Görüntülediğiniz mahkeme kararı kesinleşmiş bir karardır.

T.C.
İSTANBUL
BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ
16. HUKUK DAİRESİ
T Ü R K M İ L L E T İ A D I N A
İ S T İ N A F K A R A R I
DOSYA NO: 2019/107 Esas
KARAR NO: 2021/1797 Karar
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ: İSTANBUL 2.FİKRÎ VE SINAÎ HAKLAR HUKUK MAHKEMESİ
TARİHİ: 18/11/2016
NUMARASI: 2014/35 E. – 2016/201 K.
DAVANIN KONUSU: Fikir Ve Sanat Eseri (Maddi Tazminat İstemli)
KARAR TARİHİ: 21/10/2021
İstinaf incelemesi için dairemize gönderilen dosyanın ilk incelemesi tamamlanmış olmakla, HMK 353. ve 356. maddeleri gereğince dosya içeriğine göre duruşma yapılmasına gerek görülmeden dosya üzerinde yapılan inceleme sonucu;
G E R E Ğ İ D Ü Ş Ü N Ü L D Ü:
DAVA: Davacı vekili dava dilekçesinde; yayın hakları davacı Kurum tarafından … A.Ş. Şirketinden alının … (…) adlı sinema filminin dublajı (Türkçe seslendirmesinin) Kurum tarafından 28.11.2011 tarihinde yapıldığını, dublajı yapılan filmin 06.12.2011 tarihinde … kanalında yayınlandığını, Kurum tarafından dublajı yapılan sinema filminin davacıya ait çeviri ve dublaj ile 24.01.2013 tarihinde … de yayınlandığının tespit ettiklerini, aynı şekilde … adlı sinema filminin de dublajının 29.11.2011 tarihinde davacı tarafça yapıldığını, 08.12.2011 tarihinde … kanalında yayınlandığını, aynı şekilde 23.03.2013 tarihinde davacının dublajıyla … de yayınlandığının tespit edildiğini, her iki filme ilişkin olarak … AŞ ile 12.08.2011 tarihli Yayın Hakları Sözleşmesi yapıldığını, seslendirme sanatçıları ile yapılan sözleşme ve ödeme dekontlarının sunulduğunu, filmin dublajının Kurum tarafından yapılması ve diyalogların çevrilmesi nedeniyle davacının 5846 sayılı FSEK kapsamında işlemelere ilişkin korumalardan yararlanacağını, Yargıtay kararlarında da yabancı eserlerdeki dublaj (diyalogların tercümesini) işlenme olarak kabul edildiğini, davalıya ait kanalda yayınlanan filmin logolu örneğini sunduklarını, davalıya Ankara …Noterliğinin 18.07.2013 tarihli … ve … sayılı ihtarnameleri ile durumu ihtar etmelerine rağmen taleplerinin Beyoğlu …Noterliğinin 29.07.2013 tarihli … sayılı ihtarnamesi ile reddedildiğini beyanla … adlı film için 10.163,22 TL ve … adlı film için 9.599,09 TL.nin FSEK 68.maddesi doğrultusunda üç katının ilgili kanaldaki yayın tarihinden itibaren işleyecek reeskont faiziyle tahsilini talep etmiştir.
CEVAP: Davalı vekili cevap dilekçesinde; Dava konusu filmlerin … Ltd. Şti. ile akdedilen sözleşme kapsamında dublajı ile birlikte lisans alınarak yayınlandığını, kendilerine teslim edildiği şekilde yayına konulduğunu, her iki filmden … adlı filmin dublaj çalışmasının … Ltd. şirketi tarafından lisans veren şirket adına yapıldığını, davalı şirketin sorumlu tutulmasının mümkün olmadığını, sorumluluk yükleyeceği biran için kabul edilecekse, sorumluluğun … şirketinde olduğunu beyanla davanın reddini talep etmiştir. Davalı vekilinin talebi üzerine, … Ltd. Şti.’ne dava ihbar olunmuş vekil tarafından ibraz edilen dilekçede; davalı yanında fer’i müdahil olarak davaya katılma talebinde bulunmuş, davacı şirketin FSEK kapsamında lisans hakları müvekkiline ait eserlerin türkçe dublajını gerçekleştirerek filmi türkçe dublajlı halde umuma arz ettiğini, bunu müvekkili ile sözleşme yapmadan gerçekleştirdiğini, davacının FSEK 21.madde gereğince işleme hakkına sahip olmadığını, FSEK 52.maddesine göre işleme hakkının devredilmediğini, bu nedenle işleme eser hakkına dayanamayacağı, davacının tazminat isteminin fahiş olduğu, dava konusu film için yaptırılmış başka bir dublaj daha bulunduğunu, davacının orjinal dilinde aldığı film materyallerini Türkçe dublajlı olarak iade etmesinin onun rızası olarak yorumlanması gerektiğini beyanla, davanın reddini talep etmiştir.
MAHKEME KARARI:İstanbul 2.Fikrî ve Sınaî Haklar Hukuk Mahkemesi 18.11.2016 tarihli 2014/35 E. – 2016/201 K. sayılı kararıyla; “…toplanan deliller ve alınan bilirkişi kök ve ek raporu kapsamında davacının davaya konu iki film üzerinde hak sahipliğine yönelik silsileyi tamamlayamadığı bu nedenle hak sahipliğini ispatlayamadığından dava açma hakkının bulunmadığı ayrıca söz konusu filmlerin davacıya dublajlı olarak teslim edildiği, yeniden davacı tarafından yapıldığı iddia olunan dublajın izinsiz işleme niteliğinde olduğu, davacıya FSEK 68 maddesi kapsamında talepte bulunma hakkı vermeyeceği” gerekçesiyle açılan davanın reddine ve Feri müdahil tarafından yapılan tercümeye ilişkin 2.100 TL lik harcamanın davacıdan alınarak Feri Müdahile verilmesine karar verilmiştir.
İSTİNAF BAŞVURUSU: Davacı vekilinin süresinde ibraz ettiği istinaf dilekçesinde; dava konusu eserlerden … adlı sinema filminin izinsiz olarak, … logolu kanalda mali hak bedeli ödenmeksizin davacı Kuruma ait çeviri ve seslendirme ile yayınlanması sebebiyle İstanbul 3.FSHHM’nin 2014/46 E.sayılı dosyasında davanın kabulüne karar verildiğini ve kararın Yargıtay tarafından onandığını, kısa karar örneği ile bilirkişi raporu örneğinin dosyaya sunulduğunu, bilirkişi raporunda, FSEK 6/1 maddesine göre tercümelerin işleme eser sayılacağı, FSEK 11 ve 12.maddelerde eser sahipliğine ilişkin karinelerin düzenlendiğini, eser sahipliğinin bu karineler dışında her türlü delil ile ispatlanabileceğinin beyan edildiğini, dosyadaki belgelerden davacı …’nin … den 12.08.2011 – 12.08.2012 tarihleri arasında 3 gösterim için dava konusu filmin hak sahipliğinin devralındığı, … dublaj sanatçılarına ve seslendirme için teknik ekip ve ekipmanlarına toplam 10.163,22 TL ödeme yapılarak faturalandırıldığını, … Ltd. Şti. İle … Arasında imzalanan 05.05.2011 tarihli sözleşme örneğinin dosyaya sunulduğunu, müvekkili Kurumun hak sahipliğinin ispatlandığını beyanla kararın kaldırılarak davanın kabulüne karar verilmesini talep etmiştir.
DELİLLER:İlk Derece mahkemesince FSEK uzmanı Doç.Dr. …, İletişim uzmanı Prof.Dr. … ve Sektör bilirkişisi yapımcı yönetmen senarist oyuncu …’dan müşterek alınmış bilirkişi heyet raporunda; “…Davacı’nın dava konusu filmler için … A Ş.’den 12.08.2011 tarihli sözleşme ile yayınlamak için basit lisans aldığını, bu sözleşmenin 7. maddesinde …’ın hak sahibi olduğunu belgelediği ifade edilmiş ise de; dosyada bu yönde bir delil bulunmadığı, … adlı firmanın bu yabancı filmlerin yayınlanmasına Türkiye’de izin vermek konusunda yetkili olduğunu gösteren filmlerin asıl sahibi yabancı firmalar ile yapılmış bir sözleşme veya bir muvafakatnamenin dosyaya sunulması, davacı’nın öncelikle kendisine ulaşan hak zincirini ispatlaması gerektiği beyan edilmiştir. İlk derece mahkemesince alınan ek raporda da; …’ın söz konusu filmlerin yayınlanmasına Türkiye’de izin verme konusunda yetkili olduğunu gösteren filmlerin asıl sahibi yabancı firmalar ile yapılmış bir sözleşme veya muvafakatnamenin dosyada bulunmadığı davacının kendisine ulaşan hak zincirini ispatlayamadığı, ayrıca davacıya işleme hakkının da verilmediği, işleme hakkının eser sahibine tanınan bir hak olup rızası olmaksızın yapılan bir işlemenin hukuka uygun bir işleme olmadığı, dosyaya gelen cevabi yazıdan … AŞ tarafından …ye filmin Türkçe dublajlı olarak teslim edildiği davacının ise izinsiz olarak yeni bir dublaj yaptırdığı fikri hukuk bakımından davacıya bunun talep hakkı bahşetmediğini davacının FSEK 68 maddesi kapsamında talepte bulunamayacağını beyan etmişlerdir. Dava dışı … AŞ’nin 01.10.2015 tarihli cevabi yazısında; “… ve … adlı filmlerin … tarafından lisans süresinin sona ermesi üzerine dublajlı olarak iade edildiği beyan edilmiştir. Fer’i Müdahil vekilinin dilekçesi ekinde, Kültür ve Turizm Bakanlığının ithal sinema eserlerine ilişkin kayıt-tescil belgesi (çoklu) ibraz edildiği, 27.12.2013 tarihli belgede, … filminin yapımcı …, 30.05.2013 tarihli belgede … filminin … isimli yapımcı şirketten … Ltd. Şti. Tarafından Türkiye’de kullanım haklarının satın alındığı anlaşılmıştır. Davacı vekilinin 14.09.2015 tarihli dilekçesi ekinde; … şirketi ile … şirketi arasındaki davaya konu filmlerinde yer aldığı 18 adet yabancı filmin 1 yıl 3 gösterim hakkının gayrı münhasır lisans hakkının verildiğine dair 05.05.2011 tarihli sözleşmenin sunulduğu görülmüştür.
G E R E K Ç E: Davacı vekili dava dilekçesinde; davacının dublajı (Türkçe seslendirmesi) kendisine ait olduğunu ileri sürdüğü “…” (…) adlı sinema filmi ile “…” isimli filmlerin, davalının sahibi olduğu … televizyon kanalında 24.01.2013 ve 23.03.2013 tarihinde yayınlanmak suretiyle, davacının eserden kaynaklanan mali hakkına tecavüz edildiğini beyanla, FSEK 68. madde gereğince üç kat tazminat tazminatın tahsilini talep etmiştir. Mahkemece; “davacının hak sahipliğini ispatlayamadığından dava açma hakkının bulunmadığı ayrıca dava konusu filmlerin davacıya dublajlı olarak teslim edildiği, yeniden davacı tarafından yapıldığı iddia olunan dublajın izinsiz işleme niteliğinde olduğu, davacıya FSEK 68 maddesi kapsamında talepte bulunma hakkı vermeyeceği” gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir.Dairemizce istinaf incelemesi, HMK 355. Madde gereğince istinaf dilekçesinde yazılı sebeplerle sınırlı ve kamu düzeniyle ilgili hususlarda resen incelenerek yapılmıştır. 5846 Sayılı FSEK 1:B maddesinde; “sahibinin hususiyetini taşıyan ve ilim ve edebiyat, musiki, güzel sanatlar veya sinema eserleri olarak sayılan her nevi fikir ve sanat mahsulünün eser olduğu” FSEK 5. Maddede; ” her nevi bedii, ilmi, öğretici veya teknik mahiyette olan veya günlük olayları tespit eden filmler veya sinema filmleri gibi tespit edildiği materyale bakılmaksızın elektronik veya mekanik veya benzer araçlarla gösterilebilen, sesli veya sessiz, birbiriyle ilişkili hareketli görüntüler dizisinin sinema eseri olduğu” FSEK 6. Maddede; ” diğer bir eserden istifade suretiyle vücuda getirilip de bu eserlere nispetle müstakil olmayan yazılı fikir ve sanat mahsulleri işlenme” olarak kabul edilmiş, 6/1-1. bendde “Tercümeler” işleme eser türü olarak sayılmıştır. FSEK 68. maddesi izin alınmamış eser sahibinin sözleşme yapılmış olması halinde isteyebileceği bedelin veya emsal veya rayiç bedel itibariyle uğradığı zararın en çok üç kat fazlasını isteyebileceği, hüküm altına alınmıştır. Dosyaya sunulan, Kültür Bakanlığınca düzenlenen ithal sinema eserlerine ilişkin kayıt-tescil belgesi (çoklu) belgelerinden, davaya konu filmlerin, yapımcı şirketten … Ltd. Şti. Tarafından Türkiye’de kullanım haklarının satın alındığı anlaşılmıştır. Dosyaya sunulan, … şirketi ile .. şirketi arasındaki 05.05.2011 tarihli sözleşmeden, davaya konu filmlerin 1 yıl, 3 kez yayınlanması hakkının … Şirketine lisans verildiği anlaşılmıştır. Dosyaya sunulan 12/08/2011 tarihli lisans sözleşmesinde davaya konu “…” ve “…” isimli film ile birlikte toplam 18 adet filmin, … A.Ş tarafından davacı …’na bir yıl , üç gösterim hakkının … kanalda yayınlanması için lisans verildiği ve mahkemece alınan bilirkişi raporu ve ek raporda, davacı Kurum tarafından, davaya konu filmlerin Türkçe seslendirmesinin (dublajının) yapılarak, seslendirme için teknik ekip ve ekipmanlarına ödeme yapıldığının beyan edildiği anlaşılmıştır. FSEK 6/1 maddesinde tarif edildiği üzere, işleme eser, asıl eserden yararlanılarak meydana getirilmiş ancak asıl eserden bağımsız nitelikte olmayan ve sahibinin hususiyetini taşıyan fikir ve sanat mahsulleridir. Davanın tarafları göz önüne alındığında, davacı tarafça Türkçe seslendirme (dublaj) için izin alınıp alınmamasının, somut uyuşmazlık yönünden etkisi bulunmamaktadır. Mahkemece, işin uzmanı bilirkişi heyetinden, her iki film yönünden, davaya konu yapılan dublajın, FSEK 6/1 maddesi kapsamında sahibinin hususiyetini taşıyan, işleme eser mahiyetinde olup olmadığının belirlenmesi, FSEK 10/son, 11 ve 12. Maddelerde düzenlenen karineler de dikkate alınarak, davacının işleme eser üzerinde mali hak sahibi olup olmadığının tespiti, davalı kanal yayınlarına ilişkin dosya kapsamına sunulan deliller incelenerek, davalı kanalda filmlerin davacı tarafça yaptırılan dublaj ile yayınlanıp yayınlanmadığının ve davacı tarafın FSEK 68. Madde gereğince, üç kat tazminat talep edip edemeyeceğinin değerlendirilmesi gerekirken, farklı gerekçelerle davanın reddi yerinde olmamıştır. Bu sebeplerle, davacı vekilinin istinaf başvurusunun HMK 355/1-a-6 maddesi gereğince kabulü ile, mahkeme kararının kaldırılmasına, dosyanın Dairemizin kararında işaret edildiği şekilde yargılamaya devam olunmak üzere dosyanın mahkemesine gönderilmesine karar verilmiştir.
H Ü K Ü M: Yukarıda açıklanan nedenlerle: 1-Davacı vekilinin istinaf isteminin kabulü ile, 6100 sayılı HMK’nın 353/1-a-6 maddesi gereğince, İSTANBUL 2.FİKRÎ VE SINAÎ HAKLAR HUKUK MAHKEMESİ’nin 18/11/2016 tarihli 2014/35 E. – 2016/201 K. sayılı kararının KALDIRILMASINA, 2-Dosyanın, Dairemizin kararında işaret edilen hususlarda yargılamaya devam edilmek üzere mahkemesine GÖNDERİLMESİNE, 3-İstinaf talebi kabul edildiğinden, istinaf peşin harcının talebi halinde davacı tarafa iadesine, 4-İstinaf yargılama giderleri olarak; Davacı avansından kullanıldığı anlaşılan; 98,10 TL istinaf kanun yoluna başvurma harcı ile 36,10 TL (posta-teb-müz) masrafının davalılardan alınarak, davacıya verilmesine, 5-İstinaf incelemesi duruşmasız yapıldığından avukatlık ücreti takdirine yer olmadığına, 6-Artan gider avanslarının karar kesinleştiğinde ve talep halinde ilk derece mahkemesince yatıran tarafa iadesine, Dair, dosya üzerinde yapılan inceleme sonucu 21/10/2021 tarihinde HMK’nın 353/1-a-6 maddesi uyarınca oybirliğiyle kesin olarak karar verildi.