Görüntülediğiniz mahkeme kararı kesinleşmiş bir karardır.

T.C.
İSTANBUL
BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ
16. HUKUK DAİRESİ
T Ü R K M İ L L E T İ A D I N A
İ S T İ N A F K A R A R I
DOSYA NO: 2019/2935 Esas
KARAR NO: 2022/536
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ: İSTANBUL 15. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
TARİHİ: 08/10/2019
NUMARASI: 2016/198 2019/893
DAVANIN KONUSU: Alacak (Kıymetli Evraktan Kaynaklanan)
KARAR TARİHİ: 31/03/2022
İstinaf incelemesi için dairemize gönderilen dosyanın ilk incelemesi tamamlanmış olmakla, HMK 353. Maddesi gereğince dosya içeriğine göre duruşma yapılmasına gerek görülmeden dosya üzerinde yapılan inceleme sonucu;
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:Davacı… SAN.TİC.LTD.ŞTİ. Vekili asıl davada; müvekkilinin … San. ve Tic. A.Ş. ile yapmış olduğu ticaret dolayısıyla verilen … San. ve Tic. A.Ş.’ye … San. Tic. Ltd. Şti. tarafından keşide edilmiş olan, davalılardan … Bankası TAO. elinde bulunan keşidecisi … San. Tic. Ltd. Şti. olan … Bankası AŞ. – Sanayi Şubesine ait … seri numaralı 11/07/2015 tarihli 45.000,00 TL bedelli çek ile diğer davalı … Bankası AŞ. nin elinde bulunan keşidecisi … San. Tic. Ltd. Şti. olan … Bankası AŞ.-Sanayi Şubesine ait … seri numaralı 11/07/2015 tarihli 40.000,00 TL bedelli çekin davalılardan alınarak müvekkiline iade edilmesini talep ve dava etmiştir.Davalı …A.Ş. vekili beyanında; davacının davasını ispat edemediğinden bahisle davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir. … Bankası TA.O.na usulüne uygun çıkan davetiye tebliğine rağmen duruşmalara katılmadığı ve davanın esasına ilişkin herhangi bir cevap vermediği anlaşıldı.Davacı … SAN.TİC.LTD.ŞTİ. Vekili birleşen davada; asıl davadaki iddialarını tekrar etmiş, söz konusu 23/05/2015 tarihli 50.000-TL bedelli çekin bedelinin icra dosyasına ödendiğini belirterek keşidecinin davalıya ödediği bedelin istirdadına karar verilmesini istemiştir. Davalı … AŞ.vekilinin cevap dilekçesinde; Davacının müvekkiline ciro edilen çeklerde keşideci ya da ciranta olmadığını, dava konusu çeklerde keşideci olmayan ve çekler üzerinde cirosu bulunmayan davacının çekte cirosu mevcut olan müvekkilime karşı dava açamayacağını, söz konusu çek müvekkille dava dışı … firması arasındaki faktoring sözleşmesine istinaden faturalı şekilde müvekkilince iktisap edilen bir çek olup, davacının nasıl ve ne şekilde çekte hak sahibi olduğu anlaşılamadığını, davanın kötü niyetle açıldığını ve davacının müvekkile dava yönlendirmesinde ehliyeti olmadığını, müvekkilinin dava konusu çekleri faktoring mevzuatına uygun olarak çek tevdii bordrosu, fatura ve faktoring sözleşmesine dayanarak aldığını, ticari defterlerinin incelenmesi ile de çekin müvekkilce usulüne uygun olarak iktisap edildiği görüleceğini, davada davacı yan bu davada birinci aşamada ve öncelikle meşru hamil olduğunu ve çek zayi ettiğini kanıtlamak zorunda olduğunu, müvekkiline yapılan cironun soyut bir cirodan ibaret olmadığını, müvekkilinin faturalı alacağı mukabilinde bu çekin alacaklısı ve meşru hamili olduğunun sabit olduğunu ve tüm bu nedenlerle davanın reddine, davacının %20 den aşağı olmamak üzere tazminata mahkum edilmesine, yargılama giderlerinin ve vekalet ücretinin davacı tarafa tahmiline karar verilmesini talep etmiştir. Mahkemece, toplanan delillere ve bilirkişi raporuna göre; “Mahkememizce tarafların iddai ve savunmaları doğrultusunda dava dosyası ve tarafların ticari defter ile kayıtları üzerinde inceleme yapılarak bilirkişi raporu alınmasına karar verildiği, Mali Müşavir … tarafından sunulan 20/08/2019 tarihli bilirkişi raporunda; ”Davaya konu … Bankası AŞ. – Kocaeli Bekirpaşa Şubesine ait … hesap nolu … numaralı 20/06/2015 ödeme tarihli 50.000,00 TL bedelli keşideci …. Tic. A.Ş. olan çekin lehtarı … San. ve Tic. A.Ş. … San. Tic. A.Ş. olan çekin 23/01/2015 tarihinde davalılardan … Faktoring AŞ. nin yevmiye defterine kayıtlı olduğu, çek bedelinin davacı tarafça değil dava dışı borçlu tarafça ödendiği, davacının dava konusu 2015 yılına ait olan yevmiye defter dökümlerinde çeklerin kayıtlarda yer almadığı, davacının elindeki çeklerin rızası dışında çıktığını ispatlayamadığı, davacının dava konusu çeklerin yetkili hamili olduğunu ispatlayamadığı ve çekleri elinde bulunduran davalıların çekleri edinme sebebini ispat ettiği ve çeklerde ciro silsilesinin düzgün olduğu anlaşıldığı” kanaatiyle rapor tanzim etmiştir.Tarafların iddiaları ile toplanan deliller ve usulüne uygun olarak alınan bilirkişi raporu ile tüm dosya kapsamı birlikte değerlendirildiğinde; davacı kendisine verilen çeklerin kaybolduğundan bahisle iadelerini istemiş ise de, dava konusu edilen çeklerin davacı taraf ticari defterlerinde kayıtlı olmadığı, davacı tarafın yetkili hamil olduğunu ispat edemediği” gerekçeleriyle asıl ve birleşen davanın reddine karar vermiştir. Davacı vekili istinaf dilekçesinde; mahkemenin delilleri topladığını ve rapor aldığını, bu raporun eksik ve hatalı olması nedeniyle itiraz ettiklerini, ancak mahkemenin bu itirazları dikkate almadığını, öncelikle müvekkilinin … firmaları ile ticaretinin bulunduğunu ve dava konusu çeklerin bu ticaret nedeniyle müvekkilinin ticari defterlerine kaydının yapıldığını ancak çeklerin ticari kayıtlara işlenmesinin 02/01/2015 tarihi yerine 01/11/2017 tarihinde yapıldığı belirtilmesine rağmen değerlendirme hususunun yanlış olduğunu ve bundan dolayı hatalı sonuca varıldığını, halbuki ilgili çeklerin kayıp/çalıntı nedeniyle defter ve kayıtlara işlenmesinin zaman aldığını ama doğru ve yerinde usul ve yasaya uygun bir şekilde işlendiğini, bunun dışındaki değerlendirmenin ise gerçeği yansıtmadığını yine bu çeklerin müvekkili firmaya girişinden sonra çıkışının bulunamadığını zira çeklerin kayıt/çalıntı olması nedeniyle müvekkili tarafından kullanılmadığını, ayrıca bu çeklerin çalınmasından sonra piyasada kullanılmasının sabit olduğunu, çeklerde müvekkilinin cirosunun bulunmamasının çeklerin çalındığına karine oluşturduğunu, davalıların ileri sürdükleri fatura ise ciro silsilesine uymadığını, faturayı düzenleyen firmanın kayıtlarının ibraz edilmediğini, davalıların kurumsal firma olup çek alım sırasında hiçbir kayıt ibraz etmediklerini, bu durumunda çeklerin çalındığını bildiklerini ortaya koyduğunu, davalıların çekleri kötü niyetli olarak aldıklarını, davalıların alacaklarını ispatlayamadığını, TTK’nın 792 maddesindeki düzenlemeye göre davalarının kabulü gerektiğini, çekleri elinde bulunduranın faktoring şirketi olup, çeklerin müvekkili firmanın elinden rızası dışında çıktığını bilebilecek durumda olduğunu, davanın kabulü gerektiğini bildirmiştir. Davalı … vekili istinaf dilekçesinde; … A.Ş. nin alacaklısı olduğu çekin; …bankası Bekirpaşa/Kocaeli Şubesine ait 20.06.2015 tarihli … seri nolu 50.000,00TL bedelli, borçluları sırasıyla … Ltd.Şti.,… San.Ve Tic.A.Ş., … A.Ş. olan çek olduğunu, Müvekkilin meşru hamili ve alacaklısı olduğu dava konusu çekin bedeli 50.000,00TL olup; açılan dava esastan reddedildiğinden Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi gereğince müvekkil lehine hükmedilmesi gereken nispi vekalet ücreti miktarı 5.850,00TL olmalı iken; ilk derece mahkemesince müvekkil lehine sadece 1.000,00TL vekalet ücretine hükmedilmiş olup bu durumun usule ve yasaya aykırı olduğunu, bu nedenle esası bakımından usule ve yasaya uygun olan ilk derece mahkemesi kararının vekalet ücretinin miktarında hata yapılması nedeni ile sadece vekalet ücreti yönünden kaldırılmasını /düzeltilmesi gerektiğini beyanla mahkeme kararının kaldırılmasını talep etmiştir.Davalı … ile …A.Ş arasında 04/12/2013 tarihli faktoring sözleşmesi düzenlendiği, 20/06/2015 tarihli 50.000-TL bedelli çekin 23/01/2015 tarihli belge ile faktoring şirketine verildiği, yine 20/01/2015 tarihli 50.000-TL bedelli çekin de 11/09/2014 tarihinde faktoring şirketine verildiği görülmüştür. Asıl davaya konu çekin 11/07/2015 tarihli 40.000-TL bedelli çek olduğu anlaşılmıştır.Davalı … şirketinin 20/06/2015 tarihli 50.000-TL bedelli çeke dayalı olarak dava dışı …, …A.Ş, …A.Ş,…A.Ş aleyhine ihtiyati haciz kararı alarak icra takibi başlattığı, takip dayanağı çekin 20/06/2015 tarihli 50.000-TL bedelli keşidecisinin …A.Ş, lehtarının …A.Ş, sonraki cirantanın …A.Ş, hamilin ise davalı … olduğu görülmüştür. 20/08/2019 tarihli bilirkişi raporunda; “Yapılan inceleme ve değerlendirme sonucu, hor türlü delilin takdiri ve nihai karar Sayın Mahkemeye ait olmak üzere; taraflardan davacı … LTD.ŞTİ firmasının 6102 sayılı TTK) 18/2) maddesi gereğince, tacir, ticaretine ait bülün faaliyetlerinde basiretli iş adamı gibi hareket etmesi lazımdır. Mahkeme dosyasında İstanbul Cumhuriyet Başavcılığından dosyada soruşturmaya istinaden herhangi bir bilgi ve belgeye rastlanılmadığından, …PAZ.SAN TİC.LTD.ŞTİ firmasının çeklerin yetkili hamili olup olmadığının ispatlayabilmek için, çeklerin! 1.12.2018 tarihli ara karara ilişkin beyanında çeklerin … Tic A.Ş Tirmasından 02.01.2015 tarihinde ciranta elmeden çeklerin üzerine … firması tarafından kaşe vurularak teslim aldıklarını beyan ettikten sonra tarafımdan … Tic A.Ş Firmasının da 2015 yılı yevmiye defterleri de incelemek üzere sayın mahkemeye yazı yazılmış ancak …Sanve Tic A.Ş Firmasının defterleri ibraz etmediğinden taraflardan davacı …SAN TİC.LTD.ŞTİ firmasının dava konusu 2015 yılına ait olan YEVMİYE delter dökümlerinden anlaşılacağı üzeri çeklerin kayıtlarda yer almadığından taraflardan davacı …PAZ.SAN TİC.LTD.ŞTİ firmasının … Tic A.Ş ve …San.A.Ş. firmaları ile ticari münasebeti olduğu dava dosyasına sundukları ft fotokopileri ile görülmüştür. Davalı … ile ilgili kayıtların incelenmesi sonucunda; … bankası bekirpaşa Kocaeli şubesine ait… hesap nolu … numaralı 20.06.2015 ödeme tarihli 50.000 TL bedelli KEŞİDECİ … Tic.Ltd.Şii Olan LEHTARI … İnş.litek.Taah.. Müh. … Tic A.Ş Cirontosu …San Tic A.Ş Olun Çekin 23.01.2015 tarihinde yevmiye deflerinde kayıtlı olduğu, ilgili çek ile ilgili dava soyasına sundukları ft fotokopileri,faktoring sözleşmeleri,ödeme dekontları ve diğer davalıların da ilgili dava dosyasına sundukları İt fotokopileri,faktoring sözleşmeleri,ödeme dekantları görüldüğünden davacının elindeki çeklerin rızası dışında çıktığını ispatlayamadığını, davacının dava konusu çeklerin yetkili hamili olduğunu ispatlayamadığı ve çeki elinde bulunduran davalıların çeki edinme sebehini ispat ettiğini, çekte cire silsilesinin düzgün olduğu” yolunda görüş bildirmiştir.
GEREKÇE: Asıl dava, çekin istirdadı, birleşen dava ise, ödenen çek bedelinin tahsili talebine ilişkindir. TTK 792.maddesi uyarınca açılan çek istirdadı davasında davacının dava konusu çekin hamili olduğunu ve çekin rızası dışında elinden çıktığını, davalı tarafın da çeki iktisabında kötü niyetli olduğunu ispatlaması gerekir. Somut olayda davacı taraf asıl davaya konu çekin rızası dışında elinden çıktığını ve davalının çeki iktisabında kötü niyetli olduğu hususunu usulüne uygun delillerle kanıtlayamamıştır. Yine birleşen davada da birleşen davaya konu çekin rıza dışı elinden çıktığını kanıtlayamadığı gibi söz konusu çekte davacının herhangi bir sıfatı bulunmamaktadır. Her ne kadar mahkemenin çeklerin davacı defterlerinde kayıtlı olmadığı şeklinde değerlendirme yapan bilirkişi raporunun hükme esas alınmasının doğru olmadığı şeklinde bir istinaf sebebi ileri sürülmüş ise de, alınan bilirkişi raporu içeriğinde çeklerin davacı defterlerine 2017 yılında kaydedildiğinin yazıldığı, sadece raporun sonuç kısmında bu durumun belirtilmediği anlaşılmış olup, söz konusu çeklerin davacı defterlerinde kayıtlı olması çeklerin davacının rızası ile elinden çıktığını ispatlamaya yeterli değildir. Öte yandan az önce de belirtildiği üzere somut davalarda ispat külfeti davacı tarafta olup, davalı tarafın çekleri iktisabında kötü niyetli ya da ağır kusurlu olduğu hususu usulüne uygun delillerle ispatlanamamıştır. Açıklanan bu hususlar gözetildiğinde asıl ve birleşen davanın davacı vekilinin istinaf taleplerinin reddi gerekmiştir.Birleşen davanın davalısı …Faktoring A.Ş. vekilinin istinaf talebine gelince; istinaf talebi vekalet ücretine yöneliktir. Dava değeri 50.000-TL olduğu halde, reddedilen 50.000-TL üzerinden nispi vekalet ücretine hükmedilmesi gerekirken hangi miktara göre hesap edildiği belli olmayacak şekilde 1.000-TL vekalet ücretine hükmedilmesi usul ve yasaya aykırıdır. Açıklanan bu yön itibariyle birleşen davanın davalı vekilinin istinaf talebinin kabulü gerekmiştir. Yukarıda yapılan açıklamalar doğrultusunda kazanılmış haklarda gözetildiğinde aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur.
HÜKÜM:Yukarıda açıklanan nedenlerle; 1-Asıl ve birleşen davanın davacı vekilinin istinaf talebinin REDDİNE, 1-Asıl ve birleşen davanın davalısı … Faktoring A.Ş. vekilinin istinaf talebinin KABULÜNE, 2-İstanbul 15. Asliye Ticaret Mahkemesi’nin 08/10/2019 tarih, 2016/198 E – 2019/893 K. sayılı kararının KALDIRILMASINA, 3-Asıl davanın REDDİNE,a)Asıl davada alınması gereken 80,70-TL harcın davacı tarafından tamamlanan 1.451,58-TL harçtan mahsubu ile fazla alınan 1.407,18-TL harcın karar kesinleştiğinde ve talep halinde ilk derece mahkemesince davacıya iadesine,b)Asıl dava yönünden AAÜT uyarınca hesaplanan 5.300-TL nispi vekalet ücretinin davacıdan alınarak davalı … A.Ş ye verilmesine,c)Asıl davada davacı tarafından yapılan yargılama giderlerinin kendisi üzerinde bırakılmasına, 4-Birleşen davanın REDDİNE, a)Birleşen davada alınması gereken 80,70-TL harçtan dava açılırken yatırılan 29,20-TL harcın mahsubu ile bakiye 51,50-TL harcın davacıdan alınarak hazineye irat kaydına,b)Birleşen dava yönünden AAÜT uyarınca hesaplanan 5.850-TL nispi vekalet ücretinin davacıdan alınarak davalı …ye verilmesine, c)Birleşen davada davacı tarafından yapılan yargılama giderlerinin kendisi üzerinde bırakılmasına, 5-İstinaf peşin harcının talebi halinde birleşen davanın davalısı … Faktoring A.Ş.ye iadesine, 6- İstinaf aşamasında birleşen davanın davalısı … Faktoring A.Ş. tarafından yapılan yargılama gideri olan 121,30-TL istinaf yoluna başvurma harcı ile 102,20-TL posta masrafı olmak üzere toplam 223,50-TL’nin birleşen davanın davacısından alınarak birleşen davanın davalısı … Faktoring A.Ş. verilmesine, 7-Asıl ve birleşen davanın davacısından her iki davaya yönelik istinaf talebi yönünden alınması gereken 161,40-TL (80,70×2) harçtan peşin yatırılan 88,80-TL (44,40×2) nin mahsubu ile 72,60-TL nin asıl ve birleşen davanın davacısından alınarak hazineye irat kaydına, 8-Asıl ve birleşen davanın davacısı tarafından yapılan istinaf yargılama giderlerinin kendisi üzerinde bırakılmasına,9-İstinaf incelemesi duruşmalı yapılmadığından vekalet ücreti takdirine yer olmadığına, 10-Gerek ilk derecede gerekse istinaf aşamasında yatırılan gider avanslarından kullanılmayan kısımların karar kesinleştiğinde yatıran tarafa iadesine, Dair, dosya üzerinden yapılan inceleme sonunda, oy birliğiyle kesin olarak karar verildi.31/03/2022