Görüntülediğiniz mahkeme kararı kesinleşmiş bir karardır.

T.C.
İSTANBUL
BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ
16. HUKUK DAİRESİ
T Ü R K M İ L L E T İ A D I N A
İ S T İ N A F K A R A R I
DOSYA NO: 2019/1172 Esas
KARAR NO: 2022/55
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ: İSTANBUL 1.FİKRÎ VE SINAÎ HAKLAR HUKUK MAHKEMESİ
TARİHİ: 17/01/2019
NUMARASI: 2017/411 2019/18
DAVANIN KONUSU: Fikir Ve Sanat Eseri (Maddi Tazminat İstemli)|Fikir Ve Sanat Eseri (Manevi Tazminat İstemli.)
KARAR TARİHİ: 19/01/2022
İstinaf incelemesi için dairemize gönderilen dosyanın ilk incelemesi tamamlanmış olmakla, HMK 353. Maddesi gereğince dosya içeriğine göre duruşma yapılmasına gerek görülmeden dosya üzerinde yapılan inceleme sonucu;
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ: Davacı; kendisinin astronomi alanında çalışmaları bulunduğunu, teleskop ile gökyüzünü incelediği sırada çektiği fotoğraflarından bir tanesinin davalı tarafından yazarının … olan “…” isimli kitabın 68.sayfasında kullanıldığını, bu kitabın MEB Talim ve Terbiye Kurulu tarafından 5 yıl süre ile ders kitabı olarak kabul edildiğini, kullanılan fotoğrafın eser niteliğinde olup kendisinden izin alınmadığı gibi eser sahibi olarak da adının belirtilmediğini, FSEK den kaynaklanan haklarının ihlal edildiğini belirterek FSEK 68.maddesi uyarınca şimdilik 5.000 TL maddi tazminatın ve FSEK 70/1 maddesi uyarınca 15.000 TL manevi tazminatın davalıdan tahsiline karar verilmesini talep ve dava etmiş, davacı vekili sunmuş olduğu 21.06.2018 tarihli dilekçesi ile dava dilekçesinde yer alan iddialarının yanı sıra netice-i talep kısmının ayrıca FSEK 86 ve diğer ilgili maddeler ile TBK’nın 49 ve TMK’nın 24 ve devamı maddeleri uyarınca 15.000 TL manevi tazminat istediklerini bildirmiştir. Davalı vekili; müvekkiline husumet düşmeyeceğini, sorumluluğun yazara ait olduğunu, ayrıca söz konusu fotoğrafın eser niteliğinde bulunmadığını bildirerek davanın reddini istemiştir. Mahkemece toplanan delillere ve bilirkişi raporlarına göre; “…somut olayda alınan her iki heyet raporu kapsamı dikkate alındığında gerek FSEK 68 ve 84.madde kapsamında gerekse BK kapsamında maddi ve manevi tazminat ödenmesi şartlarının oluşmadığı” gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiş, kararı davacı vekili istinaf etmiştir. Davacı vekili istinafında; mahkemenin, taleplerini doğru değerlendirmediğini, ıslah dilekçelerindeki taleplerinde dikkate alınmadığını, ayrıca tüm yazılı beyanlarına FSEK 86 ve TBK 49 ile TMK’nın 24.maddelerine dayandıklarını, ancak mahkemenin uyuşmazlığı doğru nitelendirmediğini, Yargıtay 11.HD’nin 2009/1555E. – 2010/7121 K.sayılı ilamının kendilerini haklı gösterdiğini, fotoğrafların haksız kullanımının davalıyı TMK 24 ve TBK 49 uyarınca sorumlu kılacağını, mahkemenin usul ekonomisine aykırı davrandığını, adli yardım taleplerinin gerekçesiz olarak reddedildiğini, bilirkişilerin derinlemesine inceleme yapmadığını, ilk raporun FSEK uzmanı yerine Yayıncı ve Muhasip bilirkişi tarafından düzenlendiğini, ikinci raporun ise neden 2 FSEK uzmanı tarafından düzenlendiğinin muamma olduğunu, raporların hükme esas alınamayacak derecede hatalı tespitler içerdiğini, ilk raporda fotoğrafın eser olmadığının tespit edildiğini, ancak fikri haklarına saldırı olduğu yolunda görüş belirtilip haksız eylem nedeniyle zarar oluşmadığı kanaatinin belirtildiğini, raporların çelişkiler içerdiğini, TMK, TBK ve FSEK uyarınca müvekkilinin maddi ve manevi zararlarının hesaplanması gerektiğini, Yargıtay 11.HD’nin 2015/8209 E. – 2016/3068 K.sayılı ilamının benzer bir olayda maddi ve manevi tazminat hesaplanması gerektiği yolunda içtihatta bulunduğunu, ders kitaplarından da yayınevlerinin kazanç elde ettiğini, mahkemenin davalı şirketin defter ve bilançolarını incelemeden maddi tazminat talebinin reddinin hatalı olduğunu, manevi tazminat talebinin reddinin de hatalı olduğunu, mahkemenin Yargıtay kararlarını da dikkate almadığını, davalının tacir olup, kâr gütme amacında olduğunun dikkate alınmadığını bildirmiştir. Davalı vekili istinafa cevabında; istinaf talebinin reddini istemiştir. Dava dilekçesine ekli “…” isimli kitabın fotokopisinin 68.sayfasında davaya konu resmin yer aldığı ve altında “Gözlem yoluyla da tabiaatın işleyişi hakkında bilgiler ediniriz.” şeklinde açıklama bulunduğu, kitabın davalı tarafından basıldığı, yazarının … olarak belirtildiği görülmüştür. Ayrıca, kitabın orjinal halininde davacı vekili tarafından mahkemeye sunulduğu görülmüştür. Mahkemece, Bilirkişiler … ve …’ndan alınan 26.3.2018 tarihli raporda; “…Davacının fotoğrafı, 5846 sayılı FSEK kanunu kapsamında fotoğrafı hem çeken kişinin hususiyetini taşımamakta hem de estetik niteliğe sahip olmadığını, Bu nedenle davacının fotoğrafı eser niteliğinde kabul edilemeyeceğini, Davacının fotoğrafı 5846 Sayılı FSEK 86. Mad. göre Resimler ve Portreler kategorisinde değerlendirilebileceği, bu fotoğrafın, davalı ders kitabında kullanmasıyla artı bir kazanç sağlamayacağını, Davalının, davacının fotoğrafını muvafakatı dışında yayınlamasından dolayı, davacının maddi bir zararı oluşmadığını, Davacının talep ettiği 15.000,00 TL manevi tazminat talebinin mahkemenin takdirinde olduğu” yolunda görüş bildirilmiştir. Mahkemece, bilirkişiler …, … ve …’den alınan 31.8.2018 tarihli heyet raporlarında; “…davacıdan izin almaksızın görüntüsü … kitabının … inci sayfasında bilgi edinme yolları konu başlığı altında Resim 5: Gözlem yoluyla da tabiatın işleyişi hakkında bilgiler ediniriz” açıklamasıyla kullanılmış olup vaki kullanım eğitim öğretim amaçlı ders kitabında kamusal yarar amaçlı olan ve ticari amaç gütmeyen bir kullanım olmakla ve kullanımda davacının kişilik hakkını zedeleyici bir durum da söz konusu olmamakla FSEK 86/2 çerçevesinde hukuka uygun kullanım kapsamında kaldığı, manevi tazminat talebinin mahkeme takdirinde olduğu” yolunda görüş bildirilmiştir.
GEREKÇE: Dava, fotoğrafın izinsiz kullanılması nedeniyle maddi ve manevi tazminat talebine ilişkindir. Davacı taraf dava dilekçesinde FSEK’in 68. Maddesi uyarınca maddi tazminat ve FSEK’in 70/1 maddesi gereğince manevi tazminat istemiş ise de, yargılama sırasında sunduğu 21/06/2018 tarihli dilekçesinde TMK, TBK ve FSEK uyarınca mali hakları zedelenen müvekkili yararına maddi tazminata ve FSEK 86 TBK 49 ve TMK 24 ve devamı maddeleri uyarınca manevi tazminata karar verilmesini istemiştir. Somut olayda; davacının fotoğrafını davalı tarafından basımı yapılan … isimli ders kitabının 68. Sayfasında yer aldığı anlaşılmaktadır. Davacı taraf bu fotoğrafın izinsiz kullanıldığını iddia etmiştir. Davalı taraf bu konuda herhangi bir izin belgesi sunmamıştır. Her ne kadar davacıya ait fotoğrafın eser niteliği bulunmamakta ise de söz konusu fotoğrafın dava konusu kitapta yer alması FSEK’in 86/2 maddesi kapsamında sayılan istisnalar kapsamında değerlendirilemez. Bu açıdan davacının izinsiz yayınlanan fotoğrafı nedeniyle hakları ihlal edilmiş durumdadır. Davacı taraf bu açıdan maddi ve manevi tazminat isteyebilecektir. Mahkemece yanılgılı değerlendirme sonucu yazılı şekilde karar verilmesi doğru değildir. Manevi tazminat hususu hakimin takdirinde olmakla birlikte maddi tazminatın hesaplanmasına yönelik olarak dosyada herhangi bir veri bulunmamaktadır. Bu yönden yargılama eksik bırakılmıştır. Bu durumda mahkemece maddi tazminat yönünden gerektiğinde bilirkişi incelemesi de yaptırılmak suretiyle ve manevi tazminat talebi de değerlendirilmek suretiyle tüm dosya kapsamında bir karar verilmesi gerekirken eksik inceleme ve yanılgılı değerlendirme sonucu yazılı şekilde karar verilmesi usul ve yasaya aykırıdır. Hal böyle olunca davacı vekilinin istinaf talebinin kabulüne karar vermek gerekmiş ve aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur.
HÜKÜM: Yukarıda açıklanan nedenlerle; 1-Davacı vekilinin istinaf talebinin KABULÜNE, 2- İstanbul 1.fikrî Ve Sınaî Haklar Hukuk Mahkemesi’nin 17/01/2019 tarih, 2017/411 E. – 2019/18 K. sayılı kararının KALDIRILMASINA, 3-Yukarıda gerekçede belirtildiği şekilde araştırma ve inceleme yapılarak bir karar verilmek üzere dosyanın ilk derece mahkemesine İADESİNE, 4-İstinaf peşin harcının talebi halinde davacıya iadesine, 5- İstinaf aşamasında davacı tarafından yapılan yargılama gideri olan 121,30 TL istinaf yoluna başvurma harcı ile 45,50 TL posta masrafı olmak üzere toplam 166,80 TL’nin davalıdan alınarak davacıya verilmesine, 6-İstinaf incelemesi duruşmalı yapılmadığından vekalet ücreti takdirine yer olmadığına, Dair, dosya üzerinden yapılan inceleme sonunda, HMK’nun 353/1-a-6 maddesi uyarınca oy birliğiyle kesin olarak karar verildi.19/01/2022