Görüntülediğiniz mahkeme kararı kesinleşmiş bir karardır.

T.C.
İSTANBUL
BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ
16. HUKUK DAİRESİ
T Ü R K M İ L L E T İ A D I N A
İ S T İ N A F K A R A R I
DOSYA NO: 2019/1220 Esas
KARAR NO: 2021/2151 Karar
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ: İSTANBUL 8. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
TARİHİ: 28/12/2018
NUMARASI: 2015/1106 E., 2018/1290 K.
BİRLEŞEN İSTANBUL 4.ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
2016/704 ESAS SAYILI DOSYASI
DAVANIN KONUSU: Menfi Tespit (Kambiyo Senetlerinden Kaynaklanan)
KARAR TARİHİ: 22/12/2021
İstinaf incelemesi için dairemize gönderilen dosyanın ilk incelemesi tamamlanmış olmakla, HMK 353. ve 356. maddeleri gereğince dosya içeriğine göre duruşma yapılmasına gerek görülmeden dosya üzerinde yapılan inceleme sonucu;
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
ASIL DAVADA: Davacı … LTD.ŞTİ vekili; müvekkilinin dava dışı … Ltd. Şti.’den olan alacağına karşılık 31/08/2015 tarihli 15.500 TL bedelli çeki aldığını ve bu çeki dava dışı … Ltd. Şti.’ne verdiğini, ancak … Ltd. Şti.’nin bu çeki zayi ettiğini bildirerek çekin ödenmemesi kararı aldığını ve çek iptali davası açtığını, çekin 15/09/2015 tarihinde … tarafından ibraz edildiğini ve arkasının yazdırıldığını, bu çeke dayalı olarak davalı … tarafından takip başlatıldığını, takibin hukuka aykırı olduğunu, ciro silsilesinin sakat olduğunu, zira müvekkiliyle kendinden sonra gelen davalı Kemer Tekstil… Ltd. Şti.arasında ticari ilişki bulunmadığını belirterek müvekkilinin davalılara çek nedeniyle borçlu olmadığının tespitine, takibin iptaline karar verilmesini talep ve dava etmiştir. Davalı … vekili; müvekkilinin iyi niyetli meşru hamil olduğunu, ödemeden men kararının müvekkilini bağlamayacağını bildirerek davanın reddi ile % 20 oranında tazminata hükmedilmesini istemiştir. Davalı …Ltd. Şti.davaya cevap vermemiştir.
BİRLEŞEN DAVADA: Davacı …vekili; davalı … tarafından kambiyo vasfına sahip olmayan çeke dayalı olarak icra takibi başlatıldığını, bu çekle ilgili iptal kararı verildiğini, davalı …’nın yasal süre içinde çekin hamili olduğu hususunda başvuru yapmadığını, çekle ilgili olarak 15.500 TL çek bedelinin haklı hamil olan … Ltd.Şti’ne ödendiğini, müvekkilinin aynı çekle ilgili olarak 3.kez ödeme tehdidi altında bulunduğunu bildirerek müvekkilinin çek nedeniyle borçlu olmadığının tespitine, takibin iptaline, dosyaya yatan paranın ödenmemesi için ihtiyati tedbir kararı verilmesini istemiştir. Davalı … vekili; ödemeden men yasağı kararının müvekkilini etkilemediğini, müvekkilinin iyi niyetli ve meşru hamil olduğunu bildirerek davanın reddi ile % 20 oranında tazminata hükmedilmesini istemiştir. Davalı …. Ltd.Şti.vekili; dava konusu çekin davacı tarafından müvekkili adına düzenlendiğini, müvekkilinin de bu çeki … Ltd. Şti.’ne verdiğini bildirerek davanın reddini, ayrıca yargılama gideri ve vekalet ücretinin dava açılmasına sebebiyet veren diğer davalıdan tahsilini istemiştir. Mahkemesince toplanan delillere ve alınan bilirkişi raporlarına göre; “dava konusu çek hakkında zayi nedeniyle iptal kararı verildiği, ancak iptal kararının iptaline dair sonradan hüküm kurulduğunu, çekin … tarafından ibraz edildiği, …’nin kayıtlarının incelenmesinde … Şirketinden satın aldığı kumaşlar karşılığında bu çekin verildiği, çek ve faturanın ticari kayıtlarında muhasebeleştirildiği, … Şirketinin kayıtlarının incelenmesinde ise çekin … Şirketine yapılan ham kumaş satışı nedeniyle alındığı, ancak çekin tahsil edilmemesi nedeniyle çek iade kaydı yapılarak … Şirketinin borçlandırıldığı, … Şirketinin kayıtlarının incelenmesinde ise çeki …’e ciro ettikleri ancak çekin kaybolması nedeniyle … firmasının banka havalesi ile çek bedelini 02/09/2015 tarihinde ödediği, buna göre keşideci … Şirketinin sorumluluğunun keşide tarihinde çeki elinde bulunduran hamile ödeme yapması gerektiği, keşidecinin çek karşılığında mal aldığı sabit olmakla çek nedeniyle borçlu bulunmadığından bahsedilemeyeceği, sadece …’e ödeme yapmakla …’e borçlu olmadığı, …’in ise çek bedelini hamil görünen …’ya ödemek yerine dava dışı …’ne havale ettiği, hatalı ödeyenin iki kez ödeme yapacağı, davalı …’nın son hamil olup çekte bir çok cironun bulunduğu, iyi niyetli hamil konumunu ortadan kaldıracak şekilde delil bulunmadığı, … Şirketi yönünden de çeki haksız olarak bulundurduğu yolunda kanıt bulunmadığı ” gerekçeleriyle asıl davada; yerinde görülmeyen davanın reddine, %20 nispetinde hesaplanan 3.100,00 TL tazminatın davacıdan alınıp, davalı … ‘ya verilmesine, birleşen davada; … yönünden açılan davanın kabulüne, ödeme nedeniyle ilgili icra takibinden dolayı davacının bu davalıya borçlu bulunmadığının tespitine, bu davacı tarafından diğer davalılar aleyehine açılan davanın yerinde görülmediğinden reddine, bu dosyada talep olmadığından ayrıca ihtiyati tedbir kararı verilmediğinden icra inkar tazminatı hususunda karar verilmesine yer olmadığına karar verilmiş, kararı birleşen dosya davacısı …vekili istinaf etmiştir. Birleşen dosya davacısı …vekili istinafında; davalı …’nın başlattığı takibin haksız olduğunu, bu konudaki taleplerin mahkemece dikkate alınmadığını, bu kişinin haklı hamil olmadığını, yetkili hamilin çeki kaybetmesi nedeniyle ödemeden men kararı aldığını ve mahkemenin çekin iptaline karar verdiğini, takip tarihinde ve dava tarihinde ödemeden men kararının mevcut olduğunu, çekin ibrazı için yasal sürede mahkemeye başvurulmadığını, muhatap bankaya 07/05/2015 tarihinde ödemeden men kararının gönderildiğini, çekin tacir çeki olduğunu, …’nın aradaki ticari ilişkiyi ispatlayamadığını, dolayısıyla haklı hamil olmadığını, çek iptal kararının kesinleşmesi üzerine haklı hamil olan … Şirketi’ne internet bankacılığı yoluyla ödeme yapıldığını, davalının haksız işlemi ile müvekkilinin itibarının zedelendiğini ve iki kez ödeme yapmakla karşı karşıya kaldığını, davalı …’nın zayi nedeniyle iptal davası açıldığını bilmesine rağmen çeki mahkemeye ibraz etmediğini, ayrıca haciz nedeniyle müvekkilinin talimat dosyasına dosya borcunu yatırdığını, müvekkilinin aynı çekle ilgili 3.kez haciz tehdidi altında bulunduğunu, davalının haklı hamil olmaması nedeniyle kabulü gerektiğini bildirmiştir. Kahramanmaraş 5. Asliye Hukuk Mahkemesi’nin 2015/575 E.sayılı dosya fotokopisinin incelenmesinde; davacının … Ltd. Şti.olup, hasımsız olarak aralarında dava konusu çekin de bulunduğu çeklerin zayi nedeniyle iptalini istediği, yargılama sonunda davanın kabulüne karar verildiği, kararın 17/11/2015 tarihinde kesinleştiği, … vekilinin dosyaya sunduğu tarihsiz dilekçeyle çekin meşru hamilinin müvekkili olduğu belirterek ödemeden men kararının kaldırılmasını istediği görülmüştür. Dosya içinde bulunan çek fotokopisinin incelenmesinde; çekin 31/08/2015 keşide tarihli, 15.500 TL bedelli, keşidecisinin birleşen davanın davacısı … Ltd. Şti., lehtarın davacı birleşen dava davalısı … Ltd. Şti, sonraki cirantaların asıl ve birleşen davanın davalısı … Ltd. Şti, dava dışı …, okunamayan bir ciro, davalı … ve dava dışı … olduğu olduğu, çekin 01/09/2015’te ibraz edildiği, ödemeden men kararı nedeniyle ödeme yapılmadığının şerh edildiği görülmüştür. Yargılama sırasında alınan 05/03/2018 havale tarihli bilirkişi raporunda; ” 17.02.2018 tarih 8:30 ile 12:00 arası ve 27.02.2018 08:30 11:00 arası … Şirketinin Organize sanayi bölgesi …cadde no:… Kahramanmaraş adresinde 01.02.2018 tarihli Talimat tevzi formunda yapılması gereken incelemeler doğrultusunda yerinde inceleme yapıldığı, … firmasının, … firmasından ham bez alımlarından kaynaklanan ticari borç-alacak ilişkisinin bulunduğu, davaya konu 31.08.2015 keşide tarihli 15.500,00-1TL bedelli çek’in, 14.04.2015 tarihinde … firması resmi kayıtlarına alınarak , … firmasının cari borcundan düşüldüğü, 15.500,00 TL bedelli çek’in … firması tarafından 26.04.2015 tarihinde … cari hesabına iade kaydı yapılarak çek tutarı kadar borçlandırıldığı, … firması tarafından 03.09.2015 tarihinde havale ile çek bedelinin … firmasına ödendiğinin tespit edildiği” yolunda görüş bildirildiği görülmüştür. Yargılama sırasında alınan 24/04/2018 tarihli bilirkişi raporunda; “dava dosyası ve ekleri ile dava dışı … Ltd. Şti.nin 2015 yılı ticari defterlerinin incelenmesinde; dava dışı … Ltd. Şti.nin 2015 yılı ticari defterlerinin açılış ve kapanış tasdiklerinin yasal süresi içerisinde yaptırıldığı. anılan defterlere yapılan kayıtların. “Tek Düzen Muhasebe Sistemi Uygulama Genel Tebliği ” ile “Muhasebe İlke ve Kurallarına” uygun olarak zamanında yapıldığı, sahibi adına delil olma özelliğine sahip olmakla beraber takdirin mahkemeye ait olduğu, … Ltd. Şti. tarafından … ltd. Şti.’ne 06.04.2015 tarihli TAHSİLAT MAKBUZU karşılığında “… Altıparmak Şb.ce verilmiş bulunan … numaralı ve 31.08.2015 tarihli 15.500,00TL.tutarlı çekin “02.09.2015 tarihinde … Altıparmak Şb.ne … dekont ile ödendiği ve bu ödemenin ise … Ltd. Şti.nin Yevmiye defterine 02.09.2015 tarih ve 381 Yevmiye numarası ile kayıt edildiği” yolunda görüş bildirildiği görülmüştür. Yargılama sırasında alınan 30/04/2018 tarihli bilirkişi raporunda; “… kayıtlarına göre; çek keşidecisi …’in 2014 yılından devreden borç bakiyesinin 127,17 TL olduğu, 20.01.2015 tarih, … sayılı fatura nedeniyle borç kaydedilen 15.442,53 TL ile birlikte …’in borç bakiyesinin 15.569,70 TL’ye ulaştığı, dava konusu çekin alınışı sırasında düzenlenen 06.04.2015 tarihli tahsilât makbuzu nedeniyle 10.04.2015 tarihinde 15.500,00 TL alacak kaydedildiği, …’in borç bakiyesinin 69,70 TL’ye gerilediği, 10.09.2015 Tarihinde “02/09 Çek Çıkışı Kaybolan Çek” açıklaması ile 15.500 TL borç, yapılan tahsilât nedeniyle de 15.500 TL alacak kaydedildiğinden, işlem tarihindeki …’in 69,70 TL tutarındaki borç bakiyesinde değişiklik olmadığı, ticari ilişki içinde çekin teslim edildiği iddia edilen; …’in 28.02.2015 tarihinde 4.775,42 TL olan alacak bakiyesinin 4198 sayılı fatura nedeniyle 20.03.2015 tarihinde alacak kaydedilen 31.642,84 TL ile birlikte 36.418,26 TL’ye ulaştığı, borca karşılık 14.04.2015 tarihli Çek Giriş Bordrosu ile dava konusu çek ve çek iptal davasına konu diğer çekin teslimi nedeniyle 20.04.2015 tarihinde … cari hesabına 27.290,74 TL borç kaydedildiği, …’in alacak bakiyesinin 9.127,52 TL’ye gerilediği, 30.04.2015 tarihinde “Çek İadesi” açıklaması ile 27.290,74 TL alacak kaydedildiğinden, firma alacağının tekrar 36.418,26 TL’ye ulaştığı, dava konusu çek için 02.09.2015 tarihinde yapılan ödeme nedeniyle 10.09.2015 tarihinde cari hesaba 15.500,- TL, çek iptal davasına konu diğer çeke karşılık yapılan ödeme nedeniyle de 10.10.2015 tarihinde 11.790,74 TL borç kaydedildiği, cari hesapta yer alan diğer işlemler sonucunda …’in 10.12.2015 tarihi itibariyle 50.176,56 TL borçlu duruma geçtiği, borç miktarının 31.12.2015 tarih, 176 sayılı yevmiye maddesinde 340.01.042 no.lu hesaba aktarıldığı, davalı … vekili ile iletişim kurulmasına rağmen, ticari defterlerin ibraz edilmediği, diğer davalı …’e ulaşılamadığı” yolunda görüş bildirildiği görülmüştür.
GEREKÇE: Asıl ve birleşen dava, İİK’nun 72.maddesi uyarınca icra takibinden sonra açılan menfi tespit davasıdır. Asıl davanın davacısı dava konusu çekte lehtar olup çeki ticari ilişkide bulunduğu dava dışı dava kendisine ihbar edilen … Ltd. Şti’ne verdiğini, çekin adı geçen şirketteyken zayi edildiğini iddia etmiş, birleşen davanın davacısı … Ltd. Şti.dava konusu çekin keşidecisi olup, çek bedelini çekin haklı hamili olduğunu belirttiği … Ltd. Şti.’ne ödediğini iddia ederek menfi tespit talebinde bulunmuştur. Dava konusu çekte bulunan ciro silsilesi incelendiğinde, ciro silsilesinde bir kopukluk bulunmadığı görülmektedir. Dosya kapsamı itibariyle davalı …’nın çekin iktisabında ağır kusurlu veya kötü niyetli olduğu hususu da ispatlanamamıştır. Birleşen davanın davacısı … Ltd. Şti.’nin çek bedelini ticari ilişkide bulunduğu lehtar … Ltd. Şti.’ne ödemesi keşideci olan … Ltd. Şti.’nin hamile olan ödeme yükümlülüğünü ortadan kaldırmaz. Açıklanan bu hususlar gözetildiğinde birleşen davanın davacısı … Ltd. Şti.’nin istinaf talepleri yerinde değildir. Hal böyle olunca usul ve yasaya uygun olan ilk derece mahkemesi kararına yönelen birleşen dosya davacısı …vekilinin istinaf talebinin reddi gerekmiş ve aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur.
H Ü K Ü M: Birleşen dosya davacısı …vekilinin istinaf isteminin 6100 sayılı HMK.’nın 353/1-b-1 maddesi gereğince ESASTAN REDDİNE, Alınması gereken 59,30 TL harçtan peşin alınan 44,40 TL harcın mahsubu ile bakiye 14,90TL eksik harcın birleşen dosya davacısı …den alınarak hazineye irat kaydına, İstinaf yargılama giderlerinin istinafa gelen birleşen dosya davacısı …üzerinde bırakılmasına, İstinaf incelemesi duruşmasız yapıldığından istinaf aşaması için ayrıca avukatlık ücreti takdirine yer olmadığına, Taraflarca yatırılan ve kullanılmayan gider avanslarından kullanılmayan kısımların talepleri halinde ilk derece mahkemesince yatıran tarafa iadesine, Dair, dosya üzerinde yapılan inceleme sonucunda oy birliği ile ve kesin olarak karar verildi. 22/12/2021