Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C.
İSTANBUL
BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ
16. HUKUK DAİRESİ
T Ü R K M İ L L E T İ A D I N A
İ S T İ N A F K A R A R I
DOSYA NO: 2019/1941 Esas
KARAR NO: 2022/243 Karar
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ: BAKIRKÖY 1. FİKRİ VE SINAÎ HAKLAR HUKUK MAHKEMESİ
TARİHİ: 14/05/2019
NUMARASI: 2017/42 E. – 2019/174 K.
DAVA: Tasarım ve Faydalı Modele Tecavüz ve Haksız Rekabetin Tespiti, Men ve Ref’i,
KARŞI DAVA: Faydalı Model ve Tasarımın Hükümsüzlüğü, Sicilden Terkin
KARAR TARİHİ: 17/02/2022
İstinaf incelemesi için dairemize gönderilen dosyanın ilk incelemesi tamamlanmış olmakla, HMK 353. ve 356. maddeleri gereğince dosya içeriğine göre duruşma yapılmasına gerek görülmeden dosya üzerinde yapılan inceleme sonucu;
G E R E Ğ İ D Ü Ş Ü N Ü L D Ü :
DAVA; Davacı vekili dava dilekçesinde; davalılardan … Şirketi tarafından üretilen ve diğer davalı tarafından kullanılan plastik bardakların içine su doldurularak paketlemeye hazır hale getiren makinalarda kullanılan kalıbın, müvekkilinin büyük yatırımlar yaparak ve Ar-Ge çalışmaları ile geliştirdiği TPMK nezdinde … sayı ile tescilli faydalı model konusu buluş kapsamındaki kalıbın aynısı olduğunu, ayrıca söz konusu kalıba sahip makinalar ile üretilen plastik su bardaklarının tasarımının da yeni ve ayırt edici olduğunu, söz konusu bardakların tasarım tescilinin de müvekkiline ait olduğunu ve … sayı ile müvekkili adına tescilli olduğunu ve davalıların söz konusu fiillerinin müvekkili haklarına tecavüz ve haksız rekabet teşkil ettiğini iddia ederek, tecavüz ve haksız rekabetin tespitini, tecavüzün durdurulmasını, önlenmesini, kaldırılmasını, haksız rekabetten doğan maddi durumun ortadan kaldırılmasını, tecavüz dolayısıyla oluşturulan ürünler ile bunların üretiminde kullanılan makinalara el konulmasını, el konulan makinalar üzerinde müvekkiline mülkiyet hakkı tanınmasını veya tecavüzün devamını önlemek amacıyla makinaların şeklinin değiştirilmesini veya imhası ile ve verilecek hüküm özetinin ilanını talep ve dava etmiştir.
CEVAP ve KARŞI DAVA; Davalılar vekili cevap ve karşı dava dilekçesi ile, müvekkillerinin davacıdan daha önce kurulduklarını ve davacı firmadan 3 yıl önce doldurma, paketleme ve ambalajlama makinelerinin imalatını gerçekleştirdiklerini, davacı firmadan önce faydalı modele konu bardak su makinelerini ve tasarıma konu bardakları ürettiklerini, faydalı model belgesine konu makineler ile davaya konu bardak su tasarımlarının daha önce kamuya sunulan ürünler olduğunu ve davacı adına … sayılı faydalı model belgesinin ve … sayılı tasarım tescil belgesinin yenilik ve ayırt edicilik niteliklerinden yoksun olduğunu iddia ederek, asıl davanın reddini ve davacı/karşı davalı adına … sayı ile tescilli faydalı model belgesinin ve … sayılı tasarım tescil belgesinin hükümsüzlüğünü ve sicilden terkinini talep ve karşı dava etmiştir.
MAHKEME KARARI; Bakırköy 1. Fikri ve Sınaî Haklar Hukuk Mahkemesi 14.05.2019 tarihli 2017/42 E. – 2019/174 K. sayılı kararıyla; “…davacıya ait … nolu faydalı model belgesi ile korunan buluşun uygulamaya konulabilmesini mümkün kılacak yeterlilikte açık ve tam olarak açıklanmamış olup, SMK 138 maddesi gereğince yeterli açıklılıkta olmadığı gibi, 4, 5 ve 6 nolu istemlerin “yenilik kriterlerini karşılamadığı”, 8 nolu istemin kesinlik içermediği, 3 nolu istemin yeterli açık ve tam bir tanımlama içermediği, 7 nolu istemin yenilik kriterine sahip olduğu, ancak tek başına sanayiye uygulanabilir bulunmadığı; yine davacı/karşı davalı adına tescilli … numaralı tasarım tescilinin başvuru tarihi itibariyle yenilik ve ayırt edicilik kriterine haiz olmadığı” gerekçesiyle; A-ASIL DAVA YÖNÜNDEN :Davacının davasının REDDİNE,
B-KARŞI DAVA YÖNÜNDEN:Davalıların karşı davasının KABULÜNE, davacı adına olan … tescil nolu faydalı model ve … tescil nolu endüstriyel tasarımın hükümsüzlüğüne ve sicilden terkinine, karar verilmiştir.
İSTİNAF BAŞVURUSU; Davacı/K.Davalı vekilinin süresinde ibraz ettiği istinaf dilekçesinde; mahkemenin 15.11.2019 tarihli ara kararı ile önceki raporlarda sadece tecavüz yönünden inceleme yapılması nedeniyle, haksız rekabet yönünden de inceleme yapılarak rapor düzenlenmesi istenilmişse de, mahkemece alınan ikinci bilirkişi heyet raporunda da sadece tecavüz yönünden inceleme yapıldığını, haksız rekabet yönünden inceleme yapılmadığını. -Mahkemece alınan raporun 35. Sayfasında istem 7’nin kesinlik içeren unsurlar içerdiği, bunlardan bardak gruplama ünitesi ve konveyör üzerinde bırakmayı sağlayan tırnak unsuru yönünden fark unsur olduğu, … üzerinde söz konusu unsurlara ulaşılamadığı şeklinde bulunmasına rağmen incelemeyi sadece yenilik unsuru yönünden yaptığından, haksız rekabet incelemesini dikkate almadığı için, raporun 36.sayfanın son paragrafında “ Davalının-karşı davacının atölyesinde incelenen bardak su üretim makinasının … başvuru no’lu … başlıklı faydalı modelin ana istemindeki bütün unsurları içermediği ve bundan dolayı koruma kapsamı dışında kalarak ihlal etmediği değerlendirilmiştir.” şeklinde çelişkili rapor vererek haksız rekabet yönünden inceleme yapmadığını, raporun 7. Sayfasında istem 7’nin davalı makinesinde bulunduğunun belirtildiğini, 7 no’lu bağımlı istemin davalı makinasında bulunmasının tecavüz değil , haksız rekabet oluşturduğunu, bilirkişi heyetinden ek rapor alınmasını talep etmelerine rağmen mahkemece ek rapor alınmadığını, mahkeme kararının kaldırılması gerektiğini.-Son raporun 38. Sayfasında yapılan incelemede, davalı taraf ürününün davacı adına tescilli … numaralı tasarım tescili ve ürün örneği ile benzer olarak algılandığının belirtildiğini, raporun 38. Sayfasında hükümsüzlüğe dayanak olarak sunulan 24/05/2004 başvuru tarihli … numaralı tasarım tescilinin farklı olarak algılandığı belirtildikten sonra, raporun 41. Sayfasında kendileri tarafından delil olarak kabul edilmeyen ve davalının nereden temin ettiği belli olmayan 02/11/2019 tarihli fotokopi çizimin değerlendirilerek benzer olarak algılandığı sonucuna varıldığını, raporun 42. sayfasında bilirkişilerin mahkemenin 15/11/2019 tarihli ara kararı kapsamına çıkarak ve yetki aşımı yaparak 12 Ağustos 2012 tarihli web görseline yer verdiğini, haksız rekabet iddialarını değerlendirmeyerek, 43. sayfada salt tecavüz incelemesi yaptığını, karşılaştırılan tasarımlardaki benzerlik ve farklılar yönünden yapılan karşılaştırmanın sadece tecavüz yönünden yapılması ancak haksız rekabet yönünden inceleme yapılmadığını, raporun eksik düzenlendiğini, iddialarının temelini haksız rekabet iddiası oluşturduğunu, bu hususta ibraz ettikleri 27/08/2018 tarihli mütalanın 17. Sayfasında açıkça “ ….inceleme konusu … Nolu Tasarım Tescili olarak tescil belgesinde görülen 1 ve 2 nolu Ambalaj … bardak tasarımlarının , piyasada yapılan taklit ürünler ile gövde mukavemeti az olmakla birlikte bu taklit ürün tasarımlarının bilgilenmiş kullanıcı izlenim algısında ; İltibas oluşturacak nitelikte benzer tasarımlar olduğu . (Resim:5-6) Tasarım açısından seçenek özgürlüğü olmakla birlikte tasarımların benzer şekilde yapılmasının ve aynı iştigal konusu ürün tasarımları olmasından , mevcut piyasa koşullarında tescilli tasarım açısından ; haksız rekabet oluşacağı , kanaatine varılmıştır.” denildiğini, beyanla mahkeme kararının kaldırılmasını talep etmiştir. Davalı-karşı davacı vekili istinaf dilekçesine cevabında; dosya da iki farklı heyetten üç kez rapor alındığını, bilirkişi raporları doğrultusunda davacının FM ve tasarımının hükümsüzlüğüne karar verildiğini, davacının itirazı üzerine yeni bir heyetten alınan 14/02/2019 tarihli raporda, bilirkişilerin “Asıl davada davacının üretmekte olduğu ürünün koruma kapsamı değerlendirmesinde …. bu doğrultuda davacıya ait … no’lu FM belgesinin ana istemindeki 2 adet unsura davalının atölyesinde incelemesi yapılan makinede ulaşılamamış olup bundan dolayı …no’lu belgenin haklarına tecavüz olmadığı” yönünde görüş belirttiklerini, faydalı modelin hükümsüzlük koşullarının oluştuğunu ve “davacıya ait 2014/07035 numaralı tasarım tescilinin başvuru tarihi itibariyle yenilik ve ayırt edicilik kriterine haiz olmadığını ve hükümsülük koşullarının oluştuğu” kanaatini bildirdiklerini, mahkemenin davacının FM belgesi ve tasarım tescilinin hükümsüzlüğüne karar vermekle, haksız rekabet koşullarının da oluşmadığını, 7 numaralı istemin 1 numaralı isteme bağımlı unsur olduğunu ve 1 numaralı istemin hükümsüzlüğüne karar verildiğini, 7 numaralı isteminde yeni olmadığını ve çok önce piyasaya sunulduğunu, 7 numaralı istemin sanayiye uygulanabilir nitelikte olmadığını, davalı tasarımının da hükümsüzlüğüne karar verildiğini beyanla istinaf başvurusunun reddine karar verilmesini talep etmiştir.
DELİLLER; Dosyaya celp edilen TPMK kaydından; … no.lu … belgesi’nin davacı – Karşı davalı adına 17.09.2014 başvuru tarihinden itibaren koruma altında olduğu,“…” buluş başlığı ile verildiği, buluş konusunun özet olarak “Bu buluş, plastik bardak üreten, üretilen bardağın içine sıvı doldurarak kapatılan ve paketlemeye hazır hale getiren thermoform bardak su üretim makinesi (1) ile ilgilidir. Bu buluş, folyo ısıtma ünitesinden (4) başlanarak sırasıyla şekil verme ünitesi (5), yapıştırma ünitesi (9), kesme grubu (11) gibi bardağın yeni formunu kazandıran parçaları üzerinde ihtiva etmektedir.” seklinde ifade edilmiştir. Dosyaya celp edilen TPMK kaydından; Davacı – Karşı davalı tarafın … nolu ambalaj tasarımının 16/10/2014 başvuru tarihinden itibaren koruma altında olduğu anlaşılmıştır. Mahkemece İTÜ Makina Fakültesi Öğretim Üyesi bilirkişi Y. Doç. Dr. …, Endüstri Mühendisi Patent Vekili bilirkişi … ve Endüstriyel Tasarım Uzmanı Bilirkişi …’den alınan 17/11/2017 tarihli raporda; davacı karşı davalı adına tescilli … no.lu FM belgesi’nin, 1 numaralı bağımsız isteminde; … bardak su üretim makinesi (1) üzerindeki tüm unsurları barındıran bir gövde (2),bardakların üretiminde kullanılar rulo halinde bulunan hammaddenin makinaya giriş noktası olan folyo besleme ünitesi (3), özel tasarlanmış bardak şeklini alan malzemenin dolum ünitesine (7) giderken üzerinden geçtiği destek parçası olan folyo destek yolluğu (6), özel tasarlanmış bardak şeklini alan malzemenin içine su doldurulma işlemin yapıldığı dolum ünitesi (7), Dolum işlemi yapıları bardakların üstlerinin kapatılması için gerekli olan alüminyum folyonun bulunduğu ve bardakların üzerine serikliği üst folyo ünitesi (8), Folyo, olarak nitelendirdiğimiz hammaddenin makine içerisinde ilerleme hareketini sağlayan folyo çekme grubu (10), Folyo malzemenin kesme işleminden sonra kalan fire kısımlarının makineden çıkarılarak toplandığı fire sarma ünitesi (13), Makinenin etrafını çevreleyerek üretimin kapalı bir ortamda yapılmasının sağlayan makine kaportası(15) Folyo.. malzemenin makineye girmeden önce bulunduğu alanın muhafaza edilmesini sağlayan folyo muhafaza kabini (16) içermesiyle karakterize edilen termofor bardak su üretim makinesi (1). 2.) Folyo besleme ünitesinden (3) gelen hammaddenin bardak şeklini alabilmesi için gerekli ısıtma işleminin yapıldığı folyo ısıtma ünitesi (4) içeren ve yeni yapılandırma sayesinde daha fazla bardak için şekil alma akını ısıtan isi plakası (4.1) içermesiyle karakterize edilen istem 1′ deki gibi bir termoform bardak su üretim makinesi (1). 3.)Isıtılan hammaddenin özel tasarlanmış bardak şeklinin verilmesinde kullanılan şekil verme ünitesi (5) içeren ve yeni yapılandırma sayesinde eskisinden daha küçük alanda daha fazla bardak için şekit alma sağlayan şekil verme plakası (5.1) içermesiyle karakterize edilen yukarıdaki istemlerden herhangi birindeki gibi bir … bardak su üretim makinesi (1). 4.) Dolum işlemi yapılmış bardakların ve üzerine kapatılan alüminyum folyonun birbirine yapıştırma işleminin geçekleştirildiği yapıştırma ünitesi (9) içeren ve yapıştırma ünitesi üzerinde bulunan ve yeniden yapılandırılmış gövde sayesinde daha fazla bardağın üzerine kapatılan folyonun yapıştırılmasını sağlayan alt çene (9.1) ve yapıştırma ünitesi üzerinde bulunan ve yemden yapılandırılmış gövde sayesinde daha fazla bardağın üzerine kapatılan folyonun yapıştırılmasını sağlayan üst çene (9.2) içermesiyle karakterize edilen. yukarıdaki istemlerden herhangi birindeki gibi bir termofor bardak su üretim makinesi (1). 5.) Özel tasarlanmış bardak şeklini almış, sıvı dolum işlemi gerçekleştirilerek üzeri kapatılmış mamulün özel form verilmiş kesme kalıplarında kesilme işleminin gerçekleştirildiği kesme grubu (11) içeren ve kesme grubunun üzerinde, bulunan ve bardakların içerisine girdiği dişi plaka (11.1) ve kesme grubunun üzerinde bulunan ve dişi plakanın içerisinde bulunan bardakları kesen erkek plaka (11.2) içermesiyle karakterize edilen yukarıdaki, istemlerden herhangi birindeki gibi bir termofor bardak su üretim makinesi (1) 6.) Kesme alanındaki bardaklara baskı yaparak kesme işlemine yardımcı olan itici grup (11.3)içermesiyle karakterize edilen yukarıdaki istemlerden herhangi birindeki gibi bir kesme grubu (11). 7.) Kesme işlemi gerçekleştirilerek son halini alan bardakları kolilemek için gerekli gruplama işleminin yapıldığı bardak gruplama ünitesi (12) içeren ve kesilen bardakları bir arada tutmayı sağlayan ve pnömatik piston sayesinde konveyör üzerine bırakmayı sağlayan tırnak (12.1) içermesiyle karakterize edilen yukarıdaki İstemlerden herhangi birindeki gibi bir termoform bardak su üretim makinesi (1) 8.) Bardakların özel otarak kayganlaştırılmış paslanmaz sac üzerinde pimler vasıtası ile hareket ettirilen, bu pimler sayesinde gruplama işlemi yapılmış bardakların grup düzenin bozulmasının da önüne geçilen, pimlerin hareketi özel zincirler ve bu zincire hareket veren motor redüktör sayesinde gerçekleştirilmesi özellikleriyle karakterize edilen yukaıdaki İstemlerden herhangi birindeki gibi bir bardak çıkış konveyörü (14). ” 551 Sayılı KHK ‘nın 83. maddesi, Uygulama Şeklini Gösterir Yönetmelik 9. Maddesi 6769 Sayılı SMK92, madde, hükümsüzlük hallerini gösterir 165/b maddesi gözetildiğinde, bağımsız ve bağımlı istemlerde koyu renkle işaretlenmiş kısımlar bakımından istemlerin kesin suretle açık ve tam olmaktan uzak olduğunu, istemin koruma kapsamının anlaşılması bakımından başkaca özel tasarlanmış, özel kayganlaştırılmışın karşılığını anlayabilmenin mümkün olmadığını, 551 Sayılı KHK ‘nın Uygulama Şeklini Gösterir Yönetmelik 8. Maddesinde tarifname yönünden de aynı şekilde düzenleme getirilmesine rağmen davaya konu FM belgesinin tarifnamesinde de aynı şekilde belirsiz ifadeler kullanıldığını, yasal düzenlemeler göz önüne alındığında, bir istem bir yandan belge sahibine makul bir koruma sağlarken bir yandan da üçüncü kişilere karşı mutlak bir kesinlik arz etmelidir. Zira üçüncü kişiler, neyi yaptıklarında tecavüz oluşur, neyi yaptıklarından tecavüz oluşmaz bilebilmelidir. Aksi halde üçüncü kişiler bakımından kesinlik arz etmeyen bir istemin hukuki koruma sunmasının mümkün olmadığı, mevcut halde istemlerin bir kesinlik arz etmediği, bu konunun KHK 165(b) bakımından ve SMK 138. Madde de bir hükümsüzlük gerekçesi olarak dile getirildiği, davacı karşı davalıya ait … no.lu FM belgesinin, buluşun uygulamaya koyulabilmesini mümkün kılacak yeterlikte, açık ve tam olarak tanımlamamış olduğu için hükümsüzlük halinin oluştuğu kanaati hasıl olduğu açıklanmıştır. Bilirkişi heyetinin raporunda … sayılı tasarım tescil başvurusu yönünden yapılan incelemede, hükümsüzlük delili olarak sunulan 24/05/2004 başvuru tarihli yenilenmemiş pet bardak tasarımı ve 02/11/2019 tarihli sözleşme fotokopisinde yer alan bardak resmi (delil olarak kabul edilirse) karşısında davacı tasarımının yeni ve ayırt edici olmadığı beyan edilmiştir. Bilirkişi heyetinden davacı itirazlarının ve davacı taleplerinin değerlendirilmesi için ek rapor alındığı, bilirkişiler 16/05/2018 tarihli ek raporda; kök rapordaki görüşlerini tekrarladıkları görülmüştür. Mahkemece Marmara Üni. Güzel Sanatlar Fak. Endüstri Ürünleri Tasarımcısı Bilirkişi DR. …, Patent Vekili Hukukçu … ve Makine Mühendisi Bilirkişi …’dan alınan 14/02/2019 tarihli bilirkişi heyet raporunda; karşı davacının yenilik giderici delillerinden 17/12/2008 başvuru tarihli … Tic. Ltd. Şti’ne ait … sayılı FM belgesi ile davacının FM belgesinin karşılaştırılmasında; davacıya ait … başvuru numaralı FM belgesi 1 numaralı istemdeki ana unsurların önceki tarihli FM belgesinde bulunduğu ve davacının FM belgesinin yenilik unsuru bulunmadığı, ayrıca önceki bilirkişi raporunda haklı bir şekilde istemin kesinlik ifade etmesi gerektiğinin ve ana istemdeki “özel tasarlanmış” ifadelerinin kesinlik ifade etmediği ve bu özel tasarlanmış ifade ile neyin korunmak istendiğinin tam anlaşılamadığının beyan edildiğini, 2 ve 3 numaralı bağımlı istemlerin de 551 sayılı KHK 165/b maddesinde öngörülen şekilde kesin bir iade içermediğini, 4 ve 6 numaralı istem kesin ifade içeriyorsa da, … sayılı FM belgesinde benzer unsurlar bulunduğunu, 7 numaralı istem bakımından yapılan incelemede; ” 7.) Kesme işlemi gerçekleştirilerek son halini alan bardakları kolilemek için gerekli gruplama işleminin yapıldığı bardak gruplama ünitesi (12) içeren ve kesilen bardakları bir arada tutmayı sağlayan ve pnömatik piston sayesinde konveyör üzerine bırakmayı sağlayan tırnak (12.1) içermesiyle karakterize edilen yukarıdaki İstemlerden herhangi birindeki gibi bir termofor bardak su üretim makinesi (1).” bağımlı istem 7’nin kesinlik ifade içeren unsurlar içerdiği, iki adet fark unsuru bulunduğu, bunlardan birisi bardak gruplama ünitesi ve konveyör üzerine bırakmayı sağlayan tırnak olduğu,… üzerinden yapıları karşılaştırma sonucu …nolu belge üzerinde söz konusu unsurlara ulaşılamadığı, bundan dolayı istem 7’nin yenilik kriterini sağladığı, 8 numaralı bağımlı istemin kesin olmayan ifadeler içerdiği, Tespitleri nedeniyle FM belgesi kapsamında yer alan (1), (2). (3). (4). (5), (5) ve (B) no’lu istemler açısından kısmi hükümsüzlük koşullarının oluştuğu, (7) no’lu istem bakımından hükümsüzlük koşullarının oluşmadığı açıklanmıştır.Bilirkişi heyetinin raporunda … sayılı tasarım tescili yönünden yapılan incelemede, davalı tarafa ait olduğu iddia edilen ürünün bilgilenmiş kullanıcı üzerinde yarattığı genel izlenimde belirgin farklılıklar bulunmadığı, benzer olarak algılandıkları, hükümsüzlük delili olarak sunulan 24/05/2004 başvuru tarihli … numaralı tasarım tescilinin karşılaştırılmasında, bilgilenmiş kullanıcı üzerinde yarattığı genel izlenimde farklılıklar bulunduğu, farklı olarak algılandıkları, 02/11/2019 tarihli sözleşme fotokopisinde yer alan bardak resmi (delil olarak kabul edilirse) karşısında davacı tasarımının bilgilenmiş kullanıcı üzerinde yarattığı genel izlenimde belirgin farklılıklar bulunmadığı, benzer olarak algılandıkları, Resen Yapılan araştırmalarda dava dışı firmaya ait 12 Ağustos 2012tarihli (https.web…./web/…/http…Com/…) web görseli arasında bilgilenmiş kullanıcı üzerinde yarattığı genel izlenimde belirgin farklılıklar bulunmadığı, benzer olarak algılandıkları, davacı tasarımının başvuru tarihi itibarıyla yeni ve ayırt edici olmadığı açıklanmıştır. Bilirkişilerin raporun sonuç kısmında, asıl dava yönünden yapılan incelemede, davacıya ait .. no’lu FM belgesinin ana istemindeki 10 adet unsurdan 2 adet unsura (folyo besleme ünitesi ve folyo muhafaza kabini) davalının atölyesinde incelemesi yapılan makinada ulaşılamamış olup bundan dolayı … nolu belgenin haklarına tecavüz olmadığının değerlendirildiği, dava konusu benzerlik ve ayırt edici nitelik yönünden değerlendirilen tasarımların “Ambalaj-Bardak” tasarımı olduğu, davacı-karşı davalı tarafa ait … Numaralı Tasarım Tescili ve ürün örneği ile Davalı-Karşı davacı tarafa ait olduğu iddia edilen ürün örneği arasında bilgilenmiş kullanıcı üzerinde yarattığı genel izlenimde farklılıklar bulunmadığı, bu sebep ile benzer olarak algılandıkları sonucuna varıldığı açıklanmıştır.
G E R E K Ç E: Asıl dava, faydalı model ve tasarıma tecavüz ve haksız rekabetin tespiti, tecavüzün durdurulması, önlenmesi, haksız rekabetten doğan maddi durumun ortadan kaldırılması hüküm özetinin ilanı, karşı dava ise, davacı/karşı davalı adına … sayı ile tescilli faydalı model belgesinin ve … sayılı tasarım tescil belgesinin hükümsüzlüğü ve sicilden terkini talepli olup mahkemece asıl davanın reddine, birleşen davanın kabulüne karar verilmiş, davacı karşı davalı vekilinin istinaf başvurusunda bulunduğu anlaşılmıştır. Dairemizce istinaf incelemesi, 6100 Sayılı HMK 355. Madde gereğince istinaf dilekçesinde ileri sürülen sebepler ve kamu düzeni ile ilgili hususlarla sınırlı olarak yapılmıştır. Davacı-karşı davalı vekilinin istinaf dilekçesinin incelenmesinde; birleşen hükümsüzlük davasında, davanın kabulüne ilişkin karara ve asıl davada Faydalı Model ve Tasarıma tecavüzden kaynaklanan davasının reddi kararına yönelik istinaf sebebi ileri sürmediği, haksız rekabete yönelik asıl davanın kabulü gerektiğini ileri sürdüğü anlaşılmıştır. Davacı- karşı davalı vekilinin dilekçesinde, mahkemece alınan bilirkişi raporunda 7 numaralı bağımlı istemin yenilik unsuru bulunduğunun tespit edildiği, bu isteme konu unsurların davalı- karşı davacı makinesinde bulunup bulunmadığının bilirkişi tarafından incelenmediği, mahkemece ek rapor alınmadığını ileri sürmüştür. Mahkemece alınan bilirkişi raporları ile davacının … no.lu FM belgesinin, istemlerinin ve tarifnamesinin, 551 Sayılı KHK 165(b) bakımından ve SMK 138. Madde gereğince, buluşun uygulamaya koyulabilmesini mümkün kılacak yeterlikte, açık ve tam olarak tanımlamamış olduğu tespit edilmiştir. Mahkemece alınan 2. Bilirkişi heyet raporunda yenilik giderici delil olarak sunulan 17/12/2008 başvuru tarihli …Tic. Ltd. Şti’ne ait … sayılı FM belgesi karşısında, davacıya ait FM belgesinin yenilik unsurunun da bulunmadığı, davacının FM belgesinin 1 numaralı bağımsız istemi ile korunan tüm unsurların önceki tarihli … sayılı FM belgesinde bulunduğu açıklanmıştır. Bilirkişi raporunda FM belgesine tecavüz yönünden davalı makinesi üzerinde yapılan karşılaştırmada, davacıya ait … no’lu FM belgesinin ana istemindeki 10 adet unsurdan 2 adet unsura (folyo besleme ünitesi ve folyo muhafaza kabini) davalının atölyesinde incelemesi yapılan makinada ulaşılamadığı, … nolu belgenin haklarına tecavüz olmadığının değerlendirildiği beyan edilmiştir. Davacı-karşı davalı vekili, davalı makinesinde 7 numaralı bağımlı isteme konu unsurların bulunduğunun tespiti halinde haksız rekabetin de tespit edilebileceğini, bilirkişiden ek rapor alınmamasının hatalı olduğunu ileri sürmüştür. 7 numaralı istemin, 1 numaralı bağımsız isteme bağımlı olduğu; ” 7.) Kesme işlemi gerçekleştirilerek son halini alan bardakları kolilemek için gerekli gruplama işleminin yapıldığı bardak gruplama ünitesi (12) içeren ve kesilen bardakları bir arada tutmayı sağlayan ve pnömatik piston sayesinde konveyör üzerine bırakmayı sağlayan tırnak (12.1) içermesiyle karakterize edilen yukarıdaki İstemlerden herhangi birindeki gibi bir termofor bardak su üretim makinesi (1).” şeklinde yazıldığı anlaşılmıştır.14/02/2019 tarihli bilirkişi heyet raporunda; ” önceki bilirkişi raporunda haklı bir şekilde istemin kesinlik ifade etmesi gerektiğinin ve ana istemdeki “özel tasarlanmış” ifadelerinin kesinlik ifade etmediği ve bu özel tasarlanmış ifade ile neyin korunmak istendiğinin tam anlaşılamadığının beyan edildiği” açıklanarak aynı görüş tekrar edildikten sonra, davacı Faydalı Model belgesinin yenilik giderici deliller ile karşılaştırılması ve kaldı ki 1 numaralı bağımsız istemin yeni olmadığının tespitinden sonra bağımlı unsurlar yönünden yenilik incelemesi yapılması yerinde olmadığından, bilirkişi raporunun bu kısmının dikkate alınamayacağı kanaatine varılmıştır. Ancak davacı FM belgesinin istemlerinin ve tarifnamesinin, 551 Sayılı KHK 165(b) bakımından ve SMK 138. Madde gereğince, buluşun uygulamaya koyulabilmesini mümkün kılacak yeterlikte, açık ve tam olarak tanımlamamış olduğu tespit edilmekle hükümsüzlük koşulları oluştuğundan hükümsüzlük kararı geriye etkili şekilde hüküm ifade edecektir. Kaldı ki davalı makinesinin davacı makinesinden farklı olarak folyo besleme ünitesi ve folyo muhafaza kabini içermediğinden birebir aynı olmadıkları, ayrıca davalı tarafça … markası ile piyasaya sürüldüğünün dosya kapsamında bulunan katalogdan anlaşıldığı görülmekle TTK 54/1-a-4 maddesi gereğince haksız rekabet koşullarının oluşmadığı kanaatine varılmıştır. Davacı-karşı davalı vekilinin istinaf dilekçesinde bilirkişilerin yetki sınırlarını aşarak resen delil incelemesi yaptıklarını ileri sürmüşse de; SMK 56/4-a ve b bendinde “bir tasarımın aynısının tescilli tasarım için başvuru veya rüçhan tarihinden önce, tescilsiz tasarım için tasarımın kamuya ilk sunulduğu tarihten önce dünyanın herhangi bir yerinde kamuya sunulmamış olması halinde yeni kabul edileceği, tasarımların sadece küçük ayrıntılarda farklılık göstermesi halinde aynı kabul edileceği” düzenlenmekle, tasarım tescilinde dünya çapında yenilik arandığından ve yenilik unsuru kamu düzeniyle ilgili bulunduğundan, bilirkişiler tarafından resen yenilik unsuru konusunda inceleme yapılmasında usul ve yasaya aykırılık bulunmamaktadır. İstinaf dilekçesinde ayrıca davalılar tarafından müvekkilinin tescilli tasarım belgesine konu pet bardak tasarımının ayırt edilemeyecek derecede benzerinin üretildiği ileri sürülerek haksız rekabet yaratıldığı, mahkemece taleplerinin değerlendirilmediği ileri sürülmüştür.6102 sayılı TTK’nın 54. maddesinde ‘’Haksız rekabete ilişkin bu Kısım hükümlerinin amacı, bütün katılanların menfaatine, dürüst ve bozulmamış rekabetin sağlanmasıdır. Rakipler arasında veya tedarik edenlerle müşteriler arasındaki ilişkileri etkileyen aldatıcı veya dürüstlük kuralına diğer şekillerdeki aykırı davranışlar ile ticari uygulamalar haksız ve hukuka aykırıdır. ‘’ hükmü düzenlenmiş, aynı Yasa’nın 55/1-a-4 maddesinde haksız rekabet olarak kabul edilen eylemlerden biri ‘‘Başkasının malları, iş ürünleri, faaliyetleri veya işleri ile karıştırılmaya yol açan önlemler almak’’ olarak düzenlenmiştir. Davacı tasarım tescilinin dava dışı …firmasına ait, internet sitesi archive kayıtlarında , 12 Ağustos 2012 tarihinde kamuya sunulan tasarım ile karşılaştırıldığında yeni ve ayırt edici olmadığı beyan edilmiştir. Davalı ürünün “desni …” markası ile piyasaya sunulduğu anlaşılmıştır, bu durumda, daha önce kamuya sunulan, harcı alem pet bardak tasarımının farklı bir marka ile piyasaya sunulması, rekabeti bozucu eylem olarak kabul edilmesi mümkün bulunmadığından, davacı-karşı davalı istinaf başvurusunun yerinde olmadığı kanaatine varılmış, istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
H Ü K Ü M: Yukarıda açıklanan gerekçe ile: 1-6100 sayılı HMK.’nın 353/1-b-1 maddesi gereğince davacı-k.davalı vekilinin yerinde görülmeyen istinaf isteminin ESASTAN REDDİNE, 2-Asıl ve karşı dava için ayrı ayrı alınması gereken 80,70 TL harçtan, peşin alınan 88,80 TL harcın mahsubu ile bakiye 72,60 TL’nin davacı-k.davalıdan alınarak hazineye irat kaydına, 3-İstinaf incelemesi duruşmasız yapıldığından avukatlık ücreti takdirine yer olmadığına, 4-İstinaf yargılama giderleri olarak;Davacı-k.davalı tarafça yapılan masrafların üzerinde bırakılmasına, 5-Artan gider avanslarının karar kesinleştiğinde ve talep halinde ilk derece mahkemesince yatıran tarafa iadesine, Dair, dosya üzerinde yapılan inceleme sonucunda iş bu kararın tebliğinden itibaren 2 hafta içinde Yargıtay temyiz yolu açık olmak üzere 17/02/2022 tarihinde oy birliği ile karar verildi.