Emsal Mahkeme Kararı İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 16. Hukuk Dairesi 2018/3592 E. 2021/1353 K. 01.07.2021 T.

Görüntülediğiniz mahkeme kararı kesinleşmiş bir karardır.

T.C.
İSTANBUL
BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ
16. HUKUK DAİRESİ
T Ü R K M İ L L E T İ A D I N A
İ S T İ N A F K A R A R I
DOSYA NO: 2018/3592 Esas
KARAR NO: 2021/1353 Karar
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ: İSTANBUL 2.FİKRÎ VE SINAÎ HAKLAR HUKUK MAHKEMESİ
TARİHİ: 19/07/2018
NUMARASI: 2017/326 E. – 2018/208 K.
DAVANIN KONUSU: İtirazın İptali (FSE. Sözleşmesinden Kaynaklanan)
KARAR TARİHİ: 01/07/2021
İstinaf incelemesi için dairemize gönderilen dosyanın ilk incelemesi tamamlanmış olmakla, HMK 353. ve 356. maddeleri gereğince dosya içeriğine göre duruşma yapılmasına gerek görülmeden dosya üzerinde yapılan inceleme sonucu;
G E R E Ğ İ D Ü Ş Ü N Ü L D Ü:
DAVA:Davacı vekili dava dilekçesinde; davalı şirket hakkında İstanbul … İcra Md. … esas sayılı dosyası ile 09/03/2015 tarihli sözleşme ve faturalardan kaynaklanan 5.980,52 TL alacağın tahsiline ilişkin ilamsız takip başlatıldığı, davalı tarafından haksız olarak itiraz edilerek takibin durduğunu, taraflar arasında 09/03/2015 tarihli lisans sözleşmesi kapsamında yapılan müzik yayınları karşılığı olarak, lisans sözleşmesinin 01/01/2010 ve 31/12/2015 tarihleri arasındaki süreyi kapsadığı, bu tarihler arası düzenlenen fatura alacakları 20/04/2015 tarihli … seri no.lu 5.885,95 TL bedelli fatura,20/04/2015 tarihli … seri no.lu 94,57 TL bedelli fatura alacağı olmak üzere davalı şirketten toplam 5.980,52 TL alacaklarının bulunduğu, asıl alacağa ek olarak sözleşmenin “mali şartlar” başlıklı 5.maddesinin 6. bendi uyarınca: “ödemelerin gecikmesi halinde lisans alan Türk Lirası için aylık %2 gecikme faizini Meslek Birliklerine ödeyeceğini açıkça kabul beyan ve taahhüt ettiğini beyanla, davalının itirazın iptali ile söz konusu takibin devamına, icra ve inkar tazminatına hükmedilmesine karar verilmesine talep ve dava etmiştir.
CEVAP:Davalı vekili cevap dilekçesinde; davacı MSG birliği vekillerinin talebi üzerine İzmir Cumhuriyet Baş Savcılığının 2014/72224 sayılı soruşturma dosyası üzerinden 20/08/2014 tarihinde otelde müzik yayın tespiti yapıldığı, tespit tarihi saat 19,15 sıralarında …” isimli yorumcuların birlikte seslendirdiği “…” adlı müzik yapıtının yayınının yapıldığı, saat 19,20 sıralarında “…” isimli yorumcularının birlikte seslendirdiği, “…” adlı müzik yapıtının yayınının yapıldığı ve Mesam Mesleki Birliğinin haklarının ihlal edildiği iddiası ile müvekkil şirket yönetim kurulu başkanı … ile tespit esnasında otelde bulunan resepsiyon görevlisi … hakkında İzmir l.Fikri ve Sınai Haklar Ceza Mahkemesinin 2014/236 E. Sayılı dosyası üzerinden kamu davası ikame edildiğini, yayın yapıldığı iddia edilen müzik eserinin meslek grupları ile dava konusu icra takibine dayanak lisans sözleşmesinin imzalanmasının defaatle talep edildiği ve lisans sözleşmesinin imzalanması halinde şikayetin geri çekileceğinin bildirildiğini, ceza tehdidi altında şirketin dava konusu icra takibine dayanak Lisans sözleşmesini ihtirazi kayıt ile imzaladığını, ihtirazı kayıtlarını İzmir … Noterliğinden 05/03/2015 tarihli ihtarnamesi ile muhatap meslek birliklerine bildirildiği ve akabinde sözleşmenin imzalandığını, takibin haksız ve hukuka aykırı faturaları tanzim ederek müvekkiline gönderilerek yapıldığını, 20/04/2015 tarih … no.lu fatura ile 20/04/2015 tarih 591162 no.lu faturalara İzmir … Noterliğinin 29/04/2015 tarihli … yevmiye numaralı ihtarnamesi ile itiraz edilerek davacıya iade edildiğini, yeniden tebliğ edildiğini, şirketin tekrar aynı faturaları İzmir … noterliğinin 13/05/2015 tarihli … yevmiye no.lu ihtarname ile faturalar yeniden davacıya iade ettiğini, şirketin lisans sözleşmesi ile bağlı olmadığına dair İzmir … Noterliğinin 26/05/2015 tarihli … yevmiye numaralı ihtarname ile davacıya gönderildiğini belirterek davanın reddini talep etmiştir.
MAHKEME KARARI: İstanbul 2.Fikrî ve Sınaî Haklar Hukuk Mahkemesi 19.07.2018 tarihli 2017/326 E. – 2018/208 K. sayılı kararıyla; “Davacı Musiki Eseri Grubu Meslek Birliği tarafından davalı … A.ş aleyhine açılan davanın kabulü ile İstanbul … İcra Müdürlüğünün … sayılı takip dosyasına yapılan itirazın iptali ile takibin 5.980,52 TL üzerinden devamına asıl alacak olan 5.885,95 TL’ye takip tarihinden itibaren ödeninceye kadar aylık %2 oranında faiz yürütülmesine, -Asıl alacağın yüzde yirmisine tekabül eden 1.177,00 TL icra inkar tazminatının davalıdan alınarak davacıya verilmesine” karar verilmiştir.
İSTİNAF BAŞVURUSU: Davalı vekilinin süresinde ibraz ettiği istinaf dilekçesinde; müvekkilinin ceza tehdidi ile karşı karşıya bırakılması sebebi ile müvekkilinin, imzalanan lisans sözleşmesi nedeniyle, BK’nun 37 ve devamı maddelerince bağlı olmadığına dair iddia ve savunmalarının değerlendirilmediğini, İzmir 1.FSHCM’nin 2014/236 Esas sayılı dosyası ile müvekkili şirketin yönetim kurulu başkanı … ve resepsiyon görevlisi … hakkında ceza yargılaması başladığını, davacı ve diğer meslek birliklerinin lisans sözleşmesi imzalanması halinde şikayetten vazgeçeceklerini belirttiklerini, sözleşmenin hukuka aykırı koşullar içerdiğini, kendileri ile müzakere edilmediğini ve değiştirilmesi taleplerinin kabul edilmediğini, BK’nun irade bozuklukları başlıklı 37. Maddesi gereğince sözleşme ile bağlı olunmadığının İzmir …Noterliği’nin 26/05/2015 tarihli … yevmiye numaralı ihtarnamesi ile bildirildiğini, sözleşmenin akdi esnasında müvekkilinin iradesinin sakatlandığını,
-ceza yargılamasına konu hak ihlalinin 2014 yılında tespit edilmiş olmasına rağmen ceza yargılaması ile 2010-2011-2012-2013 yıllarına ilişkin telif bedellerinin talep edilmesinin aşırı menfaat edilmesi olduğunu, hukuken mümkün bulunmadığını, bu yıllarda hak ihlali bulunduğuna dair somut delil bulunmadığını, sözleşmenin mali şartlar hükümlerine yönelik ihtirazi kayıtlarının İzmir … Noterliğinin 05/03/2015 tarihli ve … yevmiye numaralı ihtarnamesi ile davacı ve meslek birliklerine ihtar edildiğini, müzakere ve değişiklik taleplerinin kabul edilmeyerek dikkate alınmadığını, faturalara itiraz edilerek davacı tarafa iade edildiğini, -faturalara dayanak lisans sözleşmesi hükümlerinin genel işlem şartı denetimine tabi tutulması taleplerinin değerlendirilmediğini, -sözleşmedeki yetki maddesinin genel işlem şartlarına aykırı olduğunu ve müvekkilinin yerleşim yerinin İzmir’de bulunduğunu, davanın yetkisiz mahkemede görüldüğünü, -mahkemenin damga vergisinin tahsiline karar vermesinin de hatalı olduğunu, damga vergisini Vergi Dairelerinin tahsil ettiğini ve sözleşmede meslek birliğinin damga vergisini ödedikten sonra müvekkiline fatura etmesi gerektiğinin düzenlendiğini, -sözleşmedeki aylık %2 oranındaki faizin fahiş olduğunu ve davacı yararına aşırı menfaat elde edilmesine sebep olduğunu beyanla kararın kaldırılarak davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir. Davacı vekili istinaf dilekçesine cevabında; para borçları götürülecek borçlardan olduğundan ve sözleşmede yetkili mahkeme olarak İstanbul Mahkeme ve İcra Müdürlükleri yetkili kılındığından davanın yetkili mahkemede açıldığını, -müvekkilinin kanundan kaynaklanan hakkını kullanmasının tehdit olarak nitelendirilemeyeceğini, davalının tacir olması nedeniyle basiretli davranması gerektiğini, -davalı yanın 2010 yılından başlayan ihlalleri bulunduğunu, bu sebeple 2010 yılından itibaren telif bedeli talep edildiğini, faizin fahiş olduğu iddiasının yerinde olmadığını, sözleşmenin mutabakatla imzalandığını beyanla istinaf başvurusunun reddine talep etmiştir.
DELİLLER: İstanbul … İcra Müdürlüğü’nün … Esas sayılı icra dosyasının incelenmesinde; davacı alacaklı tarafından davalı borçlu şirket aleyhine, 20/04/2015 tarihli 5.885,95 TL bedelli “önceki dönemler Türofed Konaklama Tesisleri Gelirleri 3.981,60 TL ve 01/01/2015-31/12/2015 Türofed Konaklama Tesisleri Gelirleri 1.006,49TL” 897,86 TL KDV açıklamalı fatura ve 94,57 TL bedelli “Damga Vergisi” açıklamalı faturaya dayalı olarak ilamsız takip başlattığı, borçu davalının yetkiye, borca, faize ve borcun ferilerine itiraz ettiği görülmüştür. MESAM, MSG, MÜ-YAP, MÜYORBİR’in dahil olduğu meslek birlikleri ile davalı arasında 09/03/2015 tarihli Lisans Sözleşmesi imzalandığı, Sözleşmenin Mali şartlar başlıklı 5.1 Maddesinde, meslek birliklerinin repertuvarında bulunan müzik eserleri için 01/01/2010-31/12/2015 dönemine ilişkin mali hak bedelinin 16.668,90 TL +KDV olduğu, hesap dağılımının ekteki tabloda gösterildiği, 5.2 maddesinde; meslek birliklerinin sözleşmenin imzalanması, sözleşme bedeli, vekalet ücreti ve tespit masraflarının ödenmesi ile Lisans alan aleyhine başlatılan suç duyurusundan vazgeçileceği düzenlenmiştir. Davalı tarafça Meslek Birliklerine keşide edilen İzmir …Noterliği’nin 26/05/2015 tarihli … yevmiye numaralı ihtarnamesi ile, sözleşmenin ceza tehdidi ve baskısı altında imzalandığı, ihtirazi kayıtların bildirilmesine rağmen hukuka, hakkaniyete ve genel işlem şartlarına aykırı sözleşme düzenlendiği ve faturalar düzenlenerek kendilerine gönderildiği gerekçesiyle, sözleşme ile bağlı olmadığının meslek birliklerine bildirildiği, davacı MSG çalışanına 03 Haziran 2015 tarihinde tebliğ edildiği görülmüştür. Davalı tarafça Meslek Birliklerine keşide edilen İzmir … Noterliğinin 05/03/2015 tarihli ve … yevmiye numaralı ihtarnamesi ile; müvekkili tarafından Lisans Sözleşmesinin İzmir 1. FSHCM’nin 2014/236 Esas sayılı davası nedeniyle ceza tehdidi altında itiraz ve şerh kabul edilmeksizin imzalanmak durumunda bırakıldığını, 2010-2011-2012-2013 yıllarına ilişkin bedeller ile 2.200 TL vekalet ücreti ile tespit masrafı için KDV ödenmesinin kabul edilmediği, lisans sözleşmesini ihtirazi kayıtla imzalamak durumunda olduklarının bildirildiği görülmüştür. Mahkemece İzmir FSHHM den talimat yoluyla alınan hesap bilirkişisi raporu ve üç kişilik bilirkişi heyetinden alınan raporda; MSG Musiki eserleri sahipleri birliği tarafından 20.04.2015 tarihli 5.885,95 TL tutarlı ve 20.04.2015 tarihli 94,57 TL tutarlı toplam 5.980,52 TL’lik 2 adet faturanın … A.Ş.’ye iş ilişkisi neticesinde Lisans sözleşmesine uygun kesildiği ve davalı firmanın davacı firmaya toplam borcunun 5.885,95 TL olduğu belirtilmiştir.
G E R E K Ç E: İtirazın iptali talepli davada, mahkeme davanın kabulüne karar vermiş, davalı vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur. Davalı vekilinin İcra Müdürlüğü’nün ve mahkemenin yetkisiz olduğuna dair istinaf sebebi öncelikli olarak incelenmiştir. İstanbul … İcra Müdürlüğü’nün … Esas sayılı icra dosyasının incelenmesinde, takibin fatura alacağına dayandığı, taraflar arasında sözleşme ilişkisinin bulunduğu anlaşılmakla, davacı meslek birliği tacir olmadığından, sözleşmedeki yetki kuralı geçerli değilse de, HMK 10. Madde gereğince ve TBK 89. Madde gereğince, para borcunun ifa edileceği yer mahkemesi sıfatıyla, davacı alacaklının yerleşim mahkemesi olan İstanbul İcra Müdürlüğü’nde takip başlatması ve itiraz üzerine İstanbul FSHHM’de dava açması usul ve yasaya uygun bulunmakla, davalı vekilinin yetkiye yönelik istinaf sebebinin yerinde olmadığı kanaatine varılmıştır. Davalı vekili, 09/03/2015 tarihli lisans sözleşmesinin, ceza tehdidi altında imzalandığını ve irade bozukluğu nedeniyle geçersiz olduğunu ileri sürmüş ve İzmir …Noterliği’nin 26/05/2015 tarihli … yevmiye numaralı ihtarnamesi ile sözleşme ile bağlı olmadığını davacı tarafa bildirmişse de, davalı şirket yetkilileri hakkında ceza davası açılması yasal hakkın kullanımı mahiyetinde olup, HMK 37 ve 38. Madde gereğince korkutma koşullarının bulunduğundan bahsedilemeyecektir. Davalı vekilinin irade sakatlığı nedeniyle sözleşmenin geçersiz olduğu iddiası yerinde görülmemiştir. İzmir 1. FSHCM’nin 2014/236 Esas sayılı karar örneğinden davalı işyerinde 20/08/2014 Tarihinde yapılan tespit neticesinde meslek birliklerinin repertuvarında bulunan müzik eserlerinin çalındığından bahisle tutanak tutulduğu ve davalı şirket yönetim kurulu başkanı ve çalışanı hakkında ceza davası açıldığı, müşteki MESAM tarafından şikayetten vazgeçilmesi nedeniyle 11/03/2015 tarihli 2015/84 Karar sayılı karar ile davanın düşmesine karar verildiği anlaşılmıştır. Davalı şirket yetkilisinin de şikayetten vazgeçilmesi koşulu ile lisans sözleşmesi imzalanmasını kabul ettiği, meslek birlikleri tarafından imzalatılmak istenen sözleşmede, geriye dönük olarak 2010-2011-2012-2013 yılları dahil olmak üzere toplam 6 yıl için lisans bedeli belirlenerek, davacı meslek birliğine toplam 4.988,09 TL’nın ödeneceği ve ödemelerin 20/03/2015-24/04/2015 tarihinde yapılacağının kararlaştırıldığı görülmüştür. Davalı tarafça Meslek Birliklerine keşide edilen İzmir … Noterliğinin 05/03/2015 tarihli ve … yevmiye numaralı ihtarnamesi ile;2010-2011-2012-2013 yıllarına ilişkin bedellerin kabul edilmediği, lisans sözleşmesini ihtirazi kayıtla imzalamak durumunda olduklarının bildirildiği, faturaların kabul edilmeyerek iade edildiği görülmekle ve bu yıllara ilişkin davalının ihlalinin bulunduğuna dair dosya kapsamında delil bulunmadığı anlaşılmakla, davacı tarafça ancak ihlalin bulunduğu 2014 yılı lisans bedeli 918,79 TL ile 2015 yılı lisans bedeli 1.006,49 TL toplamı 1.925,28 TL+ 346,55 TL (%18 KDV) olmak üzere toplam 2.271,83 TL’nın talep edilebileceği, ;2010-2011-2012-2013 yıllarına ilişkin bedellerin ve davacı tarafça ödendiğine dair belge sunulmayan damga vergisinin sözleşmenin 5.5 maddesi gereğince talep edilemeyeceği kanaatine varılmıştır. Her ne kadar davalı vekilinin, asıl alacağın takip tarihinden itibaren aylık %2 oranında faiz ile tahsil talebine itiraz ettiği ve fahiş olduğunu beyan ettiği anlaşılıyorsa da; Lisans Sözleşmesinin 5.6. maddesine göre , ödemelerin gecikmesi halinde lisans alanın aylık %2 oranında gecikme faizi ödeyeceği kararlaştırılmakla, davalı şirketin de tacir olduğu, faiz oranına ilişkin ihtirazi kayıtsız olarak sözleşmeyi imzaladığı göz önüne alınarak, faiz oranına ilişkin istinaf sebebi yerinde görülmemiştir. Davalı vekilinin yukarıda açıklanan gerekçelerle, istinaf başvurusu kısmen kabul edilmekle, mahkeme kararının kaldırılmasına, davanın kısmen kabul kısmen reddine karar verilmiş, aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur.
H Ü K Ü M: Yukarıda açıklanan gerekçe ile: 1-Davalı vekilinin istinaf isteminin KISMEN KABULÜNE, KISMEN REDDİNE, 2-İstanbul 2.Fikrî ve Sınaî Haklar Hukuk Mahkemesi 19.07.2018 tarihli 2017/326 E. – 2018/208 K. sayılı kararının, 6100 sayılı HMK.’nın 353/1-b-2 maddesi gereğince KALDIRILMASINA, 2-Davacının davasının KISMEN KABULÜ ile, davalının İstanbul … İcra Müdürlüğü’nün … Esas sayılı icra dosyasına yaptığı İtirazın kısmen İptali ile, takibin 2.271,83 TL asıl alacak üzerinden ve alacağa takip tarihinden itibaren aylık %2 faiz işletilerek devamına, fazlaya ilişkin kısmın reddine, -Davacı lehine kabul edilen asıl alacağın %20’si oranında 454,37TL icra inkar tazminatına hükmedilerek davalıdan tahsili ile davacıya ödenmesine 3-İlk derece yargılaması yönünden; A)-Karar tarihinde yürürlükte bulunan Harçlar Tarifesi uyarınca hesap olunan 155,19 TL karar harcından peşin yatırılan 102,14 TL’nin mahsubu ile kalan 53,05 TL bakiye karar harcının davalıdan tahsiline, B)-Karar tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi uyarınca davacı yararına hesap olunan 2.271,83 TL nispi vekalet ücretinin davalıdan alınarak kendisini vekille temsil ettiren davacıya verilmesine, C)-Karar tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi uyarınca davalı yararına hesap olunan 3.708,17 TL nispi vekalet ücretinin davacıdan alınarak kendisini vekille temsil ettiren davalıya verilmesine, Ç)-Davacı tarafından yapılan: 3.000,00 TL bilirkişi ücreti, 224,50 TL posta gideri olmak üzere toplam 3.224,50 TL yargılama giderinden kabul ve red oranına göre 1.225,00 TL yargılama gideri ile, 131,34 TL harç (peşin+başvuru) olmak üzere toplam 1.356,34 TL yargılama giderinin davalıdan alınarak davacıya verilmesine, bakiye giderin davacı üzerinde bırakılmasına, D)-Davalı tarafından yargılama gideri yapılmadığından karar verilmesine yer olmadığına, 4-İstinaf yargılaması yönünden; A)-Davalı vekilinin istinaf talebi kabul edildiğinden, istinaf peşin harcının talep halinde iadesine, B)-İstinaf yargılaması sırasında davalı tarafından yapılan 98,10 TL istinaf yoluna başvurma harcı ile 31,50 tebligat ve posta giderinin davacıdan alınarak davalıya verilmesine, C)-İstinaf incelemesi duruşmasız yapıldığından avukatlık ücreti takdirine yer olmadığına, 5-Artan gider avanslarının karar kesinleştiğinde ve talep halinde ilk derece mahkemesince taraflara iadesine, Dair, dosya üzerinde yapılan inceleme sonucu 01/07/2021 tarihinde oy birliği ile kesin olarak karar verildi.