Görüntülediğiniz mahkeme kararı kesinleşmiş bir karardır.

T.C.
İSTANBUL
BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ
16. HUKUK DAİRESİ
T Ü R K M İ L L E T İ A D I N A
İ S T İ N A F K A R A R I
DOSYA NO: 2019/1415 Esas
KARAR NO: 2021/2189
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ: İSTANBUL 9. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
TARİHİ: 13/11/2018
NUMARASI: 2014/554 E. – 2018/824 K.
DAVANIN KONUSU: Menfi Tespit (Kıymetli Evraktan Kaynaklanan)
KARAR TARİHİ: 23/12/2021
İstinaf incelemesi için dairemize gönderilen dosyanın ilk incelemesi tamamlanmış olmakla, HMK 353. Maddesi gereğince dosya içeriğine göre duruşma yapılmasına gerek görülmeden dosya üzerinde yapılan inceleme sonucu;
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
DAVA: Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; icra takibi ve takibe konu çek nedeniyle davacının borcunun bulunmadığını, 2 nolu davalı firma ile bağlantı-bayilik sözleşmesi yaparak hidrofor pompaları satma konusunda bayilik anlaşması yapıldığını, 8 adet çek ile bayilik gereği 2 nolu davalı firma tarafından gönderilecek malların bedelinin vadeli çeklerle ödendiğini, ancak davacıya satılması için gönderilen malların kalitesiz ve teslim edilmesi istenen hidrofor pompalarının teslim edilmemiş olması nedeniyle davalı firmaya teslim edemediği malların karşılığı olan çeklerin iade edilmesinin istendiğini, davalı firmanın çekleri iade etmediğini, ayıplı mallarını almadığını ve çekleri davalı … kuruluşuna tahsil için verdiğini belirterek İstanbul …İcra Müdürlüğü’nün … Esas sayılı dosyasında müvekklinin borcunun bulunmadığının tespitine karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
CEVAP: Davalı … A.Ş. vekili cevap dilekçesinde özetle; müvekkili şirketin faktoring firması olduğunu, dava konusu çekin faktoring sözleşmesi ile 15/04/2013 tarihinde temlik alındığını, ödeme yasağı tarihinin 11/09/2013 olduğunu, iktisap tarihinden 5 ay sonra ödeme yasağı alındığını, müvekkilinin yetkili hamil olduğunu belirterek davanın reddine ve davacının % 20’den az olmamak üzere tazminata mahkum edilmesine karar verilmesini talep ve dava etmiştir. Davalı … Ltd. Şti. davaya cevap vermemiştir.
İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI: İstanbul 9. Asliye Ticaret Mahkemesi’nin 13.11.2018 tarih ve 2014/554 Esas – 2018/824 Karar sayılı kararıyla; “… davacı İstanbul … İcra Müdürlüğünün … E.sayılı dosyasına bir borcu olmadığına karar verilmesini talep etmiş ve davalı … şirketinden aldığı malların kalitesiz olduğunu ve bir kısım malların teslim edilmediğini ileri sürmüş ise de, ticari defter ve belgelerinde davalı şirketle ilgili kaydın bulunmadığı, malların ayıplı veya eksik teslim edildiğini usulüne uygun ispatlayamadığı, davalı … şirketinin ciro yoluyla çeki iktisap ettiği ve davalı … şirketinin bile bile davacının aleyhine hareket ettiğinin kanıtlanamadığı anlaşıldığından davanın reddine, ihtiyati tedbir kararının uygulandığı anlaşıldığından % 20 tazminata hükmedilmesine” karar verilmiştir.
İSTİNAF İSTEMİ: Davacı vekili istinaf dilekçesinde; “Davalı … tarafından düzenlenen 18.02.2013 tarihli tahsilat makbuzu uyarınca çekin iade edileceği belirtilmesine rağmen, raporda ve kararda bu hususun dikkate alınmamasının usule aykırı olduğunu, Bilirkişi raporunun denetime elverişli olmadığını, rapora itirazlarına rağmen yeni bilirkişi raporu alınmadığını, Mahkemece tedbirin karar kesinleşmeden kaldırılmasının usule aykırı olduğunu, Ankara 5.Asliye Ticaret Mahkemesi’nin 2013/461 Esas sayılı dosyasından dava konusu çek ile ilgili tedbir kararı verilmesine rağmen, mahkemece bu dosya celp edilip incelenmeden karar verilmesinin hatalı olduğunu.” beyanla ilk derece mahkemesi kararının kaldırılması istenmiştir. Davalı … A.Ş. vekili istinaf dilekçesinde; “Mahkemenin davanın reddine karar vermesine rağmen kendileri yönünden vekalet ücretine hükmedilmemesinin usule aykırı olduğunu” beyanla kararın istinaf incelemesi ile düzeltilmesi istenmiştir.
DELİLLER: *İstanbul …İcra Müdürlüğü’nün … Esas sayılı dosyası; (Davalı … tarafından 30.10.2013 keşide tarihli 5.000 TL bedelli çeke istinaden davacı …, davalı … Ltd. Şti. ve … aleyhine yapılan icra takibi.) *İcra takibine konu 30.10.2013 keşide tarihli ve 5.000 TL bedelli çek. (Keşidecisi davacı, lehtarının davalı …Ltd.Şti., cirantanın dava dışı … ve onun temlikiyle çekin hamil Davalı … ‘e ciro edildiği.) *Bilirkişi heyeti raporu; Sunulan davacı ve davalı … defterlerinin usulüne uygun tutulmuş olduğunu, davacıya ait defterlerde dava konusu çekin davalı … Ltd. Şti. verildiğine dair kaydın bulunmadığını ve davacının bu şirkete borçlu gözükmediğini, davalı factoring şirketine ait defterlerde ise dava konusu çekin …’den alındığı ve karşılığında komisyonu düşülerek bedelinin ödenmiş olduğu, 6361 sayılı Faktoring kanunun 9/ç-3 maddesine göre davalı … şirketinin bile bile davacının aleyhine hareket ettiğinin kanıtlanması gerektiği, aksi halde davacının dava konusu çekten dolayı faktoring şirketine karşı sorumlu olacağını kanaatini içerir. *Bilirkişi heyeti ek raporlaru; davanın İstanbul …İcra Müdürlüğü’nün … E.sayılı dosyasına davacının bir borcu olmadığına ilişkin olduğu, bu dosyada alacaklının faktoring şirketi olduğu, diğer davalı şirketin icra dosyasında alacaklı olmadığı, davacının çekin karşılığı malları teslim almadığını ispatlayamadığı, davalı … şirketinin çekin yasal hamili olduğu kanaatini içerir.
GEREKÇE: Dava, İİK’nun 72.maddesi uyarınca icra takibinden sonra açılan menfi tespit davasıdır. Davacı, icra takibine konu edilen çekin keşidecisi olduğunu, çekin davalı …’ya ürün alımı için verildiğini, verilen çek karşılığı ürünlerin ayıplı olduğunu ve bir kısmının da teslim edilmediğini, bu nedenle davaya konu çek ile ilgili olarak borcunun bulunmadığından bahisle menfi tespit isteminde bulunmuştur. Davalı … davaya cevap vermemiş; davalı … çekin faktoring hukukuna uygun olarak ciro yoluyla temlik alındığını beyanla davanın reddi gerektiğini savunmuştur. İlk derece mahkemesi tarafından; “… Davacı icra dosyasına bir borcu olmadığına karar verilmesini talep etmiş ve davalı … şirketinden aldığı malların kalitesiz olduğunu ve bir kısım malların teslim edilmediğini ileri sürmüş ise de, ticari defter ve belgelerinde davalı şirketle ilgili kaydın bulunmadığı, malların ayıplı veya eksik teslim edildiğini usulüne uygun ispatlayamadığı, davalı … şirketinin ciro yoluyla çeki iktisap ettiği ve davalı … şirketinin bile bile davacının aleyhine hareket ettiğinin kanıtlanamadığı anlaşıldığından davanın reddine, % 20 tazminata hükmedilmesine” karar verilmiştir. Hüküm davacı vekili ile davalı … vekili tarafından istinaf edilmiştir. İnceleme, 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun (HMK) 355. maddesi hükmü uyarınca istinaf dilekçelerinde belirtilen sebeplerle sınırlı olarak ve kamu düzenine aykırı hususların olup olmadığı gözetilerek yapılmıştır. Davacının davaya konu çekin keşidecisi olduğu, davacının çeki aralarındaki ticari ilişki kapsamında davalı … Ltd. Şti’ne verdiği, ancak davalının çek karşılığı malların bir kısmını ayıplı teslim ettiği bir kısmını ise teslim etmediği iddiasıyla davacının bu davadan önce Ankara 5.Asliye Ticaret Mahkemesi’nin 2013/461 Esas sayılı dosyası ile bu davanın konusu olan çekin de aralarında olduğu bir grup çek yönünden menfi tespit davası açtığı ve davanın davacı lehine sonuçlandığı, ancak mahkeme kararı (ve istinaf incelemesi) tarihi itibariyle bu kararın halen kesinleşmemiş olduğunun UYAP kayıtlarından anlaşıldığı görülmüştür. Dava konusu 30.10.2013 keşide tarihli ve 5000,00 TL bedelli çek yönünden davacı tarafından davalı … şirketine karşı açılmış ve devam eden anılan dava, sonradan açılan bu dava yönünden derdestlik teşkil edecektir. HMK’nın 114/1-ı maddesinde aynı davanın, derdest olmaması dava şartları arasında gösterilmiştir. Derdestlik nedeniyle; aynı konuda, aynı taraflar arasında, aynı dava sebebine dayanarak daha önce bir dava açılmış ve bu dava görülmekte ise, aynı konunun yeni bir dava konusu yapılması mümkün değildir. Dava şartlarından olması nedeniyle, taraflarca ileri sürülmese bile mahkemece resen her aşamada gözetilmesi gerekir. Açıklanan nedenlerle mahkemece, davalı … şirketine karşı açılmış olan davada dava şartlarının yokluğu nedeniyle davanın usulden reddine karar verilmesi gerekirken, davanın esastan reddine karar verilmesi hatalı olmuştur. Davalı … şirketine karşı açılan davaya gelince; Davaya konu çekin faktoring sözleşmesi kapsamında dava dışı ciranta … tarafından davalı şirkete ciro ve temlik edildiği, sözleşme kapsamında gerekli faturaların ibraz edildiği, çek karşılığı malların davacıya teslim edilmemesi ve malların ayıplı çıkması hususunun şahsi defi niteliğinde olup davalı … firmasına karşı ileri sürülemeyeceği, tüm bu hususlar gözetildiğinde bu davalıya yönelik davanın reddine dair ilk derece mahkemesi kararının yerinde olduğu anlaşıldığından, davacının istinaf isteminin reddine karar verilmiştir. Davalı … yönünden davanın reddine karar verilmesine rağmen davalı lehine vekalet ücreti takdir edilmemesi isabetsiz olup, davalı vekilinin istinaf isteminin kabulüne, yukarıda belirtilen hususlarla birlikte yeniden hüküm kurulmak üzere ilk derece mahkemesi kararının kaldırılmasına karar verilmiştir.
HÜKÜM: Yukarıda açıklanan nedenlerle; 1-Davacı vekilinin istinaf talebinin REDDİNE, 2-Davalı … A.Ş. vekilinin istinaf talebinin KABULÜNE, 3- İstanbul 9.Asliye Ticaret Mahkemesi’nin 13/11/2018 tarih, 2014/554 E. – 2018/824 K. sayılı kararının KALDIRILMASINA, 4-Davalı … yönünden açılan davanın derdestlik nedeniyle dava şartı yokluğundan REDDİNE, 5-Davalı … A.Ş. yönünden açılan davanın esastan REDDİNE, 6-Asıl alacağın % 20’si olan 1.000 TL tazminatın davacıdan alınarak davalı … A.Ş’ye verilmesine, 7-Alınması gereken 59,30 TL harcın, peşin alınan 85,40 TL harçtan mahsubu ile artan 26,10 TL’nin istek halinde davacıya iadesine, 8-Davada kendisini vekille temsil ettiren davalı … A.Ş için 5.000,00 TL vekalet ücretinin davacıdan alınarak bu davalıya verilmesine, 9-Davacı tarafından yapılan yargılama giderlerinin kendi üzerinde bırakılmasına, 10-Mahkemece 12/02/2014 tarihli ara kararı ile verilen tedbir kararının kaldırılmasına, 11-İstinaf peşin harcının talebi halinde davalı … A.Ş’ye iadesine, 12-İstinaf yargılaması yönünden davacıdan alınması gereken 59,30 TL harçtan, peşin alınan 44,40 TL harcın mahsubu ile bakiye 14,90 TL harcın davacıdan alınarak hazineye gelir kaydına, 13- İstinaf aşamasında davalı … A.Ş tarafından yapılan yargılama gideri olan 121,30 TL istinaf yoluna başvurma harcının davacıdan alınarak davalı … A.Ş’ye verilmesine, 14-Davacı tarafından yapılan istinaf yargılama giderlerinin kendi üzerinde bırakılmasına, 15-İstinaf incelemesi duruşmalı yapılmadığından vekalet ücreti takdirine yer olmadığına, 16-Gerek ilk derecede gerekse istinaf aşamasında yatırılan gider avanslarından kullanılmayan kısımların karar kesinleştiğinde yatıran tarafa iadesine, Dair, dosya üzerinden yapılan inceleme sonunda, oy birliğiyle kesin olarak karar verildi.23/12/2021