Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C.
İSTANBUL
BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ
16. HUKUK DAİRESİ
T Ü R K M İ L L E T İ A D I N A
İ S T İ N A F K A R A R I
DOSYA NO : 2018/3252 Esas
KARAR NO : 2021/1146
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ : BAKIRKÖY 1. FİKRİ VE SINAÎ HAKLAR HUKUK MAHKEMESİ
TARİHİ: 15/05/2018
NUMARASI: 2016/40 2018/177
DAVANIN KONUSU: Endüstriyel Tasarım (Maddi Tazminat İstemli)
KARAR TARİHİ: 03/06/2021
İstinaf incelemesi için dairemize gönderilen dosyanın ilk incelemesi tamamlanmış olmakla, HMK 353. Maddesi gereğince dosya içeriğine göre duruşma yapılmasına gerek görülmeden dosya üzerinde yapılan inceleme sonucu;
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:Davacı vekili, müvekkilinin TPMK nezdinde çatal, bıçak ve kaşık tasarımları bulunduğunu, davalılardan … Ltd.Şti’nin müvekkilinin tescilli tasarımlarıyla aynı ve/veya ayırt edilemeyecek kadar benzeri tasarımlarını taklit ettiğini, davalı şirketlerin bu ürünleri satışa arzettiğini, konuyla ilgili tespit işlemi yaptırdıklarını belirterek davalılar … Ltd.Şti ile … – …’ın fiillerinin tasarıma tecavüz teşkil ettiğinin tespitine, bu fiillerin durdurulmasına, önlenmesine, haksız rekabetin tespitine, durdurulmasına, önlenmesine, giderilmesine ve davalı … Ltd. Şti’nin fiillerinin tasarıma tecavüz teşkil ettiğinin tespitine, fiillerin durdurulmasına, önlenmesine, haksız rekabetin tespitine, durdurulmasına, önlenmesine, giderilmesine, davalı … Ltd.Şti’nin internet sitesindeki ilanlarının çıkartılmasına, taklit ürün görsellerinin internet sitesinden çıkarılmasına, fazlaya dair hakları saklı kalmak kaydıyla 1.000’er TL maddi ve 1.000’er TL manevi tazminatın tahsiline, kararın gazetede ilanına karar verilmesini talep ve dava etmiştir. Davalı – karşı davacı … Ltd.Şti vekili, davacının tasarımlarının yenilik ve ayırt edicilik vasfını haiz olmadığını, uzun yıllardan beri kullanılan bir tasarım olduğunu bildirerek davacıya ait tasarımın hükümsüzlüğüne, sicilden terkinine, asıl davanın da reddine karar verilmesini istemiştir. Davalı …, dava konusu ürünlerin kendisi tarafından üretilmediğini, bir bayiden alarak müşteriye satış yaptığını, bunun dışında kullanımının da bulunmadığını bildirmiştir. Davacı-karşı davalı vekili, karşı davanın reddini istemiştir. Mahkemece, toplanan delillere ve bilirkişi raporlarına göre; davacıya ait tasarımların 1983, 2005, 2008 ve 2009 yıllarında değişik firmalar tarafından piyasaya sunulduğu, daha önceden beri kullanılan harcı alem tasarım haline dönüştükleri, tescil tarihinde yenilik ve ayırt edicilik vasıfları bulunmadığı gerekçeleriyle karşı davanın kabulüne, davacıya ait 2009/01083-1,2,3 nolu çatal, kaşık, bıçak tasarımlarının hükümsüzlüğüne, TPMK’dan terkinine, asıl dava yönünden ise davaya dayanak teşkil eden tasarımların yenilik ve ayırt edicilik vasfı bulunmadığından hükümsüz sayılmakla hükümsüzlük kararı geçmişe etkili olduğundan hükümsüz sayılan tasarıma yönelik bir hak elde edilemeyeceği gibi dava konusu tasarımların harcı alem olup ilk defa Türkiye’de kullanımının davacı tarafından yapıldığı ispatlanamadığı, haksız rekabet koşullarının da gerçekleşmediği gerekçeleriyle asıl davanın reddine karar verilmiş, kararı davacı – karşı davalı vekili istinaf etmiştir. Davacı – karşı davalı vekili, istinaf sebebi olarak; davalı – karşı davacının müvekkiline ait tasarımların yenilik vasfını haiz olmadığı hususunu ispatlayamadığını, davalı – karşı davacının tek delillinin ne zaman ve nereden geldiği belli olmayan internet çıktıları olduğunu, bunların HMK kapsamında hukuki değeri bulunmadığını, bu belgelere dayalı hazırlanan raporun doğru olmadığını, mahkemenin de bu şekildeki raporu hükme esas almasının hatalı olduğunu, dosyaya sundukları 28/03/2013 tarihli teknik uzman mütalaasında, internet sayfasındaki dosyanın kayıt edildiği tarih bilgisinin değiştirilebileceğini, ya da daha sonra oluşturulmuş bir dosya olarak kaydedilebileceğini, sunucu tarafından yapılan tarih kaydı ile sayfa dosyasının içerik bilgisi arasında bağ bulunmayışı da sunucu kayıtlarının delil niteliğine sahip olamayacağını gösterdiğini, buna göre bu belgeler üzerinde yapılan incelemenin sağlıklı ve güvenilir olmadığını, karşı tarafın ürün asıllarını dosyaya sunmadığını, ürün asılları üzerinde inceleme yapılması gerekirken iki boyutlu ve belirsiz görseller üzerinden karşılaştırma yapıldığını, dolayısıyla bu şekildeki incelemenin yetersiz olduğunu, daha öncede belirttikleri üzere … olarak nitelenen sektörde çok az bir katkının dahi korumayı hak edeceğini, zira bu gibi sektörlerde tasarımcının seçenek özgürlüğünün sınırlı olduğunu, dava konusu ürünlerin çatal, kaşık , bıçak olduğu düşünüldüğünde ürünler arasındaki çok küçük farklılıkların farklı olarak algılanabileceğini, bilirkişi raporunda karşılaştırması yapılan çatal, kaşık, bıçakların görsel olarak birçok unsurunun farklı olduğunun tespit edildiğini, müvekkili şirkete ait tasarımlar ile dava dışı firmalara ait ürünler arasında oldukça farklılıklar bulunduğunu, bu farklılıkları 06/05/2016 tarihli dilekçelerinde ayrıntılı olarak izah ettiklerini, buna rağmen mahkemenin yazılı şekilde karar verdiğini, nitekim bilirkişilerin çatal ürünü yönünden benzerlik olmadığını tespit ettiklerini, yine kaşık ürünleri açısından yapılan karşılaştırmada ise dava dışı … firmasına ait kaşık tasarımlarının birbirine benzer olduğu yönünde kanaat oluşturulmasının açıkça hukuka aykırı olduğunu, benzer şekilde bıçak ürünleriyle ilgili olarak da benzerlik bulunmadığı, dosyaya sunmuş oldukları tüm beyanlara rağmen bilirkişilerce müvekkili ile dava dışı … firmasına ait çatal ve kaşık tasarımlarının benzer olduğu yönünde kanaat oluşturulmasının açıkça hukuka aykırı olduğunu, kaldı ki bilirkişilerce internetten yapılan araştırmada … 1400 ÇBK koleksiyonu olarak satışa sunduğu dava konusu tasarımın 10/03/2009 tarihli tescilinden önce daha önce eski bir kayda rastlanılamadığı, en eski tarihli tespit edilen jumbo sitesinde kayıt tarihinin 15 Kasım 2015 olduğu görülmüştür şeklinde bir tespit yapıldığını, buna göre dava dışı jumbo firmasının ürünlerinin müvekkilinin 2009 tarihli tasarımlarından daha önce tasarlamadığının ortaya konulduğunu, yine bıçak ürünleri konusunda da farklılık bulunduğunu, bilirkişi raporlarının çelişkili beyanlar içerdiğini, bu çelişkileri gidermeden hüküm kurulmasının doğru olmadığını, itirazlarının dikkate alınmadığını bildirmiştir. Davacıya ait 2009/01083 tescil numaralı tasarımın kaşık, bıçak, çatal çoklu tasarımları olduğu görülmüştür. Bakırköy 2.FSHHM’nin 2015/150 D.İş sayılı dosyasında davacının davalı … Ltd. Şti aleyhine delil tespiti talep ettiği, tespit sırasında alınan 19/11/2016 havale tarihli bilirkişi raporunda; davacıya ait tasarımın delil tespiti talep tarihi itibariyle halen geçerli olduğu, aleyhine tespit istenilen tarafın … modelli tasarımın tespit talep eden tarafın 2009/01083 sayılı … modelli tasarımı ile bilgilenmiş kullanıcı nezdinde iltibasa neden olacak derecede benzer olduğu, bu nedenle bu tasarımın tespit isteyenin tasarım hakkına tecavüz teşkil edebileceği yolunda görüş bildirildiği görülmüştür. Yargılama sırasında üç kişilik bilirkişi heyetinden alınan 13/02/2017 tarihli bilirkişi raporunda; davacıya ait tasarım ile Mart 1983 tarihinde … adlı firma tarafından üretilip satıldığı iddia edilen ürünlerin birlikte değerlendirilmesinde, çatal ve bıçak tasarımlarının birbirine ayniyet derecesinde benzerlik olmadığı, kaşık tasarımlarının birbiriyle benzer olduğu, davacıya ait tasarımlar ile daha önce … 1400 ismi ile jumbo firması tarafından üretilip satıldığı iddia edilen ürünlerin bütünsel olarak değerlendirildiğinde, çatal ve kaşık tasarımlarının birbiriyle benzer olduğu, bıçak tasarımlarının ise benzerlik olmadığı, davacıya ait tasarım ile … firması tarafından 2005 yılında … adı ile üretilen ürünlerin bütünsel olarak değerlendirilmesinde çatal ve kaşık tasarımlarının birbiriyle benzer olduğu, bıçak tasarımının ise ayniyet derecesinde benzerlik olmadığı, davacıya ait tasarım ile … firması tarafından 100 yıl öncesinde … ismi ile üretilip satıldığı iddia edilen ürünler bütünsel olarak değerlendirildiğinde çatal ve kaşık tasarımlarının birbirine benzerlik taşıdığı, bıçak tasarımlarının ayniyet derecesinde benzerlik olmadığı yolunda görüş bildirildiği görülmüştür. Yargılama sırasında alınan 17/07/2017 tarihli ek raporda ise; davacıya ait tasarım ile davalı … tarafından üretilen … marka tasarımlarının karıştırılmaya sebebiyet verecek derecede benzer olduğu, karşı dava yönünden ise davacıya ait tasarımın 10/03/2009 tescil tarihinden çok önce aynı derecede benzerlerinin piyasada üretildiğinin tespit edildiği, bu nedenle yenilik ve ayırt edicilik özelliği taşımadığı, dava konusu çatal, kaşık ve bıçak tasarımlarının harcı alem tasarımlar olduğu yolunda görüş bildirildiği görülmüştür. Davacı-karşı davalı vekilinin her iki rapora da ayrı ayrı itiraz ettiği görülmüştür.
GEREKÇE:Dava, tasarıma tecavüzün tespiti, durdurulması, önlenmesi, haksız rekabetin tespiti, durdurulması, önlenmesi ve giderilmesi talepleri ile maddi ve manevi tazminata ilişkindir. Karşı dava ise davacının tasarımının hükümsüzlüğüne yöneliktir. Davacı taraf, davalıların eylemleriyle tasarım haklarına tecavüzde bulunduğunu iddia etmiş, davalı taraf ise davacının tasarımlarının yenilik ve ayırt edicilik vasıflarının bulunmadığını savunmuştur. Yargılama sırasında alınan kök ve ek bilirkişi raporları içeriğinden, davacıya ait çoklu tasarıma konu çatal, bıçak ve kaşık tasarımlarının daha önceden dava dışı firmalar tarafından davacının tescil başvurusundan önce kamuya sunulduğu anlaşılmaktadır. Her ne kadar davacı yanca … 1400 ÇBK koleksiyonu için sitesindeki kayıt tarihinin 2015 olduğu, bu nedenle bu delilin yenilik giderici delil olarak kabul edilemeyeceğini belirtmiş ise de, dosyada sunulan diğer firmalara ilişkin ürünlerin kamuya sunuluş tarihinin davacının tasarımından önce olduğu anlaşıldığından bu yöndeki istinaf talebi sonuca etkili görülmemiştir. Öte yandan bilirkişi raporları arasında çelişki bulunduğu belirtilmiş olup dairemizce yapılan denetimde kök bilirkişi raporunda yenilik giderici olarak sunulan delillerin raporda değerlendirildiği, sonuç olarak çatal ve kaşık tasarımları yönünden benzerlik bulunduğu, bıçak tasarımları yönünden ise ayniyet derecesinde benzerlik bulunmadığı yolunda görüş bildirilmiş ise de, ek bilirkişi raporunda dosya ve internet üzerinden yeniden araştırma yapıldığı, buna göre … marka tasarımların davacıya ait tasarımlarla ufak detaylardaki farklılıklar dışında karıştırılmaya sebebiyet verecek derecede benzer olduğu, … tasarımlarının ise yapılan detaylı araştırmalarda 2008 tarihli ürün fotoğrafı tespit edildiği, buna göre tasarımların detaylar ve genel görünüş olarak Hisar marka tasarımla karıştırılmaya sebebiyet verecek kadar benzer olduğunun belirlendiği, yine … tasarımlarının ise davacıya ait tasarımlar ile genel görünüşünü veren dış hatları ve detaylarda iç bükey kıvrım ve çizgi desenlerinin karıştırılmaya sebebiyet verecek derecede benzer olduğunun belirlendiği, bıçaklarda öne çıkan bombe ve kavislerin birimlerinde oluşan değişikliklerin tasarım uzmanlarının gözü ile algılanabilir ancak bilinçli kullanıcı veya tüketici için rafta klasik bir ürün olarak aynı ürün algısını oluşturduğu yolunda istinaf denetimine elverişli ve ayrıntılı incelemeyi içerir şekilde görüş belirtildiği görülmüş olup buna göre raporlar arasında çelişki bulunduğundan söz edilemeyecektir. Açıklanan bu hususlar gözetildiğinde davacı-karşı davalı vekilinin istinaf talepleri yerinde değildir.Hal böyle olunca usul ve yasaya uygun olan ilk derece mahkemesi kararına yönelen davacı-karşı davalı vekilinin istinaf taleplerinin reddi gerekmiş ve aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur.
HÜKÜM: Yukarıda açıklanan nedenlerle;1-Davacı-karşı davalı vekilinin istinaf talebinin HMK’nun 353/1-b-1 maddesi uyarınca ESASTAN REDDİNE,2-Asıl ve karşı dava yönünden alınması gereken 118,60 (59,30×2) TL harcın, peşin alınan toplam 204,50 TL harçtan mahsubu ile fazladan yatırılan 85,90 TL harcın talebi halinde davacı-karşı davalıya iadesine, 3-Davacı-karşı davalı tarafından yapılan istinaf yargılama giderlerinin kendi üzerinde bırakılmasına,4-İstinaf incelemesi duruşmalı yapılmadığından vekalet ücreti takdirine yer olmadığına, Dair, dosya üzerinde yapılan inceleme sonucunda, HMK’nun 361.maddesi uyarınca tebliğden itibaren iki haftalık süre içerisinde Yargıtay ilgili hukuk dairesinde temyiz yolu açık olmak üzere oy birliği ile karar verildi.03/06/2021