Görüntülediğiniz mahkeme kararı kesinleşmiş bir karardır.

T.C.
İSTANBUL
BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ
16. HUKUK DAİRESİ
T Ü R K M İ L L E T İ A D I N A
İ S T İ N A F K A R A R I
DOSYA NO: 2019/2743 Esas
KARAR NO: 2022/641 Karar
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ: BAKIRKÖY 1. FİKRİ VE SINAÎ HAKLAR HUKUK MAHKEMESİ
TARİHİ: 14/05/2019
NUMARASI: 2015/232 E. – 2019/175 K.
DAVANIN KONUSU: Faydalı Model Belgesi (Hükümsüzlüğünden Kaynaklanan)
KARAR TARİHİ: 14/04/2022
İstinaf incelemesi için dairemize gönderilen dosyanın ilk incelemesi tamamlanmış olmakla, HMK 353. ve 356. maddeleri gereğince dosya içeriğine göre duruşma yapılmasına gerek görülmeden dosya üzerinde yapılan inceleme sonucu;
G E R E Ğ İ D Ü Ş Ü N Ü L D Ü:
DAVA; Davacı vekili dava dilekçesi ile, davalı adına … sayı ile tescilli “…” buluş başlıklı faydalı model belgesinin, daha önce bir Kore firması tarafından alınmış olduğunu, bu durumun tüm piyasa tarafından bilindiğini ve bu nedenle davalı adına tescilli faydalı model belgesinin yenilik ve faydalı model tescil kriterlerini taşımadığını iddia ederek, davalı adına … sayı ile tescilli “…” buluş başlıklı faydalı model belgesinin hükümsüzlüğünü ve sicilden terkinini talep ve dava etmiştir.
CEVAP;Davalı vekili cevap dilekçesinde; müvekkili ürününün piyasadaki emsallerinden çeşitli açılardan farklı bir teknik yapıya sahip olduğunu, bu nedenle de yeni ve ayırt edicilik vasıflarına sahip olduğunu, tavaların görsellerinin benzemesinin tasarımsal olduğunu ve müvekkili ürününün emsalinin, Türkiye’de ve dünyada üretilmediğini, müvekkili ürününün özellikle sızdırmazlık özelliği, conta yapısı ve ayrılabilir yüzeyler nedeniyle özgün olduğunu savunarak, davanın reddine karar verilmesini istemiştir.
MAHKEME KARARI;Bakırköy 1.Fikri ve Sınai Haklar Hukuk Mahkemesinin 14.05.2019 tarihli 2015/232 E.- 2019/175 K.sayılı kararıyla; “… Tüm dosya kapsamı, deliller ve birbirini tamamlayan bilirkişi raporlarına göre, davalı adına olan 2012/04252 tescil başvuru nolu faydalı modelin, 1, 2, 3 nolu istemler yönünden yenilik unsuru içermediği, 4, 5, 6 ve 7 nolu istemlerinin ise aynı fonksiyonel özelliklere ait olup, tekniğin bilinen durumuna teknik bir çözüm ve özel bir fayda sağlamadığından, buluş niteliklerinin bulunmadığının anlaşıldığı, buna göre, faydalı modelin 1, 2 ve 3 nolu istemler yönünden yenilik unsurunu içermediği, 4, 5, 6 ve 7 nolu istemlerin ise yeni olduğu kabul edilse dahi, buluş niteliklerinin bulunmadığı” gerekçesiyle; davanın kabulü ile, davalı adına tescilli 2012/04252 tescil başvuru nolu faydalı model belgesinin hükümsüzlüğüne ve sicilden terkinine, karar verilmiştir.
İSTİNAF BAŞVURUSU; Davalı vekilinin süresinde ibraz ettiği istinaf dilekçesinde; mahkemenin gerekçe göstermeden dosyada alınan lehe raporlara itibar etmediğini ve hukuk güvenliği ilkesine aykırı davrandığını, mahkemenin gerekçe içeriğinin yeterli olmadığını, müvekkilinin FM ürününde alt ve üst tavayı kilitli konumda tutan kilit sistemi söz konusu iken davacı delillerinde bu teknik özelliğin söz konusu olmadığını, müvekkilinin ürününde kilit sistemi ile irtibatlı kilit düğmesi, kilit tırnağı ve kilit yuvasının varlığının teknik olarak farklılık katmadığını, bu durumun kök ve ek raporda tespitine rağmen mahkemece bu raporlara itibar edilmediğini, fakat gerekçesinin de açıklanmadığını, mahkemenin hükme esas aldığı rapora itiraz ettiklerini itiraz giderilmeden eksik inceleme ile karar verildiğini, mahkemenin birçok rapor aldığını, çelişkiyi gidermeden karar verdiğini beyanla, mahkeme kararının kaldırılarak, davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir. Davacı vekili istinaf dilekçesine cevabında; hükme esas alınan bilirkişi raporunun onun lehine değil aleyhine olduğunu, mahkemenin bilirkişi raporlarına uygun olarak davanın kabulüne ve faydalı modelin iptaline karar verdiğini ve fakat sadece gerekçeli kararı yazarken ”sehven” 4-5-6-7 nolu istemlerin yeni kabul kabul edilse dahi buluş özelliği olmadığı şeklinde bir ibare yazdığını, oysa son raporda bu istemlerin yenilik vasfı içermediği ve hükümsüz olduğunun açıklandığını, mahkemenin sadece 7 numaralı istem açısından harcıalemlik, diğer 4-5-6 numaralı istemler açısından ise sunulu tesciller gereği kesin hükümsüzlük olarak gerekçe oluşturması gerektiği kanaatinde olduklarını ancak bu kanaatin sonuca etkili olmadığını beyanla, kararın onanmasını talep etmiştir.
DELİLLER; Türk Patent ve Marka Kurumu’ndan gelen kayıtlardan, … sayılı ve “…” buluş başlıklı faydalı model belgesinin, 12/04/2012 tarihinden itibaren 10 yıl süre ile davalı adına tescilli olduğu tespit edilmiştir. İlk derece mahkemesince İTÜ Makine Mühendisliği Bölümü Öğr. Görevlisi Yrd. Doç. Dr. …, MÜ İşletme Fakültesi Öğr. Gör. Yrd. Doç. Dr. … ve Sektör Uzmanı …’dan alınan 05/08/2016 tarihli heyet raporunda; dosyada bulunan “Sökülebilir conta ünitesine sahip çift taraflı tava” olarak adlandırılan 23/03/2011 tarihinde yayınlanan … tescil numaralı Güney Kore belgesi ile davaya konu 2012/04252 numaralı FM belgesinin karşılaştırıldığını, FM belgesinin 7 adet istem içerdiğini, 1 numaralı istemin bağımsız istem diğer istemlerin bağımlı istem olduğunu, 1 numaralı bağımsız istem ile koruma altına alınan alt kapak (3) ve üst kapak (2) ile kapaklar arasından sıvı geçişini engelleyen conta(4) içermesi ile karakterize edilen çift taraflı çok amaçlı tavanın unsurlarının Kore belgesinde de bulunduğu, 1,2,3 numaralı istemlerin referans FM karşısında ve internet üzerinde yapılan incelemeye göre yenilik unsurunu yitirdiği, diğer istemlerin yeni olmadığının ispatlanamadığı beyan edilmiştir. Bilirkişi heyetinden alınan 02/01/2017 tarihli ek raporda; bilirkişi heyeti kök rapordaki görüşlerini tekrar etmişlerdir. İlk derece mahkemesince Endüstriyel tasarımcı …, Marka Patent Vekili … ve Endüstri Mühendisliği Öğretim Üyesi Yrd. Doç. Dr. …’den alınan 10/07/2017 tarihli raporda; Güney Kore’de tescilli 23/03/2011 yayınlanma tarihli belgede bulunan ürünün; alt kapak, üst kapak, sızdırmazlık sağlayan conta, conta yuvası ile bağlama elemanı içerdiğini, iki ürün arasındaki bariz farkın … numaralı sap üzerinde konumlandırılmış ve kullanıcıya kullanım kolaylığı ve fonksiyonelliği kazandıran kilit sistemine sahip olması olduğunu, davaya konu FM ile korunan ürünün sap kısmına konumlandırılmış özel kilit sistemi ile, kullanıcının pişirme işlemi yaparken sapları birbirine tutturmak, alt ve üst kapağın bir bütün hale gelmesini sağlayan contayı yuvasına sıkıca oturtmak, kullanımın daha güvenli ve rahat yapılmasını sağlamayı amaçlayan buluş basamağı şartının bulunmadığını, çok ufak bir yeniliğin dahi FM’in hükümsüzlük davasında muhafazasını temin edebileceğini, FM belgesinin hükümsüz kılınmaması gerektiğini beyan etmişlerdir. Davacı vekili 04/08/2017 tarihli dilekçesi ekinde, dava dışı … adına tescilli 19/11/2009 başvuru tarihli … başvuru numaralı “takılıp çıkarılabilen çift taraflı kızartma tavası” ile aynı kişi adına tescilli 25/08/2005 başvuru tarihli … başvuru numaralı “takılıp çıkarılabilen çift taraflı kızartma tavası” buluş başlıklı FM belgelerini mahkemeye ibraz etmiştir. Mahkemece ikinci bilirkişi heyetinden alınan 21/01/2018 tarihli ek raporda; yenilik giderici belgeler ile karşılaştırıldığında; her iki üründe de var olan aksamın iki tavanın birbirine kenetlenmesini sağlayan aksam olduğu, davaya konu ürünün yenilik kriterinin ise 5.1 ve 5.2 ile gösterilen sap üzerinde konuşlandırılmış kilit sistemi olduğunu, kök rapordaki görüşlerini değiştirecek bir husus bulunmadığını beyan etmişlerdir. Mahkemece ilk bilirkişi heyetinden alınan 09/05/2018 tarihli ikinci ek raporda; karşılaştırılan tasarımlarda 1 numaralı bağımsız istem unsurlarından alt ve üst kapak, çift taraflı çok amaçlı tava unsurlarının bulunduğu, conta bulunmadığı, 2 numaralı bağımlı istemde tarif dilen conta yuvası bulunmadığı, 3 numaralı bağımlı istemde tarif edilen kapakları birbiri ile irtibatlandıran ve birbirinden ayıran bağlantı elemanının bulunduğu, 4,5,6,7 numaralı bağımlı istemlerde tarif edilen unsurların bulunmadığı davalının FM belgesinin … başvuru numaralı ve … başvuru numaralı FM belgeleri karşısında yeni olmadığının ispatlanamadığı kanaati bildirilmiştir. Mahkemece ilk bilirkişi heyetinden alınan 28/01/2019 tarihli üçüncü ek raporda; dosyadaki bilgi ve belgelerden anlaşıldığı üzere çift taraflı tavalarda kilit sisteminin kullanılmasının yeni bir buluş olmadığı, mevcut ürünlere bakıldığında çift taraflı ve kilitleme sistemli birçok tava bulunduğu, davalının FM’de kullandığı conta sisteminin sektördeki tüm tavalarda olduğu gibi davaya konu FM’nin 4,5,6, ve 7 numaralı istemlerinin aynı fonksiyonel özelliklere ait olduğu, tekniğin bilinen durumuna teknik çözüm , özel bir fayda sağlamadığı, davalının FM belgesinin … başvuru numaralı ve … başvuru numaralı FM belgeleri karşısında buluş niteliği bulunmadığı beyan edilmiştir.
G E R E K Ç E: Davalı adına tescilli … sayılı ve “…” buluş başlıklı faydalı model belgesinin yenilik ve tescil kriterleri taşımadığından bahisle hükümsüzlüğü talep edilmiş, ilk derece mahkemesince davanın kabulüne karar verilmiştir. Davalı vekili istinaf dilekçesinde, mahkemece alınan ve müvekkilinin lehine düzenlenen bilirkişi raporlarının dikkate alınmadığını, bilirkişi raporları arasındaki çelişkinin giderilmediğini ileri sürmüştür. Mahkemece ilk bilirkişi heyetinden bir kök rapor ve ek rapor alınmış, her iki raporda da, dosyaya yenilik giderici delil olarak sunulan , 23/03/2011 tarihinde yayınlanan … tescil numaralı Güney Kore belgesi karşısında, davalı FM belgesinin 1 numaralı bağımsız istemi ile, 2,3 numaralı bağımlı istemin yeni olmadığı, 4,5,6 ve 7 numaralı bağımlı istemlerin yeni olmadığının ispatlanamadığı beyan edilmiştir. Mahkemece ikinci heyetten bir kök rapor ile üç ek rapor alındığı, kök raporda Güney Kore belgesi ile karşılaştırılarak ilk heyet raporu ile aynı sonuca varıldığı, birinci ek rapor ve ikinci ek raporda; dava dışı … adına tescilli 19/11/2009 başvuru tarihli … başvuru numaralı ve 25/08/2005 başvuru tarihli … başvuru numaralı “takılıp çıkarılabilen çift taraflı kızartma tavası” buluş başlıklı FM belgeleri ile karşılaştırdıkları, davaya konu ürünün yenilik kriterinin ise 5.1 ve 5.2 ile gösterilen sap üzerinde konuşlandırılmış kilit sistemi olduğunu, yenilik giderici delillerde kilit sistemi bulunmadığını ,kök rapordaki görüşlerini değiştirecek bir husus bulunmadığını beyan etmişlerdir. Mahkeme aynı heyetten üçüncü kez ek rapor aldığı, bilirkişilerin bu kez çift taraflı tavalarda kilit sisteminin kullanılmasının yeni bir buluş olmadığı, tekniğin bilinen durumuna teknik çözüm , özel bir fayda sağlamadığı beyan edilmiştir. Dosya kapsamına yenilik giderici delil olarak Güney Kore belgesi ile dava dışı üçüncü kişiye ait FM belgeleri sunulduğu, Güney Kore belgesinde davalı FM belgesinin 4,5,6,7 numaralı bağımlı istemlerindeki kilit sistemine ilişkin unsurların bulunmadığı, üçüncü kişiye ait FM belgelerinde ise kilit sistemi dışında, FM belgesinde bulunan 1 numaralı bağımsız isteminde koruma altında bulunan contanın ve 2 numaralı bağımlı istemindeki conta yuvasının bulunmadığı anlaşılmıştır. Faydalı Model belgesinin yenilik unsurunun bulunup bulunmadığının tespiti yönünden yapılan incelemede, Faydalı Model belgesinde koruma altına alınan tüm unsurların yenilik giderici olarak sunulan belgede tümüyle bulunması aranmaktadır. Buluş basamağı yönünden yapılacak incelemede ise, FM’de, patentler için aranan buluş basamağı şartı aranmıyorsa da, faydalı model korumasının varlığı için, faydalı modele konu ürünün, tekniğin bu alanda bilinen son durumuna göre tekniği daha ileri taşıyan, günlük hayatı kolaylaştıran, bir işi hızlandırma veya ucuzlatma gibi yenilik unsurunun varlığı gerekmektedir. (bkz Yargıtay 11. Hukuk Dairesi’nin 11/03/2020 tarihli 2019/3057 Esas, 2020/2457 Karar sayılı kararı) Hükümsüzlüğü istenen FM belgesinin tarifnamesinden, balık gibi kızartılırken koku çıkaran ve etrafa yağ sıçramasına neden olan gıdaların kızartılması esnasında, her iki tarafı da aynı pişirme özelliklerine sahip kapakları açmadan ve sızıntı olmadan çevirerek her iki tarafının da kızarmasını sağlamak, yiyeceklerin çevirme sırasında parçalanmasını önlemek ve kapakların birbirinden çıkması nedeniyle yıkama kolaylığı sağlanmak istendiği anlaşılmaktadır. Tarifnamede kilit sistemi ile, pişirme esnasında alt ve üst kapağın bir bütün hale gelmesini ve contanın conta yuvasına iyice oturmasını sağladığının açıklandığı, mahkemece alınan bilirkişi raporlarında bağımsız istem olduğu açıklanan bir numaralı bağımsız istem ve bu isteme bağımlı 2 ve 3 numaralı istemlerin yenilik unsuru taşımadığının açıklandığı, bir numaralı bağımsız istemde ise kilit sistemi içermesi unsuruna yer verilmediği anlaşılmıştır. 4 numaralı istemin; “İstem 1’e uygun çok amaçlı tava (1) olup, bahsedilen alt kapak (3) ile üst kapak (2) birbirinin üzerine kapatıldığında kilitlenerek kontrolsüz olarak açılmasını engelleyen ve sap (6) üzerinde konumlandırılmış kilit sistemi (5) içermesi ile karakterize edilmektedir.” şeklinde olduğu anlaşılmıştır. Bilirkişi raporlarında 4-5-6 ve 7 numaralı istemlerin 1 numaralı isteme bağımlı istemler olduğunun açıklandığı, daha sonra da bu istemlerin yenilik unsuru içerip içermediğinin ayrıca incelendiği anlaşılmaktadır. Davaya konu Faydalı Model belgesinin 551 sayılı KHK hükümlerine göre tescil edildiği, mevzuat hükümlerine göre, buluş içeren istemlerin bağımsız istem ve bu isteme bağımlı istemler şeklinde yazılabileceği, korunması talep edilen buluşun teknik özelliklerinin daha açık bir şekilde belirlenmesi için bağımsız istemi bir veya birden fazla bağımlı istem izleyebileceği, böyle bir durumda, bağımsız istemin tescil koşullarının oluşmadığının belirlenmesi halinde bu asıl isteme bağlı istemlerin de hükümsüzlüğüne karar verilmesi gerektiği anlaşılmaktadır. Bu durumda mahkemece dava konusu faydalı modelin koruma kapsamındaki 4, 5, 6, 7 nolu istemlerin asıl istem ya da bağımlı istem niteliğinde olup olmadıkları tam olarak açıklığa kavuşturulduktan sonra, ancak bağımsız istem olduğunun tespiti halinde tekniğin bilinen durumuna yenilik getirip getirmediğine dair inceleme yapılarak hasıl olacak sonuca göre hüküm kurulması gerekmektedir. Bilirkişi raporlarında bu hususta yeterli inceleme yapılmadığı, gibi dosya kapsamında alınan bilirkişi heyet raporları arasında çelişki bulunduğu, mahkemece ilk heyetten alınan kök rapor, birinci ve ikinci ek rapor ile, üçüncü ek rapor arasında da çelişki bulunmaktadır. İlk derece mahkemesince raporlar arasındaki çelişki giderilmeden eksik inceleme ile karar verilmesi, HMK 355. Madde gereğince resen yapılan incelemede de gerekçeli kararda HMK 297. Madde gereğince tarafların iddia ve savunmalarına, delillerine, bilirkişi raporlarına yer verilmeden ve hangi rapora neden üstünlük tanındığı açıklanmadan karar verilmesi usul ve yasaya aykırı görüldüğünden, davalı vekilinin istinaf başvurusunun kabulüne, mahkeme kararının kaldırılmasına, Dairemizin kararında işaret edilen hususlarda, yeni bir heyetten önceki raporlar arasındaki çelişkiyi giderecek şekilde denetime elverişli rapor alınarak hasıl olacak sonuca göre karar verilmesi için dosyanın mahkemesine gönderilmesine karar verilmiştir.
H Ü K Ü M: Yukarıda açıklanan nedenlerle: 1-Davalı vekilinin istinaf isteminin kabulü ile, 6100 sayılı HMK’nın 353/1-a-6 maddesi gereğince, BAKIRKÖY 1. FİKRİ VE SINAÎ HAKLAR HUKUK MAHKEMESİ’nin 14/05/2019 tarihli 2015/232 E. – 2019/175 K. sayılı kararının KALDIRILMASINA, 2-Dosyanın, Dairemizin kararında işaret edilen hususlarda yargılamaya devam edilmek üzere mahkemesine GÖNDERİLMESİNE, 3-İstinaf talebi kabul edildiğinden, istinaf peşin harcının talebi halinde davalı tarafa iadesine, 4-İstinaf yargılama giderleri olarak; a)Davalı avansından kullanıldığı anlaşılan; 121,30 TL istinaf kanun yoluna başvurma harcının davacıdan alınarak, davalıya verilmesine, b)Davacı tarafça yapılan masrafların üzerinde bırakılmasına, 5-İstinaf incelemesi duruşmasız yapıldığından avukatlık ücreti takdirine yer olmadığına, 6-Artan gider avanslarının karar kesinleştiğinde ve talep halinde ilk derece mahkemesince yatıran tarafa iadesine, Dair, dosya üzerinde yapılan inceleme sonucu 14/04/2022 tarihinde HMK’nın 353/1-a-6 maddesi uyarınca oybirliğiyle kesin olarak karar verildi.