Görüntülediğiniz mahkeme kararı kesinleşmiş bir karardır.

T.C.
İSTANBUL
BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ
16. HUKUK DAİRESİ
T Ü R K M İ L L E T İ A D I N A
İ S T İ N A F K A R A R I
DOSYA NO: 2018/3366 Esas
KARAR NO: 2021/1277 Karar
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ : İSTANBUL 2.FİKRÎ VE SINAÎ HAKLAR HUKUK MAHKEMESİ
TARİHİ: 03/05/2018
NUMARASI: 2017/216 E. – 2018/116 K.
DAVANIN KONUSU: Endüstriyel Tasarım (Maddi Tazminat İstemli)
KARAR TARİHİ: 18/06/2021
İstinaf incelemesi için dairemize gönderilen dosyanın ilk incelemesi tamamlanmış olmakla, HMK 353. ve 356. maddeleri gereğince dosya içeriğine göre duruşma yapılmasına gerek görülmeden dosya üzerinde yapılan inceleme sonucu;
G E R E Ğ İ D Ü Ş Ü N Ü L D Ü :DAVA:Davacı vekili dava dilekçesinde; davacının TPE nezdinde …tescil no’lu endüstriyel tasarımına ait ürünlerden 1 no’lu tasarımın, davalı tarafından kendisine ait “…” markası ile toptan üretimini ve satışını yapmakta olduğunu, davalılardan …’in, diğer davalı şirketin müdürü olması ve tasarım hakkının ihlali, kendisinin eylemlerinden gerçekleştiğinden ona da husumet yöneltildiğini, mahkemenin 2015/12 D. İş sayılı dosyasında davalı şirketin Osmanbey’deki mağazasında delil tespiti yapılarak davacıya ait tasarımın bire bir benzeri olan yeşil renkte 2 adet ürün tespiti yapıldığını, 554 Sayılı KHK nın 52/a maddesine göre tazminat talep ettiklerini, bu sektörden bir üründen sadece bir iki tane yapılmayacağı her bedenden en az 100’er adet olmak üzere 5 bedenden 500 adet bir renkten yapılmakta olduğunu belirterek davalıya ait taklit ürünlerin üretimlerinin ve satışının durdurulmasına, tecavüz ve haksız rekabetin önlenmesine şimdilik 1.000,00 TL maddi tazminatın 06.03.2015 tarihinden itibaren işleyecek ticari faizi de birlikte ayrıca 20.000,00 TL manevi tazminatın yine delil tespitinin yapıldığı 06.03.2015 tarihinden itibaren hesaplanacak ticari faizi de birlikte davalılardan alınarak davacıya verilmesine, mahkeme kararının ilanına karar verilmesini talep etmiştir.
CEVAP: Davalılar vekili cevap dilekçesinde; davalı …’in davaya konu elbise tasarımları ve ticaretiyle herhangi bir ilgisinin bulunmadığını, “Rita” markasının sahibinin davalı şirket tarafından kullanıldığını, diğer davalının “taraf sıfatı” bulunmadığını, davacı tarafın tasarımında ayırt edicilik ve yenilik unsurlarının bulunmadığını, davacının, haksız rekabet hükümleri çerçevesinde herhangi bir talepte bulunabilmesinin mümkün olmadığını davacının maddi veya manevi tazminat talebinin yersiz ve hukuki mesnetten yoksun olduğunu belirtmiş ve 1 no’lu davalı yönünden husumet nedeniyle reddine, her iki davalı yönünden esastan davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
BİRLEŞEN DAVA: Davacı …vekili, İstanbul Anadolu 1 FSHHM’ye açmış olduğu davada davalı … Erarslan’ın 2015/00882 nolu endüstriyel tasarımının yenilik ve ayırt edicilik özelliğinin bulunmaması nedeniyle hükümsüzlüğü ve sicilden terkinini talep etmiştir.
MAHKEME KARARI: İstanbul 2.Fikrî ve Sınaî Haklar Hukuk Mahkemesi 03.05.2018 tarihli 2017/216 E. – 2018/116 K. sayılı kararıyla; “…Toplanan deliller hüküm kurmaya elverişli ve yeterli bilirkişi heyet raporu ışığında davacı adına … tescil numaralı, 05.02.2015 tescil tarihli tasarım model, kalıp özelliği, model ayrıntıları (kolsuz, yakasız) ve stil bakımından “ayırt edicilik özelliği” taşımadığı, düz ana kalıp kesiminde olduğu, modelde kullanılan püskül aksesuar da herhangi bir kup kesiminde kullanılmayıp, etek ucuna dikilmiş olduğu, bu uygulamanın harcıalem bir uygulama olup, aynı zamanda bir çok dönemde aynı kullanımda 1800’1ü 1920 yıllarında uygulanmış olup “yenilik” içermediği, … adına tescilli tasarımın yenilik ve ayırt edicilik vasıflarının bulunmadığı,” gerekçesiyle;” Asıl davada; … tarafından davalılar … ve …. A.Ş aleyhine açılan endüstiriyel tasarım hakkına tecavüzün tespiti durdurulması ve önlenmesi maddi ve manevi tazminat talepli davanın reddine,Birleşen davada; Davacı … San.. Ltd. Şti. Tarafından davalı … hakkında açılan davanın kabülu ile davalının TPE nezdinde tescilli 05/02/2015 tescil tarihli … tescil nolu tasarımının hükümsüzlüğüne ve sicilden terkinine “karar verilmiştir.
İSTİNAF BAŞVURUSU: Davacı-birleşen davada davalı vekilinin süresinde ibraz ettiği istinaf dilekçesinde; tasarım tarihi sürecinde oluşturulan dizaynların birbirini etkilemesi ve bir öncekinin üzerine yenilerinin inşa edilmesi şeklinde geliştiğini, tasarımcının daha önceki tasarımları bilmemesi, etkilenmemesinin mümkün olmadığını, bununla birlikte önceki tasarımın özgünlüğünden istifa edecek haksız eylemde de bulunulmaması gerektiğini, ancak tasarımcının yeni tasarım ortaya koyarken önceden kullanılmış elementleri farklı şekillerde bir araya getirerek oluşturduğu bütünlükle de yeni bir tasarım ortaya çıkarmasının önünün açılması gerektiğini, bilirkişinin raporunda kıyas olarak kullandığı püsküllü etek modellerinin de her birinin ayrı ayrı yeni ve orijinal tasarımlar olduğunu,
-harcıalem kelimesinin www.tdk.gov.tr’de “Herkesin alabileceği, herkesin kullanabileceği, herkesin işine yarayan” şeklinde tanımlandığını, dans kostümlerinin bu tanımı tam olarak ne şekilde karşıladığı anlaşılamamakla beraber, tasarımcının davaya konu olan tasarım açısından bu tarz kostümlerden etkilenmesinin gayet olağan bir durum olduğunu,-tasarımdaki yenilik ve ayırt ediciliğin tek başına püskül değil, püskülün üst kısımla birlikte teşkil ettiği bütünlükte olduğunu, tek başına bir yenilik arz etmeyen ekipmanların tasarımcının kendine has çalışması ile özgün bir şekilde bir araya getirilmesi ile de yeni tasarımlar oluşturulabileceğini, buradaki yaratıcılığın kendine has bir konfigürasyon ile bir araya getirmenin yarattığı özgünlükten kaynaklandığını, bu nedenle tek başına püskülün yeni olmadığından hareketle bütüne yönelik özgünlüğün gözden kaçırılmasının hatalı olduğunu beyanla, kararın kaldırılarak yeniden yargılama yapılarak davanın kabulüne karar verilmesini talep etmiştir.
DELİLLER:Davacı adına 01/03/2015 tarihli 2015/00882 sayılı elbise tasarımının tescilli ve koruma altında olduğu anlaşılmıştır.Mahkemenin 2015/12 D.İş dosyasında alınan bilirkişi raporunda; davacıya ait tescilli … sayılı tasarım ile davalı … firmasının üretimini yaptığı tasarımların ayniyet derecesinde benzer olduğu, her iki tasarımda modelin kolsuz olup, bisiklet yaka, düğmesiz bir model olduğu, tunik olup, belde kemer olduğu ve etek uçlarının püsküllü olduğu beyan edilmiştir.Mahkemece Doç. Dr. …; davacı … adına … tescil numaralı, 05.02.2015 tescil tarihli tasarım ile, davalı adresinde satışta olduğu görülen 2 ayrı kumaşa kesilerek üretilmiş olan yeşil düz renkli ve siyah beyaz desenli modellerin, basic modeller olmasına karşın modelde kullanılan aksesuar itibariyle tesadüfi olmayacak bir benzerlik gösterdiğini modellerin kalıp özelliği ve stil bakımından da bilgilenmiş tüketiciyi yanıltacak ölçüde aynıya yakın benzer olduğu, tasarımlarının davalı tarafından 2 farklı üründe taklit edildiği sonucuna varılması halinde, 554 sayılı Tasarım KHK 52/2-a uyarınca davacı yanın yoksun kalınan kazancının 2015 yılında 29,86 TL olduğunu no’lu davalı …’in 2 no’lu davalı …nin tek yetkilisi olduğu, tüm işlemlerin fiilen yapılmasında yetkili ve sorumlu olduğu belirtilmiştir. Mahkemece bilirkişi heyetine sektör bilirkişisi olarak tekstil mühendisi … atandığı, alınan ek raporda; kumaştan üretilecek ürün sayısı hesaplaması ile ortalama elli adetten itibaren her türlü siparişi konfeksiyon imalatçılarının rahatlıkla üretebildiğini hesaplamalarda belirtilen 6.5 TL dikim fiyatının yine 50-100 adet marjındaki bir sipariş baz alınarak verildiğini, baz alınan 35 TL’nin ise ne gerekçeyle baz alındığının raporda belirtildiğini belirterek kök rapordaki görüşlerini yinelemişlerdir. İstanbul Anadolu FSHHM E.2017/23E sayılı birleşen dosyada, asıl davanın davalısı … Giyim şirketinin hükümsüzlük talebi nedeniyle bilirkişi heyetinden alınan 29/03/2017 tarihli ek raporda; “Tasarımın kolsuz, tunik elbise olup basic bir model olduğu, modeli özellikli kılacak bir yaka, kol, cep gibi model ayrıntıları barındırmayıp, pensli ön ve arka ana beden kalıbı esas alınarak çalışıldığı, üzerinde modele ayırt edicilik niteliği kazandırabilecek bir kup kesimi uygulanmadığı, bedene penslerle oturtulmuş olduğu bel hizasına konan köprülerden geçen bant şeklindeki kuşak kemer aksesuar niteliğinde olduğu, takıp çıkarılabildiği, sıfır yakalı kol evi oyuntusu ile omuz bitiminde üst bedenin sonlandığı, karşı karşıya kapama uygulandığı diz hizasında etek boyu olduğu modelin etek ucuna püskül takılarak modele farklılık getirilmek istendiği ancak püskülün, kostüm tarihi sürecinde ve moda sektöründe bir çok kez moda olan ve sıklıkla kullanılan bir aksesuar olması nedeniyle ve dava konusu tasarımda da özel bir kesim üzerinde uygulanmayıp, etek ucuna dikildiği bu şekilde olan uygulamanın “harcıalem” bir uygulama olup, “yenilik” içermediği püskülün etek ucuna uygulanmış şekli, dans kostümlerinde hareketi vurgulamak amacı ile, kostüm tarihinde ise pek çok dönemde (1800’ler, 1920 yıllarında) çeşitli kostümlerde aksesuar olarak kullanıldığı, yenilik içermediği” açıklanmıştır. İstanbul Anadolu FSHHM E.2017/23E sayılı birleşen dosyada da; Doç. D… alınan bilirkişi raporunda; tescilli elbisede ayırt edici olarak ifade edilebilecek tek özelliğin püskülden ibaret olduğu ancak itiraz edilen elbise tasarımının yeni olmadığı, elbisenin alt tarafındaki püsküllerin 1920’li yıllardan bu yana elbise, etek, yelek, gömlek, çanta ve ayakkabılar üzerinde kullanıldığı, elbisenin püskül haricinde hiçbir şekilde yeni olarak tabir edilemeyecek bir elbise modeli olduğu, elbisenin parçalar halinde herhangi bir yenilik taşımadığı gibi bir bütün olarak da özgünlük ihtiva etmediği, piyasada yer alan birçok tekstil ürün tasarımı ile ayniyet teşkil ettiği, etem ucuna püskül uygulamasının “harcıalem” bir uygulama olduğu yenilik içermediği beyan edilmiştir.
G E R E K Ç E :Davacı vekili asıl davada,mahkemenin 2015/12 D. İş sayılı dosyasında yapılan delil tespitinde, davalı iş yerinde satışa sunulduğu tespit edilen giysi ürünlerinin, davacı tescilli tasarımına tecavüz ettiği ve haksız rekabette bulunduğunu beyanla, tasarıma tecavüz ve haksız rekabetin tespiti, meni, refi ile maddi ve manevi tazminat talep etmiştir. Asıl davada davalı-birleşen davada davacı …San. Şirketi tarafından ise İstanbul Anadolu 1. FSHHM’nin 2017/23 Esas sayılı dosyasında, davacı adına tescilli … sayılı elbise tasarımının hükümsüzlüğü ve sicilden terkini talep edilmiştir. Mahkeme asıl davanın reddine, birleşen hükümsüzlük davasının kabulüne karar vermiş, davacı-birleşen davada davalı vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.Davalı vekili istinaf dilekçesinde; tasarımcının önceki tasarımlardan etkilenmemesinin mümkün olmamakla birlikte, tek başına yenilik arz etmeyen ekipmanların tasarımcının kendine has çalışması ile özgün bir şekilde bir araya getirilmesi ile de yeni tasarımlar oluşturabileceğini ileri sürmüştür. Asıl dava ve birleşen davada alınan bilirkişi raporlarında; davalı adına tescilli elbise tasarımının, yaka, kol, cep gibi model ayrıntıları barındırmadığı, ayırt edicilik kazandıracak bir kup kesimi bulunmadığı, sadece etek ucuna püskül uygulanarak yenilik kazandırılmaya çalışıldığı, oysa 1800, 1920’li yıllardan itibaren etek ucuna püskül uygulanmasının kostüm tarihinde pek çok dönemde uygulandığı, yenilik içermediği, tasarımın harcıalem olduğunun beyan edildiği ve rapor içeriğinde “around 1858 Paris-Exhibition” elbise tasarımı ve 1800 yıllarına ait olduğu anlaşılan elbise görseline yer verildiği anlaşılmakla, davacı-birleşen davada davalı vekilinin özgün bir tasarım meydana getirildiğine yönelik istinaf sebebinin yerinde olmadığı, … sayılı elbise tasarımının harcıalem olduğu ve hükümsüzlük kararı verilmesinin yerinde olduğu kanaatiyle, mahkemece asıl davanın reddine, birleşen davanın kabulüne karar verilmesi usul ve yasaya uygun görülmekle, davacı-birleşen davada davalı vekilinin istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
H Ü K Ü M : Yukarıda açıklanan gerekçe ile:1-6100 sayılı HMK.’nın 353/1-b-1 maddesi gereğince davacı-birleşen davaa davalı vekilinin yerinde görülmeyen istinaf isteminin ESASTAN REDDİNE,2-Asıl dava ve birleşen dava için alınması gereken ayrı ayrı 59,30 TL harçtan, peşin alınan 118,60 TL harcın mahsubu ile bakiye 46,80 TL eksik harcın davacıdan alınarak hazineye irat kaydına, 3-İstinaf incelemesi duruşmasız yapıldığından avukatlık ücreti takdirine yer olmadığına,4-İstinaf yargılama giderleri olarak; Davacı tarafça yapılan masrafların üzerinde bırakılmasına,5-Artan gider avanslarının karar kesinleştiğinde ve talep halinde ilk derece mahkemesince yatıran tarafa iadesine, Dair, dosya üzerinde yapılan inceleme sonucunda iş bu kararın tebliğinden itibaren 2 hafta içinde Yargıtay temyiz yolu açık olmak üzere 18/06/2021 tarihinde oy birliği ile karar verildi.