Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C.
İSTANBUL
BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ
16. HUKUK DAİRESİ
T Ü R K M İ L L E T İ A D I N A
İ S T İ N A F K A R A R I
DOSYA NO: 2019/1526 Esas
KARAR NO: 2022/1303
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ: İSTANBUL 12. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
TARİHİ: 28/02/2019
NUMARASI: 2014/527 2019/182
DAVANIN KONUSU: Alacak (Ticari Nitelikteki Hizmet Sözleşmesinden Kaynaklanan)
KARAR TARİHİ: 06/07/2022
İstinaf incelemesi için dairemize gönderilen dosyanın ilk incelemesi tamamlanmış olmakla, HMK 353. Maddesi gereğince dosya içeriğine göre duruşma yapılmasına gerek görülmeden dosya üzerinde yapılan inceleme sonucu;
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ: Davacı vekili; müvekkili ile davalılardan …Tic. AŞ arasındaki ticari ilişki çerçevesinde bu davalıya 5 adette toplam bedeli 115.000 TL’lik çeklerin verildiğini, ancak adı geçen davalının bu çekler karşılığında vermesi gereken malları vermediğini, davalının iflas ettiğini, çeklerin bu davalı tarafından diğer davalı … şirketine devir ve temlik edildiğini, ancak yapılan işlemin mevzuata uygun bulunmadığını, davalı … şirketinin bedelsiz kalan bu çekleri tahsil ettiğini belirterek, çeklerin tahsil tarihlerinden itibaren işleyecek avans faizi ile birlikte çeklerin bedeli olan 115.000 TL’nin davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsiline karar verilmesini talep ve dava etmiştir. Davalı … AŞ vekili; çek bedellerinin tahsilinin üzerinden 1 yıldan fazla süre geçtiğini, davanın zamanaşımına uğradığını, müvekkilinin gerekli araştırmaları yapmak suretiyle çekleri teslim aldığını, müvekkilinin iyiniyetli meşru hamil olduğunu bildirerek davanın reddini istemiştir. Davalı … San.Tic. AŞ tarafından davaya cevap verilmemiştir. Mahkemece toplanan delillere ve alınan bilirkişi raporuna göre; “…Davacı … San. ve Tic. Ltd. Şti.ile davalı … AŞ arasındaki dosyamıza konu ihtilaf, dava konusu olan ve davacı tarafından ödenen çeklerin, davalı … AŞ tarafından mevzuat hükümlerine uygun olarak iktisap edip etmediği, çeklerin iktisabında ağır kusurlu olup olmadığı noktalarında toplanmaktadır. 6361 sayılı Finansal Kiralama, Faktoring ve Finansman Şirketleri Kanunun 9/2 maddesinde faktoring şirketlerinin Kurulca belirlenen usul ve esaslar çerçevesinde kambiyo senetlerine dayalı olsa bile bir mal veya hizmet satışından doğmuş, fatura ile tevsik edilmeyen alacaklar ile Kurulca belirlenen usul ve esaslar çerçevesinde tevsik edilemeyen mal veya hizmet satışına bağlı doğacak alacakları devir alamayacakları veya tahsilini üstlenemeyecekleri, faktoring şirketlerinin fatura tevsiki ile birlikte çeki ciro yolu ile temlik alabilecekleri hüküm altına alınmıştır. Dosyamız kapsamında ise davalı … AŞ kayıtlarında yapılan bilirkişi incelemesi neticesinde, dava konusu çeklerin, davalı … San. Tic. A.Ş ile imzalanan faktoring sözleşmesi kapsamında, sunulan faturalar ile tevsik edilmesi neticesinde davalı … AŞ tarafından ciro yolu ile devralındığı, davalı … AŞ’nin yasal yükümlülük kapsamında gerekli belgelerin temin edilmesi neticesinde çekleri kabul ettiği belirlendiğinden, davalı … AŞ yönünden davanın reddine Davalı Müflis … San. Tic. A.Ş yönünden alacak talebinin Bakırköy … İflas Müdürlüğü … İflas dosyasının alacak talebinin kabulüne karar verildiği anlaşılmakla bu davalı yönünden dava konusuz kaldığından KARAR VERİLMESİNE YER OLMADIĞINA, Davalı …yönünden davanın REDDİNE,” karar verilmiş, kararı davacı vekili istinaf etmiştir. Davacı vekili istinafında; mahkemenin 6361 Sayılı yasanın uygulanması yönünde bilirkişi raporuna göre karar verdiğini, oysa davaya konu işlemlerin yapıldığı tarihte (faktoring sözleşmesinin yapıldığı tarihin 02.07.2012 olduğunu) geçerli olan mevzuat, Bankacılık Kanunu, 90 Sayılı KHK ve 10-10-2006 tarih ve 26315 sayılı Resmi Gazetede yayınlanan Finansal Kiralama, Factoring ve Finansman şirketlerinin Kuruluş ve Faaliyetleri Hakkındaki Yönetmeliğin 22.maddesinde; “factoring şirketleri kambiyo senetlerine dayalı olsa bile,bir mal veya hizmet satışından doğmuş, doğacak fatura ve benzeri belgelerle tevsik edilemeyen alacakları satın alamazlar veya tahsilini üstlenemezler.” hükmünün yürürlükte olduğunu, 6361 sayılı kanun henüz bu tarihte yasalaşmadığını, (Yürürlük tarihinin 13.12.2012 olduğunu,) Bu anlamda anılan yönetmeliğin 22. maddesi gereğince; “alacağın temliki hükümlerine” tabii devralma nedeniyle, müvekkilin anılan firmaya karşı ileri sürebileceği tüm def’i ve itirazlar davalı … şirketine karşı da ileri sürülebileceğini, Mahkemece alınan bilirkişi raporuna ısrarla itiraz ettiklerini, ancak mahkemenin bilirkişi raporunu hükme esas aldığını, mahkemenin davalı … şirketinin mevzuata uygun hareket ettiği ve herhangi bir ağır kusurunun söz konusu olmadığı şeklindeki gerekçelerinin hatalı olduğunu, zira davaya konu alacağın tamamının Bakırköy …İflas Müdürlüğünün … E.sayılı dosyasında …sırada alacak olarak kabul edilip masaya kaydedildiğini, bu alacaklılık durumuna göre ekli emsal kararda da belirtildiği üzere başka bir araştırmaya gerek kalmaksızın davanın kabulü gerektiğini, Faktoring şirketinin gerekli araştırmayı yapsaydı, alacak bildirim formlarında yazılı olan faturalara konu borçları çok daha önce başka çeklerle ödenmiş olduğunu, bu çeklerin davalı … şirketine temlik edildiği tarihte müvekkilinin davalı … San.Tic. AŞ ye hiçbir borcunun olmadığını, aksine alacaklı olduğunun öğrenilecek olduğunu, (Yargıtay 19.HD’nin 2013/15481 E. – 2014/12096 K.sayılı) ilamının da bu yönde olduğunu, karara dayanak yapılan bilirkişi raporundaki mali incelemeye ilişkin olarak yapılan değerlendirmelerinde hatalı olduğunu, bilirkişinin elinde 2010 – 2011- 2012 yıllarına ait kayıtların mevcut olduğunu, bu kayıtlardan müvekkilinin boya malzemesini aldığı önceden sipariş bağlantısı yapmak için toplu avans çekleri verdiği, ilişkilerin bu şekilde devam ederken 2012 yılına gelindiğinde davalı tarafın mal göndermemeye başladığını, zira ekonomik sıkıntıya düştüğünü, bilahare iflas ettiğini, bilirkişinin alacak bildirim formlarında görünen faturalar ile çek bedellerinin örtüştüğünden söz ederek yapılan işlemin kurallara uygun olduğunun belirttiğini, oysa bu faturaların çok önceki tarihlerde ödenmiş olduğunu, dava konusu işlemlerin yapıldığı tarihte yürürlükte olan yönetmelik ve sonradan yürürlüğe giren 6361 sayılı Kanun ve BDDK Genelgesi dikkate alındığında; fatura alacağına dayanmayan kıymetli evrakın faktoring şirketlerine temlik edilemeyeceğini, davalı … şirketinin yükümlülüklerini yerine getirmediğini, hukuki değerlendirmenin mahkeme tarafından yapılması gerektiğini, İstanbul 6.ATM’nin 2014/522 E.sayılı dosyasında alınan bilirkişi raporunu dosyaya sunduklarını, belirtilen raporda haklı olduklarının açıkça ortaya konulduğunu, bu dava ile bahse konu davanın birleştirilmesi taleplerinin kabul edilmediğini bildirerek, mahkeme kararının kaldırılmasını ve davanın kabulüne karar verilmesini talep etmiştir. Dava konusu çekler; … Bank Ankara, Siteler Şubesine ait, keşidecisi … San. ve Tic. Ltd. Şti., lehtarı … San. Tic. AŞ olan, 05/01/2013 tarihli, … no’lu, 25.000,00 TL bedelli, …bank Ankara, Siteler Şubesine ait, keşidecisi … San. ve Tic. Ltd. Şti., lehtarı … San. Tic. AŞ olan, 16/03/2013 tarihli, … no’lu, 25.000,00 TL bedelli, …Bank Ankara, Siteler Şubesine ait, keşidecisi … San. ve Tic. Ltd. Şti., lehtarı … San. Tic. AŞ olan, 27/04/2013 tarihli, … no’lu, 30.000,00 TL bedelli, … Bankası Ankara, Yeni Sanayi Şubesine ait, keşidecisi … San. ve Tic. Ltd. Şti., lehtarı … Tic. AŞ olan, 26/01/2013 tarihli, … no’lu, 20.000,00 TL bedelli, … Bankası Ankara, Yeni Sanayi Şubesine ait, keşidecisi … San. ve Tic. Ltd. Şti., lehtarı … ve Kimya San. Tic. AŞ olan, 16/02/2013 tarihli, … no’lu, 15.000,00 TL bedelli çekler olduğu, davacı … San. ve Tic. Ltd. Şti.tarafından, davalı … San. Tic. AŞ’ye ticari ilişki kapsamında verildiği, davalı … San. Tic. AŞ tarafından ise faktoring sözleşmesi kapsamında davalı … AŞ’ye ciro edildiği belirlenmiştir. Bakırköy …İcra Dairesinin … İflas sayılı dosyasından mahkemeye verilen 05.12.2018 tarihli cevabi yazıda; davacı şirketin 123.sırada alacak kaydı yaptırdığı ve alacağının tümünün İflas İdaresince kabul edildiği, sıra cetveli ve İflas idaresi kararının yazı ekinde sunulduğunun bildirildiği görülmüştür.Mahkemece bilirkişi incelemesine karar verilmiş yapılan bilirkişi incelemesinde; “davacı şirketin 2012 yılı ticari defter ve kayıtlarının usulüne uygun olarak tutulduğunu, davacı şirket ile davalı Müflis … arasında önceki yıllardan beri süre gelen sürekli bir cari hesap ilişkisinin olduğunu, bu ilişkinin davacı firmanın, davalı Müflis … firmasından mal ve hizmet alımı yapılması şeklinde yürüdüğünü, davacı …’nın ise davalı Müflis … firmasına herhangi bir mal ve hizmet satışının olmadığını, 2012 yılı sonu itibariyle davacı … Boyanın, davalı … firmasından 271.255,90 TL alacaklı olduğu, davacı şirketin sadece mal alımı yaptığı … firmasından alacaklı olmasının sebebinin ise davacı … Boyanın, davalı … firmasına fazladan yapılan çekli ödemelerinden kaynaklandığını, bu durumunda ticari hayatın olağan akışına aykırı olduğunu, davalı … firmasının tek satıcı firma konumunda olmaması nedeniyle çekle yapılan fazla ödemelerin hatır çeki niteliğinde olduğunun izlenimi verdiğini, davacı … Boyanın, davalı …’den 2011 yılından devreden alacaklı olduğu tutarın 348.368,70 TL olduğunu, bu alacağın mal alımı yapılarak kapatılması yoluna gidilmeden tekrardan 10/06/2012 tarihinde 300.000,00 TL tutarında muhtelif çekler karşılığında ödeme yapıldığını, yapılan bu ödeme sonucunda davacı … Boyanın alacağının 458.384,06 TL’ye yükseldiğini, yapılan bu davranışın basiretli bir tacirden beklenen bir tutum olamayacağını, davacı … Boyanın, davalı … firmasına vermiş olduğu dava konusu çeklerin davacı yasal defter kayıtlarının ana hesap bazında ve toplulaştırılmış işlemler olarak kayıtların yapılmış olması nedeniyle bire bir tespitinin yapılamayacağı” görüşünü bildirmiştir.Davalı … AŞ kayıtlarında yapılan inceleme neticesinde ise; “davalı şirkete ait ticari defter ve kayıtların usulüne uygun olarak tutulduğunu, dava konusu edilen çeklerin davalı … şirketine çek giriş bordroları ile alındığını, davalı … firmasının, davacıya faturalı satışlarına karşılık olarak alındığına yönelik fatura bordroların düzenlendiğini, davalı … firmasının fatura fotokopilerinin faktoring işlemine konu edilmek üzere alındığı ve ilgili faturalara faktoring işlemine ilişkin gerekli şerhlerin düşüldüğünü, alacak bildirim ve temlik işlemelerinin yasal mevzuata uygun olarak yerine getirildiğini, yapılan faktoring işlemi karşılığında davalı … firmasının davalı … firmasına faktoring faturaları düzenlediği ve bakiye ödemelerini … firmasına yaptığını, faktoring sözleşmesi kapsamında davalı … firmasının başka firmaların çeklerini de aynı şekilde faktoring işlemine tabi tuttuğunu, bu nedenle çekler ile faturalara ilişkin bordrolamaların toplulaştırılarak yapıldığını, toplulaştırılmış işlemlerin incelenmesinde ise davalı … AŞ tarafından dava konusu edilen çeklere ilişkin çek giriş bordroları ile çeklere dayanak teşkil eden fatura kontrollerinin yapıldığını, alacak bildirim ve temlik sözleşmelerinin yasal mevzuata uygun olarak yerine getirdiğini, faturalara faktoring işlemlerine ilişkin gerekli şerhlerin düşüldüğü” yönünde görüş bildirilmiştir.
GEREKÇE: Dava, alacak davasıdır. Davacı taraf davalılardan … A.Ş ile aralarındaki ilişki çerçevesinde bu davalıya 115.000-TL lik 5 adet çek verdiklerini ancak karşılığı malı alamadıklarını, davalının iflas ettiğini, verilen çeklerinde diğer davalı … şirketinin tahsil ettiğini belirterek çeklerin bedelinin davalılardan tahsilini istemiş, davaya cevap veren faktoring şirketi vekili ise davanın reddini savunmuştur. Dava dosyası içerisinde çeklerin yer almaması sebebiyle istinaf aşamasında çek suretleri celbedilmiş, yapılan incelemede dava konusu çeklerin keşidecisinin davacı, lehtarının davalı … … A.Ş, hamilin ise diğer davalı … şirketi olduğu görülmüştür. Çeklerin bedelinin tahsil edildiği hususunda taraflar arasında bir uyuşmazlık bulunmamaktadır. Somut davada çeklerin bedelsiz olup olmadığı, ayrıca bedelsizlik varsa bu durumun davalı … şirketine ileri sürülüp sürülemeyeceği hususlarının tartışılması gerekir. Yargılama sırasında alınan bilirkişi raporunda davacı ile davalı … şirketinin ticari defter ve kayıtları incelenmiş olup, davacının ticari defterlerinde yapılan incelemede, davacının davalı … … A.Ş ye fazla yaptığı ödemelerden dolayı 2012 yılı sonu itibariyle toplam 271.255,90-TL alacaklı olduğu yolunda görüş bildirildiği görülmüştür. Dava konusu çeklerin Dairemizce dosyaya celbedilen suretlerinden de anlaşılacağı üzere davalı … şirketi çekleri doğrudan diğer davalı … … A.Ş den ciro yoluyla devralmıştır. Öte yandan davalı … … A.Ş nin iflas ettiği ve tasfiye işlemlerinin de devam ettiği, ayrıca icra müdürlüğünce mahkemeye gönderilen 05/12/2018 tarihli cevabi yazıda davacı şirketin 123.sırada alacak kaydı yaptırdığı ve alacağın tümünün iflas idaresince kabul edildiğinin bildirildiği görülmüştür. Bilindiği üzere faktoring işleminin temelinde alacağın temliki hükümleri bulunmaktadır. Yine faktoring şirketleri gerçek bir mal veya hizmet satışından doğan alacakları temlik alabilirler. Somut olay bakımından yapılan değerlendirmede, davacının dava konusu çekleri mal almak amacıyla avans olarak verdiği, davalı şirketin alınan çekler karşılığı 2012 yılı sonu itibariyle 271.255,90-TL alacaklı bulunduğu, zaten davacının alacağının da iflas dairesince kabul edildiğinin anlaşıldığı, somut olayda bedelsizlik iddiasının davalı … şirketine karşı da ileri sürülebileceği anlaşılmıştır. Mahkemece davalı … şirketi yönünden hatalı değerlendirme yapılarak yazılı şekilde hüküm kurulması usul ve yasaya aykırıdır. Yukarıda yapılan açıklamalar doğrultusunda davacı vekilinin istinaf talebinin kabulü gerekmiştir. Mahkemece, davalı … … A.Ş yönünden alacak talebinin iflas dosyasında kabul edildiği gerekçesiyle karar verilmesine yer olmadığına şeklinde karar verilmiş olup, bu karara yönelik olarak herhangi bir istinaf talebi bulunmadığından bu husus kesinleşmiştir. Dairemizce yeniden kurulan hükümde kesinleşen bu husus gözetilerek hükmün tekrarlanması yoluna gidilmiş ve aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur.
HÜKÜM: Yukarıda açıklanan nedenlerle; 1-Davacı vekilinin istinaf talebinin KABULÜNE, 2-İstanbul 12. Asliye Ticaret Mahkemesi’nin 28/02/2019 tarih, 2014/527 E – 2019/182 K. sayılı kararının KALDIRILMASINA, 3-Davanın davalı … şirketi yönünden KABULÜNE, 25.000-TL nin 07/01/2013 tarihinden itibaren, 20.000-TL nin 28/01/2013 tarihinden itibaren, 15.000-TL nin 18/02/2013 tarihinden itibaren, 25.000-TL nin 18/03/2013 tarihinden itibaren, 30.000-TL nin 29/04/2013 tarihinden itibaren işletilecek avans faizi ile birlikte davalı … şirketinden alınarak davacıya verilmesine, 4-Davalı müflis …yönünden alacak talebinin Bakırköy … İ.flas Müdürlüğü … İflas dosyasında kabulüne karar verildiğinden bu davalı yönünden dava konusuz kalmakla karar verilmesine yer olmadığına, 5-Alınması gereken 7.855,65-TL harçtan peşin alınan 1.963,95-TL nin mahsubu ile bakiye 5.891,70-TL nin davalı … şirketinden alınarak hazineye irat kaydına, 6-Davacı tarafından yapılan yargılama gideri olan posta, tebligat ve bilirkişi ücreti olarak toplam 696-TL’nin davalı … şirketinden alınarak davacıya verilmesine, 6-Davalı … şirketi tarafından yapılan yargılama giderlerinin kendi üzerinde bırakılmasına, 7-Davacı lehine Avukatlık Asgari Ücret Tarifesine göre belirlenen 14.875,00TL vekalet ücretinin davalıdan alınarak davacıya verilmesine, 8-İstinaf peşin harcının talebi halinde davacıya iadesine, 9-İstinaf aşamasında davacı tarafından yapılan yargılama gideri olan 121,30-TL istinaf yoluna başvurma harcı ile 426,40-TL posta masrafı olmak üzere toplam 547,70-TL’nin davalı … şirketinden alınarak davacıya verilmesine, 10-İstinaf incelemesi duruşmalı yapılmadığından vekalet ücreti takdirine yer olmadığına, 11-Gerek ilk derecede gerekse istinaf aşamasında yatırılan gider avanslarından kullanılmayan kısımların karar kesinleştiğinde yatıran tarafa iadesine, Dair, dosya üzerinde yapılan inceleme sonucunda, HMK’nun 361.maddesi uyarınca tebliğden itibaren iki haftalık süre içerisinde Yargıtay ilgili hukuk dairesinde temyiz yolu açık olmak üzere oy birliği ile karar verildi.06/07/2022