Emsal Mahkeme Kararı İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 16. Hukuk Dairesi 2019/2769 E. 2022/644 K. 14.04.2022 T.

Görüntülediğiniz mahkeme kararı kesinleşmiş bir karardır.

T.C.
İSTANBUL
BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ
16. HUKUK DAİRESİ
T Ü R K M İ L L E T İ A D I N A
İ S T İ N A F K A R A R I
DOSYA NO: 2019/2769 Esas
KARAR NO: 2022/644 Karar
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ: İSTANBUL 1.FİKRÎ VE SINAÎ HAKLAR HUKUK MAHKEMESİ
TARİHİ: 21/05/2019
NUMARASI: 2017/106 E. – 2019/238 K.
DAVANIN KONUSU: Fikir Ve Sanat Eseri (Maddi Tazminat İstemli) Fikir Ve Sanat Eseri (Manevi Tazminat İstemli.)
KARAR TARİHİ: 14/04/2022
İstinaf incelemesi için dairemize gönderilen dosyanın ilk incelemesi tamamlanmış olmakla, HMK 353. ve 356. maddeleri gereğince dosya içeriğine göre duruşma yapılmasına gerek görülmeden dosya üzerinde yapılan inceleme sonucu;
G E R E Ğ İ D Ü Ş Ü N Ü L D Ü :
DAVA;Davacı vekili dava dilekçesinde; Davalı … Tv’ de 08/04/2017 tarihinde “…” adlı programda yansımalar grubunun yayınlanmış “…” albümünden “…” isimli eserin program boyunca 4 kez seçilen görüntü arkasına döşenmek suretiyle yayınlandığını, FSEK kapsamında haklarının ihlal edildiğini, davacılardan …’un eserin bestecisi, …’un icrası sanatçı, … Sanayi Şirketi’nin mali hakları devralan sıfatıyla haklarının ihlal edilmesi kapsamında fazlaya ilişkin hakları saklı tutularak … ve … için FSEK 70/1 kapsamında 5.000 ‘er TL manevi tazminat , … LTD.ŞTİ için mali hak ihlali nedeniyle FSEK 68/1 madde kapsamında şimdilik 5.000 TL maddi tazminatın dava tarihinden itibaren işleyecek avans faizi ile birlikte tahsilini karar verilmesini talep etmiştir.
CEVAP;Davalı vekili cevap dilekçesinde; yetki itirazında bulunulmuş, esas yönünden ise müvekkilinin meslek birliklerinden yayın izni bulunması nedeniyle davanın reddi gerektiğini ayrıca davanın meslek birliklerine de ihbarını talep etmiştir.
MAHKEME KARARI; İstanbul 1.Fikrî ve Sınaî Haklar Hukuk Mahkemesi’nin 21.05.2019 tarihli 2017/106 E. – 2019/238 K. sayılı kararıyla; “… Somut olaydaki kullanımın eserin program boyunca 4 kez görüntü arkasına döşenmek suretiyle ve TV yayını yoluyla ihlalin gerçekleştiği hususu gözetilerek maddi tazminat takdiren 3 kat olarak takdir edildiği, hükme dayanak alınan bilirkişi raporu doğrultusunda; davaya konu musiki eserin kullanım süresi, kullanım şekli, eser beğeni ölçüsü de dikkate alındığında talep edilebilecek telif bedelinin 2.000 TL olabileceği, bu bedelin FSEK m,68 çerçevesinde 3 katının 6000 TL olacağı ancak talep ile bağlı kalınarak 5000 TL maddi tazminatın davalıdan tahsiline, keza programda davacı besteci ile davacı icracı sanatçının isimlerine yer verilmemesi nedeniyle davacı besteci … yönünden manevi hak ihlali olarak FSEK 15’te düzenlenen “eser sahibi olarak belirtilme hakkının, … yönünden ise FSEK.m.80/A-lde düzenlenen “ tespit edilmiş icraları ile ilgili olarak uygulama şartlarının gerektirdiği durumlar hariç, icralarının sahibi olarak tanıtılma” manevi hakkının ihlal edilmesi nedeniyle , ihlalin gerçekleşme şekli ve hükmedilecek tazminatın tarafların sosyal ve ekonomik durumlarına göre 5000 TL olarak belirlendiği” gerekçesiyle; Davacılardan … Tic. Ltd. Şti için FSEK 68. maddeye göre belirlenen 2000 TL nin 3 katı olan 6000 -TL olarak hesaplanan rayiç bedel tazminatının; talep ile bağlı kalınarak 5000 TL olarak dava tarihinden itibaren avans faizi ile birlikte davalıdan tahsiline,davacının fazlaya dair haklarının saklı tutulmasına, – Davacılardan … ve … için FSEK 70/1 Madde kapsamında manevi hakların ihlali nedeniyle ayrı ayrı 5000 TL Manevi tazminatın dava tarihinden itibaren avans faizi ile birlikte davalıdan tahsiline ve davacılara ayrı ayrı ödenmesine, karar verilmiştir.
İSTİNAF BAŞVURULARI; Davacılar vekilinin süresinde ibraz ettiği istinaf dilekçesinde; mahkemece müvekkilleri yönünden hükmedilen maddi ve manevi tazminat talepleri yönünden 600 TL vekalet ücretine hükmedilmişse de, Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi 13. Maddesi gereğince, Tarifenin üçüncü kısmına göre belirlenecek ücret, tarifenin ikinci kısmında belirlenen maktu ücretin altında kalamayacağından, mahkeme kararının kaldırılarak her bir davacı lehine 3.931,00 TL vekalet ücretine hükmedilmesini talep etmiştir.Davalı vekilinin süresinde ibraz ettiği istinaf dilekçesinde; yetki itirazlarının bulunduğunu, HMK 6. Madde gereğince,davanın müvekkilinin yerleşim yeri olan Bursa Mahkemelerinde açılması gerektiğini.-Müvekkili şirketin; …, …, …, … ile Müzik Eserleri Yayın İzin Sözleşmesi akdettiğini, sözleşme gereğince, müvekkili şirket yayınlarında müzik eserlerini ve yapımlarını yayınlamaya hak kazandığını. -Dava konusu suçun manevi unsurunun kast olduğunu, taksirle işlenmesinin mümkün bulunmadığını, müvekkili şirket, eserin henüz kamuya sunulmamış olduğunu ve hak sahibinin rızasına aykırı olarak eserin umuma iletildiğini bilmesi ve istemesi gerektiğini, kastın bulunmadığının ve suçun manevi unsurunun oluşmadığının mahkemece dikkate alınmadığını. -Müvekkili şirketin 5846 sayılı FSEK’ nın 25/1. fıkrası anlamında söz konusu yayınların içeriğini değiştirme olanağının bulunmaması, özellikle yayında eser ve/veya bağlantılı hak sahiplerinin haklarının ihlal edilip edilmediğini önceden bilebilecek durumda olmaması nedeniyle, kendisine bir ihtar yapılmadığı sürece aynı Kanun’un 68. maddesine dayalı olarak talep edilen telif tazminatından doğrudan sorumlu tutulamayacağını, ihtarname gönderilmediğini.-Mahkemece daha ayrıntılı bir bilirkişi raporu alındıktan sonra karar verilmesi gerektiğini beyanla, mahkeme kararının kaldırılarak, davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
DELİLLER; İlk derece mahkemesince Bilirkişiler …,… ve …’dan oluşan heyetten alınan 18.9.2018 tarihli raporda; Dosyada tazminat hesabına ya da emsal bedele ilişkin olarak herhangi bir emsal sözleşme veya rayiç bedel yazısı bulunmadığını, sektörel uygulama da dikkate alındığında davaya konu musiki eserin kullanım süresi, kullanım şekli, eser beğeni ölçüsü de dikkate alındığında talep edilebilecek telif bedelinin 2.000 TL olabileceğini, bu bedelin FSEK m,68 çerçevesinde 3 katına kadar hükmedilebileceğini, programda davacı besteci ile davacı icracı sanatçının isimlerine yer verilmemesi nedeniyle davacı besteci … yönünden manevi hak ihlali olarak FSEK 15’te düzenlenen “eser sahibi olarak belirtilme hakkının, … yönünden ise FSEK.m.80/A-lde düzenlenen “ tespit edilmiş icraları ile ilgili olarak uygulama şartlarının gerektirdiği durumlar hariç, icralarının sahibi olarak tanıtılma” manevi hakkının ihlal edilmesi nedeniyle davacı gerçek kişilerin manevi tazminat taleplerinin takdirinin Mahkemeye ait olmak kaydıyla FSEK 70 çerçevesinde değerlendirilebileceğini beyan etmişlerdir. Dosyaya ihbar olunan meslek birlikleri vekili tarafından, davalı ile meslek birlikleri arasında yapılan 07/05/2009 tarihli “Müzik Eserleri Yayın İzin Sözleşmesi” örneği sunulmuş, 09/01/2018 tarihli dilekçede; davalı ile “Yayın İzin Sözleşmesi” imzalandığı ancak “senkronizasyon lisansı” verilmediği beyan edilmiştir. Sözleşmenin 3.3 maddesinde; “MESLEK BİRLİKLERİ’nin YAYIN KURULUŞU’na verdiği münhasır olmayan (Basit Ruhsat) niteliğindeki YAYIN İZNİ, Müzik eserlerinin, icraların ve yapımların, YAYIN KURULUŞU’nun her nevi programda (tanıtımlar, reklamlar, klipler, müzik programları v.b.de dahil olarak) ve EK-1’de belirtilen alanlarda kullanımıyla sınırlı olup, herhangi başka bir amaçla kullanılması kapsam dışıdır…” Sözleşmenin 3.5 maddesinde; “Yayından bağımsız olarak MÜZİK ESERLERİNİN, işlenmesi, kayıtların çoğaltılması, çoğaltılan nüshaların kiralama, ödünç verme yada satış ve benzeri usullerle ticaret mevkiine konarak piyasaya sunulması bu sözleşmenin kapsamı dışındadır.”
G E R E K Ç E:Davacı vekili davacılardan …’nın bestecisi, …’un icracı sanatçı olduğu ve davacı … Müzik şirketinin mali haklarını devraldığı “…” isimli müzik eserinin, davalının sahibi olduğu … TV’de yayınlanan “…” isimli programda, 4 kez görüntü arkasına döşenerek kullanıldığını beyanla, besteci ve icracı sanatçının ismine yer verilmemesi nedeniyle manevi tazminat, davacı … Müzik Şirketi yönünden mali haklarının ihlal edildiğinden bahisle FSEK 68. Madde gereğince üç kat tazminat talebinde bulunmuştur. İlk derece mahkemesince davanın kabulüne karar verilmiş, taraf vekilleri ayrı ayrı istinaf başvurusunda bulunmuştur. Davalı vekilinin yetki itirazına ilişkin istinaf sebebinde HMK 6. Madde gereğince müvekkilinin yerleşim yeri olan Bursa Mahkemelerinde dava açılması gerektiği ileri sürülmüşse de, HMK hükümlerine göre özel hüküm niteliğinde bulunan 5846 Sayılı FSEK 76. Madde gereğince, eser sahibinin yerleşim yerinde de dava açılabileceğinden, davacının da seçimlik hakkını kendi yerleşim mahkemesi yönünde kullandığı anlaşıldığından, mahkemenin yetkisine yönelik istinaf sebebinin yerinde olmadığı kanaatine varılmıştır. Davalı vekili, meslek birlikleri ile sözleşme yapıldığını ve sözleşme kapsamında meslek birliklerinin repertuvarını kullanma hakkının bulunduğunu ileri sürmüşse de, dosyaya sunulan sözleşme kapsamından meslek birlikleri tarafından repertuvara konu eserlerin yayın hakkının verildiği, somut uyuşmazlıkta ise davacıların mali ve manevi haklarına sahip oldukları “…” isimli eserin … TV’de yayınlanan “şehrin mirası sur kapıları” isimli programda, 4 kez görüntü arkasına döşenerek (senkronizasyon) kullanıldığı, sözleşmenin 3.3 maddesi ve 3.5 maddesi gereğince eserin senkronizasyonu için kullanım izni verilmediği, davalı eyleminin FSEK 6/3 maddesi uyarınca senkronizasyon yoluyla işleme hakkının ihlali niteliğinde olduğu ve FSEK 68. Maddesi gereğince mali hak sahibi lehine üç kat tazminata hükmedilerek, ismin belirtilmesi manevi haklarının ihlali nedeniyle besteci ve icracı sanatçı yönünden manevi tazminata hükmedilmesinin yerinde olduğu. (bkz Yargıtay 11. Hukuk Dairesi’nin 04/03/2020 tarihli 2019/3734 E-2020/2327 K sayılı) kasıt araştırmasının gerekmediği kanaatiyle davalı vekilinin istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir. Davacılar vekilinin istinaf başvurusunun incelenmesinde, mahkemece davacılar lehine hükmedilen 5.000 TL tazminat ile 5.000 TL telif tazminatı yönünden hüküm tarihindeki A.A.Ü.T.’ne göre ayrı ayrı 3.931,00 TL vekalet ücretine hükmedilmesi gerekirken, Tarifenin 13. Maddesine aykırı olacak şekilde maktu vekalet ücretinin altında kalacak şekilde 600,00 TL vekalet ücretine hükmedilmesinin hatalı olduğu kanaatine varılmıştır. Dairemizce HMK 355. Madde gereğince resen yapılan incelemede hükmedilen tazminatlar yönünden toplam 1.024,65 TL nispi harca hükmedilmesi gerekirken, harcın eksik hesaplanarak 683,10 TL nispi harçtan peşin yatırılan harcın mahsubuna karar verilmesi yerinde olmadığından davacılar vekilinin istinaf başvurusunun kabulüne, mahkeme kararının kaldırılmasına, tarafların kazanılmış hakları korunarak hükmün diğer kısımlarının aynen tekrarı ile davacılar lehine ayrı ayrı 3.931 TL vekalet ücretine hükmedilerek, davalıdan tahsili ile davacılara ödenmesine karar verilmiştir.
H Ü K Ü M: Yukarıda açıklanan gerekçe ile:1-Davalı vekilinin yerinde görülmeyen istinaf başvurusunun 6100 Sayılı HMK 353/1-b-1 maddesi gereğince ESASTAN REDDİNE,2-Davacılar vekilinin istinaf başvurusunun KABULÜNE, 3-İstanbul 1.Fikrî ve Sınaî Haklar Hukuk Mahkemesi’nin 21.05.2019 tarihli 2017/106 E. – 2019/238 K. sayılı kararının 6100 Sayılı HMK 353/1-b-2 maddesi ile HMK 355. madde gereğince KALDIRILMASINA, 4- A) Davacılardan … Tic. Ltd. Şti için FSEK 68. maddeye göre belirlenen 2000 TL nin 3 katı olan 6000 -TL olarak hesaplanan rayiç bedel tazminatının; talep ile bağlı kalınarak 5000 TL olarak dava tarihinden itibaren avans faizi ile birlikte davalıdan tahsiline,davacının fazlaya dair haklarının saklı tutulmasına,
B) Davacılardan … ve … için FSEK 70/1 Madde kapsamında manevi hakların ihlali nedeniyle ayrı ayrı 5000 TL Manevi tazminatın dava tarihinden itibaren avans faizi ile birlikte davalıdan tahsiline ve davacılara ayrı ayrı ödenmesine,5-İlk derece yargılaması yönünden;
A)Kabul edilen telif tazminatı yönünden 341,55 TL, manevi tazminat yönünden ayrı ayrı 341,55 TL olmak üzere toplam 1.024,65 TL nispi harçtan peşin yatırılan, 256,17 TL harcın mahsubu ile eksik … 768,48 TL harcın davalıdan tahsiline,
B)Kabul edilen maddi tazminat talebi yönünden Avukatlık ücret tarifesi uyarınca 3.931,00 TL vekalet ücretinin davalıdan alınarak davacı … Tic. Ltd Şti’ne verilmesine,
C)Kabul edilen manevi tazminat talebi yönünden Avukatlık ücret tarifesi uyarınca 3.931,00 TL vekalet ücretinin davalıdan alınarak davacılar’dan …’e verilmesine,
Ç)Kabul edilen manevi tazminat talebi yönünden Avukatlık ücret tarifesi uyarınca 3.931,00 TLvekalet ücretinin davalıdan alınarak davacılar’dan …’ya verilmesine,
D)Davacı tarafın yargılama giderlerinden olan 31,40 TL başvuru harcı, 256,17 peşin harç 128,20 TL tebligat ve müzekkere masrafı, 2.250 TL bilirkişi ücreti olmak üzere toplam 2.665,70 TL yargılama giderinin davalıdan alınarak davacılara verilmesine,
E)Taraflarca fazla yatırılan gider avansının hüküm kesinleştiğinde ve talep halinde iadesine, 6-İstinaf yargılaması yönünden;
A)Davalı vekilinin istinaf talebi yerinde görülmediğinden davalı yandan alınması gereken 683,10 TL nispi harçtan peşin alınan 171,00 TL’nin mahsubu ile bakiye 512,10 TL harcın davalıdan tahsili ile hazineye irat kaydına,
B)Davacılar vekilinin istinaf talebi kabul edilmekle, istinaf peşin harcının talep halinde iadesine,
C)İstinaf yargılaması sırasında davacılar tarafından yapılan 121,30 TL istinaf yoluna başvurma harcı ile 122,20 TL tebligat ve posta gideri olmak üzere toplam 243,50 TL’nin davalıdan alınarak davacılara verilmesine,
Ç)Davalı tarafından yapılan masrafların üzerinde bırakılmasına,
D)İstinaf incelemesi duruşmasız yapıldığından avukatlık ücreti takdirine yer olmadığına,
E)Artan gider avanslarının karar kesinleştiğinde ve talep halinde ilk derece mahkemesince taraflara iadesine, Dair, dosya üzerinde yapılan inceleme sonucu 14/04/2022 tarihinde oy birliği ile kesin olarak karar verildi.