Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.
T.C.
İSTANBUL
BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ
16. HUKUK DAİRESİ
T Ü R K M İ L L E T İ A D I N A
İ S T İ N A F K A R A R I
DOSYA NO: 2019/1690 Esas
KARAR NO: 2022/233 Karar
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ : İSTANBUL ANADOLU 1. FİKRÎ VE SINAÎ HAKLAR HUKUK MAHKEMESİ
TARİHİ: 16/04/2019
NUMARASI: 2017/457 E. – 2019/120 K.
DAVANIN KONUSU: Fikir Ve Sanat Eseri (Manevi Tazminat İstemli.)
KARAR TARİH: 17/02/2022
İstinaf incelemesi için dairemize gönderilen dosyanın ilk incelemesi tamamlanmış olmakla, HMK 353. ve 356. maddeleri gereğince dosya içeriğine göre duruşma yapılmasına gerek görülmeden dosya üzerinde yapılan inceleme sonucu;
G E R E Ğ İ D Ü Ş Ü N Ü L D Ü :
DAVA:Davacı vekili dava dilekçesinde; müvekkilinin fotoğraf sanatçısı olduğunu ve kendisi tarafından çekilen Kalp Şeklindeki Kuşları ve Galata Kulesini birlikte gösteren fotoğrafın müvekkilinden izin alınmadan ve eser sahibinin ismi zikredilmeden davalı Belediye tarafından kullanıldığını, fotoğrafın basın, yayın, akademik ve sanat çevrelerince olağanüstü beğeni topladığını, davalının eseri izinsiz kullanarak FSEK’e aykırı hareket ettiğini, dava konusu fotoğrafın özgün olduğunu ve tekrar çekilmesinin mümkün olmadığını, fotoğrafın davalı tarafından Dünya Üniversiteler Arası Fotoğraf Etkinliğinde izinsiz kullanıldığını, bu sebeplerle FSEK 15 ve 16.maddelerinin ihlal edilmesi nedeniyle 1.000.000,00 TL manevi tazminatın davalıdan tahsiline karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
CEVAP: Davalı vekili cevap dilekçesinde; dava konusu işin davalı belediye tarafından yapılmadığını, müvekkili belediyenin dava konusu olayda zarar ve ziyanın meydana gelmesinde sorumlu tutulamayacağını, afişleme işinin kendileri tarafından değil, … Tic. Ltd. Şirketi tarafından yapıldığını, afişlerin yarışma amacıyla sosyal bir faaliyet kapsamında asıldığını, ticari bir faaliyetin söz konusu olmadığını, bu faaliyetin de sadece 8-14 Şubat 2016 tarihleri arasında olduğunu, davaya konu fotoğrafın davacıya ait olduğuna dair bir delil bulunmadığını, söz konusu fotoğrafın 2008 yılından itibaren yurt içi ve yurt dışında 36 adet internet sitesinde kullanıldığını, davaya konu fotoğrafın FSEK’te aranan şartlar yönünden eser olma vasfında olup olmadığının ve sahibinin hususiyetlerini taşıyıp taşımadığının açıklığa kavuşturulması gerektiğini, ortada manevi zararın bulunmadığını, bu sebeplerle açılan davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir. İHBAR OLUNAN … Tic. Ltd. Şti.’nin cevap dilekçesinde; müvekkilinin İBB bünyesinde İstanbul genelinde bilboardların düzenlemelerinden sorumlu olarak İBB Başkanlığına bağlı olarak görev yaptığını, bu görev sırasında İstanbul Büyükşehir Belediyesi’nin Ulusal ve Uluslararası öğrencilere İstanbul sevgisini aşılamak ve şehrin tanıtımını yapmak amacıyla düzenlediği Dünya Üniversiteler arası fotoğraf yarışmasının afişlerini hazırlayarak, İBB yetkilileri ile İletişim Müdürlüğü&Basın Yayın Genel Müdürlüğü’nün onayıyla İstanbul genelindeki bazı bilboardlarda duyuru amacıyla yayınladığını, davacının kendisine ait olduğunu ileri sürdüğü fotoğrafın davacıya ait olduğuna dair onlarca sitede hiçbir isim ve iletişim bilgisine rastlanmadığını, projenin sosyal bir proje olup hiçbir gelir elde edilmediğini, davanın kötüniyetli olup, talep edilen tazminatın fahiş olduğunu zenginleşme amacı taşıdığını, tazminat talep koşullarının bulunmadığını beyanla davanın reddini talep etmiştir.
MAHKEME KARARI: İstanbul Anadolu 1. Fikrî ve Sınaî Haklar Hukuk Mahkemesi’nin 16.04.2019 tarihli 2017/457 E. – 2019/120 K. sayılı kararıyla; “…Toplanan deliller, bilirkişi raporu ve tüm dosya kapsamı ile, davacıya ait olduğu ve eser niteliğinde olduğu tespit edilen “Kuşlar ve Galata Kulesi” görüntüsünün yer aldığı fotoğrafın, davacının hususiyetini taşıdığı, davacının bu fotoğraf üzerinde FSEK uyarınca manevi hak sahibi olduğu, davalı İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanlığı’nın davanın ihbar edildiği … Tic. Ltd. Şirketi ile yaptığı Hizmet Alımına Ait Sözleşme uyarınca 2016 Yılı için İstanbul Uluslararası Öğrenci Merkezi Etkinliği konusunda hizmet alımı yaptığı, bu kapsamda davacıya ait fotoğrafın Belediyeye ait reklam panolarında yayınlandığı, davacıdan bu konuda izin alınmadığı gibi adının da belirtilmediği, bu şekilde davacının FSEK’un 14. ve 15. maddelerinde yer alan manevi haklarının ihlal edildiği, FSEK’nun 70. maddesi uyarınca manevi tazminat talep edebileceği, her ne kadar davalı İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanlığı tazminattan kendisinin sorumlu olmayacağını, davalı belediyenin kamu hizmeti sunduğunu, etkinliklerin hiç birinin ücrete tabi bulunmadığını savunmuşsa da, etkinliğin davalı belediye tarafından düzenlendiği, davalının davacıya ait fotoğrafın izinsiz yayınlanması nedeniyle tazminattan sorumlu olacağı, ihaleyi alan ihbar olunan şirkete aralarındaki sözleşme gereğince rücu edip etmeyeceğinin kendi iç ilişkileriyle ilgili olup, davacının bu sözleşmede taraf olmaması nedeniyle davalıdan tazminat talep edebileceği anlaşılmakla, davacının mali ve ekonomik durumuna, kusurun derecesine, davaya konu olan fotoğrafın niteliğine, manevi hakların ihlal ediliş şekline göre davalıya uygun bir manevi tazminat ödenmesi gerektiğinden, davanın kısmen kabulüne, 30.000,00 TL manevi tazminatın 15.02.2016 tarihinden itibaren işleyecek reeskont faizi ile birlikte davalıdan alınarak, davacıya verilmesine, davacının fazlaya ilişkin 970.000,00 TL lik talebinin reddine” karar verilmiştir.
İSTİNAF BAŞVURULARI; Davacı vekili süresinde ibraz ettiği istinaf dilekçesinde; dava konusu fotoğrafın çok özel bir fotoğraf olduğunu, bir daha çekilmesi veya tekrarının hemen hemen imkansız olduğunu, çok özel ve özgün olması nedeniyle, hükmedilen 30.000 TL manevi tazminatın çok düşük olduğunu beyanla kararın bozulmasını talep etmiştir. Davalı vekili süresinde ibraz ettiği istinaf dilekçesinde; bilirkişi raporunda fotoğrafın 07/11/2006 yılında çekildiğini belirttiğini, tanık olarak dinlenen davacının babasının ise fotoğrafın 7 yıl önce çekildiğini beyan ettiğini, bu beyana göre 2011 yılında çekildiğinin anlaşılması gerektiğini, bu durumda fotoğraf makinesi üzerinde yapılan incelemenin yetersiz olduğunu, makinenin hafızasına sonradan yazılmasının mümkün olduğunu. -Davaya konu işin müvekkili tarafından yapılmadığını, asılan ya da reklamı yapılan faaliyetten dolayı müvekkili belediyenin sorumlu tutulamayacağını, afişleme işini müvekkilinin yapmadığını, davacının afişlerin bilboardlarda yayınlandığı sırada müvekkilini uyarmadığını, kaldırılması için müracaat etmediğini. -Ortada ticari bir faaliyetin söz konusu olmadığını, kabul anlamına gelmemek üzere, böyle bir afişleme işi yapıldı ise bile müvekkilinin elde ettiği karın bulunmadığını, afişleme işinin yaptıkları araştırmada …Tic. Ltd. Şti. Tarafından yapıldığını öğrendiklerini, bu afişlemenin yapılma sebebinin ise İstanbul’da öğrenimini sürdüren yabancı öğrenciler de dahil olmak üzere uluslararası öğrenciler arasında İstanbul temalı bir Facebook sayfası üzerinden yarışmanın ilanına ilişkin olduğunu, faaliyetin 8-14 Şubat 2006 tarihleri arasında olduğunu. -Fotoğrafın eser olup olmadığının, sahibinin hususiyetini taşıyıp taşımadığının tespiti gerektiğini, davaya konu fotoğrafın 2008 yılından bu yana 38 adet internet sitesinde kullanıldığını, davacıya ait imza yahut sahibinin hususiyeini taşıyan bir bilgi bulunmadığını.-Talep edilen zararın afaki ve fahiş olup, zenginleşmeye yönelik olduğunu, bu fotoğrafın internette aratıldığında davacının ismine dahi rastlanmadığını, müvekkilinden reeskont faizi istenemeyeceğini.-Bilirkişinin bu fotoğrafın 2006 yılında çekildiğini sadece fotoğraf makinesinin arşivine bakarak belirlediğini, davacının o tarihte İstanbul Ticaret Üniversitesinde öğrenci olup olmadığının araştırılmadığını, fotoğrafın çekildiği tarihte henüz bir sanatçı olmayıp öğrenci olduğunu, çektiği fotoğrafın o alanda iştigal eden tanınmış sanatçının eseri gibi değerlendirilemeyeceğini, davacının fotoğrafın yayınlandığı diğer internet sitelerine dava açmadığını, müvekkilinden astronomik rakam talep ettiğini beyanla, mahkeme kararının kaldırılarak yeniden yargılama yapılmasını talep etmiştir. Davalı vekilinin davacı vekilinin istinaf dilekçesine cevabında ; yukarıda özetlenen istinaf dilekçesindeki savunma ve gerekçelerini tekrar ettiği, talep edilen manevi tazminatın afaki ve zenginleşmeye yönelik olduğunu beyanla istinaf başvurusunun reddine karar verilmesini talep etmiştir.
DELİLLER: Mahkemece davacının fotoğrafı çektiği fotoğraf makinesini üzerinde bilirkişi incelemesi yapıldığı; fotoğrafçı bilirkişinin 07.06.2018 tarihli raporunda; dava konusu fotoğrafın davacı tarafından … makine ile 07.11.2006 tarihinde öğleden sonra saat 16:28:19’da çekildiği, eser sahibinin davacı olduğu davaya konu fotoğrafın FSEK kapsamında davacının hususiyetini taşıyan eser vasıflarına haiz olduğu yönünde görüş bildirmiştir. Davacı tarafça dosyaya …tarafından …’de yayınlanan “…” programında yayınlanan fotoğraflar arasından seçilen fotoğrafların bir araya getirilerek hazırlanan “…” isimli kitapçık delil olarak sunulmuştur. Mahkemece dinlenen davacı tanığı … yeminli ifadesinde; ” davacı o tarihlerde Radyo Televizyon bölümünde okuyordu, çekmiş olduğu fotoğrafın noter tasdikli olduğunu biliyorum, kendisi bu fotoğraf nedeniyle televizyonlara da çıktı, biz de fotooğrafın aslını gördük, eşim İETT otobüsünde iken otobüste yayınlanan videolarda bu fotoğrafın ilanda kullanıldığını görmüş, ben de Kadıköy de bilboardlarda kullanıldığı gördüm, babası da aynı tarihlerde görmüş, bunun üzerine kendisine haber verdim. Çok detayını bilmiyorum, ancak izin alınmadığı için Mahkemede olduğumuzu düşünüyorum, televizyonda … isimli programa çıktığını biliyorum ” şeklinde beyanda bulunmuştur. Mahkemece dinlenen davacı tanığı … yeminli ifadesinde; “ben emekli öğretmenim, oğlumu öğretmenlik yaparak , işportacılık yaparak özel üniversitede okuttum. Kendisi bu resmi çekmiş, resim sevgililerin buluştuğu … Caddesinde bulunan Galata Kulesinin resmidir, aynı zamanda kuşların kalp yaptığı anda çekilmiştir, daha sonra bundan iki yıl önce Zeytinburnundan otobüsle gelirken, bilboardda oğlumun resmini gördüm. İndim, bilboardların önünde durmak suretiyle fotoğraf çektirdim ve resmin kullanıldığını tespit ettim. Oğlumun öğretmeni … “…” isimli programda oğlumun fotoğrafını yayınladı, oğlum Ticaret Üniversitesi İletişim Fakültesi Medya İletişim Sistemleri adındaki bölümde okuyordu” şeklinde beyanda bulunmuştur.
GEREKÇE ve DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ; Davacı vekili müvekkilinin çektiği fotoğrafın davalı Belediye tarafından izinsiz olarak bilboardlarda yayınlanan afişlerde, ismi yazılmaksızın kullanıldığını beyanla, FSEk hükümlerine dayanarak manevi tazminat talep etmiştir. İlk derece mahkemesince davanın kısmen kabulüne karar verilerek, 30.000 TL manevi tazminatın 15/02/2016 tarihinden itibaren işleyecek reeskont faiziyle davalıdan tahsiline karar verilmiş davacı vekili ve davalı vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur. Davalı vekili husumet itirazında bulunmuşsa da, ihbar olunan şirketin cevap dilekçesi, dosyaya sunulan sözleşme örneği ile davalı Belediye’den celp edilen bilboard ve afiş görüntüsünden, yarışmanın davalı Belediye tarafından düzenlendiği ve yarışmanın duyurulması tanıtımı için, davalı Belediye tarafından ihbar olunan şirketten hizmet alındığı anlaşılmış, FSEK 54. Madde gereğince davalı tarafın iyi niyet savunması da dinlenemeyeceğinden, davalı sıfatı ve sorumluluğunun bulunduğu kanaatine varılmıştır. Davalı vekilinin bilirkişi tarafından sadece fotoğraf makinesi üzerinde inceleme yapılmasının eser sahipliği yönünden yeterli olmadığı, hafızaya sonradan ekleme yapılabileceği ileri sürülmüşse de, bilirkişi raporunda “fotoğraf makinesinin çektiği fotoğrafı hafıza kartına kaydederken jpeg resim dosyasının içine fotoğrafa ait teknik verileri uçaklardaki kara kutu gibi kaydeden bir sistem olduğu” belirtilmekle ve davacının fotoğrafı 07/11/2006 öğleden sonra saat 16:28:19’da çektiği tespit edilmekle ileri sürülen sebeplerin yerinde olmadığı, kaldı ki …tarafından …’de yayınlanan “…” programında yayınlanan fotoğraflar arasından seçilen fotoğrafların bir araya getirilerek hazırlanan “…” isimli kitapçıkta da fotoğrafın yayınlandığı, fotoğrafın 07 Kasım 2006 tarihinde … tarafından çekildiğine dair açıklama ile fotoğrafın çekildiği ana ilişkin bilgilerin yer aldığı anlaşılmakla, davacının fotoğraf üzerinde hak sahibi olduğu kanaatine varılmıştır. Kanunda sayılan eser türleri arasında, 2/3. maddesinde “bedii vasfı bulunmayan teknik ve ilmi mahiyetteki fotoğraf eserleri”, 4/5. maddesinde ise “güzel sanat eseri mahiyetindeki estetik değere sahip fotoğrafik eser ve slaytlar” bulunmaktadır. Bilirkişi raporunda, davacının davaya konu fotoğrafı çekmek için saniyeler içerisinde kendine özgü teknik ayarlamalar yaptığı, etkili görüntüyü hissederek yakaladığı, doğru ışık ve açıyı yakaladığı, sıra dışı ve farklı çekim yaptığı, çatışmayı-özü avladığı dramayı yakaladığı, görüntünün açı, uzaklık, yükseklik, kesme, ışık ve içerik değerlerini sezdiği, biçimler konusunda en yalın örgüyü seçtiği, etkin kompozisyon yakaladığı, inanılır olduğu ve izleyiciye “orada olma duygusunu” verdiği, dava konusu fotoğrafın sahibinin hususiyetini taşıyan eser vasfında olduğu beyan edilmekle, davaya konu fotoğrafın FSEK 4/5 hükmü kapsamında eser olduğu, davalı tarafça izinsiz olarak, üzerinde değişiklik yapılarak ve davacının ismi zikredilmeksizin kullanılarak eserden kaynaklanan manevi haklarının ihlal edildiği kanaatine varılarak, FSEK 70. Madde gereğince manevi tazminat talep edebileceği, bunun için tanınmış sanatçı olmasının gerekmediği, kaldı ki davacının fotoğrafının TV programına konu edildiği, … Gazetesinde de yayınlandığı, çok ilgi gördüğü de dikkate alındığında 30.000 TL manevi tazminatın taktirinde bir isabetsizlik bulunmamaktadır. Davalı vekilinin manevi tazminatın fahiş olduğuna dair istinaf sebebi yerinde olmadığı gibi, davacı vekilinin manevi tazminatın düşük olduğuna dair istinaf sebebi de dosya kapsamına göre yerinde değildir. Davacı vekilinin aksi yöndeki istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir. Davayı konu fotoğrafın davalı Belediye’nin açtığı yarışmanın afişinde kullanıldığı, belediyenin faaliyetlerini tanıtım amacıyla yapıldığından ticari amaç güdüldüğü anlaşılıyorsa da, dava konusu talebin manevi tazminata ilişkin olması nedeniyle, reeskont faizi talebi yerinde olmadığından, davalı vekilinin faizin cinsine yönelik istinaf sebebinin yerinde olduğuna, mahkeme kararının kaldırılmasına, 30.000 TL manevi tazminatın 15/02/2016 tarihinden itibaren işleyecek yasal faiziyle davalıdan tahsiline karar verilmiş, tarafların kazanılmış hakları korunarak hükmün diğer kısımlarının aynen tekrarına karar verilmiştir.
H Ü K Ü M: Yukarıda açıklanan gerekçe ile: 1-Davacı vekilinin yerinde görülmeyen istinaf başvurusunun 6100 Sayılı HMK 353/1-b-1 maddesi gereğince ESASTAN REDDİNE, 2-Davalı vekilinin istinaf başvurusunun KISMEN KABULÜNE KISMEN REDDİNE, 3-İstanbul Anadolu 1. Fikri ve Sınai Haklar Hukuk Mahkemesi’nin 16/04/2019 tarihli 2017/457 Esas-2019/120 Karar sayılı Kararının 6100 Sayılı HMK 353/1-b-2 maddesi gereğince KALDIRILMASINA, 4-DAVANIN KISMEN KABULÜNE, -30.000 TL manevi tazminatın 15/02/2016 tarihinden itibaren işleyecek yasal faiziyle davalıdan alınarak, davacıya verilmesine, -Davacının fazlaya ilişkin 970.000,00 TL’lık talebinin REDDİNE, 5- İlk derece yargılaması yönünden;- Alınması gereken 2.049,30 TL harçtan peşin alınan 17.077,50 TL harcın mahsubu ile bakiye 15.028,20 TL harcın isteği halinde ve karar kesinleştiğinde davacıya iadesine, -Davacı vekiline davanın kabul edilen kısmı üzerinden Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi gereğince takdir olunan 3.931,00 TL ücreti vekaletin davalıdan tahsili ile davacıya ödenmesine, -Davalı vekiline davanın reddedilen kısmı üzerinden Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi gereğince takdir olunan 3.931,00 TL ücreti vekaletin davacıdan tahsili ile davalıya ödenmesine, -Davacı tarafından yatırılan ve iadesine karar verilen miktar dışında kalan 2.049,30 TL peşin harç ve 31,40 TL başvurma harcı olmak üzere toplam 2.080,70 TL harç giderinin davalıdan tahsili ile davacıya ödenmesine, -Davacı tarafından yapılan 186,40 TL tebligat ve müzekkere masrafları ile 1.000,00 TL bilirkişi ücreti olmak üzere toplam 1.186,40 TL yargılama giderinin, davanın kabul ve red oranına göre, (%0,3) 3,56 TL’nin davalıdan tahsili ile davacıya ödenmesine, bakiye (%99,97) 1.182,84 TL’nin davacı üzerinde bırakılmasına, -Davalı tarafından yapılan 22,00 TL yargılama giderinin davanın red ve kabul oranına göre, (%99,97) 21,99 TL’nin davacıdan tahsili ile davalıya ödenmesine, (%0,3) 0,1 TL’nin davalı üzerinde bırakılmasına, -Kullanılmayan gider avansının karar kesinleştiğinde ve talep halinde ilgililere iadesine, 6-İstinaf yargılaması yönünden; -Karar tarihinde yürürlükte bulunan harçlar yasası uyarınca hesap olunan 80,70 TL karar harcından peşin alınan 44,40 TL’nin mahsubu ile 36,30 TL harcın davacıdan tahsiline, -İstinaf talebi kabul edildiğinden davalı tarafça yatırılan istinaf harcının karar kesinleştiğinde ve talep halinde iadesine, -İstinaf yargılaması için davalı tarafından yapılan 121,30 TL istinaf yoluna başvurma harcı, 10,00 TL tebligat, müzekkere ve posta gideri olmak üzere toplam 131,30 TL’nin, davacıdan alınarak davalıya verilmesine,-Artan gider avanslarının karar kesinleştiğinde ve talep halinde ilk derece mahkemesince ilgilisine iadesine, -İstinaf incelemesi duruşmasız yapıldığından avukatlık ücreti tayinine yer olmadığına, Dair, dosya üzerinde yapılan inceleme sonucunda, iş bu kararın tebliğinden itibaren 2 hafta içinde Yargıtayda temyiz yolu açık olmak üzere 17/02/2022 tarihinde oy birliği ile karar verildi.