Görüntülediğiniz mahkeme kararı kesinleşmiş bir karardır.

T.C.
İSTANBUL
BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ
16. HUKUK DAİRESİ
T Ü R K M İ L L E T İ A D I N A
İ S T İ N A F K A R A R I
DOSYA NO: 2018/3322 Esas
KARAR NO: 2021/1275 Karar
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ : BAKIRKÖY 1. FİKRİ VE SINAÎ HAKLAR HUKUK MAHKEMESİ
TARİHİ: 21/06/2018
NUMARASI: 2017/369 E. – 2018/236 K.
DAVANIN KONUSU: Endüstriyel Tasarım (Tazminat İstemli)
KARAR TARİHİ: 18/06/2021
İstinaf incelemesi için dairemize gönderilen dosyanın ilk incelemesi tamamlanmış olmakla, HMK 353. ve 356. maddeleri gereğince dosya içeriğine göre duruşma yapılmasına gerek görülmeden dosya üzerinde yapılan inceleme sonucu;
G E R E Ğ İ D Ü Ş Ü N Ü L D Ü :DAVA:Davacı vekili dava dilekçesinde; müvekkilinin adına TPMK 2010/05744 başvuru numarası ile 2. Sırada bulanan bıçak standı tasarımının davalı tarafından benzerini üreterek piyasaya sürdüğünü. Bakırköy 1. FSHHM nin 2016/147 D.İş dosyasında tespit edilmiş olduğunu, davalının ürünlerinin müvekkilinin tasarım hakkına tecavüzü sebebiyle ürünlere el konulmasına, satışının ithalatının, üretiminin durdurulmasını, 5.000,00 TL manevi tazminat, 100,00 TL maddi tazminatın dava tarihinden itibaren ticari faizi ile birlikte tahsiline ticaretin tespiti, meni ve refine kararın gazetede ilanına karar verilmesi talep etmiştir.
ISLAH:Davacı vekilinin harcını yatırdığı 14/05/2018 tarihli ıslah dilekçesinde maddi tazminat talebinin 96.520,00 TL olarak ıslah ettiğini dava tarihinden itibaren bu miktar üzerinden maddi tazminatın faizi ile birlikte tahsilini talep etmiştir.
CEVAP:Davalı şirket yetkilisi cevap dilekçesinde; davacı adına tescilli tasarımlar ile üretmekte oldukları ürünlerin benzer olmadığını , ayırt edici özellikleri bulunması sebebiyle farklı algılanmakta olduklarını, tespit dosyasında bilirkişi incelemesinin doğru yapılmadığını, davacının tescil kayıtlarındaki resimlerinin net olmadığını, tek boyutlu resimler üzerinden değerlendirme yapılmasının doğru olmadığını, bu nedenle davacı ve davalının gerçek ürünleri üzerinde bilirkişi incelemesi yapılması gerektiğini beyanla davanın reddini talep etmiştir.
MAHKEME KARARI: Bakırköy 1. Fikri ve Sınaî Haklar Hukuk Mahkemesi 21.06.2018 tarihli 2017/369 E. – 2018/236 K. sayılı kararıyla; “Somut olayda davacı taraf adına tescilli … sayılı 2 nolu tasarım dikkate alındığında, davalı tarafın ithal edip satışa sunduğu …. ürününün bilgilenmiş kullanıcı nezdinde öne çıkmayan küçük farklar dışında aynı olduğu, davacı tarafa ait tasarımın ticari amaçla davalı tarafından satışa sunulduğundan tasarım hakkına yönelik tecavüzün tespiti ve menine, karar vermek gerektiği, mevcut kayıt ve belge ve defterlere göre, davacı tarafın talep ettiği 554 sayılı KHK.nın 53/2-a maddesine dayalı olup yaptırılan bilirkişi incelemesi neticesinde, davalı tarafın ithal ettiği ürünlerin satışının davacı tarafından yapılması halinde 32.174,00 TL faaliyet karı olabileceği kabul edilmiş, her ne kadar davacı taraf maddi tazminat talebini 96.522,00 TL olarak ıslah etmiş ise de bıçak setine ilişkin bir dava konusu olmayıp sadece standa yönelik dava konusu olduğundan fazlaya yönelik taleplerin reddi gerektiği, manevi tazminat yönünden tasarım hakkına yapılan tecavüzün niteliği ,tarafların dosyaya yansıyan sosyal ve ekonomik durumları, paranın alım gücü ve hakkaniyet gereği davacı tarafın 5.000 TL manevi tazminat talebinin ve hükmün ilanı talebinin uygun görüldüğü” gerekçesiyle; “Davacıya ait 2010/5744 2 nolu tasarıma yönelik bıçak standı tasarımı davalı tarafın elithome markası ile tasarımın kullanımının tasarım hakkına yönelik tecavüz olduğunun tespiti ve menine,-Davalı tarafın 2010/5744 2 nolu bıçak standı tasarımına yönelik ürünleri üretmesinin satmasının, ithal etmesinin engellenmesine ürünlere el konulmasına, el konulan ürünlerin masrafı davalıdan alınmak suretiyle imhasına,-Maddi tazminat talebinin kısmen kabul kısmen reddi ile, dava konusu bıçak standı olup buna yönelik 32.174,00 TL maddi tazminatın dava tarihinden itibaren değişen oranlarda ticari faiz ile davalı taraftan tahsili davacı tarafa ödenmesine, fazlaya ilişkin maddi tazminat talebinin reddine, -İzinsiz kullanım nedeniyle 5.000,00 TL manevi tazimatın dava tarihinden itibaren yasal faizle davalı taraftan tahsili davacı tarafa ödenmesine,-Kararın kesinleştikten sonra masrafı davalıdan alınmak suretiyle 5 büyük gazeteden birinde ilanına” karar verilmiştir.
İSTİNAF BAŞVURULARI: Davacı vekilinin süresinde ibraz ettiği istinaf dilekçesinde; mahkeme tarafından tazminat hesaplaması yapılırken bıçak seti ve bıçak standının birlikte değerlendirilmesi gerekirken sadece bıçak standı tasarımının esas alınmış olmasının hukuka aykırı olduğunu, davalının bıçak setini satmasını sağlayanın müvekkili adına tescilli stand tasarımı olduğunu, davalı tarafından gerçekleştirilen dizaynın, bıçakların yerleştirme şeklinin dahi müvekkilinin “…” olarak satışa sunduğu ürünle aynı olduğunu, ayrı ayrı parçalar gibi bıçak seti ve stand tasarımının ayrılarak hesaplama yapılmasının hukuka aykırı olduğunu, -hükme esas alınan raporda davaya konu ürünlerden 2010 ve 2011 yıllarında kaç adet satıldığının hesaplamaya dahil edilmediğini, müvekkilinin tasarımının 2010 yılından beri tescilli olduğunu, hesaplamanın 2012 tarihinden itibaren yapılmasının doğru olmadığını,-davanın 2016 yılında açıldığını, iki yıl süren yargılama sırasında davalının kendisini vekille temsil ettirmediğini, dosyanın tekemmül aşamasında vekalet sunulduğunu, davalı yararına hükmedilen vekalet ücretinin fahiş olduğunu, beyanla kararın kaldırılarak davanın kabulüne karar verilmesini talep etmiştir.Davalı vekilinin süresinde ibraz ettiği katılma yoluyla istinaf dilekçesinde; davacının kötüniyetli olduğunu, tescilli tasarımda sadece bıçak standı tasarımı bulunduğunu, üzerine konulan her materyalin kendilerine ait olduğunu söylemelerinin mesnetsiz olduğunu, vekalete yönelik beyanların da kötüniyetli olduğunu -mahkemece KHK 53/2-a maddesine dayanılarak tazminata hükmedilmişse de bu madde de tazminata ilişkin hüküm bulunmadığını, davacının istinaf dilekçesinde de bu maddenin geçtiğini, davacının talebine bağlı kalınarak, tazminat talebinin reddine karar verilmesi gerektiğini, -bilirkişi raporunda benzerlikten bahsedilmişse de; ürünler üzerindeki markaların açık ve okunur olduğunu, tüketicilerin karıştırmayacağını, işin imalatı gereği bıçak standına takılan aparatların ve içine konulacak bıçakların durması için zorunlu malzemelerin dahi farklı kullanıldığını, bıçakların tescilinin bulunmadığını, standın bıçak konulması için tasarlandığı düşünüldüğünde, piyasadaki tüm bıçak standlarıyla benzer yanlarının mevcut olduğunu, kök raporda belirtildiği üzere, müvekkiline ait tasarımın alt taban kısmının parlak metal malzemeden, davacı ürününde ise ahşap malzemeden yapıldığını, montajda kullanılan vidaların farklı olduğunu, -müvekkili firmanın tek bir mağazadan oluştuğunu, tazminatın TBK 51. Maddeye göre hesaplanması gerektiğini, davalı firmanın defterleri incelendiğinde tazminat miktarı ve ürünlere el konulmasının müvekkilini krize ve iflasa sürükleyeceğinin anlaşılacağını,
-KHK 52/a maddesine göre tazminat hesaplanamayacağını, müvekkilinin tanınmış dergiler yada basın organlarıyla tüketicilere ulaşmadığını, tek bir mağaza olduğunu, tazminat miktarının hakkaniyete aykırı olduğunu beyanla, kararın kaldırılarak davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
DELİLLER: Davaya konu tasarımın TPMK kayıtlarından; 2010/05744 sayılı çoklu tasarım belgesi 2 numaralı bıçak standı tasarımının 28/10/2010 tarihinden itibaren davacı adına tescilli olduğu ve geçerliliğini koruduğu anlaşılmıştır. Mahkemenin 2016/147 D.İş sayılı dosyasında endüstri tasarımcısı bilirkişiden alınan raporda; dava konusu standa ilişkin davalı iş yerinde tespit yapıldığı tespit neticesinde 2010/05744-2 nolu bıçak standı tasarımı ile davalı tarafından … markası ile satışa sunulan bıçak standı ile benzer olduğu beyan edilmiştir.Mahkemece alınan üç kişilik bilirkişi heyetinden alınan 05/10/2017 havale tarihli raporda; davacı tasarım tescil belgesi ve davalı ürününün karşılaştırılmasında, bıçakların dışarıdan görünür olması, gövde yapılarındaki detay ve uygulama farklılığına rağmen genel görünümlerinin, bilgilenmiş kullanıcı üzerinde davalı ürünleri ile davacı tasarımın iltibas oluşturabilecek benzerlikte olduğu beyan edilmiştir. Rapora yönelik itiraz üzerine, bilirkişi heyetinden alınan 16/04/2018 tarihli ek raporda; davaya konu bıçak standının karıştırmaya sebebiyet verecek şekilde benzer olduğu, Davacı tarafın maddi tazminat talebi yönünden yapılan incelemede davacının 2016 yılında 6232 adet “Matrix Snd Tahta Bıçak Seti” satarak 891.704,00 TL satış cirosu elde ettiği, davalı şirketin 2012-2016 tarihli ticari defterlerinin incelendiği defterlerin usulüne uygun açılış ve kapanış tasdiklerinin yapıldığı, 12/10/2016 tarihli Gümrük Giriş Beyannamesi ile Çin’den 2.000 adet birim fiyatı 4,68 USD toplam 9.360 USD tutarında EM 5172 kodlu Wooden Knife Stand ithal ettiği, dava tarihine kadar 1766 adet 26.490,00 TL EM5172-Ahşap Bıçak Standı ve 234 adet EM5172-Banbu 7’PRC … 23.797,80 TL sattığı, davacının 554 Sayılı KHK 52/a maddesi uyarınca 2.000 adet kesme tahta bıçak setinin faaliyet karının 63.348,00 TL olduğu, 2.000 adet matriks bıçak setinin davaya konu bıçak standının faaliyet kar tutarının 32.174,00 TL olabileceği beyan edilmiştir.Bilirkişi raporuna taraf vekilleri itiraz etmiş, davacı vekili bıçak standı ve bıçak setinin birlikte fiyatının dikkate alınması gerektiğini ileri sürmüş, davalı vekili itirazında, tasarımların benzediğine yönelik görüşün hatalı olduğunu, bilirkişi raporunda hesaplamanın neye göre yapıldığının anlaşılamadığını, müvekkilinin hem salt stand olarak, hem de bıçaklarla birlikte set olarak satış gerçekleştirdiğini, 52/a maddesinin uygulanabilmesi için, tescilli ürün tasarımının tek başına satışından elde edilen karın hesaplanması gerektiğini, , satış fiyatı değerlendirilirken bıçakların bıçak standına kattığı maddi değerin hesaplanmasının neye göre yapıldığının belli olmadığını, yeni bir heyetten rapor alınması gerektiğini, 52/a maddesine göre hesaplama yapılmasının hakkaniyete aykırı olduğunu, 52/b maddesine göre hesaplama yapılması gerektiğini ileri sürmüştür.
G E R E K Ç E :Tasarım tescil belgesine tecavüzün tespiti, meni, refi ve maddi , manevi tazminat talepli davada, mahkeme davanın kısmen kabulüne karar vermiş, davacı vekili ve davalı vekili ayrı ayrı istinaf başvurusunda bulunmuştur. Davacı vekilinin istinaf dilekçesinde davalının önceki yıllardaki satışlarının da değerlendirilmesi gerektiği ileri sürülmüşse de, önceki yıllarda davaya konu ürün satışının yapıldığına yönelik dosya kapsamında delil bulunmadığı, kaldı ki bilirkişilerin davalının 2012-2016 yıllarına ait defterlerini inceledikleri ve 12/10/2016 tarihli Gümrük Giriş Beyannamesi ile Çin’den 2.000 adet birim fiyatı 4,68 USD toplam 9.360 USD tutarında EM 5172 kodlu Wooden Knife Stand ithal ettiğinin tespit edildiği anlaşılmış, davacı vekilinin önceki yıllara ait satışlarında incelenmesi gerektiğine yönelik istinaf sebebinin yerinde olmadığı kanaatine varılmıştır. Yine davacı vekili tarafından yoksun kalınan kazancın tespitinde bıçak setinin de hesaba katılması gerektiğine yönelik istinaf sebebi, davaya konu tasarım tescilinin bıçak stand tasarımı olduğu, bıçakların tescilli tasarıma konu olmadığı gibi dava konusu da olmadığı, sadece stand ürünlerinin dikkate alınmasının yerinde olduğu kanaatine varılmış, davacı vekilinin istinaf başvurusunun reddine karar verilmiştir. Davalı vekilinin istinaf başvurusunun incelenmesinde; davacı vekilinin tazminat talebini 554 Sayılı KHK 52/a maddesine dayandırdığı, “Yoksun kalınan kazanç” başlıklı 554 Sayılı KHK 52/2-a maddesinde; “Tasarımdan doğan haklara tecavüz edenin rekabeti olmasaydı, tasarım hakkı sahibinin tasarımı kullanması ile elde edebileceği muhtemel gelire göre” yoksun kalınan kazancın talep edilebileceğinin düzenlendiği, mahkemenin de davacı vekilinin talebi doğrultusunda tazminat hesabı raporu aldığı, davalı vekilinin KHK 52/2-b maddesine göre hesap yapılması talebinin yerinde olmadığı kanaatine varılmıştır.
Davalı vekili istinaf dilekçesinde tasarımların farklı markalarla satışa sunulduğunu, tüketicilerin ayırt edebileceğini, tasarımların benzer olmadığını ileri sürdüğü anlaşılıyorsa da, tespit raporu ve mahkemece alınan bilirkişi raporu ile, davalı bıçak standı tasarımının davacı tescilli tasarımı ile benzer olduğu, küçük farklılıkların ayırt edicilik yaratmadığı tespit edilmekle, alınan raporların da denetime elverişli ve dosya kapsamına uygun olduğuna kanaat getirilmekle, davalı vekilinin aksi yöndeki istinaf sebebi yerinde görülmemiştir.Davalı vekilinin tazminat hesabına ilişkin istinaf sebebinin incelenmesinde; mahkemenin bilirkişileri, 554 sayılı KHK 52/2-a maddesine göre tazminat hesabı yapılması için görevlendirdiği anlaşılıyorsa da, bilirkişiler tarafından düzenlenen ek raporda, davalının 12/10/2016 tarihli Gümrük Giriş Beyannamesi ile Çin’den 2.000 adet birim fiyatı 4,68 USD toplam 9.360 USD tutarında EM 5172 kodlu …Stand ithal ettiğinin ve dava tarihine kadar 1766 adet 26.490,00 TL EM5172-Ahşap Bıçak Standı sattığının tespit edildiği, daha sonra yapılan tazminat hesaplamasında ise davacı tarafın bıçak seti toplam faaliyet karının 64.348,00 TL olarak hesaplandığı, bu rakamın yarısının, bıçak standına isabet eden faaliyet karı olduğu açıklanarak, 2000 adet bıçak standı ürününden elde edeceği faaliyet karının hesaplanarak 32.174,00 TL olarak hesap edildiği açıklanmış ve mahkemece bu miktar üzerinden maddi tazminata hükmedilmiştir. Mahkemenin 2016/147 D.İş sayılı dosyasında delil tespiti işleminin 03/11/2016 tarihinde yapıldığı, davanın 27/12/2016 tarihinde açıldığı, belirtilen dönemde ise bilirkişilerce dava tarihine kadar davalının 1766 adet bıçak standı ürünü sattığı tespit edilmekle, davalının davacı tasarımına tecavüz ettiği tespit edilen 1766 adet bıçak standını satmaması halinde, davacının 1766 adet daha ürün satacağı ve orantılama yöntemiyle ( bir adet üründen elde edilecek kar=32.174,00 TL/2000=16,087 TL olmak üzere 1766 adet üründen elde edilecek kar= 1766X16,087 =28.409,64 TL) olarak hesaplanmış, davalı vekilinin istinaf başvurusunun kısmen kabulüne, mahkeme kararının kaldırılarak davanın kısmen kabulüne, kısmen reddine, hükmün diğer kısımlarının aynen muhafazası ile, 28.409,64 TL maddi tazminatın dava tarihinden itibaren yasal faiziyle davalıdan tahsil edilerek davacıya ödenmesine, fazlaya ilişkin talebin reddine karar verilmiş, usuli kazanılmış haklar korunarak aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur.
H Ü K Ü M : Yukarıda açıklanan gerekçe ile:1-Davacı vekilinin yerinde görülmeyen istinaf başvurusunun HMK 353/1-b-1 maddesi gereğince ESASTAN REDDİNE,2-Davalı vekilinin istinaf başvurusunun KISMEN KABULÜNE KISMEN REDDİNE,3-Bakırköy 1. Fikri ve Sınaî Haklar Hukuk Mahkemesi 21.06.2018 tarihli 2017/369 E. – 2018/236 K. sayılı kararının 6100 Sayılı HMK 353/1-b-2 maddesi gereğince KALDIRILMASINA,4-A)-Davalı tarafın elit home markası ile satışa sunduğu bıçak standı ürününün, davacıya ait 2010/5744- 2 nolu tasarımdan kaynaklanan hakkına tecavüz teşkil ettiğinin tespiti ve menine,B)-Davalı tarafın 2010/5744-2 nolu bıçak standı tasarımına tecavüz teşkil eden ürünleri üretmesinin satmasının, ithal etmesinin engellenmesine ürünlere el konulmasına, el konulan ürünlerin masrafı davalıdan alınmak suretiyle imhasına,C)-Maddi tazminat talebinin kısmen kabul kısmen reddi ile, dava konusu bıçak standı olup buna yönelik 28.409,64 TL maddi tazminatın dava tarihinden itibaren değişen oranlarda ticari faiz ile davalı taraftan tahsili davacı tarafa ödenmesine, fazlaya ilişkin maddi tazminat talebinin reddine, D)-İzinsiz kullanım nedeniyle 5.000,00 TL manevi tazimatın dava tarihinden itibaren yasal faizle davalı taraftan tahsili davacı tarafa ödenmesine, E)-Kararın kesinleştikten sonra masrafı davalıdan alınmak suretiyle 5 büyük gazeteden birinde ilanına, 5- İlk derece yargılaması yönünden;A)-Alınması gereken tasarıma tecavüz davası yönünden 59,30 TL, maddi tazminat davası yönünden 1.940,66 TL, manevi tazminat davası yönünden 341,55 TL olmak üzere toplam 2.341,51 TL harçtan, davacı tarafça yatırılan 87,10 TL peşin harç ve 1.646,64 TL ıslah harcının mahsubu ile bakiye 607,77 TL harcın davalıdan tahsili ile hazineye irad kaydına, -Davacı taraf tarafından yatırılan 29,20 TL başvuru, 87,10 TL peşin, 1.646,64 TL ıslah harcı olmak üzere toplam 1.762,94 TL harcın davalıdan tahsili ile davacı tarafa ödenmesine,B)- Davacı taraf kendisini vekil ile temsil ettirmiş olduğundan tecavüzün tespiti meni yönünden 3.145,00 TL, maddi tazminat yönünden 5.900,00 TL, manevi tazminat yönünden 3.145.00 TL olmak üzere toplam 12.190,00 TL ücreti vekaletin davalı taraftan tahsili, davacı tarafa ödenmesine,C- Davalı taraf kendisini vekil ile temsil ettirmiş olduğundan reddedilen maddi tazminat yönünden 5.900,00 TL ücreti vekaletin davacıdan tahsili, davalı tarafa ödenmesine, Ç- Davacı tarafından yapılan 310,4 TL posta gideri, 2.100 TL bilirkişi ücreti toplam 2.410 TL yargılama giderinin kabul oranına isabet eden 1.843,12 TL nin davalıdan tahsili ile davacı tarafa ödenmesine, 6-İstinaf yargılaması yönünden;-Davacı yandan, Alınması gereken 59,30 TL istinaf maktu harcın peşin alınan 599,10 TL’den mahsubu ile fazla yatırılan 539,80 TL’nin karar kesinleştiğinde ve talep halinde davacı tarafa iadesine, -Davalı yanın, İstinaf talebi kabul edildiğinden peşin yatırılan istinaf harcının karar kesinleştiğinde ve talep halinde iadesine,-İstinaf yargılaması için davalı tarafından yapılan 98,10 TL istinaf yoluna başvurma harcının davacıdan alınarak davalıya verilmesine, -İstinaf incelemesi duruşmasız yapıldığından avukatlık ücreti tayinine yer olmadığına,-Artan gider avanslarının karar kesinleştiğinde ve talep halinde ilk derece mahkemesince ilgili tarafa iadesine, Dair, dosya üzerinde yapılan inceleme sonucunda iş bu kararın tebliğinden itibaren 2 hafta içinde Yargıtayda temyiz yolu açık olmak üzere 18/06/2021 tarihinde oy birliği ile karar verildi.