Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C.
İSTANBUL
BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ
16. HUKUK DAİRESİ
T Ü R K M İ L L E T İ A D I N A
İ S T İ N A F K A R A R I
DOSYA NO: 2019/1676 Esas
KARAR NO: 2022/232 Karar
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ: İSTANBUL 1.FİKRÎ VE SINAÎ HAKLAR HUKUK MAHKEMESİ
TARİHİ: 28/03/2019
NUMARASI: 2016/31 E. – 2019/146 K.
ASIL ve KARŞI DAVA: Endüstriyel Tasarımın Hükümsüzlüğü ve tazminat talepli
KARAR TARİHİ: 17/02/2022
İstinaf incelemesi için dairemize gönderilen dosyanın ilk incelemesi tamamlanmış olmakla, HMK 353. ve 356. maddeleri gereğince dosya içeriğine göre duruşma yapılmasına gerek görülmeden dosya üzerinde yapılan inceleme sonucu;
G E R E Ğ İ D Ü Ş Ü N Ü L D Ü: … Tarafından İstanbul 4. FSHHM’nin 2014/45 Esas sayılı dosyasında … Tekstil aleyhine tasarımın hükümsüzlüğü talepli dava açıldığı, hükümsüzlük davasının davacı … Tarafından, davalılar … San. Tic. Ltd. Şti. Ve … Tic. Ltd. Şti. Aleyhine açılan tasarıma tecavüzün, tespiti, meni, refi ve tazminat talepli İstanbul 1. FSHHM’nin 2013/211 Esas sayılı dosyası ile birleştirilmesine karar verildiği, birleştirme kararından sonra hükümsüzlük davasına karşı dava olarak, davalı karşı davacı … Tekstil tarafından … Konfeksiyon şirketine karşı hükümsüzlük davası açıldığı, daha sonra hükümsüzlük davalarının tefriki ile 2016/31 Esas sayısına kaydedilerek yargılamaya devam edildiği anlaşılmıştır.
ASIL DAVA; Davacı … Ticaret Ltd. Şti vekili dava dilekçesinde; Mahkemenin 2013/211 esas sayılı dosyası ile davanın birleştirilmesini talep ettiği, davalının … sayılı tasarım tescil başvurusunun, müvekkilinin … sayılı başvurusundan daha sonra yapıldığını, tasarımın gerçek hak sahibinin müvekkili olduğunu, davalının eyleminin müvekkilinin haklarına tecavüz ettiğini beyanla, davalının … sayılı tasarım tescil belgesi 2 numaralı tasarımın hükümsüzlüğüne, müvekkili lehine 1 TL maddi, 1 TL manevi, 1 TL itibar tazminatına karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
CEVAP; Davalı … Cevap dilekçesinde; davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
KARŞI DAVA: Davacı … vekili dava dilekçesinde; davalı tasarımının yeni ve ayırt edici olmadığını, harcıaelm olduğunu, çeşitli katalog ve internet sitelerinde tescil tarihinden önce farklı firmalar tarafından kamuya sunulduğunu, bu nedenle 554 Sayılı KHK 43/1/A maddesi gereğince… nolu endüstriyel tasarım belgesi 63 numaralı tasarımın hükümsüzlüğüne , 1 TL maddi, 1 TL manevi, 1 TL itibar tazminatına hükmedilmesine karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
CEVAP: Davalı …Ticaret Ltd. Şti vekili cevap dilekçesinde ; karşı davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
MAHKEME KARARI: İstanbul 1.Fikrî ve Sınaî Haklar Hukuk Mahkemesi 28.03.2019 tarihli 2016/31 E. – 2019/146 K.sayılı kararıyla; “…açılan hükümsüzlük davalarında her iki tasarım yönünden hükümsüzlük kararı verilmesi gerektiği, dolayısıyla yüksek bir yaratıcılık çabası gerektirmeyip piyasada daha öncesinde var olan tasarımların taraflara maddi ve manevi tazminat hakkı vermediği hususlarının sabit görüldüğü, kesinleşen mahkemenin 2013/211 Esas, 2016/3 karar sayılı dosyasındaki deliller, kesin delil ve hüküm niteliğinde bulanan ilam gerekçesi, tasarımların genel gürünüm, başvuru, ilan ve tescil tarihleri ile birlikte incelendiğinde … nolu ETB nin 63.1 ve 63.2 nolu ETB nin ve … çoklu Endüstriyel Tasarım Belgesinin … nolu tasarımlarının anonim karakterde olmaları yeni ve ayırt edicilik özelliklerinden yoksun oldukları subut bulmakla HÜKÜMSÜZLÜKLERİNE, Kararın kesinleşmesini müteakip kesinleşmiş karar örneğinin ilgili sicile işlenmek üzere Türk Patent ve Marka Kurumuna gönderilmesine, taraflarca açılan 1 TL lik maddi, manevi ve itibar tazminat taleplerinin de ayrı ayrı reddine karar verilmesi gerektiği” gerekçesiyle; ” … Tic LTD ŞTİ tarafından … Tic Ltd Şti aleyhine açılan … nolu ETB nin 63.1 ve 63.2 nolu ETB nin HÜKÜMSÜZLÜĞÜNE, Kararın kesinleşmesini müteakip kesinleşmiş karar örneğinin ilgili sicile işlenmek üzere Türk Patent ve Marka Kurumuna Enstitüsüne gönderilmesine, Birleşen 4.FSHHM’nin 2014/45 esas sayılı dosyasında ; … Tic Ltd Şti tarafından … LTD ŞTİ aleyhine açılan … çoklu Endüstriyel Tasarım Belgesinin … nolu tasarımının HÜKÜMSÜZLÜĞÜNE, Kararın kesinleşmesini müteakip kesinleşmiş karar örneğinin ilgili sicile işlenmek üzere Türk Patent ve Marka Kurumuna Enstitüsüne gönderilmesine” karar verilmiştir.
İSTİNAF BAŞVURULARI: Asıl davada davacı/ karşı davada davalı … Tic. Ltd. Şti. vekilinin süresinde ibraz ettiği istinaf dilekçesinde; İstanbul 1. FSHHM’nin 2013/211 Esas sayılı dosyası ile açılan tazminat davasında, davalının müvekkilinin tasarım tescilinden sonra benzer tasarımı tescil ettirmiş olması nedeniyle İstanbul 4. FSHHM’nin 2014/45 Esas sayılı dosyasında hükümsüzlük davası açıldığını, sonra İstanbul 1. FSHHM’nin 2013/211 Esas sayılı dosyası ile birleştirildiğini, sonrasında da birleşen dosya kapsamında davalı tarafça karşı dava ile müvekkilinin tasarımının hükümsüzlüğünün talep edildiğini, tefrik kararı sonrası 2016/31 Esas sayısına kaydedildiğini. -Mahkeme kararının yazış tekniği açısından ve kararın gerekçesinde fahiş hataların bulunduğunu, birleşen dava bulunmamasına rağmen, asıl davanın birleşen dava olarak nitelendirildiğini, karşı davanın da asıl dava gibi hüküm kurulduğunu.- İstanbul 1. FSHHM’nin 2013/211 esas sayılı dosyasından alınan bilirkişi raporlarında, 10.02.2015 tarihli heyet raporunun sonuç kısmında ” Davacıya ait … nolu … tescilli tasarımın harcı alem bir tasarım olmadığı, özgün bir tasarım olduğu, korumanın 27.03.2013 tarihi ile başladığı, davalı adına tescilli … nolu tasarımın davacıya ait… nolu … tasarım ile aynı olduğu, davacıya ait tescil korumasından 29.03.2013 tarihinde başlamış olması sebebi ile tescilli … nolu tasarımın yenilik ve ayırt edicilik özelliklerine haiz olmadığından hükümsüzlüğü karar verilmesi gerektiğinin” belirtildiği, mahkemece alınan 19.11.2015 tarihli bilirkişi heyet raporunun sonuç kısmında “Davalı/ Karşı Davacının… nolu … sıra numaralı elbise tasarımının davacı / Karşı davalıya ait … çoklu nolu … numaralı tasarımının iltibas yaratacak derecede benzer olduğu, dosyada bulunan bilgi ve belgeler kapsamında … çoklu nolu … numaralı tasarımın, davacı/ karşı davalıya ait özgün bir tasarım olduğu, yenilik ve ayırt edicilik özelliklerine sahip olduğu ve bu özelliklerinin devam ettiği, davalı/ Karşı davacıya ait … çoklu nolu … numaralı tasarımın … çoklu no lu … numaralı tasarım ile iltibas yaratacak derecede benzer olduğu, bu tasarımın tescil tarihinden sora tescil edildiği, bu sebeple yenilik vasfına sahip olmadığı, … çoklu nolu…numaralı tasarımı hükümsüzlüğüne karar verilmesi gerektiğinin” beyan edildiğini, bilirkişi raporlarıyla, müvekkiline ait … numaralı tasarımının yenilik ve ayırt edicilik özelliklerine haiz olduğunu, ve davalının … nolu tasarımının müvekkiline ait tasarım ile bire bir benzer olduğunun tespit edildiğini, mahkemenin bilirkişi raporlarının aksine, hukuk dışı bir alanda farazi, günlük hayat tecrübesine dayanarak davalı tasarımı ile birlikte müvekkilinin tasarımının da hükümsüzlüğüne karar verilmesinin HMK 266. Maddesine aykırı olduğunu, İstanbul 1. Fikri ve Sınai Haklar Hukuk Mahkemesinin 2013/211 esas sayılı dosyasında verilen kararın, eldeki davayı bağlamadığını, o davada da mahkemenin alınan raporlardaki görüşlerden farklı karar verdiğini, farazi değerlendirmeler ile davanın reddine karar verildiğini, mahkemenin hiç bir bilimsel veriye ve metoda dayanmayan kendi kişisel görüşüne atıfta bulunarak, bu görüşün genel geçer bir gerçekmiş gibi müvekkil tasarımın hükümsüzlüğüne karar vermesinin usul ve yasaya aykırı olduğunu beyanla, kararın kaldırılmasını asıl davanın kabulünü, karşı davanın reddini talep etmiştir. Asıl davada davalı/karşı davada davacı … vekilinin süresinde ibraz ettiği istinaf dilekçesinde; mahkeme kararında anlam bozuklukları ve yazım hataları mevcut olduğunu, birleşen dava olmamasına karşın, asıl dava ve birleşen dava kavramları kullanılarak dosyanın karara çıkarıldığını, … Tekstil tarafından İstanbul 1. FSHHM’nin 2013/211 Esas sayılı dosyasında tasarım hakkına tecavüzden kaynaklanan tazminat talepli dava açıldığını, akabinde İstanbul 4. FSHHM’nin 2014/45 Esas sayılı dosyasında müvekkilinin … çoklu tasarım belgesinin … numaralı tasarımlarının hükümsüzlüğü davası açıldığını, hükümsüzlük davasına karşı müvekkili tarafından davacı/karşı davalı şirketin … numaralı tasarım tescil belgesinin … ve… numaralı tasarımlarının iptali için karşı dava açıldığını, daha sonra davacının tazminat davası ile hükümsüzlük davasının önce 1. FSHHM’nde birleştirilmesine karar verildiğini, sonrada hükümsüzlük davalarının tefrik edilerek 2016/31 Esas sayısına kaydedildiğini, ortada birleşen dava kalmadığını. -Tazminat davasında kararın kesinleşmesinin beklenerek, tasarıma tecavüzün bulunmadığı, tasarımların ayırt edicilik ve yenilik özelliklerine haiz olmadığının tespit edildiğini, kararın onanarak Yargıtay’da kesinleştiğini, karşı davanın kabulüne yönelik karara itirazlarının bulunmadığını. -Müvekkilinin tasarımının yenilik ve ayırt edicilik özelliklerine haiz olmasına karşın tasarımın hükümsüzlüğüne karar verilmesinin doğru olmadığını, davacı şirketin müvekkili tarafından uzun süredir kullanılan tasarımın kendisine aitmiş gibi müvekkilinin tasarımını tescil ettirmeden birkaç gün önce tescil ettirildiğini. -Mahkemenin müvekkilinin tasarımının hükümsüzlük gerekçesinin hatalı olduğunu, mahkemenin gerekçesinde her iki tasarımın anonim olduğunu, ayırt edici ve yenilik özelliklerinin bulunmadığını beyan etmişse de, müvekkilinin tasarımının ayırt edici ve yenilik özelliklerinin bulunduğunu, uzun süredir kamuya arz edilen bir ürün iken, davacı tarafından tasarımın taklit edilerek müvekkili tescil ettirilmeden tescil edildiğini, kararın kaldırılarak müvekkili tarafından açılan davanın kabulü ile karşı tarafça açılan davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
DELİLLER: Dosya içerisinde bulunan tescil belgelerinden; … Adına 29.3.2013 başvuru tarihli … nolu ETB’nin 29.3.2013 tarihinde tescil edildiği anlaşılmıştır. … Ticaret Ltd. Şti adına 27.3.2013 tarihli, … nolu ETB’nin 27.3.2013 tarihinde tescil edildiği anlaşılmıştır. İlk derece mahkemesinin 2013/ 211 Esas, 2016/3 karar sayılı dosyasında bilirkişiler …, … ve …’dan oluşan heyetten alınan 10.2.2015 tarihli raporda; … çoklu nolu … numaralı elbise tasarımının harcıalem bir tasarım olmadığını,korumanın 27.3.2013 tarihinde başladığını, … nolu ETB ile … nolu … tasarımların aynı olduğu ve korumanın 29.3.2013 tarihinde başlaması nedeniyle … nolu ETB’nin yeni ve ayırt edici nitelikte bulunmadığını bildirmişlerdir. İlk derece mahkemesinin 2013/ 211 Esas, 2016/3 karar sayılı dosyasında bilirkişiler …, … ve …’dan oluşan heyetten alınan 19.11.2015 tarihli raporda; … nolu ETB ile … nolu ETB … tasarımlar ile benzer olduğunu, … nolu ETB’nin hükümsüzlük koşullarının bulunduğu beyan ettikleri anlaşılmıştır.
G E R E K Ç E: Asıl davada davacı … Konfeksiyon vekili, davalı …adına tescilli … numaralı elbise tasarımının hükümsüzlüğü ile maddi, manevi ve itibar tazminatına karar verilmesini, karşı davada … Tekstil vekilinin … Konfeksiyon adına tescilli … numaralı elbise tasarımının hükümsüzlüğü ile maddi, manevi ve itibar tazminatına karar verilmesini talep etmiştir. İlk derece mahkemesi tarafından her iki tarafça açılan hükümsüzlük davalarının kabulüne, taraflar adına tescilli elbise tasarımlarının hükümsüzlüğüne ve sicilden terkinine karar verildiği, … Konfeksiyon tarafından … Tekstil aleyhine açılan davada tazminat taleplerinin reddine karar verildiği, her iki taraf vekilince istinaf başvurusunda bulunulduğu anlaşılmıştır. Dairemizce istinaf incelemesi HMK 355. Madde gereğince istinaf dilekçelerindeki sebeplerle ve kamu düzeniyle ilgili hususlarla sınırlı olarak yapılmıştır. Türkiye Cumhuriyeti Anayasası’nın (Anayasa) 141. maddesinin 3. fıkrasında, “Bütün mahkemelerin her türlü kararları gerekçeli yazılır” hükmü bulunmaktadır. HMK 297. maddesi bir mahkeme hükmünün neleri kapsamı gerektiğini açıklamıştır. Buna göre, HMK 297/1-c bendinde mahkeme kararının; “c) Tarafların iddia ve savunmalarının özetini, anlaştıkları ve anlaşamadıkları hususları, çekişmeli vakıalar hakkında toplanan delilleri, delillerin tartışılması ve değerlendirilmesini, sabit görülen vakıalarla bunlardan çıkarılan sonuç ve hukuki sebepleri” içermesi gerektiği açıklanmıştır. Ayrıca 07.06.1976 tarihli ve 1976/3-4 E., 1976/3 K. sayılı Yargıtay İçtihadı Birleştirme Kararının gerekçesinde “Gerekçenin ilgili bilgi ve belgelerin isabetle takdir edildiğini gösterir biçimde geçerli ve yasal olması aranmalıdır. Gerekçenin bu niteliği yasa koyucunun amacına uygun olduğu gibi, kararı aydınlatmak, keyfiliği önlemek ve tarafları tatmin etmek niteliği de tartışma götürmez bir gerçektir.” şeklindeki açıklanmıştır. Kararın açık ve gerekçeli olması hukukî dinlenilme hakkının sağlanması ve denetlenebilmesi açısından önemlidir. Somut olayda mahkeme kararının yukarıda açıklanan ilkelere göre açık ve gerekçeli olduğundan bahsedebilmek ise mümkün değildir, tarafların iddia ve savunmalarının ayrıntılarına gerekçeli kararda yer verilmediği gibi dayandıkları deliller de değerlendirilmemiştir. Dava ve karşı davanın İstanbul 1. FSHHM’nin 2013/211 Esas sayılı dosyasından tefrik edilmesine rağmen, gerekçeli kararda ve hükümde birleşen dava, karşı dava şeklindeki nitelendirmelerle, karışıklık yaratılması usul ve yasaya uygun değildir. Asıl davada davacının manevi tazminat, maddi tazminat ve itibar tazminatı talepleri hakkında olumlu olumsuz karar verilmemiş, ancak kararın gerekçesinde taraflarca talep edilen tazminat istemlerinin reddine karar verildiği açıklanmış, hüküm ile gerekçe arasında çelişki yaratılmıştır. HMK’nın 266. Maddesi “Mahkeme, çözümü hukuk dışında, özel veya teknik bilgiyi gerektiren hallerde, taraflardan birinin talebi üzerine yahut kendiliğinden, bilirkişinin oy ve görüşünün alınmasına karar verir. ” hükmü düzenlenmiştir.Mahkemenin kabulüne göre ise, … Konfeksiyon tarafından, … Tekstil ve dava dışı… Şirketi aleyhine açılan davanın bekletici mesele yapıldığı, mahkemenin tasarıma tecavüzün tespiti, meni, refi ve tazminat talepli davada verilen kararın kesinleşmesini beklediği ve Yargıtay incelemesinden geçerek kesinleşmesi üzerine, mahkemece başka bir tahkikat işlemi yapılmadan, önceki kararın gerekçesinin de kesin hüküm niteliğinde olduğu gerekçesiyle, ayrıca … dergisinin 2012 yılı Mart sayısında yayınlanan elbise tasarımlarının mahkemece karşılaştırmaya esas alınarak her iki tasarımın da hükümsüzlüğüne karar verildiği anlaşılmıştır. İstanbul 1. FSHHM’nin 2013/211 Esas sayılı dosyasının incelenmesinde mahkemece 19/11/2015 tarihli bilirkişi heyet raporu alındıktan sonra taraf vekillerinin rapora karşı beyan ve itirazlarının değerlendirilmediği, 21/01/2016 tarihli duruşmada da hükümsüzlük davalarının tefrikine karar verildiği görülmüştür. Mahkemenin ihtilafın teknik bilgi gerektirdiği gerekçesiyle bilirkişi raporu aldıktan sonra, bilirkişi raporlarındaki görüşlerden ayrılarak, HMK 266. Maddesine aykırı olarak, kendisi teknik bir değerlendirmeye girerek hüküm kurması usul ve yasaya uygun görülmemiştir. Mahkeme kararının HMK 297/1-c maddesinde düzenlendiği şekilde usulüne uygun yazılmaması, asıl davada hüküm ile gerekçe arasında çelişki oluşturulması ve davacının tazminat talepleri hakkında olumlu olumsuz karar verilmemesi ve kabule göre asıl ve karşı dava yönünden, tarafların delillerinin değerlendirilerek, tekstil tasarımı uzmanı bilirkişilerin yer aldığı heyetten rapor alınmadan sonuca gidilmesi nedeniyle, tarafların sair istinaf sebepleri incelenmeksizin istinaf başvurularının kabulüne, mahkeme kararının kaldırılarak, dosyanın yargılamaya devam edilmek üzere mahkemesine gönderilmesine karar verilmiştir.
H Ü K Ü M: Yukarıda açıklanan nedenlerle: 1-Taraf vekillerinin istinaf sebepleri incelenmeksizin istinaf başvurularının kabulü ile, 6100 sayılı HMK’nın 353/1-a-6 maddesi gereğince, İSTANBUL 1.FİKRÎ VE SINAÎ HAKLAR HUKUK MAHKEMESİ’nin 28/03/2019 tarihli 2016/31 E. – 2019/146 K. sayılı kararının KALDIRILMASINA, 2-Dosyanın, Dairemizin kararında işaret edilen hususlarda yargılamaya devam edilmek üzere mahkemesine GÖNDERİLMESİNE, 3-Tarafların istinaf başvuruları kabul edilmekle, istinaf peşin harçlarının talepleri halinde ilk derece mahkemesince ilgilisine iadesine, 4-İstinaf yargılama giderleri olarak; A)Davalı . …şirketi avansından kullanıldığı anlaşılan; 41,00 TL (posta-teb-müz) masrafının 1/2 oranında 20,50 TL’sinin davacı …şirketinden alınarak davalı ….şirketine verilmesine,B)Davacı …şirketi avansından kullanıldığı anlaşılan 3,50 TL (posta-teb-müz) masrafının 1/2 oranında 1,75 TL’sinin davalı … şirketinden alınarak davacı …şirketine verilmesine, 5-İstinaf incelemesi duruşmasız yapıldığından avukatlık ücreti takdirine yer olmadığına, 6-Artan gider avanslarının karar kesinleştiğinde ve talep halinde ilk derece mahkemesince yatıran tarafa iadesine, Dair, dosya üzerinde yapılan inceleme sonucu 17/02/2022 tarihinde HMK’nın 353/1-a-6 maddesi uyarınca oybirliğiyle kesin olarak karar verildi.