Görüntülediğiniz mahkeme kararı kesinleşmiş bir karardır.
T.C.
İSTANBUL
BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ
16. HUKUK DAİRESİ
T Ü R K M İ L L E T İ A D I N A
İ S T İ N A F K A R A R I
DOSYA NO: 2018/3279 Esas
KARAR NO: 2021/1278 Karar
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ : İSTANBUL 1.FİKRÎ VE SINAÎ HAKLAR HUKUK MAHKEMESİ
TARİHİ: 17/04/2018
NUMARASI: 2017/405 E. – 2018/157 K.
DAVANIN KONUSU: Faydalı Model Belgesi (Manevi Tazminat İstemli)
KARAR TARİHİ: 18/06/2021
İstinaf incelemesi için dairemize gönderilen dosyanın ilk incelemesi tamamlanmış olmakla, HMK 353. ve 356. maddeleri gereğince dosya içeriğine göre duruşma yapılmasına gerek görülmeden dosya üzerinde yapılan inceleme sonucu;
G E R E Ğ İ D Ü Ş Ü N Ü L D Ü :DAVA: Davacı vekili dava dilekçesinde; Müvekkili şirketin “SU VE TÜP KASASI” isimli TPE nezdinde tescilli kendi buluşu olan faydalı modele( … no ile tescilli) davalılar tarafından gerçekleştirilen tecavüz fiillerinin durdurulması, tecavüz fiilleri ile üretilen ürünlere el konulması ve bu tecavüz fiillerinin gerçekleştirildiği tespit edilen … plakalı araç ile tespiti yapılacak diğer araçların trafikten meni yönünde tedbir kararı verilmesini, bu tecavüzden ötürü müvekkilinin uğradığı zarar nedeniyle şimdilik 1.000,TL maddi ve 2.000-TL manevi zararı tazminine karar verilmesini talep ve dava ettikleri anlaşılmıştır.
CEVAP:Davalı … vekili cevap dilekçesinde; Davacı şirketin benzer iddia ve ithamlarla işbu davadan önce İstanbul 1.Fikri ve Sınai Haklar Hukuk Mahkemesi’nin 2015/168 E sayılı dosyası ile ikame edilen davada da asılsız iddialarla dava açtığını, bu dosya kapsamında alınan bilirkişi raporunda da açıkça belirtildiği üzere 20.08.2014 tarihinde yayınlanan Ambalajlı Su Satış Yerleri İle Ambalajlı Su Nakil Araçlarının Tabi Olacağı Usul Ve Esaslar Hakkında Tebliğ’in 12. Maddesinde “…Piyasaya arz edilen suların tüp, petrol ve petrol ürünleri ile hırdavat, her türlü kimyevi maddeler vb. Dağıtımını yapan araçlarla veya bu ürünlerle birlikte nakli ve satışı yapılamaz…” hükmü ile tüp ve su satışının birlikte yapılmasının yasaklandığını, davacı şirketin faydalı modeline tecavüz iddiasının gerçek olmadığını, haksız ve mesnetsiz davanın reddine karar verilmesini talep ettikleri anlaşılmıştır. Davalı … 25.5.2017 tarihli dilekçesinde; açılan davayı HMK 308.madde kapsamında kabul ettiğini ve kabul beyanına göre hüküm verilmesini talep etmiştir.
MAHKEME KARARI: İstanbul 1.Fikrî ve Sınaî Haklar Hukuk Mahkemesi 17.04.2018 tarihli 2017/405 E. – 2018/157 K. sayılı kararıyla; “… davacının faydalı modeli kullanılması mümkün olmadığından, Sağlık Bakanlığını uygulamaya soktuğu yönetmelik ve tebliğ hükümleri ile dava konusu faydalı model koruması ortadan kalkmış olduğundan davacının davalı … LPG ‘ye yönelik açtığı davanın reddine karar verilmesi gerektiği yargılama sırasında diğer Davalı … 25.5.2017 tarihli dilekçesi ile, açılan davayı HMK 308.madde kapsamında kabul ettiğini ve kabul beyanına göre hüküm verilmesini talep ettiğinden, kabul beyanı ile mahkemenin bağlı olduğu” gerekçesiyle;”I-Davanın …. ŞTİ yönünden reddine, II-Davanın Davalı …, …. Yönünden mahkemeye sunulmuş olan 25/05/2017 tarihli davayı kabul beyanı dikkate alınarak davacının su ve tüp kasası isimli TPE nezdinde tescilli faydalı model yönünden gerçekleştirilen tecavüzün durdurulması, önlenmesi, 1.000 TL maddi, 2.000 TL manevi tazminatla ilgili açılmış olan davada davalının davayı kayıtsız ve şartsız ettiğine dair beyanı dikkate alındığında, taraflarca hazırlama ilkesine göre hazırlanan ve kabul beyanının mahkemeyi de bağlayıcı özelliği gözetilerek bu davalı yönünden açılmış olan davanın kabulüne” karar verilmiştir.
İSTİNAF BAŞVURUSU: Davacı vekilinin süresinde ibraz ettiği istinaf dilekçesinde; mahkemenin yasaya aykırı olarak başka bir dosyada alınan bilirkişi raporunu karara dayanak gösterdiğini, bilirkişi incelemesi yapmadığını, emsal kabul edilen raporun da açıkça hukuka aykırı olduğunu, kesinleşmemiş dosyalarda alınan bilirkişi raporlarının, başka bir dosyaya esas teşkil etmesinin bozma nedeni olduğunu, -mahkemenin 20.10.2016 tarihli bilirkişi raporuna itirazlarının haklı olduğuna karar vererek yeni bir bilirkişi heyetine dosyayı tevdi ettiğini, bu raporun hükme esas alınamayacağını kabul ettiğini, sonrasında 29/09/2017 tarihli raporu hükme esas alarak karar verdiğini, her iki rapor arasında fark bulunmadığını, hatalı rapor ile hüküm verildiğini,-davanın iltibas ve fikri hakka yapılan tecavüz iken bilirkişinin fikri hakkın kullanılabilir olup olmadığını değerlendirmesinin ve hukuki değerlendirme yapmasının hukuka ve hakkaniyete aykırı olduğunu, -mahkemenin dava ve taleplerin ötesinde değerlendirme yaparak yargılama yaptığını ve hakkaniyete aykırı sonuç doğduğunu, müvekkilinin 2013 yılında tescili gerçekleşen Faydalı Modelinin bulunduğunu, Sağlık Bakanlığı’nın çıkarmış olduğu tebliğin varlığının müvekkilinin Faydalı Modelini hükümsüz kılmadığını, davalı tarafın bu ürüne yönelik tecavüzünü ve kazanç elde ettiği gerçeğini değiştirmeyeceğini, TPE’ye tescilli FM korumasının, FM’in kullanılmasına izin verilmediğine bağlı olmasının Yönetmeliğin lafzına ve ruhuna aykırı olduğunu,-su damacanaları ve tüplerin aynı kasada iç içe taşınması sonucu sağlıksız koşullarda yapılan nakliyelerin ve buna bağlı gerçekleşebilecek sağlık sorunlarının önüne geçebilmek için 17 Şubat 2005 tarihli 25730 Sayılı Resmi Gazetede İnsani Tüketim Amaçlı Sular Hakkında Yönetmelik yayınlandığını, müvekkilinin bu buluşunun 31/10/2013 tarihinde TPE’ye yapılan başvuru ile ve 20.08.2014 tarihinde çıkarılan Sağlık Bakanlığı tebliğinden evvel tescil edildiğini, Sağlık Bakanlığı’nın müvekkili aleyhine terkin davası açmadığını, -Faydalı Modelin ülkemizde kullanılmasının mümkün olsa dahi tüm dünya nezdinde korunmasına engel olmadığını, -müvekkilinin ürettiği ve TPE nezdinde 10 yıl tescilli FM’in Sağlık Bakanlığının tebliğinin amacına uygun ve halk sağlığına tehdit oluşturabilecek tüm ihtimalleri ortadan kaldıracak şekilde tasarlandığını, FM’in su damacanaları ve tüp gazların birlikte nakliye edilmesini sağladığını, nakliyenin ilgili yönetmeliğe uygun şekilde ve halk sağlığını tehdit etmeden gerçekleşebilmesinin hedeflendiğini, şase kasaların ön tarafına frigrofik (soğutuculu) kapalı polyester kasalı bölümün yerleştirildiğini, şase kasanın arka tarafına ise profil kafesli (tüp bölümü) kapalı kasalı kamyonete tadil edilerek oluşturulduğunu, arka tarafta herhangi bir tüp gazdan gaz sızması durumunda, ön tarafta bulunan suların, özel kapalı polyester kasalı olması sebebiyle gaz sızıntısından veya herhangi bir olumsuz hava akışından etkilenmeyecek şekilde üretildiğini beyanla, mahkeme kararının kaldırılarak yeniden yargılama yapılmak üzere mahkemesine karar verilmesini talep etmiştir.Davalı … şirketi istinaf dilekçesine cevabında; 17 Şubat 2005 tarihli 25730 sayılı RG’de yayınlanan İnsani Tüketim Amaçlı Sular Hakkında Yönetmelik 46.Madde ve 20 Ağustos 2014 tarihinde yayınlanan Ambalajlı Su Satış Yerleri İle Ambalajlı Su Nakil Araçlarının Tabi Olacağı Usul Ve Esaslar Hakkında Tebliğ, 6. Madde hükümleri birlikte incelendiğinde; piyasaya arz edilen suların tüp, petrol ve petrol ürünleri ile hırdavat her türlü kimyevi maddeler vb. dağıtım yapan araçlarda veya bu ürünlerle birlikte nakil ve satışının yapılamayacağını, keza bir arada bulundurulamayacağını,Yönetmelikte aynı araç içinde şase, kafes, ayrı bölme vb şekilde tüp ve suların birbiri ile temas etmeden taşınacağına dair bir hüküm bulunmadığını beyanla istinaf başvurusunun reddine karar verilmesini talep etmiştir.
DELİLLER:TPMK’dan celp edilen faydalı model tescil belgesinden; 31/10/2013 tarihli 2013/12585 sayılı “Damacana su ve tüp gazların birlikte nakliyesi için şase kasa” buluş başlıklı, “Bu buluş, ülkemizde özellikle büyükşehirlerde yaygın olarak tüketilen damacana sular ile tüp gazların birlikte nakliye edilmesi imkanı sağlayan şase kasasıdır. Buluşumuz, şase kasalarının ön tarafına frigrofik (soğutuculu) kapalı polyester kasalı bölüm yerleştirilmiş, şase kasanın arka tarafı ise profil kafesli (tüp bölümü) kapalı kasalı kamyonete tadil edilerek oluşturulmuştur.” buluş özetli olduğu ve davacı şirket adına tescil edildiği görülmüştür. Mahkemenin 2015/168 esas sayılı dosyasında, davacı tarafça davalı … İNŞ şirketi aleyhine açılan Faydalı Modele Tecavüz’ün tespiti meni refi ve tazminat talepli davada, davacı vekilinin … plakalı araçlar ve tespiti yapılacak diğer araçların trafikten menini talep ettiği, dosyada Bilirkişiler …’dan alınan 20.10.2016 tarihli raporda; Sağlık Bakanlığının 20.8.2014 tarihli amabalajlı su satış yerleri ve su nakil araçlarının tabi olacağı usul ve esaslar hakkındaki tebliğ ve yönetmelik hükümlerine göre kamu otoritesinin yaptığı düzenleme ile faydalı model korumasından kaynaklanan hakların uygulanmasının imkansız hale geldiğini beyan ettikleri anlaşılmıştır. Mahkemenin 2015/168 esas sayılı dosyasında ikinci heyet olarak … tarafından sunulan 29.9.2017 tarihi raporda; Sağlık Bakanlığının uygulamaya soktuğu yönetmelik ve tebliğ hükümleri ile dava konusu TR 2013/12585 Y nolu “Damacana su ve tüp gazların birlikte nakliyesi için şase kasası ” buluş başlıklı FM korumasının ortadan kalktığını, teknik olarak kullanılabilmesi mümkün olmayan bir FM İçin bir lisans bedeli belirlenmesinin de mümkün görünmediğini, sektörde bu şekilde (tüpgaz+damacana su) taşıması yapan bir firmanın söz konusu olmadığını, kullanılmayacak bir Faydalı model için, bir lisans bedeli belirlenemeyeceğini bildirdikleri anlaşılmıştır.
G E R E K Ç E :Davacı vekili, dava dilekçesinde davalıların 2013/12585 sayılı “Damacana su ve tüp gazların birlikte nakliyesi için şase kasa” buluş başlıklı Faydalı Model belgesine tecavüz ettiğinden bahisle, Faydalı Model belgesine tecavüzün tespiti meni ve refi ile, maddi ve manevi tazminat talepli dava açmış, davalılardan … davayı kabul ettiğinden bu davalı hakkında davanın kabulüne, diğer davalı … Lpg şirketi hakkında açılan davanın reddine karar verilmiştir.Davacı vekili istinaf dilekçesinde; mahkemenin kesinleşmemiş başka bir dosyasında alınan raporu hükme esas almasının yerinde olmadığını, kaldı ki mahkemenin 2015/168 Esas sayılı dosyasında alınan 20/10/2016 tarihli rapora yönelik itirazlarını kabul ederek, hükme esas alınamayacağını kabul ettiğini, ikinci heyetten rapor aldığını, alınan ikinci raporun da farklı olmadığını, bilirkişilerin raporlarda hukuki değerlendirme yaptıklarını ileri sürmüştür. Dosya kapsamında bulunan ve davacı tarafça yine davalı … LPG şirketine karşı aynı FM belgesine tecavüz iddiasıyla açılan davada, 20/10/2016 tarihli bilirkişi heyet raporu ve 29/09/2017 tarihli bilirkişi heyet raporunda bilirkişilerin netice olarak benzer görüş beyan ettikleri ve Sağlık Bakanlığı’nın uygulamaya soktuğu Yönetmelik ve tebliğ hükümleri ile dava konusu Faydalı Model’in korumasının ortadan kalkığının beyan edildiği anlaşılmıştır.Dosya kapsamına celp edilen FM belgesinden ,”Damacana su ve tüp gazların birlikte nakliyesi için şase kasa” buluş başlıklı olduğu ve tarifnamede açıkça; “Buluşumuz tüp gaz bayilerinin tüp gaz ve damacana su satışını aynı araçta yapmalarına imkan tanıyan şase kasadır.” denildiği görülmüştür. 17 Şubat 2005 tarihli 25730 Sayılı Resmi Gazetede İnsani Tüketim Amaçlı Sular Hakkında Yönetmeliğin 46. Maddesinde “Piyasaya arz edilen suların tüp, otogaz, petrol ve petrol ürünleri ile bir arada dağıtım ve satışı yapılamaz.” hükmü, 20 Ağustos 2014 tarihinde yayınlanan Ambalajlı Su Satış Yerleri İle Ambalajlı Su Nakil Araçlarının Tabi Olacağı Usul Ve Esasla Hakkında Tebliğ’in 8. Maddesinde; “Piyasaya arz edilen suların; tüp, petrol ve petrol ürünleri ile hırdavat, her türlü kimyevi maddeler vb. Dağıtımını yapan araçlarda veya bu ürünlerle birlikte nakil ve satışı yapılamaz, bir arada bulundurulamaz.” hükmü düzenlenmiştir.551 Sayılı KHK’nın “Patentin Kullanımının Sınırları” başlıklı, 80. Maddesinde; “Bir patent konusunun kullanımı yasalara veya genel ahlaka veya kamu düzenine veya genel sağlığa zarar verecek şekilde olamayacağı gibi; bu kullanım, mevcut veya gelecekte kabul edilecek belirli veya belirsiz süreli kanuni yasaklamalara ve sınırlamalara da bağlı olacaktır.” hükmü düzenlenmiş, aynı hüküm 6769 Sayılı Sınai Mülkiyet Kanunu’nun 85/6 maddesinde de tekrar edilmiştir. 551 Sayılı KHK 166. Maddesinde; ” Faydalı Model Belgelerine ilişkin açık bir hüküm bulunmadığı ve faydalı model belgelerinin özelliği ile çelişmediği taktirde, patentler için öngörülen hükümler Faydalı Modeller için de uygulanır.” hükmü gereğince KHK 80. Madde Faydalı Modeller hakkında da uygulanacağından, yasalara veya genel ahlaka veya kamu düzenine veya genel sağlığa zarar verecek şekilde Faydalı Model belgelerinin de kullanılamayacağı, FM belgesinin tescilinden önce yürürlüğe giren Yönetmeliğin 46. Maddesi ve FM belgesinin tescilinden sonra yürürlüğe giren tebliğ hükmüne göre davacı adına tescil edilen FM belgesi kullanılamayacağından, bu FM belgesine tecavüz edildiğinden bahisle, tecavüzün tespiti, meni, refi ve tazminat da talep edilemeyecektir. İlk derece mahkemesince davanın davalı … Lpg şirketi yönünden reddine karar verilmesi usul ve yasaya uygun görülmekle, davacı vekilinin istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
H Ü K Ü M : Yukarıda açıklanan gerekçe ile:1-6100 sayılı HMK.’nın 353/1-b-1 maddesi gereğince davacı vekilinin yerinde görülmeyen istinaf isteminin ESASTAN REDDİNE,2-Alınması gereken 59,30 TL harçtan, peşin alınan 35,90 TL harcın mahsubu ile bakiye 23,40 TL eksik harcın davacıdan alınarak hazineye irat kaydına, 3-İstinaf incelemesi duruşmasız yapıldığından avukatlık ücreti takdirine yer olmadığına,4-İstinaf yargılama giderleri olarak; Davacı tarafça yapılan masrafların üzerinde bırakılmasına,5-Artan gider avanslarının karar kesinleştiğinde ve talep halinde ilk derece mahkemesince yatıran tarafa iadesine, Dair, dosya üzerinde yapılan inceleme sonucunda iş bu kararın tebliğinden itibaren 2 hafta içinde Yargıtay temyiz yolu açık olmak üzere 18/06/2021 tarihinde oy birliği ile karar verildi.