Görüntülediğiniz mahkeme kararı kesinleşmiş bir karardır.

T.C.
İSTANBUL
BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ
16. HUKUK DAİRESİ
T Ü R K M İ L L E T İ A D I N A
İ S T İ N A F K A R A R I
DOSYA NO: 2019/1479 Esas
KARAR NO : 2019/1773
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ: İSTANBUL 2.FİKRÎ VE SINAÎ HAKLAR HUKUK
MAHKEMESİ
TARİHİ: 26/09/2016
NUMARASI : 2013/137 E. – 2016/158 K.
DAVANIN KONUSU: Endüstriyel Tasarım (Maddi Tazminat İstemli)
KARAR TARİHİ: 18/09/2019
Dairemizin 26.05.2017 tarihli, 2017/299 E. – 2017/1825 K.sayılı kararı, Yargıtay 11.HD’nin 04.04.2019 tarihli, 2017/3995 E. – 2019/2643 K.sayılı ilamıyla bozulmuş olmakla, duruşmalı yapılan inceleme sonucu;
G E R E Ğ İ D Ü Ş Ü N Ü L D Ü :
Davacı vekili, müvekkili adına tescilli olan … no lu döngü sehpa adlı ve … no lu paravan adlı tasarımların davalı şirkete ait otelin lobisinde ve odalarında kullanıldığını tespit ettiklerini, bu konuda yaptırdıkları delil tespiti sonucunda düzenlenen bilirkişi raporunda ürünlerin tasarımlarla aynı derecede benzer olarak kullanıldığının tespit edildiğini, diğer davalının ise mimar olup müvekkiline ait mağazaya uğrayarak ürünleri görüp incelediğini ve daha sonra da aynı ya da benzerini taklit ettirmek suretiyle otelde kullanılmasını sağladığını, otelde kullanılan sehpa ve paravan adedinin tam olarak tespiti için keşif yapılmasını istediklerini belirterek davalılar tarafından müvekkilinin endüstriyel tasarım tescil belgesinden doğan haklarına tecavüz edildiğinin tespitine, önlenmesine, ortadan kaldırılmasına, ayrıca haksız rekabet gerçekleştirildiğinin tespitine, önlenmesine, ortadan kaldırılmasına, kaçınılmaz ise imhasına, yoksun kalınan zararın belirlenmesine, fazlaya dair hakları saklı kalmak kaydıyla 10.000 TL maddi ve 25.000 TL manevi tazminata ve kararın gazetede ilanına karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Davacı vekili, 23.05.2016 tarihinde sunduğu ıslah dilekçesiyle maddi tazminat talebini toplam 57.647 TL olarak istemiştir.
Davalı …Ltd.Şti. vekili, müvekkili ile dava dışı … Mimarlık arasındaki sözleşme uyarınca müvekkiline husumet yöneltilemeyeceğini, sözleşmenin tarihinin davacının tescilinden önce olduğunu, söz konusu tasarımların harcı alem olup sıradan marangozluk firmaları tarafından dahi üretilmekte olduğunu, ticari itibar kaybının mevcut olmadığını bildirerek davanın reddini istemiştir.
MAHKEME KARARI;
İstanbul 2. Fikri ve Sınai Haklar Hukuk Mahkemesi’nin 26/09/2016 tarihli 2013/137 Esas-2016/158 Karar sayılı kararıyla; “toplanan delillere ve bilirkişi raporlarına göre, davacının tescilli tasarımı olan paravanın ve tescili iptal edilmiş olan döngü sehpanın davalı tarafından mekanlarında kullanılmasının davacının tasarım hakkında tecavüz ve haksız rekabet oluşturduğu gerekçeleriyle;
“-Davacı …i ve Tic Ltd Şti tarafından davalılar aleyhine açılan davanın kabulü ile, -Davacının Döngü sehba tasarımının üretilerek benzerlerinin davalı tarafa ait mekanlarda kullanımının haksız rekabet oluşturduğunun tespitine,
-2011 02608-1 Paravan tasarımının aynısı veya belirgin şekilde benzerinin davalılar tarafından KHK 48. maddesi uyarınca fiillere konu edilmesine davacı tasarım hakkına tecavüz oluşturduğunun tespitine,
-İhlale ve haksız rekabete konu olan paravan ve sehpa’ya ilişkin tecavüz suretiyle üretilen ürünlere el konularak imhasına, üretime yönelik üretim araçlarına ilişkin talebin reddine,
-Davaya konu sehpa ve paravan satışından dolayı davacının yoksun kalınan kazanç olan 57.647,00 TL nin taleple bağlı olarak 47.647,00 TL sine 07.04.2016 tarihinden itibaren yürütülecek 10.000 TL’ sine 06.06.2013 tarihinden itibaren yürütülecek reeskont faizi ile birlikte davalılardan müştereken ve müteselsilen alınarak davacıya verilmesine,
-Davacının manevi zararına ilişkin olarak somut olayın özelliğine göre takdiren 25.000 TL manevi tazminatın 06.06.2013 tarihinden itibaren yürütülecek yasal faizi ile birlikte davalılardan müştereken ve müteselsilen alınarak davacıya verilmesine,
-Masrafı davalılardan alınmak üzere kesinleşen hüküm özetinin yurtçapında yayın yapan trajı en yüksek 3 gazeteden birinde bir kez ilanına” karar verilmiştir. kararı davalılar ayrı ayrı istinaf etmiştir.
İSTİNAF SEBEPLERİ;
Davalı …, tasarımların herkes tarafından kullanılan tasarımlar olduğunu, özgün olmadığını, perde arkasındaki yarım halka şeklindeki tasarımların birbirinden farklı olduğunu, sehpa tasarımı için tazminata hükmedilmesinin yanlış olduğunu, bu tasarımın iptal edildiğini, tazminatların yüksek olduğunu, manevi tazminatın yüksek olduğunu bildirmiştir.
Davalı … Ltd.Şti. Vekili istinaf dilekçesinde; 5 nolu tasarımın istek üzerine iptal edildiğini bunun gerekçeli kararda da yer aldığını, gerekçeli kararın 3.sayfasının 7.paragrafında 5 nolu tasarım iptal edildiğinden davalının benzer olduğu tespit edilen ürünlerin 554 sayılı KHK anlamında bir tasarım ihlali oluşturmayacağı açıktır şeklinde dendiğini, yine kök raporda da bu şekilde görüş bildirilmişken, bu tasarımın davaya ve hesaplamaya katılmasının doğru olmadığını, tasarımın iptal sebebinin TPE’den araştırılmadığını, müvekkilinin tasarım ihlali yapmadığını, haksız fiilinin olmadığını, eğer haksız fiil varsa bunu müvekkiline satan diğer davalıya ait olduğunu, müvekkilinin tasarımları ticari amaçla satıp menfaat temin etmediğini, tanık beyanlarına göre ürünü inceleyen ve taklit olarak üretenin diğer davalılar olduğunu, müvekkilinin kusurlu sayılmasının doğru olmadığını, sözleşmenin tasarımların tescilinden önceki bir tarihte imzalandığını, hesaplamaların hatalı olduğunu, davacı yanın ürün bedelini beyanıyla değil belgesiyle ispat etmesi gerektiğini, yeni ürün bedellerinden gerekli olan hammadde bedelinin indirilmesi gerektiğini, salt satış fiyatına göre hesaplamanın doğru olmadığını, fiyatına göre hesaplamanın doğru olmadığını, söz konusu tasarımların ticari amaçlı olmayıp dekor amaçlı kullanıldığını, manevi tazminatın şartlarının gerçekleşmediğini ve re’sen dikkate alınacak sebepleri ileri sürmüştür.
DELİLLER;
Duruşmada dinlenen davalı tanıkları;…, çizimleri mimar …’nın yaptığını ve hazırladığını, tanık …,mimar …’nın 5 kişilik ekibi ile çizim yaptığını, iç mimari konusundaki her şeyi …’in yaptığını, tanık …, otelin yemek bölümünde çalıştığını, alımlara herhangi bir müdahalelerinin olmadığını, mimar …’nın ürünün nereden geldiğini, nerede üretildiğine ilişkin bir açıklama yapmadığını söylemişlerdir. Duruşmada dinlenen davacı tanıkları; . … Bursa’da ki otele gittiklerinde ürünlerin çok kötü taklit olduklarını gördükleri, mimar …’nın bu tasarımı bir dergiden beğendiğini söylediğini, tanık …, . hanımın mimar …’in mağazaya sık sık uğradığını, ürünler hakkında bilgi aldığını söylediğini, tanık … ise olayla ilgili görgüye dayalı bilgisinin olmadığını, …’nın anlatımına göre otelin…’in önüne bir brojür koyduğunu, bu brojürdeki uygulamayı aynen yapması istendiği ve kendisininde yaptığını beyan etmişlerdir.Davalı …l Ltd.Şti. ile …ltd.Şti. arasında düzenlenen İç Mimarlık ve Dekorasyon Sözleşmesi’nin 10.04.2011 tarihli olduğu, konusunun davalıya ait otelin 01.07.2011-01.05.2012 arasında iç mimarlık ve dekorasyon işlerinin yapılması olup, sözleşmenin 1/d maddesinin “hizmet veren iş bu sözleşme konusu işin görülmesi sırasında ve sonrasında mimarlık disiplininin ve hukukun gerektirdiği şekilde ve özende hizmet verdiği ve aksi halde hizmet alanın ve 3.kişilerin uğrayacağı her türlü maddi-manevi zarardan gayrikabilirücu olarak sorumluluğu ve tazmini kabul ve taahhüt eder.”şeklinde olduğu, aynı sözleşmenin 2/b maddesinde; “hizmet alan hizmet verene iç mimari ve dekorasyon için kullanılacak eşya ve aksesuarlarının özgün olarak tasarlanması amacı ile gerçekleştirilecek ön inceleme, araştırma, projelendirme, teklif alma, üretme ve ürettirme, yerleştirme, kurulum, teslim, satın alma, seçim, değiştirme, uygulama ve karar verme işlemleri için onay aramaksızın tam ve bağımsız harcama yetkisi tanımayı kabul ve taahhüt eder….” şeklinde hüküm bulunduğu anlaşılmıştır. Davacı tarafın yaptırdığı Bursa 3.Asliye Hukuk Mahkemesinin 2013/39 D.İş sayılı tespit dosyasına sunulan bilirkişi raporunda; tespit yapılan iş yerinde kullanılan (1) adet paravanın davacının 2011/02608 nolu çoklu tasarımlarından (1.1)nolu paravan tasarımıyla aynı derecede benzer olduğu, otel odalarında monte edilmiş olarak kullanılmakta olan sehpa /masalar üzerinde yer alan tasarımın tespit isteyen adına … nolu tescilli çoklu tasarımlardan (6.1) no lu sehpa tasarımıyla benzer olduğu, otel lobisinde kullanılan sehpa ayaklarında yer alan döngü tasarımın tespit istenen adına …nolu tescilli çoklu tasarımlardan (5.1) nolu tasarımla aynı derecede benzer olarak kullanıldığının tespit edildiği yönünde görüş bildirildiği, 2011/02608 nolu tasarım davacı adına 15.04.2011’de tescil edildiği, çoklu tasarımlardan (1.1) nolu tasarımın paravan tasarımı olduğu, 2010/04653 nolu tasarımın 25.08.2010’da davacı adına tescil edildiği, çoklu tasarımlardan (5.1) ve (6.1) nolu tasarımların sehpa olduğu, davacıya ait … nolu çoklu tasarım tescil belgesinde yer alan 5 nolu sehpa tasarımının 22.06.2015 tarihli talep üzerine iptal edildiği anlaşılmıştır.Dairemizin 26/05/2017 tarihli 2017/299 Esas-2017/1825 Karar sayılı kararıyla; “Davalı …’nın istinaf talebinin HMK’nun 345.maddesi uyarınca süresinde olmadığından HMK’nun 346/1 maddesi uyarınca reddine, Davalı …l Turizm İnş.Teks.San.Tic.Ltd.Şti’nin istinaf talebinin kabulüne, İlk Derece Mahkemesinin 26.09.2016 gün 2013/137 Esas, 2016/158 Karar sayılı ilamının kaldırılmasına,Davalı …urizm İnş.Teks.San.Tic.Ltd.Şti hakkındaki davanın husumetten reddine, Davalı … hakkındaki davanın kabulüne, Davacının Döngü sehpa tasarımının davalı … tarafından üretilerek benzerlerinin diğer davalıya satılmasının haksız rekabet oluşturduğunun tespitine, 2011 02608-1 Paravan tasarımının aynısı veya belirgin şekilde benzerinin davalı … tarafından KHK 48. maddesi uyarınca fiillere konu edilmesinin davacının tasarım hakkına tecavüz oluşturduğunun tespitine, Davaya konu olup, davalı şirkete ait otelde bulunan ürünlerin imhasına yönelik talebin ve üretime yönelik üretim araçlarına ilişkin talebin reddine, Davaya konu sehpa ve paravan satışından dolayı davacının yoksun kalınanKazanç olan 57.647,00 TL nin taleple bağlı olarak 47.647,00 TL sine 07.04.2016 tarihinden itibaren yürütülecek 10.000 TL’ sine 06.06.2013 tarihinden itibaren yürütülecek reeskont faizi ile birlikte davalı …’dan alınarak davacıya verilmesine, Davacının manevi zararına ilişkin olarak somut olayın özelliğine göre takdiren 25.000 TL manevi tazminatın 06.06.2013 tarihinden itibaren yürütülecek yasal faizi ile birlikte davalı …’dan alınarak davacıya verilmesine, Masrafı davalı …’dan alınmak üzere kesinleşen hüküm özetinin yurtçapında yayın yapan trajı en yüksek 3 gazeteden birinde bir kez ilanına” karar verilmiştir.Dairemizin kararına karşı davalı …’nın ve davacı vekilinin temyiz başvurusunda bulunduğu, Yargıtay 11. Hukuk Dairesi’nin 04/04/2019 tarihli 2017/3995 Esas-2019/2643 Karar sayılı kararıyla; ” davalı …’nın istinaf başvurusu, HMK’nın 345. maddesi uyarınca süresinde olmadığından bahisle HMK’nın 346/1. maddesi uyarınca reddedilmiş olmasına rağmen, hüküm fıkrasında anılan davalı yönünden yerel mahkemece verilen kararın aynen korunduğu gerekçesi ile yeniden hüküm kurularak davanın kabulüne karar verilmesi doğru olmamış, hükmün bu sebeple davalı … yararına bozulmasına” , “554 sayılı KHK uyarınca tescilli tasarım hakkı sahibi, tecavüzün tespiti, durdurulması ve önlenmesi, giderilmesi ve tazminat davaları açabileceği, KHK’nın 49. maddesi gereğince açılacak bu davalardan tazminat davası dışındaki davalarda mütecavizin kusurunun aranmayacağı, yine tescil kaydı iptal edilen 2010/04653-5 numaralı tasarım bakımından uygulanacak olan TTK’nın 56. maddesi gereğince, haksız rekabetin tespiti, önlenmesini ve ortadan kaldırılması talepleri bakımından haksız kusurun varlığının gerekmediği, bu itibarla, Dairemiz tarafından davalı şirket aleyhine açılan endüstriyel tasarım hakkına tecavüzün ve haksız rekabetin tespitini, önlenmesini ve ortadan kaldırılması talepleri yönünden yerel mahkemece davanın kabulünde bir isabetsizlik olmamasına rağmen, davalı şirketin pasif husumet ehliyetinin bulunmadığı gerekçesi ile hüküm tesisinin doğru görülmediği gerekçesiyle davacı vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile hükmün davacı yararına bozulmasına” karar verilmiştir.Yargıtay bozma ilamı ve duruşma günü taraf vekillerine tebliğ edilmiş, duruşmada hazır bulunan davacı vekilinin bozma ilamına uyulmasını talep ettiği anlaşılmış, usul ve yasaya uygun görülen Yargıtay bozma kararına uyulmasına karar verilmiştir.Uyulmasına karar verilen bozma ilamı doğrultusunda yapılan istinaf incelemesinde; davalılardan …’ya mahkeme kararının 09.12.2016 tarihinde tebliğ edildiği, adı geçenin istinaf dilekçesi ve harçlarını HMK’nun 345.maddesinde ön görülen 2 haftalık süreden sonra 28.12.2016 tarihinde yatırdığı görülmekle, davalı …’nın istinaf başvurusunun HMK 346/1 maddesi uyarınca süresinde yapılmadığı anlaşılmakla usulden reddine karar verilmiştir.Davalı… Ltd. Şti. vekilinin istinaf başvurusunun incelenmesinde; dava tarihinde koruma altında bulunan davacıya ait 2011/02608 sayılı paravan tasarımının ve sonradan davacı tarafça iptal ettirilen 2010/04653-5 numaralı sehpa tasarımının, aynı derecede benzerlerinin otel odalarında kullanıldığı bilirkişi raporuyla tespit edilmekle, ilk derece mahkemesinin 554 Sayılı KHK 49. Madde tasarıma tecavüz ve haksız rekabetin tespitine, önlenmesi ve sonuçlarının kaldırılmasına ilişkin kararının yerinde olduğu ancak 10/04/2011 tarihli sözleşmedeki 1/d ve 2/b madde düzenlemesi , gerek sözleşmenin iptal edilmeyen tasarımın tescil tarihinden önceki bir tarihte imzalanması ve gerekse davalı şirketin tasarımı siparişle diğer davalıdan alması karşısında davalı şirketin kusuru bulunmadığından 554 Sayılı KHK 50. Madde gereğince davalı … Ltd.Şti. hakkında maddi ve manevi tazminat taleplerinin reddi gerekirken ilk derece mahkemesi tarafından kabulüne karar verilmesi yerinde görülmediğinden, davalı … Ltd. Şti. vekilinin istinaf başvurusunun kısmen kabulü ile, ilk derece mahkemesi kararının kaldırılmasına, taraf vekillerinin istinaf ve temyiz başvuruları nedeniyle kazanılmış hakları korunmak suretiyle, davalı şirket hakkında davanın kısmen kabulüne kısmen reddine karar verilerek aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur.
H Ü K Ü M : Yukarıda açıklanan gerekçe ile:
1-Davalı …’nın istinaf başvurusunun HMK 346/1 maddesi uyarınca süresinde olmadığından usulden reddine,
2-Davalı …l Turizm Ltd. Şti istinaf başvurusunun HMK 353/1-b-3 maddesi gereğince kısmen kabul kısmen reddiyle,
a-İstanbul 2. FSHMM’nin 26/09/2016 tarih 2013/137 Esas 2016/158 Karar sayılı hükmünün … Şirketi yönünden kaldırılmasına,
b-Davalı … Turizm Ltd. Şti yönünden davanın kısmen kabul kısmen reddiyle;
c-Davacının “döngü sehpa” tasarımının üretilerek benzerlerinin davalı şirkete ait mekanlarda kullanımın haksız rekabet oluşturduğunun tespitine,
d-… başvuru numaralı paravan tasarımının aynısı veya belirgin şekilde benzerinin davalı şirkete ait mekanlarda kullanımının davacı tasarım hakkına tecavüz oluşturduğunun tespitine,
e-İhlale ve haksız rekabete konu olan paravan ve sehpaya ilişkin tecavüz suretiyle üretilen ürünlere el konularak imhasına, üretime yönelik üretim araçlarına el konulması talebinin reddine,
f-Davacının maddi ve manevi tazminat taleplerinin reddine,
g-Karar kesinleştiğinde masrafı davalıdan alınarak hüküm özetinin yurt çapında yayın yapan tirajı en yüksek 3 gazeteden birinde ilanına,
3-İlk derece yargılaması yönünden;
a-Alınması gereken 44,40 TL harçtan, peşin yatırılan 25,20 TL’nin mahsubu ile bakiye 19,20 TL harcın davalıdan alınarak hazineye irad kaydına,
b-Davanın kabul edilen kısmı yönünden davacı lehine Avukatlık Asgari Ücret Tarifesine göre takdir edilen 3.145,00 TL vekalet ücretinin davalı … Turizm Ltd. Şti’ den alınarak davacıya verilmesine,
c-Davanın reddedilen kısmı yönünden davalı … Turizm Ltd. Şti yararına Avukatlık Asgari Ücret Tarifesine göre takdir edilen 3.145,00 TL vekalet ücretinin davacıdan alınarak davalıya verilmesine,
d-Davacı tarafından ilk derece mahkemesinde yapılan: 25,20 TL başvurma harcı, 25,20 peşin harç, 3,80 TL vekalet harcı, 2.200,00 TL bilirkişi ücreti, 100 TL tebligat, müzekkere ve posta gideri olmak üzere toplam 2.354,20 TL’nin, davanın kısmen kabul edilmiş olması nedeniyle, 1.177,10 TL’nin davalı … Turizm Ltd. Şti’den alınarak davacıya verilmesine,
4-İstinaf yargılaması yönünden;
a-… Turizm Ltd. Şti’nin İstinaf talebi kısmen kabul edildiğinden davalı tarafça yatırılan istinaf harcının karar kesinleştiğinde ve talep halinde iadesine,
b-Davalı …’nın başvurusu usulden reddedildiğinden, davalı tarafından yatırılan 1.411,25 TL nispi karar ve ilam harcından 44,40 TL maktu karar harcının mahsubundan sonra bakiye 1.366,85 TL harcın karar kesinleştiğinde ve talep halinde davalıya iadesine,
c-İstinaf yargılaması için davalı … Turizm Ltd. Şti. tarafından yapılan 85,70 TL istinaf yoluna başvurma harcı, 54,00 TL tebligat, müzekkere ve posta gideri olmak üzere toplam 139,70 TL’nin, davacıdan alınıp davalıya verilmesine,
d-İstinaf yargılaması için davalı … tarafından yapılan giderlerin üzerinde bırakılmasına,
c-İstinaf incelemesi duruşmalı yapıldığından ve bir duruşma icra edildiğinden davacı yararına Avukatlık Asgari Ücret Tarifesine göre belirlenen 1.362,00 TL vekalet ücretinin davalılardan alınarak davacıya verilmesine,
d-İstinaf incelemesi duruşmalı yapıldığından ve bir duruşma icra edildiğinden davalı … Turizm Ltd. Şti yararına Avukatlık Asgari Ücret Tarifesine göre belirlenen 1.362,00 TL vekalet ücretinin davacıdan alınarak davalıya verilmesine,
5-Artan gider avanslarının karar kesinleştiğinde ve talep edildiğinde taraflara iadesine,
Dair, duruşmalı yapılan inceleme sonucunda iş bu kararın tebliğinden itibaren 2 hafta içinde Yargıtayda temyiz yolu açık olmak üzere 18/09/2019 tarihinde oy birliği ile karar verildi.