar verilmiş ise de ödeme tarihlerinin hangi tarihler olduğu belirtilmediğinden bu hususun infazda tereddüte yol açacağı anlaşılmıştır.Açıklanan bu hususlar gözetildiğinde mahkemece verilen bu karar HMK’nın 297. Maddesine uygun bir karar değildir. Dolayısıyla da istinafa gelen tüm davalıların istinaf taleplerinin esasa dair yönler incelenmeksizin bu yönlerden kısmen kabulü gerekmiş ve aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur.
HÜKÜM: Yukarıda açıklanan nedenlerle;1- Davalılar … A.Ş., … A.Ş., … A.ş ve … A.Ş., … A.Ş., … A.Ş., … A.Ş. Ve … A.Ş. Vekillerinin istinaf taleplerinin esasa dair yönler incelenmeksizin KISMEN KABULÜNE, 2-Bakırköy 1. Asliye Ticaret Mahkemesi’nin 19/12/2019 tarih, 2014/315 E. – 2019/1345 K. sayılı kararının KALDIRILMASINA, 3-Yukarıda gerekçede belirtildiği şekilde hmk’nın 297. Maddesine uygun bir şekilde hüküm kurulması bakımından yargılamaya kaldığı yerden devam edilmek üzere dosyanın ilk derece mahkemesine İADESİNE, 4-Davalılar vekillerinin sair istinaf taleplerinin bu aşamada incelenmesine yer olmadığına, 5-İstinaf peşin harcının talebi halinde talepleri halinde istinafa gelen davalılara ayrı ayrı ilk derece mahkemesince iadesine, 6-İstinaf aşamasında Davalı … A.Ş. tarafından yapılan yargılama gideri olan 148,60 TL istinaf yoluna başvurma harcının davacıdan alınarak Davalı … A.Ş.’ne verilmesine, 7-İstinaf aşamasında Davalılar … A.Ş ile … şirketleri tarafından yapılan yargılama gideri olan 148,60 TL istinaf yoluna başvurma harcı ile 38 TL tebligat ve posta masrafı olmak üzere toplam 186,60 TL’nin davacıdan alınarak Davalılar … A.Ş ile … şirketleri’ne verilmesine, 8-İstinaf aşamasında … tarafından yapılan yargılama gideri olan 148,60 TL istinaf yoluna başvurma harcının davacıdan alınarak Davalı … Finans Hizmetleri’ne verilmesine, 9-İstinaf aşamasında … Faktoring Şirketi tarafından yapılan yargılama gideri olan 148,60 TL istinaf yoluna başvurma harcının davacıdan alınarak Davalı … Şirketi’ne verilmesine, 10-İstinaf aşamasında … Şirketi tarafından yapılan yargılama gideri olan 148,60 TL istinaf yoluna başvurma harcı ile 50 TL tebligat ve posta masrafı olmak üzere toplam 198,60 TL’nin davacıdan alınarak Davalı … Şirketi’ne verilmesine, 11-İstinaf aşamasında … Faktoring Şirketi tarafından yapılan yargılama gideri olan 148,60 TL istinaf yoluna başvurma harcı ile 73,10 TL tebligat ve posta masrafı olmak üzere toplam 221,70 TL’nin davacıdan alınarak Davalı … Faktoring Şirketi’ne verilmesine, 12-İstinaf aşamasında … Faktoring Şirketi tarafından yapılan yargılama gideri olan 148,60 TL istinaf yoluna başvurma harcının davacıdan alınarak Davalı … Factoring Şirketi’ne verilmesine, 13-İstinaf incelemesi duruşmalı yapılmadığından vekalet ücreti takdirine yer olmadığına, Dair, dosya üzerinden yapılan inceleme sonunda, HMK’nun 353/1-a-6 maddesi uyarınca oy birliğiyle kesin olarak karar verildi.29/12/2022