Emsal Mahkeme Kararı İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 16. Hukuk Dairesi 2020/1459 E. 2022/1630 K. 07.10.2022 T.

Görüntülediğiniz mahkeme kararı kesinleşmiş bir karardır.

T.C.
İSTANBUL
BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ
16. HUKUK DAİRESİ
T Ü R K M İ L L E T İ A D I N A
İ S T İ N A F K A R A R I
DOSYA NO: 2020/1459 Esas
KARAR NO: 2022/1630
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ: İSTANBUL 1.FİKRÎ VE SINAÎ HAKLAR HUKUK MAHKEMESİ
TARİHİ: 01/10/2019
NUMARASI: 2017/102 2019/359
DAVANIN KONUSU: Endüstriyel Tasarım Hakkına Tecavüzden Kaynaklanan
KARAR TARİHİ: 07/10/2022
İstinaf incelemesi için dairemize gönderilen dosyanın ilk incelemesi tamamlanmış olmakla, HMK 353. Maddesi gereğince dosya içeriğine göre duruşma yapılmasına gerek görülmeden dosya üzerinde yapılan inceleme sonucu;
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ: Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; davacının 24.02.2016 tarih ve … no ile tescilli tasarımlarından 1 ve 13 nolu deri desen tasarımlarının davalı şirket tarafından birebir olarak farklı renklerde kullanıldığını, tasarımlara tecavüzünün önlenmesi ve menine, ürünlerin toplatılmasına, kullanımının ve satışının durdurulmasına,hükmün tirajı en yüksek gazeteden biri ile ilanına, fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydıyla lisans seçeneceği tazminat seçim yöntemine göre şimdilik 1.000 TL maddi, 5000 TL manevi tazminatın ticari faiziyle davalıdan tahsiline karar verilmesini talep ve dava etmiştir. Davalı vekili beyan dilekçesinde; dava konusu deri desen tasarımlarınının davalı adına 03/03/2016 tarihinde TPE ‘ne başvuru yapıldığını, ayrıca Bakırköy 6. Asliye Ticaret Mahkemesi 2016 / 258 Esas 2017 / 367 Karar sayılı dosya ile aynı sebepten dolayı dava açıldığını, desen tasarımları tecavüz teşkil etmediğinden bahisle haksız rekabeti gerektirecek somut bir durum olmadığından reddedildiğini, Dava konusu edinilmiş suni derilerin Çin Halk Cumhuriyetinden ithal edilerek taraflarınca iç piyasadan meşru yollarla satın alınmakta olduğunu, bu yönde faturaların sunulduğunu, suni deri satılan piyasalarda araştırma yapıldığında dava konusu deri desenlerinin 2 yılı aşkın zamandır bu işi yapan herkesçe piyasada satılıp kullanıldığını, Bakırköy 6. Asliye Ticaret Mahkemesi 2016 / 258 Esas 2017/367 Karar sayılı dosyasında , Bakırköy 5. Asliye Ticaret Mahkemesi 2016 / 149 Değişik İş numarası ile Bilirkişi … tarafından düzenlenen raporunda lehlerine olduğunu, haksız dava açıldığından reddi gerektiğini beyan etmişlerdir.
İLK DERECE MAHKEMESİNİN KARARI İlk derece mahkemesince yapılan yargılama sonucunda; “..Bakırköy 6.Asliye Ticaret Mahkemesi 2016/258 E. 2017/367 K. Sayılı uyap sisteminden celp edilen dosyası,Bakırköy 5.Asliye Ticaret Mahkemesi 2016/149 Değişik İş dosyasında sektör bilirkişisi tarafından davacının dayanak desen tasarımının piyasada yani 2015 tarihinden önce 2 yıldır bulunduğunun tespit edilmesi, davacı ve davalının dayanak Endüstriyel Tasarım Tescil Belgelerinin başvuru tarihleri, yayın tarihleri, davalının bu ürünleri daha önce Çin ülkesinden getirdiğine dair gümrük belgeleri bir arada incelendiğinde; hükme dayanak alınan son bilirkişi raporları ile …’nın rapor içeriği nazara alındığında davacının dayanak tescilerinin başvuru tarihinden önce piyasada zaten bu tasarımların 2 yıldır kullanıldığı dolayısıyla tasarıma tecavüzün bulumnmadığı, aynı şekilde haksız rekabet iddialarına dayalı açılan davanın da aynı gerekçe ile red edildiği dolayısıyla davalıya ait … nolu deri desen tasarımlarının tescilli olduğu, davacının dayanak tasarımları için tarafların TPE’ye müracaatlarının 1 hafta ara ile olması, dolayısıyla her iki tarafın müracaat tarihlerinden daha sonra tasarımların aynı bültende 24.3.2016 tarihinde yayınlandığı, tarafların yayınlara bir itirazda bulunmamaları, dosyada bulunan bilirkişi … tarafından dava konusu desenin 2 seneden beri piyasada kullanıldığının belirlenmesi, desenin kime ait olduğunun ispata muhtaç olması hususları değerlendirildiğinde subut bulmayan davanın essatan reddine..” şeklinde karar verilmiştir.
İSTİNAF İSTEMİ: Davacı vekili istinaf dilekçesinde özetle; Mahkeme tarafından tasarımın hükümsüzlüğüne ilişkin Bakırköy 1. Fikri ve Sınai Haklar Hukuk Mahkemesi’nin 2017/548 Esas sayılı dosyasına bir defa dahi değinilmediğini, Bilirkişi …’nın raporuna defalarca kez itirazlarının dile getirildiğini, raporu hazırlarken teknik bilgiden uzak ve tamamen esnaf mantığı ile bir rapor hazırlandığını, Haksız rekabet sebebiyle Bakırköy 6. Asliye Ticaret Mahkemesi’nin 2016/258 Esas dosyası ikame edildiğini, bu dosyada Sayın bilirkişi …’nın raporunu asla yeterli görmeyerek yeni rapor hazırlandığını, bu dosyada alınan raporda da müvekkilin tasarımına tecavüzün olduğu açıkça belirlendiğini, sadece bu raporda değil, bilirkişi … hariç diğer tüm bilirkişilerin tasarıma tecavüz olduğunu açık bir şekilde belirttiklerini, buna rağmen bilimsellik ve teknik verilerden uzak olan …’nın raporu hükme esas alındığını, Bilirkişi …’nın raporunda ürünlerin suni deri ve gerçek deri olması üzerinde yoğunlaştığını, ancak taleplerinin derilerin türü değil, tamamen tasarımın benzer olarak yapılmasına dayandığını, Bakırköy 1. Fikri ve Sınai Haklar Hukuk Mahkemesi’nin 2017/548 Esas sayılı dosyasında yapılan yargılama sonucunda 20.06.2019 tarihinde davalı adına kayıtlı … nolu tasarımın hükümsüzlüğüne karar verildiğini, ortada tasarımın hükümsüzlüğüne ilişkin bir karar mevcut iken Mahkeme tarafından bu karar ile çelişen bir karar verildiğini, söz konusu kararın gerekçesinde ” Buna göre, davacı tasarımları ile aynı olduğu belirtilen davalı tasarımının tescil ve ilam tarihinin ve böylece kamuya arz etme tarihinin 03/03/2016 tarihi olup, davacı tasarımlarının ise 24/02/2016 tarihinde tescil ve ilan edilip kamuya arz tarihinin davalı tasarımından önce olduğu, dolayısıyla davalı tasarımlarının yenilik unsurunu taşımadığı anlaşılmakla, davanın kabulü ile, davalı adına tescilli … tescil nolu tasarımın hükümsüzlüğüne ve sicilden terkinine ve resmi bültende yayınlanacağından ayrıca ilana yer olmadığına karar vermek gerekmiştir.” dendiğini, söz konusu dosyanın evraklarının da Mahkeme dosyasına girdiğini, ancak mahkemenin kararının celp edilmediğini belirterek kararın kaldırılmasını talep etmiştir. Davalı vekili istinafa cevabında; hukuka aykırı kullanım olmadığını, müvekkilinin tescilli tasarımı olduğunu, Hükümsüzlük davasının bu dosyadan sonra açıldığını, dava tarihinde geçerli bir tasarım olduğunu, tecavüze dayalı davanın reddi gerektiğini beyan ederek, istinaf isteminin reddini talep etmiştir.
İNCELEME: *TPMK kayıtlarına göre; … sayılı çoklu endüstriyel tasarımın davalı adına 03.03.2016 tarihli başvuru ile 03.03.2016’da tescil edildiği, 24.03.2016 tarihli bültende yayınlandığı, … sayılı çoklu endüstriyel tasarımın ise 24.02.2016 tarihli başvuruya istinaden davacı adına tescil edildiği, 24.03.2016 tarihli bültende yayınlandığı anlaşılmaktadır. *Davacı tarafça davalının … sayılı tasarımının hükümsüzlüğü için Bakırköy 1.FSHHM’nin 2017/548 Esas sayılı dosyası ile dava açıldığı, dosyanın bir kısım evraklarının dava dosyası arasında mevcut olduğu görülmüştür. Karara esas alınan Bakırköy 5ATM 2016/149 D iş sayılı dosyasına sunulan bilirkişi …’nın rapor örneği incelendiğinde; “…piyasaları gezdim araştırdım piyasada edindiğim bilgiler aynı desenin aynı desenin suni deriden üretilen mamüllerinin yaklaşık 2 yıla yakın zamandır piyasada satıldığı bilgisin edindim, TPE yapılan davalı müracatı dikkate alındığında haksız rekabet veya markaya tecavüz söz konusu değildir,bu desen 2 yıla yakın zamandır piyasada olduğuna göre taklidin yapıldığı görüşü bende oluşmadı..” şeklinde olduğu görülmektedir. Esas dosyada tensiben alınan ilk raporda Bilirkişi tekstil tasarım fak Öğr üyesi … 22.7.2017 tarihli raporu ile; “…Tespit istenen işyerinin vergi levhasına göre davalı … isimli kişiye ait olduğu, işyeri ünvanının, “…” olduğu, aynı ünvanın “…” olarak kartelalarda bulunduğu, İşyerinde yapılan tespitte toplamda 32 çift bayan ayakkabısında kullanılan deri üzerinde, davacıya ait … çoklu nolu … sıra numaralı tescilli deri desen tasarımının ayniyal derecesinde benzerinin kullanıldığı, … nolu SMK’nun 81-1(a) maddesine göre tecavüz oluşturduğu” yolunda görüş bildirmiştir. Bilirkişiler end ürünleri tasarımcısı …, mali müşavir … 14.5.2018 tarihli raporlarında neticeten; Davacı tarafa ait … (1) numaralı endüstriyel tasarım ve dosyaya sunulan kartelada bulunan ürünler ile davalı tarafa alt … (2) numaralı endüstriyel tasarını ve dosyaya sunulan kartelada bulunan ürünler arasında bilgilenmiş kullanıcı üzerinde yarattığı genel izlenimde belirgin farklılıklar bulunmadığı, bu sebep ile benzer olarak algulandığını, Davacı tarafa ait … (13) numaralı endüstriyel tasarım ve dosyaya sunu an kartelada bulunan ürünler ile davalı tarafa ait … (1) numaralı endüstriyel tasarım ve dosyaya sunulan kartelada bulunan ürünler arasında bilgilenmiş kullanıcı üzerinde yarattığı genel izlenimde belirgin farklılıklar bulunmadığı, bu sebep ile benzer olarak algılandıklarını, Davacı adına tescilli … nolu tasarımlar 24.02.2016 tarihinde tescil edilmiş olup 5 yıl süre İle korunmakta olduğunu, Davalı adına tescilli … nolu tasarımlar 03.03.2016 tarihinde tescil edilmiş olup 5 yıl süre ile korunmakta olduğunu, Mahkeme tarafından tazminat hesaplanması istendiği takdirde hesaplamanın yapılabileceğini bildirmişlerdir. Bilirkişiler end ürünleri tasarımcısı …, mali müşavir … ve öğr üyesi … 9.1.20019 tarihli raporlarında neticeten; Dava konusu 32 çift bayan ayakkabısının tespit edildiği tarihte, davacıya ait … nolu deri desen tasanmlamun ve davalıya ait … nolu deri desen tasarımlarının tescilli oldukları, davacıya ait … (1) numaralı tasarınım davalıya ait … (2) nolu tasarım İle benzer oldukları, davacıya ait … (13) numaralı tasarımın davalıya ait … (1) nolu tasarım île benzer olduklarının bilirkişilerin ortak görüşü olduğunu,tarafların TPE’ye müracaatlarının 1 hafta ara İle olması, her iki tarafın müracaat tarihlerinden daha sonra aynı bültende yayınlanması, tarafların yayınlara bir itirazda bulunmamaları, dosyada bulunan bilirkişi … tarafından dava konusu desenin 2 seneden beri piyasada kullanıldığının belirlenmesi, desenin kime ait olduğunun ispata muhtaç olması hususları değerlendirildiğinde; Dava konusu 32 çift bayan ayakkabısının 17.07.2017 tespit tarihinde, davalı tarafın kendilerine ait tescilli olan … nolu 1 sıra numaralı deri desenini kullandığı için, tasarım tecavüzünden ve haksız rekabetten söz etmenin mümkün olmadığı, davacının talep edebileceği lisans bedelinin olamayacağını bildirdikleri anlaşılmıştır.
İNCELEME VE GEREKÇE Dava, tasarıma tecavüzün önlenmesi, meni, maddi ve manevi tazminat istemlerine ilişkindir. İlk derece mahkemesince davanın reddine karar verilmiştir. Bu karara karşı davacı vekili, yasal süresi içinde istinaf kanun yoluna başvurmuştur. İstinaf incelemesi, HMK’nın 355. maddesi gereğince, ileri sürülen istinaf başvuru nedenleri ve kamu düzeni yönüyle sınırlı olarak yapılmıştır. Somut uyuşmazlıkta ilk derece mahkemesince bilirkişi …’nın raporunda davacının dayanak tescilerinin başvuru tarihinden önce piyasada zaten bu tasarımların 2 yıldır kullanıldığına ilişkin görüşü, tarafların TPE’ye müracaatlarının 1 hafta ara ile olması, tasarımların aynı bültende yayınlandığı, desenin kime ait olduğunun ispata muhtaç olması gerekçe gösterilerek davanın reddine karar verilmiş ise de; Dosyada mevcut Bakırköy 1.FSHHM’nin 2017/548 Esas sayılı dosyası örneğine göre, davalının savunmasının dayanağı olan tasarımın hükümsüzlüğü için dava açıldığı ve dosyanın UYAP incelemesine göre karar tarihinden önce davanın kabulü ile hükümsüzlüğüne karar verildiği dikkate alındığında mahkemece hükümsüzlük davasının iş bu davanın sonucunu etkileyeceği dikkate alınarak bekletici mesele yapılması ve sonucuna göre delillerin değerlendirilmesi gerekirken eksik inceleme ile karar verilmesi yerinde görülmemiş davacı vekilinin bu yöndeki istinaf isteminin kabulü gerekmiştir. Açıklanan nedenle davacı vekilinin bu yöndeki istinaf isteminin kabulü ile ilk derece mahkemesinin kararının kaldırılmasına, sair hususların bu aşamada incelenmesine yer olmadığına karar vermek gerekmiştir.
HÜKÜM: Gerekçesi ayrıntılı kararda açıklandığı üzere;1-Davacı vekilinin istinaf isteminin kısmen kabulüne, 2-Bakırköy 1. FSHHM’nin 2017/102 Esas, 2019/359 Karar sayılı kararının 6100 sayılı HMK’nın 353/1-a-6 maddesi gereğince KALDIRILMASINA, -Yargılamaya devam olunmak üzere, dosyanın ilk derece mahkemesine gönderilmesine, 3-İstinaf talebi kabul edildiğinden, 54,40TL istinaf peşin harcının talebi halinde davacı tarafa iadesine,4-İstinaf aşamasında davacı tarafça yapılan yargılama gideri olan 148,60 TL istinaf yoluna başvurma harcı ile 54,50 TL tebligat ve posta gideri olmak üzere toplam 203,10 TL’nin davalıdan alınarak davacıya verilmesine, 5-İstinaf incelemesi duruşmasız yapıldığından vekalet ücreti takdirine yer olmadığına, Dair, dosya üzerinde yapılan inceleme sonucu 07/10/2022 tarihinde HMK’nın 353/1-a-6 maddesi uyarınca oybirliğiyle kesin olarak karar verildi.