Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C.
İSTANBUL
BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ
16. HUKUK DAİRESİ
T Ü R K M İ L L E T İ A D I N A
İ S T İ N A F K A R A R I
DOSYA NO: 2019/596 Esas
KARAR NO: 2021/2181 Karar
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ: BAKIRKÖY 1. FİKRİ VE SINAÎ HAKLAR HUKUK MAHKEMESİ
TARİHİ: 24/01/2019
NUMARASI: 2017/489 E. – 2019/16 K.
ASIL DAVA TÜRÜ: Tasarıma Tecavüz Tazminat İstemli
B. DAVA TÜRÜ: Tasarımın hükümsüzlüğü
KARAR TARİHİ: 23/12/2021
İstinaf incelemesi için dairemize gönderilen dosyanın ilk incelemesi tamamlanmış olmakla, HMK 353. ve 356. maddeleri gereğince dosya içeriğine göre duruşma yapılmasına gerek görülmeden dosya üzerinde yapılan inceleme sonucu;
G E R E Ğ İ D Ü Ş Ü N Ü L D Ü:
ASIL DAVA:Davacı vekili dava dilekçesinde; müvekkilinin kendi tasarladığı patentli ürünleri Sağlık Bakanlığı’ndan onaylı şekilde ürettiğini, yapılan inceleme sonucunda davalının müvekkiline ait … sayılı tescilli tasarımı kullandığının ortaya çıktığını, kullanılan bu tasarımın müvekkili tarafından koruma altına alındığını, “…” ibareli kutunun davalı tarafından üretildiğini, söz konusu tasarımın izinsiz olarak üretilmesi, satılması veya kullanılmasının tecavüz kapsamına girdiğini, daha önceden ihtarname vasıtasıyla uyarılmasına rağmen davalının tecavüz teşkil eden faaliyetlerine devam ettiğini iddia ederek, davalı yanın tecavüz teşkil eden faaliyetlerinin men’ini, maddi ve manevi tazminat ödenmesini talep ve dava etmiştir.
CEVAP:Davalı vekili cevap dilekçesinde; müvekkilinin daha önceden piyasada kullanılmayan bir tasarım ortaya koyarak ipli turta kutusunu ürettiğini, mevzuatlar kapsamında kendisine tanınan hakları kullanarak tasarımını tescil ettirdiğini, davacı tarafından üretilen ipli turta kutusunun uzun yıllardır pastanecilik sektöründe pasta kutusu ya da turta kutusu olarak kullanıldığını ve davacının söz konusu ambalajı haksız bir şekilde kendi adına tescil ettirdiğini, birçok firma tarafından uzun yıllardır kullanıldığını savunarak, davanın reddine karar verilmesini istemiştir. Birleşen Bakırköy 1. Fikri ve Sınaî Haklar Hukuk Mahkemesi’nin 2018/100 E sayılı Dava:
DAVA; Davalı-birleşen davada davacı vekili dava dilekçesinde; davalı yanın kutu ambalaj sektöründe uzun yıllardır müvekkil firma dahi bir çok firma tarafından kullanılan ambalaj ve pastanecilik sektöründe ‘pasta kutusu ya da turta kutusu olarak adlandırılan ambalajı, turta kutusu adı altında tescil ettirmek için … başvuru numarasıyla 03/06/2015 tarihinde TPE ye başvurduğunu, söz konusu ambalajın davalı şirket adına tescil ettirildiğini, davalı tarafından tescil ettirilen turta kutusu tasarımının davalı tarafından tasarlanmış olmayıp uzun yıllardır ambalaj ve pastacılık sektöründe kullandığını, dosyanın mahkemenin 2017/489 esas sayılı dosyası ile birleştirilmesini, davanın kabulü ile davalı tasarımının hükümsüzlüğüne karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
CEVAP:Davacı-birleşen davada davalı vekili cevap dilekçesinde; davacının iddiasının aksine, daha önce piyasada benzeri olduğu düşünülen kutuların, müvekkilinin tasarımı ile aynı veya benzer özellikleri göstermediğini, daha önce ilgili hiçbir üretici firmanın, müşteriye kolaylık sağlamak amacıyla kutularda ip kullanarak bir model ortaya koymayı düşünmediğini, müvekkilinin uzun süren Ar-Ge çalışmaları sonucunda söz konusu tasarımı geliştirdiğini ve müvekkili tasarımının yenilik ve ayrıt edicilik vasıflarına haiz olduğunu savunarak, davanın reddini istemiştir.
MAHKEME KARARI: Bakırköy 1. Fikri ve Sınaî Haklar Hukuk Mahkemesi’nin 24/01/2019 tarihli 2017/489 E. – 2019/16 K.sayılı kararıyla; “…Asıl dosyada davacının davasının REDDİNE, Birleşen davanın kabulüne, birleşen dosyada davalı adına TPMK’da kayıtlı 2015/04151 tescil numaralı tasarımın hükümsüzlüğüne ve sicilden terkinine,” karar verilmiştir.
İSTİNAF BAŞVURUSU: Asıl davada davacı-birleşen davada davalı vekilinin süresinde ibraz ettiği istinaf dilekçesinde; müvekkilinin farklı bıçak izleri kullanarak, tasarım kutuya kapandığı vakit, farklı bir görünüm kazandırdığını ve ayrıca tasarlamış olduğu kutuda ip detayını da kullanarak piyasadaki diğer kutulardan farklı bir şekil görünüm elde ettiğini, tasarım başvurusu yapıldığında uzmanlar tarafından incelenerek tescil edildiğini, davalının müvekkilinin tescilli tasarıma birebir benzer kutuları izinsiz olarak ürettiğini, 09/04/2018 tarihli dosyaya sunulan bilirkişi raporu ile de, davalının ürettiği kutuların bilgilenmiş kullanıcı üzerinde yarattığı genel izlenimde belirgin farklılıklar bulunmadığı, davacının tasarımıyla benzer olduğunun açıkça vurgulandığını, davacı müvekkilinin iş bu tasarımın tescilini alabilmesinin, bahsi geçen turta kutusunun hem açık hem de kapalı şeklinin piyasadaki diğer kutulardan farklı ve piyasada yeni olmasından kaynaklandığını, mahkemenin aldığı rapora dayanarak müvekkilinin tasarımını yok saydığını, her ne kadar davalının öne sürdüğü 2014 tarihli katalog ürünleri ile davacının tescilli turta kutusu tasarımının benzer olduğu sonucuna varılsa da bu iddianın hakkaniyetli olmadığını, müvekkilinin tasarımında ip olduğunu ve piyasadaki diğer turta kutularından farklı bir görünüme sahip olduğunu, mahkeme kararının işin özü anlaşılmadan eksik inceleme ile gerçekleştirildiğini beyanla, mahkeme kararının kaldırılarak dava ve tüm taleplerinin kabulüne karar verilmesini talep etmiştir.
DELİLLER:Dosya içerisine celp edilen TPMK kayıtlarından , 2015/04151 sayı ile tescilli “…” ürün adlı tasarım tescil belgesinin 04/04/2016 tarihinden itibaren 5 yıl süre ile davacı adına tescilli olduğu tespit edilmiştir. İlk derece mahkemesince, Endüstri Ürünleri Tasarımcısı …’den alınan 09/04/2018 tarihli raporda; davacı tarafa ait 2015/04151 sayılı tasarım ile davalıya ait olduğu iddia edilen ürün arasında bilgilenmiş kullanıcı üzerinde yarattığı genel izlenimde belirgin farklılıklar bulunmadığı, bu sebeple benzer olarak algılandıkları yönünde görüş bildirdiği anlaşılmıştır. Rapora itiraz ve hükümsüzlük davasının birleştirilmesi üzerine M.Ü. Güzel Sanatlar Fak. End. Ürünleri Tasarımı Bölüm Başkanı Dr. Öğr. Üyesi …, End. Ürünleri Tasarımcısı … Bilişim Uzmanı …’den alınan 07/08/2018 tarihli bilirkişi heyet raporunda; Karşılaştırılan davacıya ait tescilli tasarım ile, 2014 tarihli ürün kataloglarındaki tasarımların, kare oranlarda bir tabanın her bir kenarından dışa doğru uzanan yan duvarların katlanarak yukarıda bir kilit detayı ile kapanması sonucu oluştuğu, yan duvarların alt kenarları tabanın kenar çizgileri ile aynı olup, tabandan dışa doğru önce eğrisel bir biçimde genişlediği, yukarı doğru üçgen biçiminde daralarak bittiği, toplam dört adet yan duvar bulunduğu (A, B, C, D), duvarların ikisinin diş köşelerinde kilit ve tutma mekanizmasını oluşturan bir detay yer aldığı (E). 2015/04151 numaralı tasarım tescilinde bu detay içi dolu eliptik dış çizgide iken, diğer tasarımlarda içi dış konturlar ile uyumlu boş olduğu, … numaralı tasarım tescilinde yan duvarlar üzerinde bir kırılma çizgisi yok iken, diğer tasarımlarda iki duvarda bir kırılma çizgisi bulunduğu, … numaralı tasarım tescilinde yan duvarlar üzerinde tutma ipi yer almakta iken diğer tasarımlarda olmadığı, tasarımların benzer geometrik biçim ve oranlarda olduğu, duvarları oluşturan yan kanatların benzer kesimde olduğu, birleşim ve kilit detaylarının benzer olduğunun görüldüğü, tasarımlar arasında bulunan farkların yan yüzeyde bulunan ip ve kilit detayı içinde yer alan boşluk olup, bu fark tasarımların genel algısı üzerinde küçük ayrıntı olarak algılandığı, tasarımlara ayırt edici nitelik kazandırmadığı, resen yapılan araştırma sonucu elde edilen geçmiş tarihli ürün örnekleri üzerinde yapılan incelemede de, birleşim ve kilit detaylarının benzer olduğu, tasarımlar arasında bulunan farkların yan yüzeyde bulunan ip ve kilit detayı içinde yer alan boşluk olup, bu fark tasarımların genel algısı üzerinde küçük ayrıntı olarak algılandığı, tasarımlara ayırt edici nitelik kazandırmadığı benzer olarak algılandıkları sonucuna varıldığı, … sayılı tasarım tescilinin, başvuru tarihi olan 03/06/2015 tarihinden önce kamuya sunulduğu, koruma şartı olan yenilik ve ayırt edicilik niteliklerine sahip olmadığı beyan edilmiştir. Mahkemece bilirkişi heyetinden alınan ek raporda; kök rapordaki görüşlerini yinelemiştir.
G E R E K Ç E:Davacı vekilinin asıl davada, davalı tarafın tescilli tasarımına tecavüzün tespiti, meni ve ref’i ile manevi tazminat talebinde bulunduğu, mahkemece asıl davanın reddine karar verildiği, davalı-birleşen davada davacı vekilinin birleşen davada, davacı tasarım tescil belgesinin hükümsüzlüğünü talep ettiği, birleşen davanın kabulüne karar verildiği görülmüştür. Davacı-birleşen davada davalı vekilinin istinaf başvurusunda bulunduğu anlaşılmıştır. Davacı-birleşen davada davalı vekilinin istinaf dilekçesinde, davacı tasarımının TPMK uzmanları tarafından incelendiğini ileri sürmüşse de, 04/04/2016 başvuru tarihli … sayılı tasarımın, başvuru tarihi dikkate alındığında, 554 Sayılı KHK ile incelemesiz tescil usulünün geçerli olduğu dönemde tescil edildiği, TPMK uzmanları tarafından yenilik ve ayırt edicilik incelemesi yapılmadığı anlaşılmıştır. Davacı tarafça davacı tasarımındaki ip unsurunun tasarıma yenilik özelliği kazandırdığı ileri sürülmüşse de, mahkemece alınan bilirkişi raporunda, davacı tasarımı ile yenilik giderici delil olarak sunulan 2014 yılı katalogları ve resen internet üzerinde yapılan incelemelerde tespit edilen ve tasarım başvurusundan önce internette kamuya sunulan tasarımlarda “yan yüzeyde bulunan ip ve kilit detayı içinde yer alan boşluk” açısından farklılık bulunduğu anlaşılıyorsa da, bu farklılığın küçük ayrıntılarda olup bilgilenmiş kullanıcı nezdinde farklılık yaratmadığı, benzer olarak algılandığı beyan edilmiştir. 554 sayılı KHK 6/2 maddesinde; tasarımın daha önce piyasada satılan, üretilen ve dağıtımdaki herhangi bir tasarımla sadece küçük ayrıntılarda farklılık gösteriyorsa aynı kabul edileceği düzenlenmiştir. 554 sayılı KHK 7. maddesinde; Ayırt edicilik unsuru, bir tasarımın bilgilenmiş kullanıcı üzerinde yarattığı genel izlenim ile herhangi bir tasarımın böyle bir kullanıcıda yaratığı genel izlenim arasında belirgin bir farklılık olması anlamına geldiği düzenlenmiştir. Ayırt edici niteliğin değerlendirilmesinde, birbirleri ile kıyaslanan tasarımların ilke olarak farklılıklarından çok ortak özelliklerinin değerlendirilmesine ağırlık verilir ve tasarımcının tasarımı geliştirme açısından ne kadar seçenek özgürlüğüne sahip olduğu göz önüne alınır. Bilirkişi raporundaki turta/pasta kutusu tasarımlarından, tasarımcının geniş bir seçenek özgürlüğünün bulunduğu, tasarımda yenilik özelliği olarak getirilen ip unsurunun ve kilit detayında boşluk bulunmamasının ayrıntıda farklılık gösterdiği ve tasarımın yeni ve ayırt edici algılanmasına yeterli olmadığı anlaşılmakla, birleşen davada davacı tasarımının hükümsüzlüğü ile hükümsüzlük kararı baştan itibaren sonuç doğuracağından asıl davanın reddine karar verilmesinde usul ve yasaya aykırılık görülmemiş, yerinde görülmeyen davacı-birleşen davada davalı vekilinin istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
H Ü K Ü M: Yukarıda açıklanan gerekçe ile: 1-6100 sayılı HMK.’nın 353/1-b-1 maddesi gereğince asıl davada davacı-b.davada davalı vekilinin yerinde görülmeyen istinaf isteminin ESASTAN REDDİNE, 2-Asıl dava yönünden alınması gereken 59,30 TL harçtan, peşin alınan 44,40 TL harcın mahsubu ile bakiye 15,00 TL eksik harcın asıl davada davacı-b.davada davalıdan alınarak hazineye irat kaydına, 3-Birleşen dava yönünden alınması gereken 59,30 TL harç ile 121,30 TL istinaf kanun yoluna başvurma harcının asıl davada davacı-b.davada davalıdan alınarak hazineye irat kaydına, 4-İstinaf incelemesi duruşmasız yapıldığından avukatlık ücreti takdirine yer olmadığına, 5-İstinaf yargılama giderleri olarak; Asıl davada davacı – b.davada davalı tarafça yapılan masrafların üzerinde bırakılmasına, 6-Artan gider avanslarının karar kesinleştiğinde ve talep halinde ilk derece mahkemesince yatıran tarafa iadesine, Dair, dosya üzerinde yapılan inceleme sonucunda iş bu kararın tebliğinden itibaren 2 hafta içinde Yargıtay temyiz yolu açık olmak üzere 23/12/2021 tarihinde oy birliği ile karar verildi.