Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C.
İSTANBUL
BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ
16. HUKUK DAİRESİ
T Ü R K M İ L L E T İ A D I N A
İ S T İ N A F K A R A R I
DOSYA NO: 2019/469 Esas
KARAR NO: 2021/2180 Karar
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ: İSTANBUL 2.FİKRÎ VE SINAÎ HAKLAR HUKUK MAHKEMESİ
TARİHİ: 19/07/2018
NUMARASI: 2017/375 E. – 2018/210 K.
DAVA TÜRÜ: Manevi Tazminat İstemli
DAVA: Endüstriyel Tasarım Hakkına Tecavüzün Ref’i, Maddi (10.000 TL) ve Manevi (50.000 TL) Tazminat
DAVA TARİHİ: 17/10/2016
KARŞI DAVA: Tasarım Hükümsüzlüğü
KARŞI DAVA TARİHİ: 03/03/2017
KARAR TARİHİ: 23/12/2021
İstinaf incelemesi için dairemize gönderilen dosyanın ilk incelemesi tamamlanmış olmakla, HMK 353. ve 356. maddeleri gereğince dosya içeriğine göre duruşma yapılmasına gerek görülmeden dosya üzerinde yapılan inceleme sonucu;
G E R E Ğ İ D Ü Ş Ü N Ü L D Ü :
DAVA:Davacılar vekili dava dilekçesinde; müvekkilleri … Tasarım …Ltd ile kurucu ortağı davacı …’ın davalı …A.Ş. ile özgün tasarımlı raf içi küçük soğutucu dolap tasarımı ve üretimi için ticari ilişkiye girdiğini, müvekkili şirketin,… için özgün tasarımlı raf içi soğutucu dolap tasarımları yaptığını ve bu dolapların tasarım tescillerini davacı …’in üzerine aldığını, tasarım tescil başvurusundan sonra dolapların teknik özellikleri ile tasarımlarını davalı…’e ilettiğini, davalı şirket tarafından dolapların tasarımının onaylandığı ve sipariş adedine göre …’ye fiyat bildiriminde bulunduğunu, davalı şirketin soğutucu dolapları daha ucuza mal edebilmek için diğer davalı … A.Ş. ne sözkonusu raf içi soğutucu dolapların birebir aynısını imal ettirdiğini, davalıların davacılardan …’in … sayılı tasarım tescilinden kaynaklanan tasarım haklarına tecavüz ettiği ve davacılara maddi ve manevi zarar verdiği ve bu suretle haksız kazanç elde ettiği belirtilerek tecavüzün …’i, 10.000 TL maddi ve 50.000 TL manevi zararların tazmin edilmesini talep etmiştir.
CEVAP: Davalı… vekili cevap dilekçesinde: Davacı yanın dava konusu hakkın kapsamı ve talep konusu tazminatın hangi mevzuata dayalı istenildiğini açıklamadığını eser sahipliğinin gerçek kişiye ait olması gerektiğinden davacı tüzel kişi olan … firmasının eser sahipliğine dayalı hak talebinde bulunamayacağını ve manevi hakların devredilememesi nedeniyle davacı şirketin manevi tazminat talep edemeyeceğini, dava konusu ürünlerin eser sayılamayacağını, müvekkili firmanın diğer davalı … firmasının kardeş firmasına ait … başvuru numaralı mini soğutucunun tescilli ve geçerli bir tasarımı ürettirdiğini, bilgilenmiş kullanıcı bakımından açık ve çıplak gözle görülebilir belirgin farklılıkların bulunduğunu, müvekkilinin tasarımının özgün bir tasarım olduğunu haksız rekabetin oluşmadığını tazminat talep edilemeyeceğini belirterek açılan davanın reddini talep etmiştir.
CEVAP ve KARŞI DAVA:Davalı … A.Ş. vekili cevap ve karşı dava dilekçesinde; davacı yanın tasarımının yeni ve ayırt edici olmadığını bu nedenle davacı adına tescilli … tescil nolu tasarımın hükümsüzlüğü ve sicilden terkinine karar verilmesi gerektiğini tasarımlar arasında bilgilenmiş kullanıcı yönünden kolaylıkla algılanabilecek farklılıkların bulunduğu tecavüz oluşturacak nitelikte hiç bir benzerlik bulunmadığını belirterek asıl davanın da reddine karar verilmesini talep etmiştir.
MAHKEME KARARI: İstanbul 2.Fikrî ve Sınaî Haklar Hukuk Mahkemesi 19.07.2018 tarihli 2017/375 E. – 2018/210 K. sayılı kararıyla; “…Alınan bilirkişi raporu ile Asıl davada davacı …’e ait … nolu Endüstriyel Tasarım Tescilinde yer alan soğutucu ile dava dışı… firmasına ait … nolu Endüstriyel Tasarım Tescilinde yer alan soğutucunun aynı kullanıcı üzerinde yarattığı genel izlenimin farklı olması nedeniyle ayırt edici niteliğe sahip olduğu, davacının tasarım hakkına tecavüzün bulunmadığı dolayısıyla talep olunan yoksun kalman kazancın varlığı ve miktarından söz edilemeyeceği, karşı davada ise davacı …’a ait … nolu Endüstriyel Tasarım tescilinde yer alan soğutucunun tescil tarihi 04.05.2015 itibariyle, tescil şartları olan “yenilik” ve “ayırt edicilik” niteliklerine sahip olduğu ve bu itibarla hükümsüzlük şartlarının oluşmadığı” gerekçesiyle; asıl davanın ve karşı davanın reddine karar verilmiştir.
İSTİNAF BAŞVURUSU: Davacılar / Davalılar vekilinin süresinde ibraz ettiği istinaf dilekçesinde; davalı …’in ürettiği ve pazarladığı içkilerin satışını arttırabilmek adına özgün tasarımlı soğutucu dolap alımına karar verdiğini ve müvekkili …’e ile ticari ilişkiye girdiğini, müvekkilinin özgün tasarımlı soğutucu dolap tasarımı yaptığını, tasarım tescillerinin … üzerine alındığını, tescil başvurusundan sonra dolapların teknik özelliklerini ve tasarımını …’e ilettiğini, … tarafından onaylandığını, …’nin …’e fiyat bildirdiğini, davalının ise…’ya bire bir aynısını ürettirdiğini, müvekkilinin 04/05/2015 tarihli tasarım tescilinin…’nun 13/11/2015 tarihli tasarım tescilinden 6 ay önce olduğunu, bunun da müvekkilinin tasarımının örnek alınarak yaptırıldığını gösterdiğini. -Bilirkişi raporuna itirazlarının dikkate alınmadığını, bilirkişinin bilgilenmiş kullanıcıyı yanlış anladığını, bilgilenmiş kullanıcının, ne dikkatsiz bir kullanıcı, ne de tasarım uzmanı düzeyinde bir bilgi sahibi olduğunu, dosyada inceleme yapan bilirkişinin ancak makine üzerinde değerlendirme yapabileceğini, soğutucu ile ilgili değerlendirme yapabilecek bilgilenmiş kullanıcı gözüne sahip olamayacağını, sonraki üç kişilik heyetin de ilk bilirkişinin raporunu esas aldığını, ikinci heyetin ilk rapordaki evraklar ve resimler üzerinde inceleme yapmasının kabul edilemez olduğunu, müvekkili …’in tasarladığı soğutucuların her birinin kapağı farklı şekillerde dizayn edildiğini ve davalı…’nun tasarımında olduğu gibi önden iki kapaklı tasarımının da mevcut olmasına rağmen bilirkişilerin tasarımların farklı olduğu yönünde kanaat getirmesinin kabul edilebilir olmadığını. -Piyasa koşullarında tasarımın bedelinin 50.000 Euro olduğunu, davacı müvekkillerinin yaklaşık üç (3) ay emek ve mesai harcayarak yarattıkları tasarıma hiçbir bedel almadıkları gibi harcadıkları emek ve mesai nedeniyle diğer işlere daha az zaman harcamak zorunda kaldıklarını.-Yoksun kaldıkları kazancın değerlendirilmediğini.-Taraflar arasındaki mail yazışmalarının değerlendirilmediğini beyanla, mahkeme kararının kaldırılarak yeniden yargılama yapılmasını talep etmiştir. Davalı… vekilinin istinaf dilekçesine cevabında; davacının tasarım hakkına tecavüz iddialarına dayanak … sayılı tasarımının 4 farklı raf içi soğutucu tasarımı içerdiğini, davacının dilekçesinde … sayılı… LTD.ŞTİ. üretimli ve … adına tescilli tasarımın bu tasarımların hangisinin aynısı olduğunu ifade etmekten imtina ettiğini, davacı dilekçesinin hiçbir yerinde hangi tasarımının ihlal edildiği, benzerliğin hangi noktalarda olduğunun açıklanmadığını, bilirkişi raporlarında tasarımın önden çift kapaklı oluşu, üstten tutma oyuntularının şekli, iç kapak ve iç yüzey detayları ile davacı ürününden farklı olduğunun tespit edildiğini, bilirkişilerin uzmanlık alanına ve rapora yönelik itirazların yerinde olmadığını, tasarım bedeline ilişkin iddiaların dava konusu ile ilgisinin bulunmadığını, davacıların tasarım hakkı ihlal edilmediğinden yoksun kalınan kazancın da bulunmadığını, davacılar arasında yapılan yazışmaların değerlendirilmediğine, ilişkin beyanların da tasarımlar arasında benzerlik bulunmadığı tespit edilmekle hukuki yarar bulunmadığını beyanla, istinaf başvurusunun reddini talep etmiştir.
DELİLLER: TPMK tescil belgesinden;… başvuru tarihli çoklu tasarım belgesinin “Raf İçi Soğutucu” tasarımını koruma altına aldığı ve 04/05/2015 başvuru tarihli 1,2,3,4 numaralı tasarımların davacı … adına tescilli olduğu anlaşılmıştır. Davalı… tarafından cevap dilekçesinde, davalılardan… Firmasının ortakları aynı olan kardeş firması… firması adına tescilli olduğu beyan edilen, … başvuru numaralı mini soğutucu tasarımının tescil belgesinden 13/11/2015 başvuru tarihli olduğu anlaşılmıştır. Mahkemece İTÜ Makina Fakültesi Öğretim Görevlisi, Endüstri Yüksek Mühendisi bilirkişi Dr. …dan alınan 14/12/2016 tarihli tespit raporunda, Zeytinburnu İstanbul adresinde … tekel bayisinde davalı… nun ürettiği dava konusu soğutucu üzerinde inceleme yapıldığı, davacıların raf içi soğutucuların tasarımı için davalı … ile 2015 yılının Mart ayı içinde, e-posta ile yapılan yazışmalarından anlaşıldığı üzere ticari ilişki bulunduğu, …’in … tescil numaralı dava konusu raf içi soğutucu tasarım tescil belgesine sahip olduğu, tespiti yapılan raf içi soğutucunun davalı … şirketinin malı olduğu ve… şirketi tarafından üretildiği, … şirketine ve tasarım hakkı da davacı …’e ait, sadece çizim olarak mevcut, 4 temel tipteki raf içi soğutucunun tasarımları ile davalı … şirketinin malı olan ve davalı… şirketi tarafından fiziksel olarak, üretilen raf içi soğutucunun tasarımları arasında “bilgilenmiş kullanıcı” tarafından kolaylıkla algılanabilecek olan belirgin farklılıklar olduğu ve davalıların ürünü bakımından davacı tasarım hakkına tecavüz teşkil eden bir nitelikte kullanımın bulunmadığı beyan edilmiştir. Mahkemece Marka Patent vekili bilirkişi …, Endüstri Ürünleri Tasarımcısı …, Endüstri Ürünleri Tasarımcısı…den alınan 16/04/2018 tarihli müşterek raporda; davacı tarafından tescilli … numaralı tasarımın taklidi olduğu ileri sürülen ürüne dair yapılan tespitte bilirkişi raporundaki ürün görseli ile davacı tasarımının karşılaştırıldığı, yapılan incelemede; Davalı …’in ve… şirketine ürettirdiği ürünün, kapaklarının açılıp kapanma mekanizmaları, dış yüzeylerindeki havalandırma boşluklarının konumları ve biçimi,iç yüzey mekanizmaları, detaylar ve genel görünüşü itibariyle Davacı … ürününden farklı olduğunun tespit edildiğini, … tescil nolu tasarımın; 10.02.2017 tarihinde tespit edilen… üretimi … tescilli soğutucuya ait olduğunu, tescile ait … ve … nolu ürün görsellerinde yapılan incelemede ürünün, önden çift kapaklı oluşu, üstten tutma oyuntularının şekli, iç kapak ve iç yüzey detayları ile davacı ürününden farklı olduğu, davalı ve davacı tasarımları yan yana karşılaştırıldığında; ürünlerin raf içi veya raf üstü kullanılabilen mini soğutucu olarak üretildiğinin anlaşıldığı, soğutucularda, kabininin dikdörtgen hatlara sahip olması dışında, dış görünüşlerindeki havalandırma deliklerinin şekli ve yüzeydeki biçimi, kapak ve iç detaylarında ve genel izlenimde tasarımlarının benzer olarak algılanacak nitelikte olmadığı, farklı olduğu, karşı davada davacı … ‘a ait … nolu Endüstriyel Tasarım Tescilinde yer alan soğutucunun tescil tarihi 04.05.2015 itibariyle, tescil şartları olan “yenilik” ve “ayırt edicilik” niteliklerine sahip olduğu ve bu itibarla hükümsüzlük şartının oluşmadığı beyan edilmiştir.
G E R E K Ç E : Davacılar vekilinin asıl davada, davalı tarafın davacının tescilli tasarımına tecavüzünün ve haksız rekabette bulunduğunun tespiti, meni ve ref’i ile maddi ve manevi tazminat talebinde bulunduğu, mahkemece asıl davanın reddine karar verildiği, davalı-karşı davacı … A.Ş. Vekilinin karşı davada, davacı tasarım tescil belgesinin hükümsüzlüğünü talep ettiği, karşı davanın da reddine karar verildiği anlaşılmıştır. Davacılar-karşı davada davalı vekili, reddine karar verilen asıl dava yönünden istinaf başvurusunda bulunmuştur. Davacılar vekilinin istinaf dilekçesinde; davalılardan…’nin müvekkilinin tescilli tasarımlarının aynısını başka bir firmaya yaptırdığını ileri sürmüş, mahkemece alınan bilirkişi raporuna ve 14/12/2016 tarihli tespit raporunu düzenleyen bilirkişinin uzmanlık alanına itiraz etmiştir. Mahkemece alınan 14/12/2016 tarihli bilirkişi raporunda davacı tasarım tescil belgesine konu tasarımlar ile, davacı tarafça davalı… firmasına ait olduğu ileri sürülen ürünün bulunduğu adreste ve ürün üzerinde inceleme yapıldığı, incelenen soğutucunun davalı firma tarafından üretildiğine dair etiket bulunduğu, ürünün çeşitli açılardan fotoğraflarının ve karşılaştırmalı fotoğrafların rapora eklendiği, mahkemece ilk rapora itiraz üzerine Endüstri Ürünleri Tasarımcısı bilirkişilerin bulunduğu üç kişilik heyetten alınan raporda da ilk rapordaki fotoğraflar üzerinde inceleme yapılmasında usul ve yasaya aykırılık bulunmadığı, bilirkişi heyetinin davalı ürününün dava dışı … A.Ş.’ne ait … sayılı tescilli tasarım kapsamında olduğunun beyan edildiği, her iki bilirkişi raporunda da, davacı tasarımları ile davalı ürününün “havalandırma deliklerinin şekli ve yüzeydeki biçimi, kapak ve iç detaylarında benzer olarak algılanmadıkları, bilgilenmiş kullanıcı üzerinde yarattığı izlenimin farklı olduğunun” beyan edildiği anlaşılmakla, mahkemece asıl davanın reddine karar verilmesinde usul ve yasaya aykırılık görülmediği, davalı ürününün davacı tasarımı ile benzer olmadığı anlaşılarak, tasarıma tecavüz iddiası yerinde görülmediğinden taraflar arasındaki mail yazışmalarının sonuca etkili olmadığı, tazminat hesabının yapılmamasının da haklı olduğu kanaatiyle, yerinde görülmeyen davacılar vekilinin istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
H Ü K Ü M : Yukarıda açıklanan gerekçe ile: 1-6100 sayılı HMK.’nın 353/1-b-1 maddesi gereğince davacılar/k.davalılar vekilinin yerinde görülmeyen istinaf isteminin ESASTAN REDDİNE, 2-Asıl dava yönünden alınması gereken 59,30 TL harçtan, peşin alınan 44,40 TL harcın mahsubu ile bakiye 15,00 TL eksik harcın davacılar/karşı davalılardan alınarak hazineye irat kaydına, 3-İstinaf incelemesi duruşmasız yapıldığından avukatlık ücreti takdirine yer olmadığına, 4-İstinaf yargılama giderleri olarak; Davacılar/k.davalılar tarafından yapılan masrafların üzerinde bırakılmasına, 5-Artan gider avanslarının karar kesinleştiğinde ve talep halinde ilk derece mahkemesince yatıran tarafa iadesine, Dair, dosya üzerinde yapılan inceleme sonucunda iş bu kararın tebliğinden itibaren 2 hafta içinde Yargıtay temyiz yolu açık olmak üzere 23/12/2021 tarihinde oy birliği ile karar verildi.